Dünya genelinde önemli bir sorun olan obezite, beraberinde bazı sağlık sorunlarını da getiren bir hastalıktır. Bu sağlık sorunları beyin, kan damarları, kalp, karaciğer, safrakesesi, kemik ve eklemleri etkileyen rahatsızlıklardır.Dünya Obezite Federasyonu tarafından yayınlanan Dünya Obezite Atlası 2022, 2030 yılına kadar her 5 kadından 1'i ve 7 erkekten 1'i olmak üzere dünya çapında bir milyar insanın obezite ile yaşayacağını öngörüyor. Bulgular, ülkelerin yalnızca 2025 DSÖ'nün obezite artışını 2010 seviyelerinde durdurma hedefini kaçırmakla kalmayıp, aynı zamanda dünya genelinde obeziteye sahip insan sayısının iki katına çıkma yolunda olduğunu vurgulamakta. Obezite hastalığı ile yaşayan en fazla sayıda insan, düşük ve orta gelirli ülkelerde iki katından fazla, düşük gelirli ülkelerde ise üç katına çıkıyor. Türkiye de obezitede dünyada ilk yirmi ülkeden biri. Peki obezite vücudu nasıl etkiler? İşte bu sorunun yanıtı:
Boyun çevresinde depolanan yağ nedeniyle hava yolu çok küçülür ve bu da geceleri nefes almayı zorlaştırabilir. Bu duruma uyku apnesi denir.
Obezite daha yüksek gastroözofageal reflü hastalığı riski ile ilişkilendirilmiştir. Ayrıca obezite safra taşı geliştirme riskini de artırır. Yağ ayrıca karaciğer çevresinde birikebilir karaciğer hasarına, yara dokusuna ve hatta karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
Obezite sorunu olan kişilerin kalbinin vücuda kan pompalama işlevini yerine getirmesi için normalden fazla çalışması gerekir. Hipertansiyon ve yüksek tansiyona sebebiyet verir. Yüksek tansiyon da inmenin önde gelen nedenlerinden biridir. Yüksek tansiyon ayrıca kalbe kan taşıyan kan damarlarının sertleşmesine ve daralmasına neden olabilir.
Obezite ayrıca vücudun hücrelerini insüline dirençli hale getirebilir. İnsülin, kandaki şekeri hücrelere taşıyan bir hormondur. İnsüline dirençliyseniz şeker hücreler tarafından alınamaz ve bu da yüksek kan şekerine neden olur. Bu kan şekerinin çok yüksek olduğu tip 2 diyabet olma riskini artırır. Tip 2 diyabet de böbrek hastalığından kalp hastalığına, körlükten felce ve bir dizi sağlık sorununa yol açar.
Obezite hamileliği zorlaştırabilir. Ayrıca erkeklerde azalmış testosteron seviyeleriyle de bağlantılıdır.
Obezite kemik yoğunluğu ve kas kütlesini de olumsuz etkiler ve dengesizliklere neden olur. Buna osteosarkopenik obezite denir. Osteosarkopenik obezite daha yüksek kırık riskine, fiziksel sakatlığa, insülin direncine ve daha kötü genel sağlık sonuçlarına yol açabilir. Ekstra ağırlık ayrıca eklemlere çok fazla baskı uygulayarak ağrı ve sertliğe neden olabilir.
Vücut derisinin katlandığı yerlerde döküntüler oluşabilir, vücudun kıvrımlarında rengin değişmesi ve kalınlaşması görülebilir. Ayrıca insülin direnci ve tip 2 diyabet ile ilişkilendirilmiştir.
Obezitenin her yıl 90.000 kanser ölümüne neden olduğuna inanılıyor. Vücut kitle indeksi (BMI) arttıkça kanser ve kanserden ölüm riskiniz de artar. Bu kanser türleri şunlardır:
Obezite tip 2 diyabetin önemli bir nedenidir. Diyabet kan şekeri vücudunuzun yönetemeyeceği kadar yüksek olduğunda ortaya çıkar. Tip 2 diyabet şunlara yol açabilir:
Obezite, yüksek tansiyonun önemli bir nedenidir. Yüksek tansiyonlu dört hastadan yaklaşık üçü obeziteye sahiptir. Yüksek tansiyon kalp hastalığı gibi diğer hastalıkların riskini de artırır.
Sağlıklı bir kiloda olup olmadığınızı kontrol etmek için en yaygın kullanılan yöntem vücut kitle indeksidir (BMI). BMI, boyunuz için sağlıklı bir kiloda olup olmadığınızın bir ölçüsüdür.
Çoğu yetişkin için BMI:
BMI obezite teşhisi için kullanılmaz çünkü çok kaslı insanlar fazla yağ olmadan yüksek BMI'ye sahip olabilirler. Fazla yağın daha iyi bir ölçüsü fazla kilolu (BMI 25 ila 29,9 olan) veya orta derecede obez (BMI 30 ila 34,9) olan kişilerde ek bir ölçü olarak kullanılabilen bel ölçüsüdür. Genel olarak bel ölçüsü erkeklerde 94 cm ve üzeri, kadınlarda da 80 cm ve üzerindeyse obeziteden söz edilebilir.
Yapılan araştırmalara göre 2010’dan itibaren 2030'a kadar öngörülen obezite ile yaşayan yetişkinlerin küresel yaygınlığı aşağıdaki gibidir: *(Veriler World Obesity Day tarafından yayımlanan 2022 Dünya Obezite Atlası'ndan alınmıştır.)
Aşağıdaki tablo da 2030 yılında dünyanın ilk 20 ülkesindeki BMI ≥30kg/m2 olan kadınlar ve erkekler arasındaki tahmini obezite prevalansını vermekte: *(Veriler World Obesity Day tarafından yayımlanan 2022 Dünya Obezite Atlası'ndan alınmıştır.)
2010’dan itibaren 2030'a kadar öngörülen obezite ile yaşayan 5-19 yaş arası çocukların küresel yaygınlığı aşağıdaki gibidir: *(Veriler World Obesity Day tarafından yayımlanan 2022 Dünya Obezite Atlası'ndan alınmıştır.)
Obezitenin nedenleri arasında en önemlisi kişinin fiziksel aktivite yoluyla yaktığından daha fazla kalorili özellikle yağlı ve şekerli gıdalarda tüketilmesidir. Fazla enerji vücut tarafından yağ olarak depolanır. Obezite giderek yaygınlaşan bir sorundur. Çünkü çoğu insan için modern yaşam aşırı miktarda ucuz, yüksek kalorili yiyecek yemeyi ve oturarak çok fazla zaman geçirmeyi içerir.
Obezite tedavisi için ilk olarak kişiye sağlıklı bir yaşam stili kazandırılmaya çalışılır. Buna ek olarak da cerrahi bir tedavi planı uygulanabilir. Obezite cerrahisi için uygulanan işlemler mide balonu, tüp mide, gastrik bypass, mini gastrik bypass, duodenal switch ve mide botoksudur.
Bilgi talep formunu doldurarak Büyük Anadolu Hastaneleri tarafından uygulanan obezite cerrahisi ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.