Gebelik dönemi kadınların hayatında unutulmaz bir deneyim olabilir. Her biri kendi benzersizliğine sahip olan bu 40 haftalık yolculuk birçok heyecanı yaşatır. Çoğu kişi için henüz erken dönem olarak adlandırılan 8 haftalık gebelik aslında pek çok ilginç ve şaşırtıcı gerçekle doludur. Hamileliğin 8.haftası ile ilgili bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Bebek gebeliğin 8. haftasında hızlı bir büyüme gösterir. Her gün yaklaşık 1 mm büyür ve bu noktada 13 ile 15 mm boyutlarına ulaşır. Ağırlığı ise henüz sadece 2 gram civarındadır. Embriyo evresinden fetüs evresine geçiş süreci başlamıştır. Bu hafta bebeğin kol ve bacak oluşumları tamamlanır ve bebek annenin hissetmediği hareketler yapmaya başlar çünkü beyin gelişimi devam eder. El ve ayak parmaklarının da gelişimi sürerken parmaklar arasında perde benzeri yapılar bulunur. Ultrason sayesinde kol ve bacak hareketleri izlenebilir.
Bebeğin yemek borusu ve soluk borusu gelişmiştir ve üst dudak ile burun şekillenmeye başlar. Kulak yapısı yavaşça tamamlanır ve bebek belirli sesleri duymaya başlar. Göz kapakları oluşurken dil ve dudakların oluşumu da neredeyse tamamlanmıştır. Damak ve diş yapısının gelişim süreci de başlamıştır. Göz merceği, pankreas ve bronşlar daha belirginleşmeye başlar. Akciğerler hızla gelişirken işlevsel hale gelmiş olan bağırsaklar da gelişimini sürdürür. Kemikler henüz kıkırdak formunda olup sertleşme sürecine devam eder.
8 haftalık gebelik belirtileri genellikle oldukça yoğundur. Anne adayının vücudu hormonal değişiklikler nedeniyle normalden farklı aktiviteler göstermeye başlar ve bu durumda bir dizi fiziksel değişime neden olur. Bu haftada özellikle koku alma duyusu daha hassas hale gelir ve bu midede güçlü kasılmalar meydana getirir. Göğüsler gebeliğin 8. haftasından itibaren ağrımaya başlar çünkü süt üreten yapılar gelişmeye başlar ve böylece göğüsler emzirmeye hazırlanır. Hormonal değişiklikler sonucu vücutta daha fazla kan üretilir, kan basıncı ve kan şekeri seviyeleri düşerken enerji ve besin bebeğin büyümesi için harcanır ve bu da sıklıkla uykusuzluğa neden olur.
Düzenli uyku saatleri gündelik yaşamın akışını etkilememek adına önemlidir. Geceleyin belli bir zamanda yatağa girip sabahları aynı saatte uyanmayı hedeflemek faydalı olacaktır. Hamilelik sürecindeki kadınlar genellikle yoğun bulantı hissiyle uyanabilir ve bu durumun başlıca nedeni hormonlardır. Bol su içmek sıkça kusma riskine karşı alınabilecek bir önlemdir. Mideyi rahatsız etmeyecek ve aynı zamanda besleyici olan yiyecekleri tercih etmek de çözüm sağlayabilir.
B6 vitamini ve zencefilin mide üzerinde yatıştırıcı etkileri olduğu bilinmektedir bu sebeple doktor önerisiyle bu iki bileşeni tüketmeyi düşünebilirsiniz. Bebeğin büyüme süreci ve karındaki bağların genişlemesi nedeniyle midede kramp hissi normaldir. Ancak kramp hissinin anormal derecede şiddetli olması durumunda doktora görünmek gerekir. Ayrıca kabızlık da 8.hafta boyunca sıklıkla karşılaşılan problemlerden biridir. Araştırmalar hamile kadınların yarısının kabızlık yaşadığını göstermiştir. Bu durumu önlemek için bol su tüketimi, lifli gıdaların tüketilmesi ve kabızlığa neden olabilecek besinlerden kaçınılması önerilir. Anne adayları psikolojik durumlarına bağlı olarak alışılmadık rüyalar görebilir ancak bu normal bir durumdur ve endişelenmeye gerek yoktur.
