İdrar Kaçırma
Ä°drar kaçırma, yaÅŸ ve cinsiyet fark etmeksizin yaygın ÅŸekilde görülen saÄŸlık sorunlarından biridir. Yaygın kanı olarak çocuklarda ve yaÅŸlı bireylerde sık görüldüÄŸü düÅŸünülse de her yaÅŸtan kadın ve erkekte görülebilir. Tıpta inkontinans olarak geçen bu durumun pek çok farklı nedeni bulunur. Konu hakkında “Ä°nkontinans nedir?” gibi merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Ä°nkontinans Nedir?
Ä°drar kaçırma, kontrol edilemeyen idrar tutamama durumudur. Tıp literatüründe üriner inkontinans olarak adlandırılan bu durum kiÅŸide sürekli tekrarlanıyorsa hastalık olarak kabul edilir. Ancak idrar kaçırma durumu bireylerin hayatında tehlike yaratacak bir rahatsızlık deÄŸildir ancak bu durum yaÅŸayan bireyleri hem sosyal hem de ruhsal etkileyebilir. Buna ek olarak genital hijyene ve cinsel hayatta sorunlara da neden olabilir. Bu nedenle zaman kaybetmeden tedavi edilmelidir. Mesane, böbreklerden gelen idrarın biriktiÄŸi kesenin adıdır. Ä°drar kesesi ya da idrar torbası olarak da adlandırılır. Mesanenin kaslarının gevÅŸemesi ve kasılması hem bölgedeki sinirler hem de bireyin kendisi tarafından kontrol edilebilir. Mesane idrar oldukça esneme yapar ve böylelikle basınç artışı yaÅŸanmaz. Mesane alt ucunda bulunan kaslar da kesenin aÄŸzının kapalı kalmasını saÄŸlar. Mesanenin sonrasında ise üretra adı verilen bir kanal bulunur. Ancak bu kanalın kontrolü hormonlar tarafından saÄŸlanır.
Ä°drar Kaçırmanın ÇeÅŸitleri
Ä°drar kaçırma durumu farklı nedenlerle gerçekleÅŸir ve bu nedenle baÄŸlı olarak farklı isimler alır. Bunlar aÅŸağıdaki gibidir:
- Stres inkontinansı: Ağır eÅŸya kaldırma, gülme, öksürme, hapşırma ya da aÄŸlama ile idrar kesesinde basınç oluÅŸması ile idrar kaçırma halidir. Bu durum kas ve sinir zayıflığı ile ilgilidir.
- Sıkışma tipi idrar kaçırma: Bu durum kiÅŸinin aniden idrara sıkışması ve kontrolsüz bir ÅŸekilde idrarını kaçırması halidir.
- Mix tip: Her iki durum da aynı anda görülür.
Ä°drar Kaçırmanın Nedenleri Nelerdir?
“Ä°drar kaçırma neden olur?” merak edilen konular arasındadır. KiÅŸinin sıklıkla idrar kaçırmasına neden olan durumlar aÅŸağıdaki gibidir:
- Ä°lerleyen yaÅŸ
- Genetik
- Obezite
- Kabızlık
- Vajinal enfeksiyonlarü
- Menopoz
- Sistit
- Şeker hastalığı
- Travmatik doÄŸum/doÄŸumlar
- Erkeklerde prostat büyümesi
- Demans Alzheimer hastalığı
- İdrar torbasında sarkma
- Sinir sisteminde görülen hastalıklar
- Böbrekte ya da idrar yollarında taÅŸ
- Vajina ile mesane arasında fistül
- Alerji ilaçları
- Kas gevÅŸetici, sakinleÅŸtirici, tansiyon düÅŸürücü ve idrar sökücü ilaçların kullanımı
Ä°drar Kaçırma Nasıl TeÅŸhis Edilir?
