21 Haftalık Gebelik

20. Hafta 22. Hafta

 

21 haftalık gebelik döneminde anne ve bebeği arasındaki bağ giderek derinleşirken, vücutta gerçekleşen değişimler de belirginleşmeye başlar. Bu dönemde, anne adayı hem fiziksel olarak hem de duygusal olarak bebeğiyle bağ kurmaya başlar. Bu yazıda, 21 haftalık gebeliğin anne ve bebek üzerindeki etkilerini, yaşanan değişimleri ve bu dönemdeki önemli noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

21 Haftalık Gebelikte Neler Olur?

21 haftalık gebelikte, bebek ortalama bir muz kadardır. Boy ortalama 27 cm olan bebeğin ağırlığı 390 gramdır. 21 haftalık dönemde bebeğin kalp atışları artık basit bir stetoskop yardımıyla duyulabilecek kadar yüksektir. Ancak anne adayı bu durumu kendi kalp atışı ile ayırt edemez.

21 Haftalık Bebek Gelişimi

21 haftalık gebelik döneminde bebek hızla büyümeye ve gelişmeye devam eder. Bu süreçteki bebek gelişimi hem fiziksel hem de bilişsel açıdan önemli ilerlemeler içerir.

21 Haftalık Bebekte Sistemlerin Gelişimi ve Yeni Kazanılan Beceriler

21 haftalık gebelik döneminde bebekteki sistemlerin gelişimi ve yeni kazanılan beceriler gebeliğin heyecan verici ve kritik bir aşamasını temsil eder. Bu dönemde bebek hızla büyümeye devam ederken vücut sistemleri de karmaşık ve hayati fonksiyonları yerine getirecek şekilde olgunlaşmaya başlar.

• Sinir Sistemi: Bu hafta itibariyle sinir hücreleri olan nöronlar sayısını hızla artırır. Bu gelişim devam ederken nöronların etrafını saran protein ve yağ yapılı miyelin kılıfları gelişimini sürdürür. Bu gelişmeler sayesinde de sinirsel uyarılar daha hızlı iletilir ve bebeğin beden kontrolü güçlenir. Omurilik ve beyin gelişmeye devam eder. Bunun sonucunda da çevresel ve merkezi sinir sistemi arasındaki bağ güçlenir. Yine bu dönemde beynin kontrol ettiği uyku ve uyanıklık durumu artık düzenli bir döngüdedir. Bebeğiniz artık belli saatlerde uzun süre uyuyup uyanık kalabilir.
• Dolaşım Sistemi: Bu hafta itibariyle kalp kanı başarılı bir şekilde damarlara pompalar. Damarlar kalınlaşıp genişlerken kan akış hızı ve hacmi de artar.
• Sindirim Sistemi: Bu dönemde sindirim sistemi yoğun bir şekilde çalışır. Omurilik gelişimiyle birlikte bebeğin refleksleri de gelişir. Bebek bu dönemde devamlı olarak içinde bulunduğu amniyotik sıvıyı yutar. Sıvıda bulunan üre, protein, sitrik asit, laktik asit benzeri maddeler sindirim kanalına gider. Bu hafta ile bebeğin vücudu üretmeye başladığı sindirim enzimleriyle besinleri parçalayıp atık bile oluşturabilir. Ancak şimdilik atık maddeleri dışkılama yaşanmaz. Üretilen atıklar kalın bağırsakta azar azar birikerek bebeğin doğumdan sonraki ilk dışkısını oluşturur.
• Solunum Sistemi: Gelişimini en son solunum sistemi tamamladığından gelişimini doğuma kadar sürdürür. Akciğerler şimdiden solunum yapacak kapasiteye sahiptir. 21 haftalık bebekte, akciğerler ana hatlarıyla gelişmiş olsa da hava alışverişi için gereken tüm yapılar tam olarak olgunlaşmamıştır. Akciğerlerdeki hava kesecikleri ve hava yolları gelişmeye devam etmektedir.
• Destek ve Hareket Sistemi: 21 haftalık bebekte kemikler, kıkırdak dokudan daha sert hale gelmeye başlar. Kemiklerin mineralizasyonu artar ve iskelet sistemi giderek daha fazla gelişir. Ancak, kemikler henüz tam olarak olgunlaşmamıştır ve daha fazla gelişmeye ihtiyaçları vardır. Bebeğin kasları ve kas iskelet sistemi gelişmeye devam eder. Kas lifleri güçlenir ve hareket etmeye başlarlar. Bu dönemde bebek, rahim içinde sınırlı bir alan içinde hareket edebilir ve bazı basit hareketleri gerçekleştirebilir. 21 haftalık bebek, rahim içinde kollarını, bacaklarını ve başını hareket ettirebilir. Ancak, hareketleri genellikle daha sınırlıdır ve rahim içindeki sınırlı alandan dolayı bazı hareketler kısıtlanabilir. Bebek, bu dönemde bazı temel reflekslere sahiptir. Örneğin, el ve ayaklarına dokunulduğunda çekme refleksi gösterebilir. Ancak, bu refleksler henüz tam olarak olgunlaşmamıştır ve daha fazla gelişmeye ihtiyaçları vardır.
• Boşaltım Sistemi: 21 haftalık bebekte, böbrekler ve idrar yolları gelişmeye devam etmektedir. Böbrekler, idrar üretmeye ve vücuttan atık maddeleri filtrelemeye başlamıştır. Ancak, bu dönemde böbreklerin tam fonksiyonel olması için daha fazla gelişime ihtiyaçları vardır. Bebeğin idrarını amniyotik sıvıya salgılaması da başlamış olabilir.
• Üreme Sistemi: 21 haftalık bebekte, üreme organları gelişmeye devam etmektedir. Bu dönemde cinsiyet belirginleşmeye başlamış olabilir. Erkek bebeklerde testisler, skrotum içinde aşağı doğru hareket etmeye başlamış olabilir. Dişi bebeklerde ise yumurtalıklar ve dış genital organlar gelişim gösterir.
• Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi hala gelişim aşamasındadır. Bebeğin bağışıklık sistemi, anneden aldığı antikorlar ile korunmaya çalışır. Bu antikorlar, anne plasentası aracılığıyla bebeğe geçer ve bebeği enfeksiyonlara karşı korur. Ancak, bağışıklık sistemi tam olarak olgunlaşmamıştır ve doğumdan sonra dışarıdaki mikroplara karşı savunmasızdır.

