İnsülin Pompası Nedir? Nasıl Kullanılır?

 

İnsülin pompası taşınabilir özellikte olan bir elektromekanik pompa yardımıyla deri altına sürekli insülin vermeye dayanan bir tedavidir. Bele takılan ve cep telefonu büyüklüğünde olan insülin pompasının haznesine kartuşla kısa veya hızlı etkili insülin analogları konulur. Pompa ile verilen insülin kalem veya enjektörle verilen insüline göre daha fizyolojik bir süreci içerir. İnsülin pompası tedavisi hakkında merak edilenleri sizler için derledik.

İnsülin Pompası Nedir?

“İnsülin pompası nedir?” sorusunu insülin pompası, tip 1 diyabet hastalarının kan şekeri seviyelerini yönetmelerine yardımcı olan bir cihazdır şeklinde yanıtlayabiliriz. Bu pompalar, küçük bir cihaz aracılığıyla insülini doğrudan kullanıcının vücuduna sağlar. Geleneksel insülin iğnelerine göre daha esnek bir yönetim sağlar, çünkü kullanıcılar öğün saatlerinde ve aktivite düzeylerine göre insülin dozlarını ayarlayabilirler. Pompalar genellikle kullanıcının beline, cebine veya kıyafetinin altına takılır ve küçük bir tüp aracılığıyla insülini deri altına enjekte eder.

İnsülin Pompası Türleri Nelerdir?

İnsülin pompaları genellikle kullanım şekline göre farklı türlerde olabilir. Yaygın insülin pompa türleri aşağıdaki gibidir:

• Geleneksel Pompa (Kablolu Pompa): Bu tip pompalar, insülin deposunu taşıyan bir cihaz ve insülini vücuda ileten bir tüp içerir. Genellikle kullanıcının beline veya kemerine takılır.
• Tüpsüz Pompa (Patch Pompa): Bu pompalar, insülin deposu ve uygulama alanını tek bir cihazda birleştirir. Genellikle kablolar olmadan deriye yapıştırılır ve kullanımdan sonra atılır.
• Hibrit Pompa: Bu pompalar, bazı özellikleri geleneksel pompalardan alırken, tüpsüz pompanın deriye yapıştırılan yapısal avantajlarından yararlanabilir.
• Akıllı İnsülin Pompası (Yapay Pankreas): Bu pompa türleri, sürekli glukoz izleme sistemleri (CGM) ile entegre edilmiş olup, otomatik insülin dozu ayarı yapabilen veya kullanıcıya uygun dozajları öneren akıllı algoritmalar içerebilir.

İnsülin Pompası Nasıl Kullanılır?

İnsülin pompası kullanımı, kullanıcıların kan şekeri seviyelerini daha hassas bir şekilde kontrol etmelerine ve daha esnek bir yaşam tarzı sürmelerine yardımcı olabilir. Kullanım detayları pompa markası ve modeline göre değişebilir, bu nedenle kullanıcılar genellikle pompa kullanımı konusunda eğitim alır ve sürekli olarak sağlık uzmanları ile iletişim halinde olurlar. İnsülin pompası kullanımı genellikle aşağıdaki adımları içerir:

• Pompanın Hazırlanması: İlk olarak, insülin pompasının dolumu yapılır. Pompanın içindeki insülin deposu (rezervuar) insülinle doldurulur. Bu işlem genellikle her 2-3 gün veya gerektiğinde yapılır.
• Pompanın Takılması: Pompa, genellikle belde veya başka uygun bir yerde taşınabilir. Kullanıcı, pompanın tüpünü (varsa) veya pompanın kendisini uygun bir şekilde yerleştirir.
• Basal İnsülin Ayarı: Pompa, kullanıcının vücuduna sürekli olarak insülin veren bir "bazal" doz ayarına sahiptir. Bu ayar, kullanıcının gün boyunca ihtiyaç duyduğu temel insülin miktarını sağlar.
• Bolus İnsülin Verilmesi: Öğünlerden önce veya yemek sonrası kan şekeri düzeylerini düzenlemek için ek bir "bolus" insülin dozu verilir. Bu, kullanıcının yediği yiyeceğin miktarına ve karbonhidrat içeriğine göre ayarlanabilir.
• Cilt Altına İnsülin Verilmesi: Pompa, insülini küçük bir iğne veya tüp aracılığıyla cilt altına verir. Bu süreç genellikle kullanıcı tarafından ayarlanır ve pompa üzerinden kontrol edilir.
• Sürekli Glukoz İzleme (CGM) Entegrasyonu (Opsiyonel): Bazı pompalar, sürekli glukoz izleme sensörleri ile entegre olabilir. Bu sayede kullanıcı, kan şekeri seviyelerini sürekli olarak kontrol edebilir ve gerekirse insülin dozlarını ayarlayabilir.
• Pompanın Günlük Yönetimi: Pompanın düzgün çalışmasını sağlamak için günlük olarak pil veya şarj durumu kontrol edilir, insülin seviyeleri izlenir ve pompa gerektiği şekilde temizlenir ve bakımı yapılır.