Çoğu anne adayının karnı bu dönemde dışarıdan bakıldığında fark edilemez. Kilo artışı da genellikle 8.haftadan itibaren beklenen bir değişim değildir. Ancak bel bölgesinin kalınlaşması bu dönemde 8 haftalık gebelikte annedeki değişiklikler arasındadır. İlerleyen haftalarda karının belirginleşmeye başlaması ve kilo artışının gerçekleşmesi nedeniyle hamilelik alışverişine başlamanız gerekebilir. 8.haftada rahim büyüklüğü iri bir portakala eşittir. Rahmin büyüme sürecinde zaman zaman karın ağrısı hissedilmesi beklenir. Hamileliğin 8. haftasında annede sadece fiziki değişiklikler değil aynı zamanda hormonal dalgalanmalar nedeniyle psikolojik değişimler de görülebilir. Bu dönemde anne adayının destek alması psikolojik değişikliklere uyum sağlamasını kolaylaştırır. Bu dönemde yaşanan başlıca değişimler ve 8 haftalık gebelik görüntüsü aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Hamilelik esnasında kilo alımı sıklıkla görülür. Rahmin genişlemesi, vücuttaki sıvı ve kan hacminin artması, bebeğin ağırlığının artması, bölgesel yağlanmalar ve elbette ödem oluşumu kilo alımını açıklar. Ancak gebelikte 8 hafta için bu sebepleri ileri sürmek erken olabilir çünkü vücudunuz bu değişiklikleri yeni yaşamaya başlamıştır. Bazı hamile kadınlar 8. haftada mide bulantısı ve kusma gibi şikayetler yaşamaz. Bunun yerine iştahlarında bir artış görülebilir ki bu da ilk aylarda kilo alımına neden olabilir. 8 haftalık bir gebelikte ideal kilo alımı yaklaşık 1-2 kilo arasındadır. Ancak unutmayın ki birçok anne adayı bu kiloyu hiç almayabilir. Eğer ilk haftalarda beklenenden daha fazla kilo alınırsa hamileliğin ilerleyen dönemlerinde kilo artışı olma ihtimali yükselir. Bu sebeple egzersiz ve dengeli diyet ile kilo kontrolü yapılmalıdır.
8. hafta geldiğinde anne adayı detaylı ultrason muayenesine başlayabilir. Bu fetüsün görüntülendiği ilk andır. Anne adayının hissetmesi belki de mümkün olmayacak olsa da bebeğin kollarının ve bacaklarının hareketleri izlenebilir. Bebeğin kuyruğu bu haftadan itibaren kaybolmuş ve el parmakları ile ayak parmakları geliştirilmeye devam etmiştir. Tat alma tomurcukları da bu haftada gelişmeye başlar. Aynı zamanda bir kan testi de yapılır. Eğer bebek ile annenin kan grupları uyuşmazsa anne adayına ilaç kullanması önerilir. Kan testi ayrıca hormonların incelenmesini sağlar ve anne adayının kanında Hepatit B, HIV ve cinsel hastalıklar gibi durumlar taranır. Kan testi ve idrar testi doktor tarafından yapılır bu şekilde enfeksiyonlar ve anormallikler belirlenir. Peki “8 haftalık bebek ultrasonda görünmüyor.” durumunda ne olur?
Ultrason taraması genellikle hamileliğin 8. haftasında bir bebek gösterir, ancak her durum farklıdır ve bazı durumlarda bebeğin görünmemesi normal olabilir. Ancak, ultrasonda bebeği görememek genellikle doktorları veya sağlık profesyonellerini daha fazla test yapmaya teşvik eder. Bu, anne adayının sağlıklı bir hamilelik geçirmesini ve olası komplikasyonları erkenden belirlemeyi amaçlar. Eğer durumunuz bu şekilde ise, doktorunuzdan detaylı bilgi almanızı öneririm. Her zaman için endişelerinizi sağlık hizmetleri sağlayıcınızla paylaşmalısınız.