21 Haftalık Bebekte Duyu Organları Gelişimi

• İşitme: Bebeğin kulakları tamamen gelişmiştir ve dış sesleri duyabilir. İç kulaktaki kemikler sertleşir ve beyin ses sinyallerini işlemeye başlar. Bebek, rahim dışından gelen sesleri, özellikle anne adayının sesini ve kalp atışlarını duyabilir. Bu sesler bebeğin rahatlamasını sağlar ve doğumdan sonra tanıdık gelecektir.
• Görme: Bebeğin göz kapakları hala kapalıdır, ancak gözler ışığı algılamaya başlar. Anne karnına gelen parlak bir ışık, bebeğin ışığı hissetmesine ve buna tepki vermesine neden olabilir. Gözdeki retina tabakası gelişimini sürdürür, bu da bebeğin doğduktan sonra görme yeteneğini destekler.
• Tat: Bebekteki tat tomurcukları hızla gelişir ve bebek amniyon sıvısının tadını alabilir. Amniyon sıvısının tadı, annenin yediklerine bağlı olarak değişir, bu da bebeğin farklı tatlara maruz kalmasını sağlar. Bebek tatları ayırt edebilir ve tatlı, tuzlu, ekşi veya acı tatlara farklı tepkiler verebilir.
• Koku: Bebekteki koku alma reseptörleri gelişmeye başlar, ancak doğumdan önce aktif hale gelmez. Bebeğin koku alma duyusu, doğumdan sonra ilk nefesle birlikte aktif hale gelecektir.
• Dokunma: Bebek, rahim içinde kendi vücuduna ve çevresine dokunabilir. Dokunma duyusu, sinir uçlarının gelişmesiyle birlikte daha hassas hale gelir. Bebek, yüzüne, ellerine ve ayaklarına dokunarak dokunma duyusunu geliştirir. Anne karnında hareket ederken rahim duvarına temas eder ve bu da duyusal gelişimi destekler.

21 Haftalık Gebelik Annedeki Değişiklikler Nelerdir?

21 haftalık gebelik döneminde anne adayında birçok fiziksel ve duygusal değişiklik meydana gelir. Bu değişiklikler, bebeğin büyümesi ve gelişmesiyle birlikte annenin vücudunun bu değişimlere uyum sağlaması sonucu ortaya çıkar. Bu haftadan itibaren annede görülen en belirgin değişim anne karnının büyümesidir. Bebeğin büyümesiyle birlikte anne adayının karnı belirgin şekilde büyür. Bu dönemde rahim göbek hizasının biraz üzerinde yer alır. Ortalama olarak, anne adayları bu haftada yaklaşık 4,5 ile 6,8 arasında kilo almış olabilirler. Sağlıklı bir kilo artışı, bebeğin ve annenin sağlığı için önemlidir.

