444 3 703

Bağırsak Polipleri Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

 

Vücudun birçok yerinde ortaya çıkabilen polip, hücrelerin normalden fazla çoÄŸaldığı ve bu çoÄŸalma sonucunda oluÅŸturduÄŸu yapılardır. Bu yapılar mide, burun, rahim gibi vücudun hemen hemen her yerinde oluÅŸabildiÄŸi gibi kalın bağırsakta da görülebilir. Kalın bağırsakta polip oluÅŸumunun kanserleÅŸmeden alınması son derece önemlidir. Bu sebeple kiÅŸilerin belirli bir yaÅŸtan sonra (40-45) senede 1 kez olacak ÅŸekilde kolonoskopi ve endoskopi kontrolü yaptırması gerekir. Özellikle yakınında mide ya da bağırsak kanseri olanlar senede 1 kez kontrol amaçlı doktor muayenesine gitmeli ve bağırsaktaki polip karşısında önlem almalıdır.

Bağırsakta Polip Nedir?

“Bağırsak polipi nedir?” diye merak ediyorsanız hücrelerin kalın bağırsakta yani bağırsak kanalının iç yüzeyinde oluÅŸan anormal büyümeler olduÄŸunu bilmelisiniz. Genellikle zararsız olan bağırsak polipleri ihmal edildiÄŸinde büyüyerek ciddi saÄŸlık sorunlarına neden olabilir.

Bağırsakta Polip Belirtileri Nelerdir?

Kalın bağırsak polip oluÅŸumu belirti vermeyebilir. Birçok polip oluÅŸumu kontroller sırasında tesadüfen bulunabilir. Bağırsakta polip belirtileri ise aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:

  • Dışkı renginde deÄŸiÅŸme ve dışkıda kan,
  • Karın aÄŸrısı,
  • Kansızlık,
  • Nefes darlığı,
  • Rektal kanama,
  • Tuvalet alışkanlıklarında deÄŸiÅŸme. (Ä°shal ya da kabızlığın 1 haftadan uzun sürmesi.)
  • Yorgunluk.

Bu belirtiler kiÅŸide polip ya da polip nedenli kolon kanseri olduÄŸu anlamına gelmez. Bu belirtiler kullanılan bazı ilaçlar veya hemoroid kaynaklı da olabilir. Bu nedenle durumdan emin olmak adına bir uzmana baÅŸvurulmalıdır.

Bağırsak Polipleri Nedenleri Nelerdir?

Bağırsaktaki polipler neden kaynaklanır tam olarak bilinmemekte. Ancak herkeste görülebilen poliplerin oluÅŸumunda bazı risk faktörleri bulunur. Bu risk faktörleri aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:

  • 50 yaÅŸ veya üstü olan kiÅŸiler,
  • Ailesinde kolon kanseri öyküsü olanlar,
  • Aşırı kilolu ve obezite sınırında olma,
  • Gardner sendromu yaÅŸama (Bağırsaklarda görülen kalıtsal bir rahatsızlık),
  • Hareketsiz yaÅŸam biçimi,
  • Ä°nflamatuar bağırsak hastalığı (Crohn hastalığı veya Ülseratif kolit gibi),
  • Kontrol altına alınamayan tip 2 diyabet,
  • Sigara kullanımı,
  • Stres.

Bağırsak Polipleri Nasıl Teşhis Edilir?

