Panik Atak Nedir? Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atak belirtileri kişiyi tehdit eden gerçek bir tehlike ve neden olmamasına rağmen, şiddetli şekilde yaşanan korku ataklarıdır. Atakların başlangıcı genellikle 15-20 yaş dönemi olan ergenlikte görülür. Peki dışarıdan panik atak belirtileri nasıl olur? Bu atak dışarıdan bakıldığında kişinin kalp krizi geçirdiğini ya da ölmek üzere olduğunu düşündürecek kadar korkutucu ve şiddetlidir. Kişinin yaşadığı birçok bedensel ve ruhsal sıkıntı atak ve benzeri şikayetlere sebebiyet verebilir. Bu nedenle atak yaşadığını düşünen kişinin doğru tedaviyi almak için alanında uzman bir hekim tarafından detaylı değerlendirilmesi önemlidir.

Panik Atak Nedir?

Panik atak nedir kısaca tanımlamak gerekirse; korku nöbeti olarak da adlandırılan bu durum kişiyi hayati olarak büyük bir tehlikede olduğunu düşündüren korku ataklarıdır. Bu ataklar sırasında kişinin hissettiği her şey gerçektir ve atak en fazla 30 dakika sürer. Atağın ilk 10 dakikası şiddetlidir ve dakikalar ilerledikçe korkunun şiddeti yavaş yavaş azalır. Bu ataklar geçtikten sonra da kişi beklenti anksiyetesi yaşar. Yani her an yeni bir atak geçireceğini düşünür ve korkar. Bu nedenle kişiler ilk ataklarını geçirdiği yerlerden kaçınma durumunu yaşar.

Panik Atak Çeşitleri Nelerdir?

Panik atak çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Durumsal olarak yatkınlık gösterilen panik atak: Belirli bir durum karşısında ortaya çıkan atak tablosudur ve her zaman tekrarlamaz.
• Durumsal panik atak: Atağın yaşanmasını tetikleyen bir durum hissinde ortaya çıkar.
• Spontan panik atak: Gün içinde beklenmeyen bir yer ve zamanda ortaya çıkar.

Atak sebepleri ve bu atağın karakteristik özelliği ne zaman ve nerede yaşanacağının bilinmemesidir. Kişi gece uyku anında bile arak geçirebilir. Yaşanan ilk atak durumu bedensel ya da ruhsal stresin dayanma sınırının aşıldığı zamanlarda ortaya çıkar. Kişi gece uyku anında da atak geçirebilir. Gece panik atak belirtileri genellikle rüya uykusu dışındaki dönemlerde yaşanır.

Panik Atak Belirtileri Nelerdir?

Panik atak nöbetleri belirtileri aniden ortaya çıkar ve aşağıdaki gibidir:

• Ateş basması,
• Baş dönmesi,
• Boğuluyormuş hissi,
• Dehşet hissi,
• Göğüs ağrısı,
• Göğüs sıkışması,
• Hızlı kalp atışı,
• Kalp krizi geçiriyormuş hissi,
• Kollarda ve bacaklarda titreme,
• Nefes alamama,
• Ölüm korkusu,
• Vücutta uyuşma,
• Vücuttan kopuk hissetme.

Panik Atak Nasıl Olur?

“Panik atak neden oluşur? Nasıl oluşur?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Panik atak başlangıcı ile ilgili birçok teori mevcut. Bu teorilerden biri de atağın sinir siteminde yaşanan kimyasal dengesizlik nedeniyle oluştuğu. Bu dengesizliğe neden olan kimyasallar ise kortizol, gamma-aminobütirik asit (GABA), serotonin. Bunun yanı sıra yaşanan atağın gelişmesinde çevresel faktörlerin etkili olduğu da bu teoriler arasında.

Panik Atak Neden Olur?

Panik atak belirtisi, herhangi bir kişide ortaya çıkabilecek psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Genel olarak kadınları etkisi altına alan bu rahatsızlık ise erken erişkinlik döneminde pik yapar ve 14 yaş altındaki kişileri pek etkilemez. Yapılan araştırmalara göre panik atak nedenleri ise şöyledir:

• Beyindeki kortizol, gamma-aminobütirik asit (GABA), serotonin gibi maddelerdeki dengesizlikler,
• Cinsel saldırı,
• Çeşitli anatomik bozukluklar,
• Çevresel faktörler,
• Çocukken istismara uğrama,
• Genetik yatkınlık,
• Kimyasal ajanlar ve karbondioksit,
• Kişilik yapısı,
• Sevilen birinin kaybı.

Panik atak krizleri tedavi edilmediği takdirde kişide araç kullanma korkusu, evden çıkma korkusu, sık aralıklarla tıbbi bakım alma takıntısı, iş ve okul sorunları, sosyallikten kaçınma, çeşitli psikiyatrik sorunlar, madde ve alkol kullanımına eğilim, intihar isteği ve finansal problemlere neden olur.

Panik Atak Tanısı Nasıl ‌Konur?