KiÅŸinin idrar tutamama ÅŸikâyeti için ilk olarak hastadan detaylı öykü alınarak kiÅŸinin idrar kaçırmasına neden olabilen durumlar ve idrar kaçırma sıklığı öÄŸrenilir. Bu aÅŸamadan hastadan ultrason, kan ÅŸekeri, idrar kültürü, ürodinami ve idrar tahlili istenebilir.
Ä°drar Kaçırma Nasıl Tedavi Edilir?
KiÅŸinin yaÅŸadığı idrar kaçırma nedenleri kapsamlı olarak araÅŸtırılır ve bu doÄŸrultuda bir tedavi süreci planlanır. Hasta ideal kilosunun üzerindeyse hastaya uygun diyet ve egzersiz programı verilir. Durumun yaÅŸanmasının altında kabızlık varsa kiÅŸiye buna uygun ilaç verilebilir. Bunun yanında kontrolsüz ÅŸeker hastalığı durumu yaÅŸanıyorsa hastanın ilaçları düzenlenir. Buna ek tedavi uygulamaları da aÅŸağıdaki gibidir:
- KiÅŸinin aşırı sıvı alımı önlenir.
- Alkol ve sigara alan kişilerde kullanımın azaltılması istenir.
- İdrar yollarında enfeksiyon olması durumunda antibiyotik verilir.
- KiÅŸinin pelvik ve mesane kaslarının güçlenmesini saÄŸlayan egzersizler yapması istenir.
KiÅŸinin idrarını tutmasına engel olan durumlarda kullanılan ilaçlı tedaviler de bulunur. Bu ilaçlar üroloji hekimi tarafından verilir. Bunun yanında idrar kaçırma durumu mesane sarkması ya da prostat büyümesi ile görülen bir durumsa cerrahi tedavi düÅŸünülür.
Çocuklarda Ä°drar Kaçırma
Çocuklarda alt ıslatma durumu gece ve gündüz olacak ÅŸekilde görülür. Çocukların yaygın olarak yaÅŸadığı gece alt ıslatma durumu 5 yaÅŸ ve üzeri çocukların %15’inde görülen bir durumdur. Gündüz iÅŸeme durumu ise okul çağında olan her 5 çocuktan 1’inde yaÅŸanır. Hem gece hem de gündüz yaÅŸanan alt ıslatma durumu, 3-4 aylık bir tedavi ile iyileÅŸtirilebilir. Durumun tanısında kullanılan yöntemler aÅŸağıdaki gibidir:
- Üroflow testi
- Böbrek ve idrar yolları ultrasonu
- Voiding sistoüretrografi
- Sintigrafi
- Ürodinami
Çocuklarda idrar kaçırmanın tedavi yöntemleri de aÅŸağıdaki gibidir:
- Üroterapi
- GüneÅŸ-bulut takvimi
- Ä°laç tedavisi
- Alarm tedavisi
- Cerrahi tedavi
- Akupunktur
- Üroterapi
- Pelvik taban eÄŸitimi
- Biofeedback
- Ä°laç tedavisi
- GiriÅŸimsel ve cerrahi tedaviler
- Mesane büyütme ameliyatı
- Mesane boynunu uzatma ameliyatı
- Çocuklarda robotik cerrahi
Kadınlarda Ä°drar Kaçırma
Kadınlarda idrar kaçırma, pek çok farklı nedenden gerçekleÅŸebilir. Travmatik doÄŸumlar, çoklu doÄŸumlar ve menopoz bu nedenlerin başındadır. Ancak idrar kaçırma durumu hiç doÄŸum yapmamış kadınlarda da görülebilir. Bu durumda kalıtım baÅŸta olmak üzere ağır kaldırma, hapşırma, gülme ya da öksürme gibi durumlar etkili olabilir.