Annenin cildinde de bazı değişimler yaşanır. Karın, göğüsler, kalçalar ve uyluklarda çatlaklar görülebilir. Bu çatlaklar, cildin hızlı bir şekilde gerilmesi sonucu oluşur. Yüzde, karında ve meme uçlarında cilt renginde koyulaşma olabilir. Göğüsler büyümeye devam eder ve hassaslaşır. Meme uçları ve meme ucu çevresindeki koyu alan daha belirgin hale gelebilir. Göğüsler, doğum sonrası ilk besin olan kolostrum üretmeye başlayabilir. Rahmin büyümesiyle mideye yapılan baskı artar, bu da mide ekşimesi ve reflüye yol açabilir. Büyüyen rahim, diyaframa baskı yaparak nefes darlığına neden olabilir. Hormon seviyelerindeki değişiklikler nedeniyle duygusal dalgalanmalar ve ruh hali değişiklikleri yaşanabilir. Anne adayı kendini bir anda mutlu, bir anda endişeli hissedebilir.

21. Hafta Gebelikte Sık Görülen Semptomlar Nelerdir?

21 haftalık gebelikte anne adayları çeşitli semptomlar yaşayabilir. Bu semptomlar, bebeğin büyümesi ve annenin vücudunun bu değişikliklere uyum sağlaması nedeniyle ortaya çıkar. 21. hafta gebelikte sık görülen semptomlar aşağıdaki gibidir:

• Rahim göbek hizasının biraz üzerinde yer alır ve bu da karnın belirginleşmesine neden olur.
• Bu dönemde kilo artışı daha belirgin hale gelir ve anne adayları genellikle 4.5 ile 6.8 kilogram almış olabilirler.
• Büyüyen rahmin mideye baskı yapması sonucu mide ekşimesi ve reflü sık görülür.
• Hormonlar ve büyüyen rahmin bağırsaklara baskısı nedeniyle kabızlık yaşanabilir.
• Büyüyen rahim, diyaframa baskı yaparak nefes darlığına neden olabilir.
• Özellikle geceleri bacak krampları görülebilir. Bu durum genellikle kalsiyum ve magnezyum eksikliğinden kaynaklanır.
• Karın, göğüsler, kalçalar ve uyluklarda çatlaklar oluşabilir.
• Hormon seviyelerindeki değişiklikler ve artan kan hacmi baş ağrılarına yol açabilir.
• Dolaşım sistemindeki değişiklikler nedeniyle baş dönmesi yaşanabilir.
• Hormonlardaki değişiklikler ruh hali dalgalanmalarına neden olabilir. Anne adayları kendilerini bir anda mutlu, bir anda endişeli hissedebilirler.
• Bebek hareketlerinin hissedilmesi, anne adayının bebeğiyle daha güçlü bir bağ kurmasına yardımcı olabilir.
• Büyüyen karın ve sık idrara çıkma ihtiyacı nedeniyle uyku düzeni bozulabilir.

21. Hafta Gebelik Riskleri Nelerdir?

21 haftalık gebelikte anne adayları ve bebekleri genellikle güvenli bir dönemde olsalar da bazı riskler ve komplikasyonlar meydana gelebilir. Bu risklerin farkında olmak ve gerekli önlemleri almak hem annenin hem de bebeğin sağlığını korumak açısından önemlidir.

• 37. gebelik haftasından önce doğum yapma durumu yaşanabilir. Kasılmalar, bel ağrısı, pelvik baskı, vajinal akıntıda artış şeklinde belirti verir.
• Gebelik sırasında kan şekeri seviyelerinin yükselmesi görülebilir. Genellikle belirgin bir belirti olmayabilir ancak aşırı susama, sık idrara çıkma ve yorgunluk gibi belirtiler gözlemlenebilir.
• Yüksek tansiyon ve genellikle idrarda protein bulunması ile karakterize bir durum olan preeklampsi yaşanabilir. Şiddetli baş ağrıları, görme bozuklukları, karın üst kısmında ağrı, hızlı kilo alımı ve el ile yüzde şişlik şeklinde belirti gösterir.
• Plasentanın rahim ağzını kapatması durumu yaşanabilir.
• Gebelik sırasında çeşitli enfeksiyon riski artar.
• İdrar yolu enfeksiyonları gebelik sırasında daha yaygın olabilir.
• Amniyon sıvısının normalden az ya da fazla olabilir.

