Skolyoz (Omurga Eğriliği) Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?
Omurga eğriliğinin tıptaki adı skolyoz olan durumun tanısı genellikle büyüme döneminde konulur. Bu durumun erken tedavisi gerçekleşmediğinde kişinin yaşam kalitesi büyük oranda etkilenebilir. Bu durum ayrıca omurganın sağ ya da sol yöne doğru eğilmesi ile ortaya çıkar ve kürek kemikleri, göğüs kafesi ve kalçaları etkiler. Kız çocuklarında daha yaygın görülen rahatsızlıkla ilgili “skolyoz nedir, belirtileri nelerdir?” gibi merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için detaylı olarak derledik.
Skolyoz Nedir?
“Skolyoz nedir?” sorusuna omurgada doğuştan görülen lateral ve rotasyon eğriliktir şeklinde yanıt verilebilir. Bu durum sıklıkla kişinin duruşunda eğrilik olarak göze çarpar. Bunun yanında doğuştan olabildiği gibi travma, kaza ya da enfektif bir sürecin sonrasında da yaşanabilir.
Skolyozun Yaşanma Sıklığı
Büyük bir kısmı düşük dereceli eğrilikler olan omurga eğriliğinin görülme sıklığı %2 ile %4’tür. Bu durumu yaşayan kişilerin %10’u için durum tedaviyi gerekli kılacak şekilde ilerler. Buna ek olarak kişinin düzenli egzersiz yapması, sırt kaslarını ve kondisyonunu güçlendirmesi omurga eğriliğinin takip edilmesi ve tedavisinin gerçekleştirilmesi adına gereklidir.
Skolyozun Türleri
Skolyoz farklı türlerde görülebilir. Skolyoz türleri aşağıdaki gibidir:
- İdiopatik skolyoz
- Nöromusküler skolyoz
- Konjenital skolyoz
İdiopatik Skolyoz: En sık yaşanan skolyoz türüdür ve nedeni tam olarak bilinmemektedir. Bu skolyozda omurgada görülen yana doğru eğilme C veya S şeklinde olabilir. İdiopatik skolyozda yana doğru eğilme dışında omurların kendi etrafında dönmesi de yaşanabilir.
Nöromusküler Skolyoz: Temel nedenleri kas ve sinir hastalıklarıdır. Bunun bir sonucu olarak da kişide duyu kusurları ve solunum sıkıntıları yaşanabilir. Nöromusküler skolyozun tedavisi için gerekli olan cerrahi müdahale, küçük yaşlar için tercih edilir.
Konjenital Skolyoz: Konjenital skolyoz, bebeğin gelişiminde ortaya çıkan omurga anomalileri ile ilgilidir. Bu skolyoz türü ilk yıllarda hızlı ilerleme gösterir ve bu nedenle küçük yaşta cerrahi müdahaleyi gerekli kılar.
Skolyoz Hastalığı Belirtileri
Erken dönemde çok fazla belirti göstermeyen skolyoz, kişinin ilerleyen dönemlerinde farklı sağlık sorunlarına neden olabilir. Skolyozun belirtileri kişiden kişiye ve skolyozun türüne göre farklılık gösterir. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
- Kişinin dik durmada güçlük çekmesi
- Nefes darlığı
- Omurganın sağ ya da sola doğru eğilmesi
- Kıyafetlerin vücuda tam oturmaması
- Yürüme zorlukları
- Kalça ve omuzlardaki asimetri
- Omurgada gözle görülebilen kavis
- Bel, sırt ve omuzlarda ağrı
Skolyoz Tanısı
Skolyozun erken dönemde teşhis edilmesi, tedavinin olumlu sonuçlar vermesi adına gereklidir. Durumun tanısı için ergenlik döneminde olan kişilere özel taramalar yapılır. Skolyoz yaşayan kişi yetişkinlik dönemindeyse durumun tanısı için fiziki muayene gereklidir. Muayenede kişiden öne doğru eğilmesi istenir ve durumun gözlemi yapılır. Bunun yanında bazı hastalarda ayakta dururken de eğrilik görülebilir. Tanıda muayenede elde edilen bulguların yanı sıra bazı görüntüleme yöntemleri de kullanılır. Bu görüntüleme yöntemlerinde hastaların öne, yana ve arkaya eğilmiş halleri çekilir ve bu röntgen sonuçlarına göre skolyozun derecesi belirlenir. Röntgene ek olarak bilgisayarlı tomografi (BT) ve manyetik rezonans (MR) da teşhis yöntemleri arasındadır.
Bebeklerde Skolyoz Nasıl Anlaşılır?
Skolyoza genellikle ergenlik dönemindeki kişilerde rastlansa da bu durum bebeklerde de ortaya çıkabilir. Bu nedenle çoğu ebeveyn “bebeklerde skolyoz neden olur?” sorusunun yanıtını merak eder. Doğumla birlikte görülen skolyozda erken tanı son derece önemlidir. Skolyoz bebeklerde sırtta anormal çıkıntılar, deride renk değişiklikleri ve sırt bölgesinde kıllanma şeklinde belirtiler verir. Ayrıca röntgen grafisi ve diğer görüntüleme yöntemleri de teşhiste kullanılır.
