Gut Hastalığı: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri
Gut hastalığı aniden ortaya çıkarak ataklar halinde seyreden bir hastalıktır. Genellikle ayak başparmağında bulunan eklemde ağrı, kızarıklık, şişlik ve ısı artışı ile belirti verir. Kandaki ürik asit düzeyi ile yakından ilişkilidir. Bu hastalarda şeker, hipertansiyon, damar ve kalp hastalıklarının görülme riski de yüksektir. Halk arasında kralların hastalığı ya da zengin hastalığı olarak da tanımlanır. Erkeklerde daha yaygın görülen bu hastalık hem romatizmal hem de metabolik rahatsızlıklar arasındadır.
Gut Hastalığı Nedir?
“Gut hastalığı nedir?” sorusu merak edenler için daha detaylı olarak şu şekilde yanıtlanabilir:
Sık görülen ve uzun seyirde yaşanan bir eklem iltihabıdır. Bu durum monosodyum üratin dokularda birikimi ile yakından ilgili bir romatolojik hastalıktır. Normal bir süreçte vücutta bulunan atık maddeler ürik aside çevrilir ve vücuttan atılır. Ürik asidin atılmasında yaşanan aksaklıklar ya da bu maddenin aşırı üretimi vücut ve kanda birikime neden olabilir. Bu durum hiperürisemi olarak adlandırılır ve zamanla da gut hastalığına dönüşür ve kişinin ağrılı eklem iltihabı yaşamasına sebebiyet verir. Buna ek olarak hiperürisemi sonucu kan ve idrar da asidik bir yapı kazanır. Kanda aşırı miktarda ürik asit bulunması nedeniyle bu asit doku aralıklarına sızarak birikir. Birikme sonucunda da iltihaplanma, ağrı ve hareket kısıtlılığına neden olur. Bu durum da özellikle diz eklemlerini ve ayak başparmağı tutar.
Gut Hastalığı Evreleri Nelerdir?
“Gut hastalığı nasıl olur?” sorusu evrelerle yanıtlanabilir:
Bu hastalık akut atak, kronik gut, interkritik dönem ve tofüslü gut olarak farklı evrelerde seyreder.
- Akut atak: Hastalık ani olarak eklemde başar ve 5-10 gün sürer. Bu süreçte eklemlerde ağrı ve şişmeler gözlenir.
- İnterkritik dönem: Bu evrede hastanın şikayetleri geçer. Ancak evrenin sonlanmasının ardından ataklar yeniden şiddetlenir.
- Kronik gut: Yaşanan atakların arasında geçen süre giderek kısalır ve durumun tedavi edilmemesi halinde eklemlerin bir veya birkaçında hareket kısıtlılığı, kalıcı şişlik ve ağrı yaşanır.
- Tofüslü gut: Hastalığın seyri ilerledikçe ürik asit birikimi eklem ve çevre dokularda artar ve tofüs olarak adlandırılan şişlikler meydana gelir. Bu şişlikler dirsek, ayak baş parmağı, parmak üstü ve tarak kemiğinde ortaya çıkar.
Gut Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Gut hastalığı belirtileri her hasta özelinde farklı gelişebilir. Bazı hastalarda belirti vermeyen bir seyirde ilerlerken bazı hastalarda da kanda ürik asit seviyesi yüksek tespit edilse bile hastalığa dair herhangi bir şikayet görülmez. Ataklarda yaşanan şikayetler ise genel olarak tek bir eklemde görülür. Ayak başparmağı ise sıklıkla etkilenen bölgedir. Hastanın yaşadığı şikayetler ise 12 ile 24 saat arası gibi bir sürede yaşanır. Bazı hastalarda bu belirtiler 10 gün devam edebilir. Atak yaşayan hastalarda ataklar arasındaki sürede herhangi bir şikayetleri gözlenmeyebilir. Ataklar sırasında ağrı, ödem ve kızarıklık gibi temel belirtiler gözlemlenir. Ayak başparmağı dışında vücutta bulunan diğer eklemlere de tutunabilen bu hastalık durumundan dirsek, bilek eklemleri, topuk, parmaklar ve ayağın üst kısmı da etkilenebilir. Bu bölgelere yapılacak küçük temaslar bile kişide dayanılmaz ağrılara neden olur. Kişide atakların başlaması durumunda etkilenen bölgede şişme, ağrı, sertlik ve yanma meydana gelebilir.
Gut Hastalığı Neden Olur?
“Gut hastalığı neden olur?” diye merak ediyorsanız bu hastalığın en önemli nedeninin vücudun ürik asit üretiminin fazla olması ya da üretilen bu asidin böbreklerden dışarıya atılamaması olduğunu bilmelisiniz. Bunun yanında kişinin sağlıksız beslenmesi, aşırı alkol tüketmesi, yaşadığı hastalıklar, eklem travmaları, çeşitli ilaçlar, böbrek rahatsızlıkları da bu duruma sebebiyet verebilir. Kişinin yaşının ilerlemesi de bu hastalığa yakalanma riskini artırır. Ayrıca bu hastalık bazı kişilerde ailesel geçiş kaynaklı da olabilir.
Gut Hastalığı Tanısı Nasıldır?
Gut hastalığı sebepleri tanı aşamasında detaylı incelenir. Bu hastalık için standart tanılama yöntemi ise eklem boşluğundaki sıvı (Sinoviyal sıvı) analizidir. Bu analizde monosodyum ürat kristalleri tespit edilir. Bunun yanında tanılamada c-reaktif protein (CRP), beyaz kan hücresi sayısı ve eritrosit sedimentasyon hızı (ESR) gibi çeşitli laboratuvar çalışmalarından da yardım alınabilir. Görüntüleme çalışmalarından da ultrasonografi ve X-ray grafiler de kullanılabilir.
Gut Hastalığı Tedavisi Nasıldır?
Bu hastalıkta ataklar sırasında ve atakların gelişeceği dönemlerde ayrı tedaviler uygulanır. Ağrıların şiddetli olduğu dönemlerde antiinflamatuar gut hastalığı ilacı kullanılır. Bu ilaçlar hastalığın seyrine göre doktor tarafından değiştirilebilir. Bazı kişilerde hastalık kronik ve şiddetli bir seyirde yaşanabilir. Bu tür durumlarda yaşanabilecek böbrek taşı, tofüs gibi komplikasyonların önüne geçmek için vücutta ürik asit yapımını azaltan ya da ürik asit atımını artıran ilaçlar da kullanılabilir. Tedavi sürecinde hastalara istirahat önerilir. Bunun yanında hastalara diyetisyen tarafından özel bir diyet uygulanır.
Gut Hastalığına Ne İyi Gelir?
Bu hastalık için yapılması gerekenler şöyledir:
- Hastalar gün içinde 8 ile 16 bardak kadar su tüketmeye özen göstermelidir.
- Diyet programına uyulmalıdır.
- Alkolden uzak durulmalıdır.
- Kilo fazlalığı mutlaka verilmelidir.
- Hafif tempoda spor yapılmalıdır.
- Ayakları sıkan ayakkabılar tercih edilmemelidir.
- İlaçlar düzenli kullanılmalıdır.
Peki gut hastalığı hangi bölüm kontrolünde tedavi edilir? Romatizmal bir hastalık olduğundan romatoloji uzmanı tarafından takip edilir.
*İçeriklerde Büyük Anadolu Hastaneleri'nin tedavi sunan sağlık hizmetlerine yönelik bilgiler bulunmamaktadır. Sayfamızdaki bilgiler yalnızca bilgilendirme amaçlıdır, tedaviye yönlendirme amacı taşımamaktadır.
Yorum Ekle
