Kan testi sonuçlarını aldığınızda “Bilirubin nedir?” diye merak ediyorsanız bilirubinin kırmızı kan hücrelerinin vücut tarafından parçalanması ile ortaya çıkan bir madde olduÄŸunu bilmelisiniz. Sarımsı olan bu madde, karaciÄŸerde bulunur ve sindirim sırasında vücuttan atılır. Ancak belirli nedenlerle karaciÄŸerin hasara uÄŸraması durumunda idrar ve kana sızarak karaciÄŸer hastalığının semptomlarından biri olur. Yani bilirubin deÄŸerlerinde artış karaciÄŸer fonksiyonlarında yaÅŸanan bozulmaya veya aşırı alyuvar yıkımına baÄŸlıdır.
Kan tahlillerinde sık karşılaşılan deÄŸerlerden biri olan bilirubin, kırmızı kan hücrelerinin vücut tarafından parçalanması ile ortaya çıkan bir maddedir. Kırmızı kan hücreleri, 120 günlük sürenin sonuna geldiÄŸinde yıkılır. Bunun gerçekleÅŸmesiyle de vücut tarafından ihtiyaç duyulan alyuvarlar yeniden üretilir. Yıkılan hücrelerde bol miktarda hemoglobin olarak adlandırılan protein bulunur. Bu proteinin yıkılmasıyla bilirubin oluÅŸarak kana geçer ve karaciÄŸere gider. KaraciÄŸerde iÅŸlenmesinin ardından da safraya eklenir ve ince bağırsaÄŸa ilerleyerek vücuttan atılır.
Bilirubinin farklı alt türlere sahiptir. Bunlar:
Kan tahlili ile analiz edilen bilirubin deÄŸerleri çeÅŸitli hastalıkların teÅŸhis edilmesinde önemlidir. SaÄŸlıklı yetiÅŸkin ve çocukta kunjugan (direkt) bilirubin deÄŸeri 0-0.4 mg/dL ve total bilirubin normal deÄŸeri ise 0.3-1.0 mg/dL aralığıdır. Unkojuge (indirekt) bilirubin deÄŸeri ise total bilirubinden direkt bilirubin deÄŸeri çıkarılarak bulunur. YenidoÄŸan bebeklerde bilirubin deÄŸerleri doÄŸum sırasında yaÅŸanan stres nedeniyle yüksek olur ve normaldir. DoÄŸum sonrasında 24 saat içinde yenidoÄŸanın indirekt bilirubin deÄŸeri 5.2 mg/dL’nin altında bir deÄŸer sunmalıdır. Ancak çoÄŸu bebekte bilirubin deÄŸerleri doÄŸumu takip eden birkaç gün boyunca yüksek olabilir ve bu sarılık olarak tanımlanır.
Total bilirubin deÄŸerinin 1.2 mg/dL ve üzeri olması yüksekliÄŸi ifade eder ve hiperbilirubinemi olarak tanımlanır. Bilirubin yüksekliÄŸi dikkatle araÅŸtırılmalıdır.
Bilirubin yüksekliÄŸi belirtileri artışa neden olan sebebe göre farklılık gösterir. Belirtiler genel olarak aÅŸağıdaki gibidir:
Bilirubin yüksekliÄŸi yaratabilecek durumlar aÅŸağıdaki gibidir:
Bilirubin yüksekliÄŸi tedavisi altta yatan neden ve hastalığa baÄŸlı olarak farlılık gösterir.
“Direkt bilirubin yüksekliÄŸi nedir?” diye merak ediyorsanız direkt bilirubinin suda çözünebilir bir özellikte olan bilirubin olduÄŸunu bilmelisiniz. Direkt bilirubin yüksekliÄŸi nedenleri arasında yetiÅŸkinlerde tıkanma sarılığı bulunur. Tıkanma sarılığı durumunda safra yollarında safra akışı durarak düzeyde artış yaÅŸanır.
Bilirubin düÅŸüklüÄŸü, total bilirubin seviyesinin 0’dan daha düÅŸük bir seviyede olmasıdır. Bu deÄŸerdeki düÅŸüklük ciddi bir probleme neden olmaz ve beslenme düzenine dikkat edilerek tedavi edilebilir. Bu deÄŸerde düÅŸüÅŸe neden olacak herhangi bir hastalık belirlenmemiÅŸtir. Ancak aspirin gibi ilaçlar, kafein ya da barbitürat grubu ilaçların kullanımı ile bilirubin düzeylerinde geçici bir düÅŸüklük yaÅŸanabilir.
“Bilirubin nedir ne iÅŸe yarar?” sorusunun yanıtı kadar bilirubin testini de merak ediyorsanız “Bilirubin Testi Nedir?” baÅŸlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.