Skolyoz Dereceleri
Omurga eğrilikleri derece olarak ölçülür. Skolyoz dereceleri hafif, orta ve şiddetli olmak üzere üç farklı şekilde görülür. Kişinin yaşadığı rahatsızlığın skolyoz olarak adlandırılması için eğriliğin 10 derece ve üzerinde olması gerekir. 10 derecenin altında olan eğrilikler skolyoz değildir, spinal asimetridir. Skolyoz dereceleri aşağıdaki gibidir:
- Hafif skolyoz: 20 dereceden daha az olan eğrilerdir ve bu derecedeki görüntü tedaviye ihtiyaç duyulmadığı bildirir.
- 20 ve 40 derece arasındaki eğrilikler orta düzey skolyozdur. Bu durum 10-15 yaş arasında teşhis edilir. Teşhis sonrasında da görüntü fizik tedavi ve korse ile iyileştirilir.
- Şiddetli skolyozda ise eğrilik 40 derecenin üzerindedir. Bu durumun yaşanması halinde tedavi cerrahi operasyon ile gerçekleştirilir.
Skolyoz Hastalarının Dikkat Etmesi Gerekenler
Skolyoz türleri ve omurga eğriliği nedeniyle durumu yaşayan kişilerin bazı aktivitelerden uzak durması önemlidir. Düzenli egzersiz tüm skolyoz hastalarının uygulaması gereken bir rutindir. Ancak bu kişilerin çok ağır egzersizlerden uzak durması gerekir. Düzenli yapılan hafif egzersizlerle sırt kaslarını güçlendiren kişilerin zamanla hareket etme kabiliyeti de artar. Bu nedenle yüzme, pilates ve yoga gibi egzersizler skolyoz tedavisinin bir parçası olarak kullanılır. Buna ek olarak kişinin günlük hayatında yapacağı bazı değişiklikler de eğriliğin artmasının önüne geçer. Çok uzun süre masa başında olmak, yüz üstü yatmak, uyurken birden çok yastık kullanmak kaçınılması gerekenler arasındadır.
Skolyoz Tedavisi
Skolyoz tedavisi; hastanın yaşı, yaşadığı eğriliğin derecesi ve yeri, yaşanan ağrıların şiddeti, görüntüleme yöntemleri ve fiziki muayeneden elde edilen bulgular göz önünde bulundurularak planlanır. Muayene ve röntgen ile konulan erken tanı, tedavinin olumlu sonuçlanması adına son derece önemlidir. Tedavi sürecinde elde edilen bulgulara göre gözlem, fizik terapi, korse tedavisi ve cerrahi operasyon kullanılır.
Skolyoz Ameliyatı
Ameliyat, teşhis edilen eğriliğin ilerlemesi ve kontrol altına alınamaması durumunda tercih edilir. Durumu şiddetli yaşayan kişiler “skolyoz ameliyatı nedir?” sorusunun yanıtını merak eder. Skolyoz nedeniyle şiddetli ağrılar yaşayan, kaslarında güç kaybı görülen ve bağırsak fonksiyonlarında problemler ortaya çıkan kişiler için en doğru tedavi yöntemi skolyoz ameliyatıdır. Omurga eğriliği yaşayan yetişkinlere genellikle omurgayı sabitleyen işlemler uygulanır. Bu işlemlerden biri olan spinal füzyon; hastanın vücudunun bir bölgesinden alınan kemikler ve bunun yanı sıra vida, çubuk ve tellerle bölgeye destek yapılmasıdır. Bu işlem 10 yaş altındaki hastalara uygulanmaz. 10 yaş altı hastaların yaşadığı eğriliğin durdurulması için özel üretilmiş çubuklar kullanılır. Bu ameliyat yöntemi çocuk büyüdükçe tekrarlanır ve çubuklar uzatılır. Skolyoz ameliyatı sonrası iyileşme ise uzun sürer. Ameliyattan sonra hastalar ilk 1 hafta gözlem altında kalır. 1. ayını tamamlayan hastalar da rutin hayatına dönebilir. 3. ayını tamamlamış olan hastalar ise spor aktiviteleri yapabilir. Skolyoz ameliyatı ortalama 3-4 saat sürer.
Bilgi talep formunu doldurarak Büyük Anadolu Hastaneleri tarafından uygulanan skolyoz ameliyatı ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.
Skolyoz, önlenemeyen bir durumdur ancak çeşitli tedavi yöntemleri kullanılarak ve yaşla birlikte ilerleme durdurulabilir.
Durumun teşhis edilmesi ve tedavisinin gerçekleştirilmesi için Ortopedi bölümüne başvurulmalıdır.
Skolyoz rahatsızlığı yaşayan hastalara genellikle sırt üstü yatmaları tavsiye edilir. Bu pozisyonda yatmanın en önemli nedeni omurgaya eşit yük bindirmektir. Böylelikle omurga eğriliğinin ilerlemesinin önüne geçilir. Hastalar sırt üstü pozisyonun yanı sıra yan yatabilir ve bacaklarını bükerek ya da yastıkla diz altına destek olarak rahatlayabilir.
Skolyoz hastalığı ve omurga eğriliğinin belirtileri beslenmeyle ilişkili değildir. Ancak durumun ilerlemesini önlemek ve daha sağlıklı bir yaşam sürmek adına dengeli beslenmek önemlidir.
Yorum Ekle
