Kalın bağırsağın baÅŸlangıcında bulunan, 5-6 cm boyunca ve 3 mm çapında olan kör bağırsak parçasıdır. Apandisitin insan vücudundaki iÅŸlevi gizemini korumaktadır. Apandisit bu organın iltihaplanması anlamına gelir. Apandisitin iç kısmının tıkanması ile oluÅŸan iltihaplanma patlayabilir ve bu durum apandisit patlaması olarak adlandırılır. Her yaÅŸtan herkes apandisit yaÅŸayabilir ancak çocukluk ve ergenlik döneminde daha yaygın olduÄŸu görülmektedir. 30 yaşın üzerindeki herkesin apandisit geliÅŸtirmesi daha az yaygındır. Tedavi seçenekleri ameliyatı içerir.
İşte “Apandisit belirtileri nelerdir?” sorusunun yanıtı:
Apandisitin ana semptomu karın aÄŸrısıdır. İlk baÅŸta karın deliÄŸi etrafında hafif bir aÄŸrı fark edebilirsiniz. Enflamasyon kötüleÅŸtikçe aÄŸrı keskinleÅŸir ve karnınızın saÄŸ alt tarafına doÄŸru inebilir. AÄŸrı hızla kötüleÅŸir ve 6-24 saatten sonra daha ÅŸiddetli hale gelebilir. Karnınızın bu bölgesine hafifçe bastırırsanız aÄŸrının daha da kötüleÅŸtiÄŸini hissedersiniz. Öksürmek veya yürümek de aÄŸrıyı kötüleÅŸtirebilir. Bazı durumlarda özellikle hamileyseniz aÄŸrı karnınızda daha yüksek hissedilir. DiÄŸer durumlarda aÄŸrı oldukça hafiftir ve apandis patlayana kadar ÅŸiddetli hale gelmez.
Kadınlarda apandisit belirtileri farklı olabilir. Mide aÄŸrısı daha az ÅŸiddetli olabilir. Olası apandisit belirtileri kadın hastalarda mide bulantısı, kusma ve ateÅŸi içerir. Ayrıca apandisit belirtileri kadınlarda hamilelik sırasında, aÄŸrı ilk trimesterden sonra saÄŸ üst kadrana doÄŸru kayabilir. Ayrıca biraz sırt veya yan aÄŸrısı olabilir.
“Apandisit belirtileri nedir?” sorusu kadar apandisitin nedenleri nelerdir sorusu da merak edilenler arasındadır. Akut apandisitin nedeni hala belirsizdir. Bir dizi çalışma, apendiksin tıkanmasının genellikle apandisit sırasında meydana geldiÄŸini diÄŸerleri ise tıkanıklığın apandisitin nedeni olduÄŸunu tartışmaktadır.j Apandisit, apandisitinizin iç kısmı bloke olduÄŸunda olur. Apandisite sindirim sisteminizdeki virüs, bakteri veya parazitler gibi çeÅŸitli enfeksiyonlar neden olabilir. Ayrıca kalın bağırsağınızı ve apandisitinizi birleÅŸtiren tüp tıkandığında veya dışkı ile sıkıştığında olabilir. Bazen tümörler de apandisite yol açabilir. Apandis daha sonra aÄŸrır ve ÅŸiÅŸer. ÅžiÅŸlik ve aÄŸrı kötüleÅŸtikçe apendikse giden kan akışı durur. Yeterli kan akışı olmadığında apandis ölmeye baÅŸlar.
Bu organın iltihaplanması ciddi ve yaÅŸamı tehdit eden bir durum olabilir. Apandisit hemen tedavi edilmezse apandisin patlamasına neden olarak karın boyunca bir enfeksiyon yayabilir. Bu durum semptomlar baÅŸladıktan 48 ile 72 saat sonra yaÅŸanabilir. Ancak bazı durumlarda kiÅŸilerde genellikle kendi kendine geçen hafif, tekrarlayan karın aÄŸrısına neden olan kronik apandisit geliÅŸebilir. Peki, kronik apandisit belirtileri nedir? Bu hastalar genellikle akut bir atak gelene kadar apandisitlerinin farkına varmazlar.