Hamileliğin 8. haftasında bebeğin boyu tahminen 15-16 mm olup bir ahududu veya küçük bir çilek büyüklüğündedir. Ağırlığı ise yaklaşık olarak 2 gramdır.
Bebeğinizin cinsiyet organları gelişmeye başlar fakat 8 haftalık bebek ultrason görüntüsü ile doktorunuzun cinsiyetini belirlemesi için henüz erken.
Bebeğin kolları, bacakları, el ve ayak parmakları daha belirgin hale gelmiştir. Önceki haftalara kıyasla daha az kıvrılan bebek, titreme ve sıçrama gibi hareketler sergiler. Bebeğiniz artık belirgin bir burun, üst dudak, minik göz kapakları ve kulaklara sahiptir. Bu haftadan itibaren hızlı büyüme süreci devam eder. Embriyo durumunda olmasına rağmen embriyodan fetüs evresine geçiş aşamasına gelmiştir. Bacaklardan daha uzun olan kollar bacaklara oranla daha hızlı büyümektedir. Bunun nedeni bebeğin üst vücudunun alt vücudundan daha hızlı gelişmesidir. İnsanların gelişimi hayat boyu baştan aşağıya doğru gerçekleşir. Bebeğin başı 8. haftada eğilmeye başlar. Ancak ayak bilekleri, ayak parmakları ve dizler henüz formunu almamıştır. Baştan ayağa büyüme süreci nedeniyle bebeğin baş kısmı bedeninden daha büyük olacaktır. Beyni kaslara bağlayan sinir hücrelerinin gelişimine hızla devam eder. Dolaşım sistemi, endokrin sistem, solunum sistemi ve sindirim sistemi 8.haftadan itibaren gelişmeye başlar. Bazı kemikler ve kıkırdaklar da diğer sistemlerle birlikte gelişimini sürdürür. Parmaklarında perdeli bir görünüm oluşur.
İkiz hamilelik 8. haftada netleşir. Ultrasonografi muayenesinde 8 haftalık gebelik ikiz gebelik görüntüsü ve iki kalp atışının duyulması ikiz hamileliği işaret eder. Ancak bu aşamada çift ya da tek yumurta ikizleri olup olmadığı tespit edilemez. Bunun için 9 ve 14. haftalar arasını beklemeniz önerilir.
Bebeğiniz hala küçük ama içinde hızla gelişen organları bulunur. Tüm vücut sistemleri aşama aşama gelişmektedir. Peki 8 haftalık bebeğin organ ve sistem gelişimi hangi evrede? Hadi inceleyelim.
Bebek küçük bedenindeki göz, kulak, ağız ve burun bu hafta büyümeyi sürdürmektedir. Peki 8 haftalık bebek duyu organları gelişim açısından hangi evrede? İşte yavrunuzun bu hafta ne öğrendiğine dair bilgiler:
8 haftalık bebek annesinin rahminde enerjik bir şekilde hareket eder. Yani ultrason muayenesinde bebeğin hareketlerini ve kalp atışlarını görmek mümkündür. Ancak minik bebeğin C şeklinde ve çok küçük olması nedeniyle annenin bu hareketleri hissetmesi henüz mümkün değildir. Annesinin bebeğinin hareketlerini hissedebilmesi için birkaç hafta daha geçmesi gerekir.
Bebek kaybının gebeliğin 20. haftasından önce gerçekleşmesi durumunda uzmanlar bunu düşük olarak adlandırır. 8 haftalık gebelikte bebek kalbinin durmasının çeşitli nedenleri olabilir. Anne karnındaki bebeklerin kalp atışının durmasına genellikle iki ana faktör sebep olur: Bebeğe yeterli kan akışının sağlanamaması ve bebeğin genetik hastalıklara veya sorunlara sahip olması. Gebeliğin ilk 20 haftası içerisinde bebek kayıplarının en yaygın nedenleri ise aşağıdaki gibidir:
Hızla büyüyen bebeğiniz plasentanın gelişimi ile birlikte rahminize yerleşmeye başlar. Bu süreçte sağlıklı bir büyüme için hamileliğinizin 8. haftası ve sonrasında şu önerilere uymanız önemlidir:
“8 haftalık gebelikte karın belli olur mu? Bu haftada nelere önemlidir?” diye merak ediyorsanız dikkate almanız gerekenler özetle aşağıdaki gibidir:
KAYNAK: https://www.whattoexpect.com/pregnancy/week-by-week/week-8.aspx
8 haftalık bir hamilelik 2 aylık bir süreci ifade eder.