Bağırsak poliplerinin belirtileri çeÅŸitli ÅŸekillerde gözlemlenerek belirlenebilir. Bu noktada tarama testleri, poliplerin kanserli olmasından önce önemli bir rol oynar. Bu tarama yöntemleri aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:

  • Baryum lavman: Kolon polipleri teÅŸhisinde kullanılan bir yöntemdir. Teknoloji alanındaki geliÅŸmeler neticesinde kullanılan yeni yöntemlerle eskisi kadar sık kullanılmaz. Bu yöntemde kalın bağırsak baryum ile doldurulur ve röntgen ışınları kullanılarak polip teÅŸhis edilir. Ancak belirtildiÄŸi gibi sanal kolonoskopi ve kolonoskopi gibi yöntemlerin kullanılmaya baÅŸlanması ile neredeyse terk edilmiÅŸ bir yöntemdir.
  • Dışkı bazlı testler: Dışkıda kan varlığı kontrol edilir ve sonucun pozitif olduÄŸu durumlarda kolonoskopi uygulanarak polip varlığıyla ilgili inceleme gerçekleÅŸtirilir.
  • Esnek sigmoidoskopi: Kalın bağırsağın son kısmı kolon ve rektumu örten mukozanın ışıklı ve ucunda kamera bulunan aletle incelenmesi ve polip varlığının araÅŸtırılması yöntemidir.
  • Kolonoskopi: Bu yöntemde kalın bağırsak ucunda kamera olan bükülebilir esneklikte aletle incelenir. Polip incelemesinde en duyarlı yöntemdir. Bu yöntemle yapılan tarama sırasında polip teÅŸhis edildiÄŸinde doktor müdahalesi ile çıkarılabilir. Polipten doku örneÄŸi alınarak biyopsi incelemesi yapma iÅŸlemi bırakılarak tespit edilen poliplerin uzman doktor tarafından hemen alınması yöntemi daha saÄŸlıklıdır.
  • Sanal kolonoskopi: Manyetik Rezonans (MR) ve Bilgisayarlı Tomografi (BT) gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri ile gerçekleÅŸtirilir. Bu yöntemde kolona verilen kontrast maddeden sonra görüntüleme yapılarak polip araÅŸtırılır. Sanal kolonoskopi ile çok küçük boyutlardaki polipleri tespit etmekte sorun yaÅŸanabilir ve polip tespiti durumunda çıkartılması için kolonoskopi gerekebilir.

Bağırsak Poliplerinin Tedavisi Nasıl Yapılır?

Bağırsakta polip nedir?” sorusu kadar bu poliplere yönelik uygulanan tedavi de merak edilenler arasında. Siz de “Bağırsak polip ameliyatı nasıl yapılır?” diye merak ediyorsanız bu süreç ÅŸu ÅŸekilde özetlenebilir:

Bağırsak polipleri belirlendiÄŸinde çıkartılmalıdır. Bunun yanında yapılacak iÅŸlem polipin çeÅŸidine ve sayısına göre deÄŸiÅŸebilir. Bu iÅŸlemler polipektomi, rektum ve kolon çıkarılması, minimal invaziv cerrahidir.

  • Kolon ve rektum çıkarılması: Nadir görülen kalıtsal bir hastalık durumunda rektum ve kolonu çıkarmak için ameliyat gerekebilir. Bu türden ailesel saÄŸlık sorunu olan hastalar için kolon ve rektumun çıkarılması kolon kanseri önlemede en iyi yoldur.
  • Minimal invaziv cerrahi: Rektum ve kalın bağırsak taraması sırasında güvenli ve büyük bir ÅŸekilde çıkarılmayan polipler genellikle laparoskopik olarak çıkarılır.
  • Polipektomi: Tel döngü veya forseps ile polipin kalın bağırsaktan çıkarılmasıdır. Çıkarılacak polip 1 cm’den daha büyükse izole edilerek çevre dokulardan uzaklaÅŸtırılması için sıvı enjekte edilerek iÅŸlem uygulanabilir.

