Ödem hastalıkların sonucunda meydana gelen bir durum olmasına karşın bazı sağlık problemlerine de neden olabilir. Özellikle ayak bileklerinde ve bacaklarda ortaya çıkan ödem, tedavi edilmezse yürümekte zorluk yaşanmasına yol açabilir. Ayrıca ağrılı şişliklere sebep olan ödem kötü kan dolaşımından dolayı eklemlerde esnekliğin azalmasına sebep olur. Uzun vadede cilt yaraları, selülit ve enfeksiyonlar için uygun bir zemin hazırlayabilir.
Ödem genellikle bölgesel bir durumdur ve en sık bacak, ayak ve kol gibi bölgelerde görülür. Hastalığa bağlı olarak değişkenlik gösterir ve bazen karın boşluğu, göz çevresi veya akciğerlerde ortaya çıkabilir. Ödemin belirdiği bölge sorunun kaynağı olan organı da belirleyebilir.
Egzersiz ödemin vücuttan atılmasında önemli rol oynar. Ödemli bölgelerin kullanılması ağrıya neden olabilir ancak bu bölgeleri belirli aralıklarla hareket ettirmeye özen göstermek gereklidir. Gün boyunca hareketsiz kalmamak ve mümkünse hafif hareketlerle kan dolaşımını hızlandırmak önemlidir. Kısa yürüyüşler yapmak, yerinizde küçük hareketler yapmak ya da uzun süre hareketsiz kalmamak ödemin atılmasına yardımcı olabilir. Eğer ödem bir hastalığın sonucu olarak oluşmuşsa fizyoterapist desteği almanız ve doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
Ödem bazen yanlış beslenme veya hareketsizlikten dolayı ortaya çıkabilirken bazen de ciddi sağlık sorunlarının bir sonucu olabilir. Akciğer ödemi akciğerde biriken sıvının neden olduğu kan-oksijen seviyesinin düşmesi ve akciğer kapasitesinin azalması gibi problemlere yol açarak nefes darlığına neden olabilir. Karaciğer sirozu sonucu oluşan karın ödemi ise bölgedeki kan damarları üzerinde basınç yaratır. Bacaklarda görülen ödem, kanın damarlardan kalbe doğru düzgün bir şekilde taşınmadığına işaret eder.
Bacaklarda oluşan ödemin tedavisi için genel tavsiyeler mevcuttur. Tuz tüketiminizi azaltın, aktif olun ve sağlıklı beslenmeye özen gösterin. Ödemli bölgenin hareketsiz kalmaması gerekmektedir. Çok sıcak ortamlardan kaçının ve dinlenirken ayaklarınızı kalp seviyesinden yüksekte tutmak için destek kullanın. Bu tavsiyelere ek olarak doktor gözetiminde kullanılan varis çorapları ile ödemli bölgedeki sıvının dağıtılması sağlanabilir. Varis çorapları bu bölgeye basınç uygulayarak kan birikmesini önler.
Su içmek kesinlikle en iyi yöntemdir. Su tüketimi dokularda toplanan sıvının idrar ve ter yoluyla vücuttan atılmasını kolaylaştırır. Günlük su tüketiminizin kilogram başına 30-35 ml olmasına dikkat edin.
Sabahleyin ellerinizde ödem olduğunda ve yüzüklerinizi hareket ettiremediğiniz zamanlar olmuştur muhakkak. Bu gibi durumlarda ödem oluşturan gıdalardan kaçınmanız gerekmektedir. Bunun yerine magnezyum içerikli besinler, ödemi azaltan kürler ve çayları diyetinize eklemeyi denemelisiniz.
Zencefil antioksidan ve anti-inflamatuar özellikleriyle oldukça faydalı bir besindir. Özellikle sindirim problemlerine ve kilo vermeye yardımcı olduğu bilinen zencefil vücuttaki fazla suyun atılmasında da etkilidir. Bu sebeple yoğurdunuza veya çaylarınıza eklemenizi tavsiye ederim.
Dokular arasında sıvı birikimi şişkinlik ve rahatsızlık hissine yol açar. Bu durum genellikle daha huzursuz hissetmenize neden olabilir. Kişiden kişiye değişkenlik gösterse de bu durum uykusuzluk sorunlarına yol açabilir.
Adet döneminizde ya da alkol tükettikten sonraki gün tartıda fazla kilo gözlemlemiş olabilirsiniz. Aynı şekilde yüksek karbonhidratlı bir öğünden sonra da benzeri bir durum yaşarsınız. Evinizdeki tartıların yağ oranını, kas kütlesini ve ödem gibi parametreleri doğru bir şekilde ölçememesi moralinizi düşürüyor olabilir. Bu tür hassas değerlendirmeler için profesyonel tartıları kullanmanız daha sağlıklı sonuçlar verecektir.
Ödem çözücü ilaçlar ve besinler vücutta fazla olan suyu idrar yoluyla atmaya yardımcı olur. Su fazlalığının büyük bir bölümü idrarla atılırken küçük bir kısmı terleme yoluyla atılır. Bu süreci desteklemek amacıyla bol miktarda su tüketmelisiniz.
Fazla miktarda alınan kafein vücutta şişliğe sebep olabilir. Bu nedenle günde 500 mg'dan daha fazla kafein tüketmemeye dikkat etmelisiniz. Çay veya kahve içerken yanında bir bardak su tüketmek de faydalıdır.
Yüzdeki ödemin azaltılması ve şişliklerin hafifletilmesi için düzenli uyku, makyajla yatmaktan kaçınma ve sağlıklı beslenme gibi önlemler alınmalıdır. Ayrıca yüzünüze salatalık uygulamak ve soğuk kompres yapmak da faydalı olabilir.
Vücut dokularında görülen ödem kalp rahatsızlıkları, karaciğer sorunları, tiroid hastalıkları, enfeksiyonlar ve iltihaplanmalar gibi durumlardan kaynaklanabilir. Ancak hafif ödem vakaları genellikle herhangi bir neden olmaksızın kendiliğinden düzelebilir.
Tedavi edilmediği takdirde ödemler vücutta daha fazla şişliğe yol açar ve kan dolaşımının bozulmasıyla beraber enfeksiyon riskini arttırabilir.
Genelde ödemler kalıcı bir durum değildir. Ancak altında yatan sebebe bağlı olarak bazı ödem vakaları kişiyi uzun süre boyunca negatif yönde etkileyebilir.
Karın bölgesindeki ödem genellikle bir dizi yaşam tarzı değişikliği ve evde uygulanabilecek tedaviler ile hafifletilebilir. Bol miktarda su içmek, tuz tüketimini azaltmak ve düzenli egzersiz yapmak vücuttaki fazla sıvının atılmasına yardımcı olabilir.
Hamilelikte ödem genellikle ayakları kaldırma ve dinlenme ile kontrol altına alınabilir. Ayrıca sağlıklı ve dengeli bir diyet izlemek de önemlidir. Tuzlu yiyeceklerin tüketimini azaltmak ve bol miktarda su içmek de önerilir.
Ayaktaki ödem genellikle uzun süre ayakta kalma veya oturma sonucu meydana gelir. Ayaklarınızı yukarı kaldırarak ve düzenli olarak hareket ettirerek bu durumu hafifletebilirsiniz. Ödemli ayakları soğuk suya batırmak da rahatlama sağlayabilir.
Göbek bölgesinde ödem olduğunu anlamanın en yaygın yolu şişkinlik hissidir. Bu bölgede ağırlık hissi karında gerginlik veya hassasiyet gibi belirtiler gözlemlenebilir. Eğer bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir.