En Bilinen Sindirim Sistemi Rahatsızlıkları ve Cerrahisi

11 / OCA
2023

Sindirim sistemi hem katı hem de sıvı besinlerin ağızdan alınması ile sindirim sürecine geçilmesi sırasında besinlerdeki su, vitamin, mineral, protein, yağ ve karbonhidratların emilerek kan dolaşıma geçilmesini sağlayan önemli bir sistemdir. Sindirim sistemi organları ağız, yemek borusu, yutak, mide, anüs, kalın bağırsak ve ince bağırsaktır. Bu organlarla ilgili olan hastalıklar sindirim sistemi hastalıkları olarak kabul edilir. Sağlıklı bir yaşam için dengeli beslenme büyük önem taşır. Bu süreçte sağlıklı sindirim sistemi son derece önemlidir. Bu nedenle beslenme sindirim sistemi bozukluğu tedavisi sürecinde önemli bir role sahiptir. Bunun yeterli olmadığı aşamada da cerrahi tedavi uygulanır. Cerrahi tedavi aşamasında gastroenteroloji, hepatoloji, medikal onkoloji, nükleer tıp, radyoloji ile diğer sağlık birimleri iş birliği içinde hareket eder.

Sindirim Sistemi Hastalıkları Nelerdir?

“Sindirim sistemi bozukluğuna ne iyi gelir?” sorusunu araştıran ve bu doğrultuda hem tedavi hem de cerrahi işlem uygulayan sindirim sistemi hastalıkları ve cerrahisi bölümü belirli hastalıklarla ilgilenir. Başlıca sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar aşağıdaki gibidir:

• Ağız kokusu
• Akalazya
• Anal Fissür
• Dışkılama bozuklukları ve pelvik taban hastalıkları
• Eoznofilik Özofajit
• Fıtık cerrahisi 
• Gastrit
• Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD)
• Gluten (Çölyak) hastalığı
• Hazımsızlık (Dispepsi)
• Helikobakter Pilori
• Hemoroid (Basur)
• İnflamatuar bağırsak hastalığı (IBD)
• İrritabl bağırsak sendromu (IBS)
• Kabızlık ve ishal
• Karaciğer hastalıkları
• Kolon Polipleri
• Mide ülseri (Gastrik Ülser)
• Obezite (Şişmanlık)   
• Pankreas iltihabı (Pankreatit)
• Peptik ülser hastalığı (PUD) ve gastrit
• Peritonit
• Reflü hastalığı (Gastroözofageal Reflü)
• Safra kesesi hastalıkları
• Safra taşları
• Sarılık
• Sindirim sistemi kanserleri
• Ülseratif kolit ve crohn hastalığı
• Yemek borusu ve mide hastalıkları  

Diğer sindirim sistemi rahatsızlıkları ise şöyledir:

• Ağız hastalıkları (Diş çürüğü, diş eti sorunları, anemi, tükürük bezinde iltihap, tükürük bezinde taşlar, ağızda yara, ağız kanserleri, ağızda crohn's hastalığı)
• Özefagus hastalıkları (Özefagus akalazyası, reflü özefajit, hiatal hernia-fıtık)
• Mide hastalıkları (Hazımsızlık, gastrit, ülser, dumping sendromu)
• Bağırsak hastalıkları (Kabızlık, ishal)
• malabsorpsiyon sendromları - emilim bozukluğu (Laktoz intöleransı, sorbitol intöleransı, fruktoz intöleransı)
• Kolon (kalın bağırsak) hastalıkları (Ülseraif kolit, crohn hastalığı, irritable bağırsak sendromu, divertiküler kolon hastalığı, kısa bağırsak sendromu)

Sindirim Sistemi Hastalıkları Belirtileri ve Tedavileri Nelerdir?

En bilinen sindirim sistemi rahatsızlıkları yemek borusu, mide, bağırsak, pankreas, karaciğer ve safra yollarıyla ilgilidir. Sindirim sistemi hastalıkları tedavisi ile ilgili hastalık özelinde bilgi sunmak gerekirse:

Gastrit: Midedeki dokuların tahriş olması nedeniyle bölgede görülen iltihaplanmadır. Bakteri genel nedenlerinden biri olsa da başka sebeplerle de yaşanabilir. Besin yoluyla vücuda alınan ve mide iç duvarına yerleşerek iltihaplanmaya neden olan bakterinin tedavi edilmesinde helicobacter pylori kaynaklı bir durum olup olmadığı test edilir. Bakteriden kaynaklanan durumlarda da hastaya özel antibiyotikler reçete edilir.

Hazımsızlık (Dispepsi): Karın bölgesinde yaygın bir şekilde hissedilen şişkinlik, yanma, ağrı, yemeğin ardından yaşanan doygunluk hissi gibi belirtilerle ortaya çıkar. Bu belirtiler bazı vakalarda geneldir. Ancak bazı hastalarda tek bir belirti görülebilir. Tedavisinde ilk olarak endoskopi, kolonoskopi ve gaita incelemesi gastroenteroloji uzmanı tarafından yapılır. Ardından ilaç tedavisi uygulanır.