İnsülin Pompa Tedavisinin Avantajları Nelerdir?

İnsülin pompası tedavisinin birçok avantajı bulunur. Başlıca avantajlar aşağıdaki gibidir:

• Daha İyi Kan Şekeri Kontrolü: Pompalar, kullanıcının insülin ihtiyacını daha hassas bir şekilde yönetmesine olanak tanır. Bazal insülin dozlarını sürekli olarak ayarlayabilir ve öğünler için doğru bolus dozlarını hesaplayabilirler, bu da daha stabil kan şekeri seviyelerine ve daha iyi HbA1c sonuçlarına yol açabilir.
• Esneklik: Kullanıcılar, pompa ile insülin verme sürecini daha esnek bir şekilde yönetebilirler. Örneğin, öğün saatlerinde veya egzersiz yaparken insülin dozlarını kolayca ayarlayabilirler.
• Daha Az Enjeksiyon: Pompa kullanıcıları, geleneksel insülin iğnelerine kıyasla daha az sayıda cilt altı enjeksiyon yaparlar. Bu, kullanıcıların yaşam kalitesini artırabilir.
• Daha Az Hipoglisemi Riski: Doğru şekilde ayarlanmış insülin pompaları, hipoglisemi riskini azaltabilir. Özellikle gece boyunca sürekli insülin sağlamak, kullanıcıların düşük kan şekeri olaylarını önlemelerine yardımcı olabilir.
• Daha Kolay Öğün Planlaması: Pompa kullanıcıları, öğünler için insülin dozlarını daha hassas bir şekilde ayarlayabilirler. Bu, yemek zamanlarında daha iyi kan şekeri kontrolü sağlar.
• Yaşam Tarzı Uyumluluğu: Pompa, aktif bir yaşam tarzına sahip olanlar için özellikle uygun olabilir. Egzersiz yaparken veya seyahat ederken insülin yönetimi daha kolay hale gelir.
• Sürekli Glukoz İzleme (CGM) ile Entegrasyon: Bazı pompalar, sürekli glukoz izleme sistemleriyle entegre olabilir. Bu, kullanıcıların gerçek zamanlı olarak kan şekeri seviyelerini izlemelerine ve insülin dozlarını buna göre ayarlamalarına yardımcı olabilir.

İnsülin Pompa Tedavisinin Dezavantajları Nelerdir?

İnsülin pompası tedavisinin bazı potansiyel dezavantajları aşağıdaki gibidir:

• Pompanın ilk kurulumu ve günlük kullanımı, bazı kullanıcılar için karmaşık olabilir. Ayarlamalar, doz hesaplamaları ve cihazın bakımı konularında eğitim ve zaman gerektirebilir.
• Pompanın tüp veya yapışkan yüzeyleri, bazı insanlarda cilt tahrişine veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir.
• İnsülin pompaları ve sürekli glukoz izleme sistemleri (CGM) pahalı olabilir.
• Pompa veya sensörlerin arızalanması durumunda insülin tedavisinde kesinti yaşanabilir. Bu durum, kullanıcının sağlık durumunu etkileyebilir.
• Pompa ve enjeksiyon alanlarının hijyenik olması önemlidir. Bu durum, bazı kullanıcılar için ek bir sorumluluk ve dikkat gerektirebilir.
• Pompa taşıyan bireyler, cihazın dış görünümü veya taşıma şekli nedeniyle bazı sosyal veya psikolojik zorluklarla karşılaşabilirler.

Bu dezavantajlar her birey için farklılık gösterebilir ve bazıları için daha belirgin olabilirken, diğerleri için önemsiz olabilir. İnsülin pompası tedavisi, bireysel ihtiyaçlar ve yaşam tarzı göz önüne alındığında değerlendirilmelidir. Tedavi seçimi, hasta ile sağlık profesyonelleri arasında yapılan dikkatli bir değerlendirme sonucunda belirlenmelidir.

İnsülin Pompaları Kimlere Önerilmektedir?

• Tip 1 Diyabet Hastaları: Özellikle tip 1 diyabet hastaları, insülin pompalarından büyük fayda sağlayabilirler. Çünkü tip 1 diyabet, pankreastan insülin üretiminin yokluğu veya çok az olması durumudur. Pompalar, bu hastaların gün boyunca insülin ihtiyaçlarını daha hassas bir şekilde karşılamalarına yardımcı olabilir. Peki tip 2 diyabet hastaları kullanabilir mi? Sorunun yanıtını "Tip 2 Diyabet Hastaları İnsülin Kullanır mı?" başlıklı yazımızda bulabilirsiniz.
• Yüksek Kan Şekeri Düzeyleri ve Dalgalanmaları Olan Hastalar: Yüksek kan şekeri seviyeleri veya düzensiz kan şekeri dalgalanmaları yaşayan diyabet hastaları, insülin pompaları sayesinde daha iyi kan şekeri kontrolü elde edebilirler.
• HbA1c Düzeyi Yüksek Olanlar: HbA1c düzeyi yüksek olan diyabet hastaları (genellikle 7.5% ve üzeri), insülin pompaları ile daha iyi kan şekeri yönetimi sağlayabilirler ve bu sayede HbA1c düzeylerini düşürebilirler.
• Fleksibilitenin Önemli Olduğu Durumlar: Aktif bir yaşam tarzına sahip olanlar veya öngörülemeyen zaman dilimlerinde insülin ihtiyacı değişen bireyler (örneğin, sporcular, seyahat edenler), insülin pompaları sayesinde insülin yönetimini daha esnek bir şekilde yapabilirler.