Doktorunuz size belirtilerinizle ilgili sorular sorar ve sizi muayene eder. Muayenede aÄŸrının kötüleÅŸip kötüleÅŸmediÄŸini görmek için saÄŸ alt karnınıza bastırır. Ardından enfeksiyon aramak için kan testi, hamile olma olasılığınız varsa hamilelik testi, idrar enfeksiyonunu ekarte etmek için idrar testi ya da CT taraması yaptırılabilir. Doktorunuz ayrıca tanıyı doÄŸrulamak için bir BT taraması da yapabilir.
Apandisit gastroenterit, ektopik gebelik ve çeÅŸitli enfeksiyonlar (böbrek ve göÄŸüs dahil) gibi diÄŸer bozuklukların semptomlarını taklit edebilir. Bu nedenle tanı kapsamlı bir fizik muayeneyi ve semptomların dikkatli bir ÅŸekilde deÄŸerlendirilmesini içermelidir. Tanı net deÄŸilse laboratuvar testleri ve ultrason veya BT taramaları gerekebilir.
Tedavi normalde iltihaplı eki patlamadan önce çıkarmak için cerrahi iÅŸlem olarak uygulanır. Hastanın durumu kötüyse doktor hastayı direk ameliyata alabilir. Ancak durum acil deÄŸilse hasta gözlem altında tutulur. Ameliyat anahtar deliÄŸi cerrahisi (laparoskopik) veya açık cerrahi ile yapılabilir.
Laparoskopik apendektomi: Basit ve komplike olmayan durumlarda cerrahınız genellikle apendektomiyi anahtar deliÄŸi tekniÄŸini kullanarak gerçekleÅŸtirecektir. Bu karnınızda çok küçük kesikler veya delikler açmayı ve daha büyük bir kesime gerek kalmadan eki çıkarmak için bir video kamera ve cerrahi aletler yerleÅŸtirmeyi içerir. İyileÅŸme açık ameliyattan daha hızlı olduÄŸu için bu teknik genellikle tercih edilir.
Açık apendektomi: Bazı durumlarda ekinizi çıkarmak için saÄŸ alt karın bölgenizde biraz daha büyük bir kesimin yapıldığı açık bir yaklaşım kullanılır. Bu teknik genellikle patlama durumunda ya da daha önce hastanın karın ameliyatı geçirdiÄŸi durumlarda kullanılır.
Cerrahiye bir alternatif antibiyotik tedavisidir. Ameliyatın sonucunu antibiyotiklerin sonucuyla karşılaÅŸtıran çalışmalar vakaların yaklaşık %70'inin antibiyotik tedavisi ile çözülebileceÄŸini ve ameliyat gerektirmediÄŸini göstermektedir. Bununla birlikte, antibiyotik tedavisinin baÅŸarısızlığına yol açan faktörler bilinmemektedir. Bu nedenle tek başına antibiyotik tedavisi genellikle ameliyat olamayacak kadar zayıf hastalar için tercih edilir.
Apandisitiniz varsa ve tıbbi tedavi görmüyorsanız iltihap daha da kötüleÅŸebilir ve apandisitiniz patlayabilir. Apandisitiniz patladığında karnınızın tüm kaplaması (periton) bakterilerle enfekte olabilir ve bu karın bölgesinde ÅŸiddetli aÄŸrıya sebebiyet verebilir. Bu peritonit (periton iltihabı) olarak bilinir. Peritonit yaÅŸamı tehdit eder ve apandisinizi çıkarmak için antibiyotik ve ameliyatla derhal tedavi edilmelidir.