Hemoroid (Basur): Anüste bulunan toplardamarların zamanla genişlemesi, şişmesi ve sarkmasıdır. Cerrahi tedavi uygulanır.

İshal (Diyare): Gün boyunca 2 ve daha fazla çıkılan yumuşak ve sulu kıvamlı dışkılamayı ifade eder. Başka sindirim sistemi rahatsızlıkları nedeniyle görülebildiği gibi tek başına bir hastalık olarak da yaşanabilir. Süresine göre de akut (ishalin enfeksiyon etkenleri sonucu görülmesi) veya kronik (ishalin 4 haftadan daha kısa sürmesi) olarak tiplere ayrılır. Tedavi sebebe göre uygulansa da ilk olarak tedavide kaybedilen su ve elektroliti geri kazandırmak amaçlanır.

Kabızlık (Konstipasyon): Bağırsak hareketlerinin yavaşlaması nedeniyle normal dışkılamanın yapılamaması, dışkının bağırsakta depolanması ve bu süre boyunca da katılaşmasıdır. Her insan için günde 1 dışkılama normal kabul edilir. Ancak kabızlık durumu yaşandığında dışkılama sıklığı haftada 3 ve daha az olur. Hasta dışkılamada ağrı hissi yaşar, karında gerginlik de olabilir. Tedavide ilaç, yaşam tarzı değişiklikleri, diyet ve egzersiz önerilir.

Karaciğer hastalıkları: Karaciğerde meydana gelen tüm hastalıklar birden fazla yeri etkiler bu nedenle önemlidir. Bu hastalıklar hepatit, tümör, siroz, kist olarak sıralanabilir.

Mide-Duodenum Ülseri: Mide veya onikiparmak bağırsağında bazı nedenlerle doku yaralarının oluşmasıdır. Bakteri başta olmak üzere stres, darbe, genetik, çay, kahve ve sigara tüketimi gibi nedenlere bağlı olarak görülebilir. Tedaviye özel diyet ve ilaç kullanılır. Gerekli görülmesi durumunda da hastaya cerrahi tedavi uygulanır.

Pankreas iltihabı (Pankreatit): Belli nedenlerle pankreasın iltihaplanması ve işlevini yerine getirmemesidir. Hasta özelinde tedavi uygulanır.

Reflü: Midedeki asidin mide ve özofagus arasındaki kasın fonksiyonunu kaybetmesi nedeniyle yemek borusuna geri kaçmasıdır. Bu türden durumlarda kişi ani yanma hissini yaşar. Bunun yanında ağıza ekşi ve acı yemek-salgı karışımı gelir. Bu belirtilere ek olarak hastada boğaz ağrısı, ses kısıklığı, göğüs ağrısı, refleks olarak öksürme de görülür. Tedavi sürecinde hastaya baharatlı, acılı yemeklerden kaçınması, yemeğin ardından dik durması ve başını 45° yüksek tutacak şekilde yatması önerilir. İlaç tedavisinde de mide asidini nötrleyen veya azaltan ilaçlar reçete edilir.

Sindirim Sistemi Cerrahisi Nedir?

Sindirim sistemi hastalıkları belirtileri ile tedavi süreci başlar. Bu süreçte uygulanan cerrahi genellikle geleneksel cerrahi ile (kapalı) veya laparoskopik cerrahi ile (açık) yöntem uygulanarak yapılır. Sindirim sistemi cerrahisi genel olarak sindirim sistemine bağlı yaşanan hastalıklar veya kanserli bölgelerin operasyonları için kullanılır. Bu operasyonlar gastrointestinal durumları da içerebilir. İşte “sindirim sistemi ile ilgili hastalıklar nelerdir? Hangi durumda cerrahi uygulanır?” sorusunun yanıtı:

• Apandisit
• Divertiküler Hastalık
• Fıtık
• İnflamatuar Bağırsak Hastalığı (Crohn hastalığı ve ülseratif kolit)
• Kolon Kanseri
• Obezite
• Reflü (GERD)
• Rektal Prolapsus
• Safrakesesi

Sindirim Sistemi Hastalıklarından Korunmanın Yolları Nelerdir?

Sindirim sistemi hastalıkları ve genel sebepleri sık rastlanır durumlar arasındadır. Ancak belirli önlemler önceden alınarak hastalıkların yaşanması önlenebilir. Sindirim sistemi hastalıklarında beslenme oldukça önemlidir. Bu hususta yeterli miktarda lifli gıda tüketilmeli ve yeterli su içilmelidir. Bunun yanında yemekler daha yavaş ve daha fazla çiğnenerek tüketilmelidir. Asitli gıda ve içecekler, kafein içeren içecekler, aşırı tuzlu, yağlı ve baharatlı besinler, alkol ve sigara tüketimi mümkün olduğunca azaltılmalıdır. Ayrıca birçok bakteri besinlerle birlikte vücuda girdiğinden çiğ tüketilen besinler iyi yıkanmalıdır. Son olarak diş bakımına özen gösterilmelidir. Sağlıklı sindirimin ilk basamağı olan dişler günde mutlaka 2 kez fırçalanmalıdır.

Bilgi talep formunu doldurarak Büyük Anadolu Hastaneleri tarafından uygulanan sindirim sistemi cerrahisi ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.