Tanı Yöntemi
Durumun tedavisi için baÅŸvuran hastalardan detaylı bir hastalık öyküsü alınır. Bu hususta kiÅŸinin sigara kullanımı, doÄŸum yapma sayısı, kronik hastalığı, kilosu ve mesleÄŸi sorgulanır. KiÅŸinin cinsel hayatı da bu aÅŸamada detaylı olarak incelenir. Çünkü düzenli bir cinsel yaÅŸam kadınlarda pelvik kasların geliÅŸmesinde etkilidir.
Tedavi Yöntemi
Ä°drar kaçırma genellikle ameliyat gerektirmez. Durumun ameliyat gerektirip gerektirmediÄŸinin anlaşılması için hasta özelinde profil analizi yapılır ve yaÅŸam tarzında yapılacak deÄŸiÅŸikliklerle durumun ne kadar engellenebileceÄŸine bakılır. Ardından yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸikliÄŸi sonucu idrar kaçırma sorunu devam eden hastalar için tedavi süreci baÅŸlar. KiÅŸide sıkışma tipi idrar kaçırma varsa ilaçlı tedavi baÅŸlatılabilir. Tedavide uygulanan cerrahi yönteme en çok yanıtı veren hastalar ise stres tipi ve mix tipi idrar kaçırma durumunu yaÅŸayan hastalardır. Bu hastalara cerrahi iÅŸlem öncesinde iÅŸeme testi uygulanabilir. Ardından da cerrahi tedavi süreci planlanır. Tedavide kullanılan ameliyat dışı uygulamalar ise aÅŸağıdaki gibidir:
- Vajinal toplar
- Elektromanyetik sandalyeler
- Vajinal lazer
Tedavide kullanılan cerrahi uygulamalar da aşağıdaki gibidir:
- Trans Obturator Tape (TOT) ameliyatı
- Kapalı laparoskopik cerrahi
Kadınlarda Ä°drar Kaçırma Risk Faktörleri
Kadınlarda görülen “Üriner inkontinans nedir?” sorusu kadar bu durumun risk faktörleri de merak edilen konuların başında gelir.
YaÅŸ: Pelvik tabanı meydana getiren ve kasılma yaparak idrar kaçırma durumunun yaÅŸanmasına engel olan kaslar, ilerleyen yaÅŸla birlikte zayıflar. KiÅŸinin alt karın bölgesinde yaÅŸanan bu durum ile idrar kaçırma ortaya çıkabilir. Yapılan çalışmalara göre sıkışma tipi idrar kaçırma 54 yaşından sonra artış gösterirken stres tipi idrar kaçırma durumu 35 yaşından itibaren yaÅŸanabilir.
Obezite: KiÅŸide yaÅŸanan kilo artışı pelvik tabanı oluÅŸturan kaslara zarar verir. Vücut kitle indeksi 30’un üzerinde olması bu nedenle idrar kaçırma riskini artırır. Bu sebeple idrar kaçırma durumunu yaÅŸayan kiÅŸilerin kilo vermesi ile birlikte düzelme görülebilir.
Hamilelik ve doÄŸumlar: DoÄŸum sırasında idrar yapmayı kontrol eden sinirler veya mesanede idrarın kaçmasına engel olan kas yapısı zarar görebilir. Bu durumun bir sonucu olarak da idrar kaçırma durumu yaÅŸanabilir. KiÅŸinin hamilelikte aldığı kilolar, doÄŸumun gerçekleÅŸme ÅŸekli ve bebeÄŸin doÄŸum kilosu da önemli risk faktörleri arasındadır.
Kronik Kabızlık (Konstipasyon): Kabızlık ile birlikte oluÅŸum gösteren uzun süreli ıkınmalar, karın içi basıncın artmasına neden olur. YaÅŸanan bu basınç artışı da mesanenin aktivitesini kontrol eden kasların ve sinirlerin kan dolaşımıyla beslenmesini engeller ve bu durumun sonucunda da idrar kaçırma yaÅŸanır.
Bilgi talep formunu doldurarak idrar kaçırma tedavisi ile ilgili merak ettiklerinizi öÄŸrenebilirsiniz.
Yorum Ekle