21 Haftalık Gebelik İpuçları

Dengeli ve besleyici bir diyet hem anne hem de bebeğin sağlığını destekler. Bol su içmek de önemlidir. Hafif egzersizler, yürüyüşler ve doğum öncesi yoga, enerjinizi korumanıza ve sırt ağrılarını azaltmanıza yardımcı olabilir. Rahat, gevşek ve destekleyici kıyafetler giymek, artan karın büyüklüğü ile daha konforlu olmanızı sağlar. Yeterli dinlenme ve uyku, vücudunuzun bu değişikliklere uyum sağlamasına yardımcı olur.

21 haftalık gebelik, anne adayının vücudunda ve duygusal durumunda birçok değişiklik meydana getiren bir dönemdir. Bu semptomlar, bebeğin büyümesi ve gelişmesi için normaldir ve anne adayları bu dönemde kendilerine iyi bakarak bu süreci daha rahat geçirebilirler. Henüz yaptırmadıysanız doktorunuz 21 haftalık gebelik görüntüsü için ayrıntılı ultrason taraması isteyebilir. Bu tarama ile bebeğinizde fiziksel ve genetik anomali olma olasılığını değerlendirebilirsiniz.

21 Haftalık Gebelikte Kaç Kilo Alınmalı?

21 haftalık gebelikte alınması gereken kilo miktarı, anne adayının gebelik öncesi kilosu ve vücut kitle indeksine (BMI) bağlı olarak değişir. İkinci trimesterde (14 haftalık gebelik ve 27 haftalar arası) ortalama olarak haftada 0.45 - 0.68 kg (1-1.5 pound) alınması önerilir.

21 Haftalık Gebelikte Beslenme Nasıl Olmalı?

21 haftalık gebelikte beslenme hem anne adayının hem de bebeğin sağlığını desteklemek için oldukça önemlidir. Bu dönemde, dengeli ve besleyici bir diyet, bebeğin gelişimi için gerekli olan tüm besin öğelerini sağlar ve annenin sağlığını korur.

Dengeli ve besleyici diyete önem verilmelidir. Bu doğrultuda da bebeğin büyümesi ve gelişimi için gerekli olan yağsız et, tavuk, balık, yumurta, süt ürünleri, baklagiller, tofu, fındık gibi protein kaynakları tüketilmelidir. Karbonhidratlar gebelikte beslenme sürecinde önemlidir. Bu nedenle tam tahıllar (kepekli ekmek, kahverengi pirinç, yulaf), meyve, sebze ve baklagiller gibi sağlıklı karbonhidrat kaynakları tüketilmelidir. Bebek beyninin gelişimi için gerekli olan sağlıklı yağlardan zeytinyağı, avokado, fındık, tohumlar, balık yağı da bu dönemde beslenme rutinine dahil edilmelidir.

Gün boyunca en az 8-10 bardak su içilmelidir. Bunun yanında süt, taze meyve suyu ve bitki çayı da tüketilerek sıvı ihtiyacı karşılanabilir. Mide ekşimesi ve sindirim sorunlarını önlemek için gün boyunca sık ve küçük öğünler tüketmek yararlı olabilir. Çiğ deniz ürünleri, az pişmiş et ve yumurta, pastörize edilmemiş süt ürünleri, cıva içeren balıklar, alkol ve kafein, işlenmiş ve yüksek şekerli gıdalar da kaçınılması gereken besin gruplarındandır.

21 Haftalık Gebelikte Egzersiz Önerileri

21 haftalık gebelikte egzersiz yapmak hem anne hem de bebeğin sağlığı için çok faydalıdır. En güvenli ve en kolay egzersizlerden biridir. Her gün 30 dakika yürüyüş yapmak, kardiyovasküler sağlığı destekler ve vücutta dolaşımı artırır. Ayrıca doğum sırasında gerekli olan nefes tekniklerini öğrenmek için faydalıdır. Bunun yanında denge, esneklik ve kas tonusunu artırmak için harika bir seçenektir. Özellikle pelvik taban kaslarını güçlendirmeye yönelik hareketler içerir.

21 Haftalık Gebelikte Kontrol Listesi

• 21 haftalık gebelik bebek kilosu ve cinsiyetini öğrendiyseniz alışveriş yapmaya başlayabilirsiniz. Cinsiyeti öğrendikten sonra isim araştırması da yapabilirsiniz.
• Amniyosentez veya 4’lü tarama testi yaptırmayı düşünüyorsanız bu hafta itibariyle yaptırabilirsiniz.

KAYNAK: https://www.thebump.com/pregnancy-week-by-week/21-weeks-pregnant

SIK SORULAN SORULAR