Artrit Nedir? Belirtileri ve Tedavisi

 

“Artrit nedir?” sorusu eklem ağrıları söz konusu olduğunda sıklıkla merak edilen konuların başında gelir. Biz de Dünya Artrit Günü özelinde merak edilen bu rahatsızlık hakkında bilmeniz gerekenleri sizler için derledik. Artrit bakıldığında tek bir rahatsızlık değildir. Bu terim eklem hastalığı ya da eklem ağrısını ifade eder ve 100'den fazla artrit türü bulunur. Her yaştan insanda görülebilen bu rahatsızlık, engelliliğin önde gelen nedenleri arasındadır. Sık olarak kadınlarda görülen bu durum yaşlanmayla ilgili bir hastalık olmamasına rağmen bazı artrit türleri gençlerden çok yaşlı insanlarda görülür. Bu rahatsızlığın yaygın semptomları arasında eklemlerde şişme, ağrı, sertlik ve azalan hareket aralığı bulunur. Bu semptomlar hafif ve şiddetli bir seyirde ilerleyebilir. Ayrıca kalıcı eklem değişikliklerine de neden olabilir.

Artrit Nedir?

“Artrit ne demek?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Artrit romatizma kaynaklı hastalıklar gibi hareketlerin kısıtlanmasına, şişe ve ağrıya sebebiyet veren bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık vücudun bağ dokularını ve eklemlerini etkiler. Eklemlerde şişlik ve kızarıklık anlamına gelen artrit, 100'den fazla türe sahiptir.

Artrit Çeşitleri Nelerdir?

Artrit çeşitleri arasında en yaygın görüleni osteoartrit artrit ve romatoid artrit türüdür. Tüm artrit çeşitleri aşağıdaki gibidir:

• Ankilozan spondilit: Omurga kemiklerinin büyümesine ve vücutta iltihaplanmaya neden olan durumdur.
• Gut: Ürik asit kristallerinin ayak başparmağı gibi küçük eklemlerde birikmesidir.
• Juvenil idiopatik veya juvenil romatoid artrit: Çocukların yaşadığı bir artrit tipidir. İltihaplanma ve eklem sertliğine neden olur.
• Lupus: Organ, eklem ve tendonlarda hasara ve iltihaba neden olan otoimmün hastalıktır.

• Osteoartrit: “Osteoartrit nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Omurga, diz ve kalçada ağırlık taşıyan eklemlere etki eden kronik bir hastalıktır. Bu hastalık kıkırdağı yok ederek eklemlerdeki aralığı daraltır. Ek olarak kemikte fonksiyon azalmasına, kemiğin aşırı büyümesine ve kemik çıkıntılarına neden olur.
• Romatoid artrit: “Romatoid artrit nedir?” sorusu da merak edenler için şu şekilde açıklanabilir: Eklemlerin iltihaplanması durumudur. Romatoid artrit belirtileri ve iltihap tüm eklemlere etki edebilir. Buna ek olarak akciğer ve kalp gibi diğer organlara da yansıyabilir.

• Skleroderma: Vücutta deri ve diğer bağ dokularında kalınlaşma ve sertleşmeye neden olan bir otoimmün hastalıktır.

Artrit Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Artrit nedenleri bu rahatsızlığın altında yatan artrit türüne bağlıdır. Artrit hastalığının bazı türleri genetik nedenlerle ilgilidir. Osteoartrit eklemlerin yıpranması, aşınması veya aşırı kullanımı ile oluşur. Lupus, skleroderma ve romatoid artrit ise vücudun bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırması nedeniyle yaşanır. Gut ise eklemlerde kristal birikmesi ile görülür.

Artrit Hastalığı Bakımından Risk Altında Olan Kişiler

“Artrit nedir belirtileri en çok kimlerde görülür?” diye merak ediyorsanız bu sorunun yanıtı şöyledir:

• Yaşlılar (Yaşlandıkça, artrit hastalığına yakalanma riski artar.)
• Kadınlar
• Fazla kilolu insanlar
• Yaralanma ile hasar almış eklemlere sahip olan kişiler
• Herhangi bir enfeksiyon nedeniyle reaktif artrit yaşayan kişiler
• Çömelme ve eğilme gibi hareketlerin sık yapıldığı işlerde çalışanlar

Artrit Belirtileri Nelerdir?

Artrit belirtileri her hasta özelinde farklıdır. En yaygın belirtiler ise şöyledir:

• Eklemlerin 1 veya daha fazlasında kızarıklık ve sıcaklık hissinin olması.
• Eklemlerin 1 veya daha fazlasında şişmenin yaşanması.
• Eklemlerin 1 veya daha fazlasında geçmeyen veya tekrar eden ağrının görülmesi.
• Normal hareketleri gerçekleştirirken eklemlerin 1 veya daha fazlasında problem yaşanması.
• Eklemlerin 1 veya daha fazlasında sertlik hissinin olması.

Artrit Tanısı Nasıl Yapılır?

“Artrit nedir tıp dalında nasıl teşhis edilir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Tanıda doktor tıbbi öykü alır ve ardından fiziki muayeneyi gerçekleştirir. Ek olarak bazı testler ister. Bu testler şöyledir:

• Antinükleer antikor (ANA) testi
• Beyaz kan hücresi sayısı
• Eklem aspirasyonu (artroentez)
• Hematokrit
• HLA doku tiplemesi
• İdrar tahlili
• Kas biyopsisi
• Kreatinin
• Psoriatik artrit gibi hastalıkların teşhis edilmesinde psoriatik artrit
• RF (romatoid faktör) ve CCP (siklik sitrüline peptid) antikor testleri
• Röntgen veya diğer görüntüleme testleri
• Sedimantasyon hızı
• Hemogram - Tam kan sayımı (CBC)
• Ürik asit testi

Artrit Nasıl Tedavi Edilir?

Artrit tedavisi kişinin yaşadığı semptomlara, yaşına, genel sağlık durumuna ve yaşadığı artritin türüne göre planlanır. Ayrıca bu rahatsızlığı tamamen ortadan kaldıracak bir tedavi yöntemi yoktur. Uygulanan tedaviler ağrıyı, iltihabı azaltarak ekleme kaybettiği işlevi geri kazandırmak amaçlıdır. Kısa süreli tedavilerde ilaç, sıcak ve soğuk uygulamalar, eklemlerin hareketsizleştirilmesi, transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu, masaj ve akupunkturu içerir. Uzun vadeli tedavilerde de antiromatizmal ilaçlar, hiyalüronik asit tedavisi, kortikosteroidler ve ameliyat yöntemleri kullanılır. Artrit tedavisi multidisipliner bir anlayışla aile hekimliği veya dahiliye, diyetisyen, fizik tedavi uzmanı, fizyoterapist, ortopedi uzmanı / ortopedi cerrahı, psikolog veya psikiyatrist, rehabilitasyon hemşiresi ve romatolog tarafından gerçekleştirilir.

Artrit ile Yaşam

“Artrit nedir tedavisi sürecinde neler yaşanır?” sorusu da merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Tedavisi bulunmayan bu rahatsızlıkta ağrıyı ve iltihabı azaltarak eklemleri çalışır kılmak önemlidir. Bu nedenle artrit ile yaşamda kişinin hayat kalitesini artıracak alışkanlık kazanması gerekir. Bu süreçte de kişi fazla kilolarını vermeli, egzersiz yapmalı, eklemleri dinlendirmeli, baston, koltuk değneği ve yürüteç gibi yardımcı cihazlardan yardım almalı ve doktoru tarafında reçete edilen ilaçları kullanmalıdır.