Sarı nokta hastalığı bir diğer adıyla makula dejenerasyonu, gözün görmesinden sorumlu olan makula bölgesinde bulunan hücrelerin kaybı sonucu yaşanır. İlerleyen dönemde görme kaybına neden olabilen ciddi bir hastalıktır. Sarı nokta hastalığının tedavisinde erken teşhis oldukça önemlidir. İşte makula dejenerasyonu hakkında bilmeniz gerekenler:
“Sarı nokta hastalığı nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Makula bölgesi, gözün arkasında bulunan ve keskin görmeyi sağlayan bölümdür. Makula bölgesinde yoğun bir şekilde ışığı algılayan fotoreseptör hücreleri bulunur. Bu alan detaylı görmeyi sağlar. Makula bölgesi iyi çalışmadığında dikkatli bakılan bölgede bulanık ve karanlık görme oluşur. Sarı nokta hastalığında görme tamamen kaybolmaz. Merkezi görme kayıpları yaşanır. Ayrıntıları fark etmekte zorluk görülür. Örneğin duvardaki tabela görünse de yazıları tam olarak okunmayabilir.
Sarı nokta hastaları tam körlük yaşamadığı için evde kendi işlerini tek başına halledebilir. Ancak dışarı tek başına çıkamaz, yazı yazamaz, okuyamaz veya araba kullanamaz. Sarı nokta hastalığı her kişide ve cinsiyette tespit edilse de sıklıkla 55 yaş üzeri bireylerde görülür.
“Makula dejenerasyonu nedir? Tipleri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Sarı nokta hastalığının iki farklı tipi bulunur. Bunlar aşağıdaki gibidir:
Sarı nokta hastalığı belirtileri hastalığın tipine göre farklılık gösterir. Kuru tip sarı nokta hastalığında belirtiler daha yavaş ve acısız ortaya çıkarak ilerler. Yaş tip sarı nokta hastalığında ise hastalık daha hızlı ilerleyerek görme kaybı daha hızlı oluşur. Sarı nokta hastalığının belirtileri aşağıdaki gibidir:
Makula dejenerasyonu belirtileri bakımından 50 yaş üzeri bireyler daha fazla risk altındadır. Bunun dışında çevresel ve genetik faktörlerin sarı nokta hastalığını etkilediği düşünülür. Ailesinde sarı nokta hastalığı bulunan bireylerde risk altında sayılabilir.
Peki sarı nokta hastalığı neden olur? Sarı nokta hastalığının birçok risk faktörü bulunabilir. Bu risk faktörleri aşağıdaki gibidir:
“Sarı nokta hastalığı tedavisi var mı?” sorusu tanılama aşamasında detaylı olarak sorgulanır. Düzenli göz muayenelerinin yapılması hastalığın erken teşhisinde önemli rol oynar. Düzenli göz kontrollerinin yanı sıra ayrıntılı retina muayenesi ve göz tomografisi ile sarı nokta hastalığının teşhisi konur.
Sarı nokta hastalığı tedavisi için doğru teşhis önemlidir. Peki sarı nokta hastalığına ne iyi gelir? Sarı nokta hastalığında hastalığın tipine göre tedavi farklılık gösterir. Yaş tip sarı nokta tedavisinde vasküler endotel büyüme faktörü inhibitörleri tedavide büyük fayda sağlar. Göz içi enjeksiyonları ile hastaya ilaç uygulanarak görüş stabilize edilebilir. Tedavi ile hastanın görme keskinliğinde iyileşme sağlanır. İlaç enjeksiyonlarının yeterli olmadığı olmadığı retine altında ciddi kanama görülen hastalarda vitrektomi ameliyatı uygulanabilir. Bu ameliyatla kanama gözden uzaklaştırılabilir.
Kuru tip sarı nokta hastalığının tedavisinde ise hastalığın ilerlemesini önleyici vitamin ve mineral içeren antioksidan ilaçlar önerilir. Bunun dışında bu bölgeyi besleyecek diyet ve besin desteği önerilir. Bu tedaviler dışında macro-vision adı verilen ameliyat ile sarı nokta hastalığına sahip bireylerde görmelerinde artış sağılabilir.
Sarı nokta hastalığı ameliyatı olan macro-vision ameliyatı, sarı nokta hastalığının tedavisinde günümüzde sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Görme merkezini etkileyen örneğin uzağı ve yakını görememe durumunu tedavi etmeden retina üzerine düşen görüntünün büyütülmesi ile daha iyi görmeyi sağlayan operasyondur. Ameliyat sonrası gözlük kullanımı ile görme seviyesi daha yükseğe çıkarılabilir.
Sarı nokta hastalığının kesin tanısı doktor tarafından konulabilir. Ancak evde uygulanabilecek amsler grid testi ile bazı belirtiler tespit edilebilir.
Makula dejenerasyonu tedavisi için erken tanı önemlidir. Bu nedenle özelliklerle ilerleyen yaşlarda rutin göz kontrollerinin ihmal edilmemesi gerekir. Bunun dışında merkezi görüşte farklılık hissedildiğinde düz çizgiler eğri olarak görülmeye başladığında, görmede güçlük yaşandığında ve renkler soluk görüldüğünde acilen uzmana başvurulmalıdır.
“Makula dejenerasyonu neden olur? Ne gibi önlemler alınabilir?” sorusu da konu hakkında sıklıkla merak edilir. Sarı nokta hastalığını tamamen engellemek mümkün olmayabilir. Ancak sağlıklı bir beslenme sarı nokta hastalığının ilerlemesini önleyebilir. Tütün ürünlerini kullanımı da sarı nokta hastalığını etkileyen önemli risk faktörlerinden biridir. Sigara kullanımını bırakmak veya sigara dumanından uzak kalmak hastalığa yakalanma riskini azaltır. Sarı nokta hastalığının ilerlemesini etkileyen UV ışınlardan korunmak içinde UV ışık korumalı güneş gözlükleri kullanılmalıdır.
Sarı nokta hastalığının damla ile tedavisi yoktur. Uygun olan hastalarda göz içi enjeksiyon yöntemi kullanılabilir.
Sarı nokta hastalığının genlere bağlı olduğunu gösteren araştırmalar yapılmıştır. Ailesinde sarı nokta hastalığı görülen bireylerde daha sık görülebilir.
Sarı nokta hastalığı merkezi görme kayıplarına yol açar. Hastalık ne kadar ilerlese de tamamen körlüğe neden olmaz.