Hamileliğin 8. haftasındayken anne adayının hamileliği belirgin olmasa da ultrason ile kolayca teşhis edilebilir. Bebek ultrason görüntüsünde minik bir siluet olarak görünür ve daha önceki haftalara kıyasla daha az kıvrımlıdır. Bu da onun hareket etmesini sağlar. Ultrason sırasında bu hareketler görülebilir. Bebeğin başı vücuduyla karşılaştırıldığında biraz daha büyüktür. Kol ve bacakları görülebilir durumda olup kalp atışları işitilebilir fakat cinsiyeti henüz belirlenemez.
Bebeklerin kalp atışları genellikle hamileliğin 5. haftasından itibaren duyulabilir. 8 haftalık bir bebeğin kalbi bir yetişkininkinin iki katı hızda yani dakikada 120-170 kez atar. 8 haftalık gebelikte kalp atışı duyulmaması ise genellikle endişeye neden olabilir. Ancak bu durum her zaman bir problem olduğunu göstermez. Kalp atışları genellikle ultrason cihazının teknolojisi, annenin vücut yapısı ve embriyonun yerleştiği konum gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Bu sebeple doktorunuzla düzenli olarak görüşmek ve gerektiğinde ek testler yapmak önemlidir.
Hamileliğin 8. haftasında tek veya çoklu gebelik durumu belirlenebilir. Eğer ikiz hamilelik söz konusuysa ultrason muayenesi sırasında iki kalp atışı duyulur. Ancak ikiz hamileliğin tek veya çift yumurta ikizi olduğunu belirlemek için hamileliğin 9. ile 14. haftaları arasını beklemek gerekmektedir.
Hamileliğin 8. haftasında da taze ve yüksek besin değerine sahip yiyeceklerle beslenmek büyük önem taşır. Protein ve sebze ağırlıklı, Akdeniz tarzı bir diyet karbonhidrat ağırlıklı diyetten daha uygundur. Günde en az 2,5-3 litre su içilmesi gerekmektedir. Çiğ ya da hafif pişmiş et ve yumurta ile bazı deniz ürünleri tüketilmemelidir. Kırmızı etler ve kümes hayvanları kesinlikle iyi pişmiş olmalıdır. Haftada bir veya iki kez lüfer, levrek, trança, çupra, somon gibi düşük cıva içeren balıklar yenilebilirken yüksek cıva seviyesine sahip uskumru, kılıç balığı, tuna balığı gibi derin deniz balıkları tercih edilmemelidir. Meyve ve sebzeler dikkatlice yıkanmalıdır; özellikle marul, maydanoz, ıspanak, roka gibi yeşil yapraklı sebzeler sirkeli suda bekletilebilir.
8 haftalık gebelik sürecinde vücudu zorlamayacak egzersizler yapılabilir. Bu egzersizler arasında hafif tempolu yürüyüşler, hamile pilatesi, hamile yogası ve yüzme bulunmaktadır. Özellikle açık havada gerçekleştirilen 30 dakikalık hızlı yürüyüşler anne adayının beden ve ruh sağlığına çok iyi gelir. Hamilelik boyunca vücut ağırlığı artacağından bu dönemde düzenli fiziksel aktivite yapmak faydalıdır. Hamile pilatesi ve yoga, gebelik sürecine uygun hareketleri içerecek şekilde uzmanlar eşliğinde yapılmalıdır.