“Apandisit belirtileri evde nasıl anlaşılır? Sorusunun yanıtı ve peritonit belirtileri ÅŸunları içerebilir:
“Apandisit belirtileri nedir çocuklarda?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:
Her yıl yaklaşık 80.000 çocuk apandisit yaÅŸar. Apandisit çocukların acil karın ameliyatına ihtiyaç duymasının en yaygın nedenlerinden biridir. Apandisitli çocukların %30'u kadarında özellikle semptomlarını tarif etmekte güçlük çeken 5 yaşın altındakilerde yırtılma yaÅŸanabilir.
Yayınlanan bir araÅŸtırmaya göre apandisit ile ortaya çıkabilecek mide bulantısı, kusma ve iÅŸtahsızlık gibi belirtiler çocuklarda apandisit göstergesi olabilecek belirtiler deÄŸildir. Apandisit belirtilerinde çok küçük çocuklarda farklı görünebilir. 2 ile 5 yaÅŸ arasındaki çocuklar, apandisitleri varsa en sık karın aÄŸrısı ve kusma yaÅŸar. AteÅŸ ve iÅŸtahsızlık da sıklıkla görülürken 2 yaşından küçük bebeklerde apandisit genellikle midede ÅŸiÅŸkinliÄŸe veya ÅŸiÅŸkinliÄŸe neden olur. Çocuklarda apandisit tanısını doÄŸrulamak için doktorlar görüntüleme prosedürlerini kullanır. Çocuklarda radyasyona maruz kalmayı azaltmak için ACR, önce ultrason, ardından bilgisayarlı tomografi (BT) taraması yapılmasını ancak ultrasonun sonuçsuz kalması durumunda yapılmasını önerir.
“Apandisit belirtileri kaç gün sürer?” diye merak ediyorsanız apandisit aÄŸrısı ve diÄŸer semptomların genellikle 24 saat içinde hızla ortaya çıkma eÄŸiliminde olduÄŸunu bilmelisiniz. Apandisit belirtileri enfeksiyonun 4 ile 48 saati arasında ortaya çıkabilir. Kendisinde veya çocuÄŸunda apandisit ÅŸüphesi olan herkes komplikasyonları önlemek için hemen acil servise gitmelidir. Apandisit ne kadar erken tedavi edilirse o kadar iyidir. Nadir olsa da apendiksin iltihaplanmasının neden olduÄŸu semptomlar bazen uzun sürebilir.
Ameliyattan sonra hastaneden taburcu olduktan sonra kesi (ameliyat) yerinize özen gösterin, bol sıvı alın, kontrollere gidin ve doktorunuzu tekrar görün, aktiviteyi azaltın. Ameliyattan sonra geçici bir kabızlık (sert kaka) yaÅŸayabilirsiniz. Bol miktarda lif yemeniz ve bol sıvı içmeniz yardımcı olacaktır.
Ameliyat bölgesini temiz tutun ve her gün sabun ve su ile yıkayın. Pansumanı ne zaman çıkarabileceÄŸinizi doktorunuz size söyleyecektir. Bu normalde ameliyattan 48 saat sonra olacaktır. Çözülebilir dikiÅŸleriniz veya daha sonraki bir tarihte alınması gereken normal dikiÅŸleriniz olabilir. DikiÅŸleri aldırmanız gerektiÄŸinde cerrahınıza veya doktorunuza danışın.
Genel anestezi uygulanan hastanın iltihaplanmış apandisiti çıkarılır. Buranın kalın bağırsaÄŸa baÄŸlanan bölgesi de mekanik cerrahi kesici araç, dikiÅŸ ya da düÄŸüm yöntemlerinden biriyle kapatılır.
Bu iÅŸlem ortalama 20-60 dakika kadar sürer.
Genel anestezi uygulandığından bağırsak fonksiyonlarının normale dönmesi beklenmelidir. Bu süreçte aşırı yemeden kaçınılmalı ve sindirimi kolay gıdalar tercih edilmelidir.
“Apandisit belirtileri sol tarafta olur mu?” sorusu da ÅŸöyle yanıtlanabilir. Akut apandisit genellikle saÄŸ alt kadranda aÄŸrı yaratır ancak bu aÄŸrı nadir de olsa sol alt kadranda olabilir.