Ancak, insülin pompaları her hasta için uygun olmayabilir. Özellikle teknik beceri gerektiren veya pompayı kullanma konusunda zorluk yaşayan bireyler için başka tedavi seçenekleri de değerlendirilmelidir. İnsülin pompası kullanımı konusunda karar vermeden önce mutlaka bir sağlık profesyoneli ile görüşmek önemlidir.

Diyabet Pompası Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

En iyi insülin pompası kullanımında bile dikkat edilmesi gereken bazı noktalar bulunur. Pompanın doğru bir şekilde kurulması ve kullanılması önemlidir. Kullanım kılavuzunu dikkatlice okuyun ve eğitim aldığınızdan emin olmalısınız. Pompanın insülin deposunun düzenli olarak doldurulması gerekmektedir. Depo boşaldığında veya insülin seviyesi düşük olduğunda hemen doldurulmalıdır.

Pompa kullanıcıları, düzenli olarak kan şekeri seviyelerini kontrol etmelidirler. Bu, pompanın doğru çalışıp çalışmadığını ve doğru insülin dozlarının verildiğinden emin olmanızı sağlar. Pompanın takıldığı bölgeyi temiz tutmak önemlidir. Yüzeylerin hijyenik olması, enfeksiyon riskini azaltır. Pompa kullanıcıları, pompanın çalışmaması veya insülin tedavisinin kesilmesi durumunda ne yapacaklarını bilmelidirler. Bu durumda hızlı bir şekilde sağlık uzmanlarına veya acil servise başvurulmalıdır.

Pompanın yedek pil, insülin deposu veya diğer parçaları taşınabilir durumda olmalıdır. Özellikle seyahat sırasında bu önemlidir. Pompa kullanımı konusunda iyi bir eğitim almak ve düzenli olarak sağlık profesyonelleri ile iletişimde olmak, pompanın verimli bir şekilde kullanılmasına yardımcı olur. Pompanın tüp veya yapışkan yüzeyleri ciltte tahrişe veya alerjik reaksiyonlara neden olabilir. Bu durumda cilt bakımına özen gösterilmelidir.

İnsülin Pompası Fiyatları Nelerdir?

“İnsülin pompası fiyatı ne kadar?” sorusunu insülin pompası fiyatları genellikle marka, model, ülke ve sağlık sigortası kapsamına göre değişiklik gösterir şeklinde yanıtlayabiliriz. Ayrıca, pompa üzerine entegre edilmiş ek özellikler (örneğin, sürekli glukoz izleme sistemleri) ve pompanın kullanım süresi gibi faktörler de fiyatı etkileyebilir.

İnsülin Pompası Nereye Takılır?

İnsülin pompası genellikle kullanıcının tercihine göre belirli bölgelere takılabilir. En yaygın takılan yerler aşağıdaki gibidir:

• Bel veya Kemer: Bu, insülin pompasının en yaygın takıldığı yerdir. Pompanın klipsi veya kemer klipsiyle birlikte gelmesi durumunda, bu bölgeler oldukça pratik olabilir.
• Kola takılan insülin pompası: Bazı kullanıcılar, pompayı kolun üzerine klipsleyerek veya özel bir bandajla sabitleyerek taşırlar. Bu, daha rahat bir kullanım sağlayabilir.
• Bacak: Bazı kullanıcılar pompayı bacak üzerine klipsleyerek veya bandajla sabitleyerek taşırlar. Bu da hareket özgürlüğü sağlayabilir.
• Göğüs: Pompanın taşınması için birçok farklı nokta bulunmaktadır.

İnsülin pompası nerede takılır vücudun farklı yerlerine koyulabilmektedir. Bu doktor tarafından belirlenmekte olup göbek, kalça, üst kol veya bacak bölgesine yerleştirilir. Katatere bağlı tüp vücuda insülin sağlar. Katater ise üç günde bir değiştirilebilir yapıdadır. Bunların kullanılması için doktor tarafından reçetelendirilmesi şarttır.

KAYNAK :

https://diabetes.org/healthy-living/medication-treatments/insulin-other-injectables/insulin-pumps-relief-and-choice

SIK SORULAN SORULAR