Büyük Anadolu Hastaneleri Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Serpil Eladağ Yurt, yaşam kalitesini düşüren, İlerleyen süreçte ölümcül hale gelen KOAH hastalığı hakkında uyardı. Büyük Anadolu Hastaneleri Göğüs Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Serpil Eladağ Yurt, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) hastalığı hakkında önemli bilgiler verdi. Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) ilerleyici akciğerimize enflamasyonla giden ve oklüzyon neden olan yani darlığa sebep olan ilerleyici solunumsal bir kronik hastalıktır. KOAH hastalığının en büyük sebebi sigaradır.
“KOAH nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı olarak açılım yapabileceğimiz KOAH, solum yolu ile akciğerlere alınan havanın kolaylıkla dışarı verilememesi durumudur. Bu akciğer hastalığına amfizem ve kronik bronşit neden olur. Solunumla birlikte solunumdaki oksijenin kana geçtiği, kanda bulunan karbondioksitin ise dışarıya çıktığı yer solunum yollarındaki keseciklerdir. Bu kesecikler alveol olarak adlandırılır. Kronik bronşit durumu, bu keseciklere giden hava yollarının iltihaplanması ile daralmasıdır. Amfizem ise keseciklerin ve hava yollarının parçalanması, genişlemesi anlamına gelir. Bunun sonucunda da alınan hava keseciklere iletilemez ve akciğerlerde kısıtlanarak kalır ve KOAH denilen hastalık yaşanır.
KOAH hastalığı belirtileri arasında en önemlisi sık sık öksürük, balgam ve nefes darlığıdır. Nefes darlığı da zamanla ilerleyici boyutlar alır ve yaşam kalitesini ciddi durumda düşürür. İlerleyen süreçte ölümcül hale de gelebilir.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı genellikle akciğerlerde kalıcı hasara neden olmadığı sürece belirti yaratmaz. Belirtiler yaşandığında da hastalığa sebebiyet veren faktörler ortadan kaldırılmazsa kötü bir seyirde ilerler. KOAH belirtileri aşağıdaki gibidir:
KOAH hastalığının en önemli sebebi sigaradır. Sigara kullanan kişilerin en kısa zamanda göğüs hekimlerine başvurmaları ve sigarayı bırakmaları önerilmektedir.
“KOAH neden olur?” sorusunun yanıtı da şöyledir:
Kronik obstrüktif akciğer hastalığının en önemli nedeni sigara kullanımı. Bu hastalığın ilerlemesi ise günlük içilen sigara sayısı ile doğrudan bağlantılı. Bu hastalığın yaşanmasına neden olan diğer nedenler ise mesleki deformasyon, hava kirliliği, genetik rahatsızlıklar, cinsiyet ve yaştır.
KOAH evreleri; hafif, orta, ağır ve çok ağır olarak yaşanır.
KOAH hastalığı için tanı, kişinin muayenesi ve şikayetleri düşünülerek konulur. Tanı için doktor birden fazla test isteyebilir. Bu testler; biyokimya, arteryal kan gazı tayini, akciğer röntgeni, solunum testi, kan sayımı ve doktorun gerekli görmesi durumunda da tomografi çekimidir. Tanının kesinleştirilmesinde de solunum fonksiyon testi (spirometri) kullanılır. Uzun süreli balgam, öksürük ve nefes darlığı şikayeti bulunan ve sigara kullanan hastaların solunum hacimleri ve havanın solunma hızı tespit edilerek tanı konulur.
Bu rahatsızlıkta yaşanan akciğer hasarı bir kez yaşandıktan sonra iyileştirilemez ve geri döndürülemez. Fakat KOAH tedavisi ile yaşanan belirtiler hafifletilebilir, yaşanan komplikasyonlar ortadan kaldırılabilir. Tedavi gerçekleştirilmezse hastalık ilerler ve kişinin günlük yaşam kalitesi düşer. Hatta ilerleyen evrede hasta yatağa bağlı duruma gelebilir. Bu nedenle hastalık teşhisi alan kişi sigara kullanıyorsa bu alışkanlığını kısa sürede bırakmalıdır. Böylelikle akciğer hasarının artışı durdurulabilir ve kişi daha rahat nefes alabilir.
KOAH Hastalığından korunmak için ilk önce sigara bırakılmalıdır. Düzenli egzersiz, spor yapılmalı, temiz hava alınmalı, dengeli ve düzenli beslenmek kronik hastalığı olanların grip ve zatürre aşılarını yaptırmaları önemlidir. Sigara içen kişilerde KOAH hastalığı şüpheleri varsa en kısa zamanda göğüs hastalıkları hekimlerine gelinerek basit bir SPT (Solunum Fonksiyon Testi) yapılarak değerlendirilmekte ve KOAH başlangıcı aşamasında gerekli önlemlerin alınmasında çok önem taşımaktadır.
Kronik obstrüktif akciğer hastalığının akciğerde yarattığı hasar diğer hastalıklara da sebebiyet verebilir. Bu nedenle KOAH hastası, kronik bronşit ve amfizem durumlarını da yaşayabilir. Bunun yanında hastalar koronavirüs belirtileri enfeksiyonu da geçirebilir.