Panik atak tedavisi için doğru tanının konulması önemlidir. Pek çok hastalığı taklit edebilen bu durumda ilk olarak hasta ve sonrasında hastanın yakınlarından detaylı öykü alınmalıdır. Ardından hastaya solunum fonksiyon testi, kan sayımı, EKG, tiroit testi uygulanabilir. Atak yaşayan herkeste panik bozukluk olması gibi bir durum söz konusu olmadığından DMS kriterlerine de bakılır. Bu kriterler:

• Sık tekrarlayan ve beklenmedik yaşanan panik ataklar,
• Ataklardan en az birinden sonraki süreçte en az 1 ve daha fazla atağın yaşanacağına dair korku,
• Korkuların kontrolü kaybetme, akli dengeyi yitirme ya da kalp krizi geçirme gibi duygulara dayanması,
• Kişinin atağı tetikleyeceğini düşündüğü ortamlardan uzak durması,
• Atakların altında herhangi bir ilaç ya da madde kullanımı sebebi olmaması,
• Atakların yaşanmasına herhangi bir organik tıbbi hastalığın neden olmaması.

Peki panik atak için hangi doktora gidilir? Bu atağa neden olan problem zihinsel ya da fiziksel kaynaklı olabilir. Bu nedenle ilk olarak bir kardiyolog uzmanına başvurmak önemlidir. Uzman gerekli gördüğü takdirde psikiyatri doktoruna yönlendirir. Panik atak belirtileri testi yapılır. Bu testte atakların yaşanma sıklığı, atakların süresi, hangi belirtilerin yaşandığı, kişinin ailesinde atak yaşayan olup olmadığı gibi sorular sorulur.

Panik Atak Tedavisi Nasıl Yapılır?

Tanı doğrulanmışsa temel tedavide hem psikoterapi uygulamaları hem de ilaç tedavisi kullanılır. Psikolojik tedavide de BDT uygulamaları temel olarak kullanılır. BDT ise kişinin kendi deneyimlerini hedefler ve panik belirtilerinde farkındalığı sağlar. Psikoterapi teknikleri tedavide zaman ve çaba isteyen bir süreci kapsar. Bu süreçte hastalar birkaç haftanın ardından belirtilerin azaldığını hisseder. Birkaç aylık terapinin sonunda da belirtiler belirgin olarak azalır. Terapi süreci 6-12 seans kadar sürebilir.

Panik Atak Belirtileri Kaç Gün Sürer?

Panik atak aniden başlar ve giderek şiddetlenir. Ancak günlerce sürmez, çoğunlukla 10 ya da 30 dakika ve nadir olarak da 1 saat sürer.

Panik Atak Anında Ne Yapılmalı?

Yapılan araştırmalara göre kriz anında yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:

• Atak doğru bir şekilde sınıflandırılmalıdır.
• Farkındalık ile yaşanan durumun atak olduğu hatırlanmalıdır.
• Atağın yaşandığı durum terk edilmeli ve sakinleşmeye yardımcı olan yer bulunmalıdır.
• Nefes doğru bir şekilde alınıp verilmelidir.
• Düşüncelerdeki doğruluk kontrol edilmelidir.
• İyi hissetmeye yardımcı olan düşünce ve durumlara odaklanılmalıdır.
• Yaşanan her atağın başında saate bakılmalı ve sonlanma zamanı not edilmelidir.

“Panik atak geçiren kişiye ne yapmalı?” sorusu kadar kriz anında nelerin yapılmaması gerektiği de merak edilen konular arasında. İşte yapılmaması gerekenler:

Yaşanan ataktan korkulmamalı, yaşanma olan sonraki atak ihtimali düşünülmemeli, atak anında alkol, madde ya da sigara kullanılmamalıdır.

Panik Atak Nefes Egzersizi

Panik atak tedavi sürecinde nefes egzersizlerinin önemli bir yer vardır. Nefes egzersizi ile kişinin gevşemesi sağlanır. Bu gevşeme ile kişinin kalp hızında düşme, solunumda yavaşlama, oksijen tüketiminde azalma, kan basıncında düşme, analitik düşünme ve beynin alfa aktivitesinde artma yaşanır. Bu nedenle atak geçiren kişilerin her gün 20-30 dakika kadar gevşeme ve nefes egzersizleri yapması önemlidir. Atak nedeniyle kalp krizi geçirme, boğulma, bayılma, dengeyi kaybetme, delirme ve kontrolü yitirme korkusu yaşanır. Ancak bu durumlar panik atakla bağlantılı değildir.

Panik Atak Nasıl Geçer?

“Panik atak nedir tedavisi nasıl olur?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Erken evrede başlatılan tedavi ilk adım olmalıdır. Bununla birlikte rutin hayat, yeterli uyku, sağlıklı beslenme, aşırı kafein tüketiminden kaçınma da önemlidir. Atak semptomlarını azaltmak için de nefes egzersizleri, meditasyon ya da yoga yapılmalıdır. Ayrıca kişi yaşadığı korkuları sınıflandırmalı, bu korkularla yüzleşme çabasında olmalı, korkuya neden olacak durum ve yerlerden de kaçınmalıdır. Ayrıca kişi, stresi yönetme becerisini de kazanmalıdır. Atak yaşayan kişilerin Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) uygulamalarında edindiği baş etme becerilerini hayatında sık kullanması önemlidir. Bu kişiler karın solunumu yapmalıdır. Ayrıca stresle yüzleşme becerileri de mutlaka kazanılmalıdır. Kişinin bu süreçte kendine zaman ayırması ve kendini kabul etmesi de ayrıca önemlidir. Düzenli egzersizler de bu süreçte yardımcıdır.