Ultrasonda 8 haftalık bebeğin hareket ettiği görülse de annenin bu hareketleri henüz hissetmesi mümkün değildir. İlk muayenenizi 8. haftada gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumda ultrasonda bebeğinizi ilk defa görebilirsiniz. Bebeğiniz şu anda hareket ediyor olabilir hatta siz hissetmeseniz bile.
8. haftada bebeğiniz önceki haftalarda olduğu gibi gebelik kesesinin içerisinde yer alır. Gebelik kesesi bebeğin hamilelik süreci boyunca geliştiği yerdir ve içerisinde amniyon sıvısı bulunur. Bu dönemde bebek annenin rahmi içerisinde amniyon adlı bir sıvı içerisinde büyür. Amniyon sıvısı hem bebeğin rahatça hareket etmesine yardımcı olur hem de darbelere karşı koruma sağlar.
Genellikle ultrason muayenesi sırasında bebeğin kalp atışları 8. haftada duyulabilir. Ancak annenin karnındaki bebeğin kalp atışlarını bu aşamada henüz hissetmek mümkün değildir. 8 haftalık bir bebek kalbi dakikada yaklaşık 150-170 kez atar bu oran bir yetişkinin kalp atış hızının neredeyse iki katıdır.
Hamilelik sürecinde kanama sıkça görülür ve genellikle sorun teşkil etmez. 8 haftalık gebelikte meydana gelen lekelenme biçimindeki kanamalar genellikle normal kabul edilir. Bu lekeler pembe, kırmızı veya koyu kahverengi olabilir. Gebelikle ilişkili erken dönem kanamaları en sık ilk 12 hafta içerisinde meydana gelir ve bazen 20. haftaya kadar devam edebilir. Ancak hangi haftada olursa olsun vajinal kanama hakkında doktorunuza bilgi vermelisiniz.
Hamileliğin başlangıcında bebeğin rahime yerleştirilmesi esnasında bir ince damarın çatlaması sonucunda kanama yaşanabilir. Ayrıca hamileliğin 6 ile 8 haftaları arasında progesteron hormonunun bebeğe geçiş sürecinde de kanama görülebilir. Hamileliğin ilk dönemlerinde nedeni belirsiz kanamalar da oldukça yaygındır. Bu ağrısız ve hafif kanamalar yaşansa bile, genellikle gebelik sağlıklı bir şekilde sürer. Gebelik sırasında vajinal kanamaların çeşitli sebepleri olabileceği unutulmamalıdır. Bazı durumlarda lekelenme veya kanama düşük riski, dış gebelik, mol gebelik ve serviks hastalıkları gibi sorunların belirtisi olabilir. Dolayısıyla 8 haftalık bir gebelikte kanamanın neden olduğu kesin olarak belirlenmek için bir doktora başvurmalı ve detaylı bir değerlendirme yapılmalıdır.
Gebelik öncesi yumruk büyüklüğünde olan rahminiz 8. hamilelik haftasında portakal büyüklüğüne erişmiştir. Bu rahim genişlemesi sonucunda kasık bölgesinde ve karın alt kısmında gerilme ve ara sıra kramp şeklinde ağrılar yaşanabilir. Adet sancısına benzeyen hafif karın ağrısı, hamileliğin ilk haftalarında normaldir. Hamileliğin ilerleyen evrelerinde de çeşitli nedenlere bağlı olarak karın ağrınız olabilir.
Saç boyası gibi kimyasallar içeren ürünlerin kullanılması toksik etkilere sahip birçok ajanın vücuda girmesine neden olabilir. Bu tür ürünlerin kanıta dayalı çalışmalar olmasa da vücutta birikebileceği ve fetüse zarar verebileceği düşünülür. Eğer bu tür ürünler kullanılacaksa fetal etkilerinin daha düşük olduğu 12. haftadan sonra kullanılması tavsiye edilir. Pedikür ve manikür gibi işlemler sırasında ise hepatit veya HIV gibi enfeksiyonlara maruz kalma riski vardır. Bu tür enfeksiyonlar hamilelik sırasında geçirildiğinde fetüs üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve doğumsal ya da yeni doğan döneminde enfeksiyonlara yol açabilir.