Bağırsak polip belirtileri iki ana tür polipe baÄŸlıdır. Bunlar; adenomatöz polipler ve hiperplastik poliplerdir. Adenomatöz polipler; kalın bağırsakta görülen poliplerin büyük bir çoÄŸunluÄŸudur. Bu adenom tipi polipler kolon kanserinin en yaygın nedenlerinden biridir. Adenomların kansere dönüÅŸme riski büyüklüÄŸü ve polip sayısı ile ilgilidir. Bunun yanında mikroskop ile incelenen birçok polip kanser durumu olmasa bile ileride kansere dönüÅŸebilir. Bu poliplerin mikroskop altındaki görünümlerine göre; villöz adenom, tübülovillöz adenom ve tübüler adenom tipleri bulunur. Hiperplastik polipler ise en sık görülen ikinci kolon polip türüdür. Ancak genel olarak kanser oluÅŸumuna neden olmazlar. Çapları genellikle 0.5 cm’den küçük olan bu poliplerin belirlenerek adenom poliplerden ayırt edilmesi oldukça önemlidir.

“Bağırsak polip nedir? Polip görüntüsü nasıldır?” diye merak ediyorsanız kalın bağırsak poliplerin mikroskop altında incelendiÄŸinde farklı görünebileceÄŸini bilmelisiniz. Mikroskop ile incelendiÄŸinde tamamen düz görünen polipler ve mantar ÅŸeklinde görünen polipler de bulunur. Poliplerin mikroskop altındaki görüntüsü genellikle sapsız, tırtıklı, boru ÅŸeklinde ve kılsı çıkıntılıdır.

Kolon polipleri çok yaygın ÅŸekilde görülebilir. Bu görülme oranı ise yaÅŸlanma ile birlikte artar. Kalın bağırsağında polip bulunan bireyin bağırsağının baÅŸka bir kısmında da ek polip görülme ya da ileride baÅŸka bir polip oluÅŸturma ihtimali bulunur. Kalın bağırsak polipleri yaygın ÅŸekilde erkeklerde, yaÅŸlılarda, eriÅŸkin yaÅŸ grubunun %1-12’sinde, 70 yaÅŸ ve üzeri bireylerin %40’ında, 50’li yaÅŸlarda olan kadınların %15’inde ve erkeklerin de %25’inde görülür. YaÅŸam boyu bağırsak polibi teÅŸhisi riski de %6’dır.

Kalın bağırsakta meydana gelen poliplerin bazıları için müdahale gerçekleÅŸmezse ileri evrelerde kolon kanseri oluÅŸumuna neden olabilir. Bu risk polip sayısı ve polip tipi ile ilgilidir. Kanserli olmayan kalın bağırsak polipleri zaman içinde genetik materyallerdeki deÄŸiÅŸikliklerle kanserli olabilir.

Kolonda teÅŸhis edilen polipler kolonoskopi ile aynı seansta alınabilir. Bu iÅŸlemin süresi polip sayısına baÄŸlıdır ve 30 dakika ile 1 saat kadar sürebilir.

Polip nedeniyle ameliyat olan hastalar yüksek ateÅŸ, kanlı dışkı, karında ÅŸiddetli yaÅŸanan aÄŸrı, makatta polip belirtileri olarak makat bölgesinde kanama, halsizlik ve baÅŸ dönmesine dikkat etmeli, bu ÅŸikayetleri yaÅŸaması durumunda doktora baÅŸvurmalıdır.

Kolonoskopik olarak teÅŸhis edilen polibin total olarak alınması en temel yaklaşımdır. Alınan polipler bu yaklaşıma göre alınarak patolojiye gönderilir, deÄŸerlendirme yapılır.

Neoplastik olmayan poliplerde rutin takip gerekli deÄŸildir. Adenomatöz polip gibi riski yüksek polip varlığında kolon kanseri oluÅŸma riski artar. Bu risk; alınan adenom poliplerin özelliÄŸine, boyutuna, sayısına göre deÄŸiÅŸir. Alınan polipte yalnızca displazi var invaziv karsinom veya ağır displazi yoksa kolonoskopi kontrolü 1 yıl sonra önerilir. Kolonun tamamen temiz olması ve yeni polip tespit edilmemesi durumunda ilk kontrol 3 yıl sonra yapılabilir. Yapılan bu kolonoskopide patoloji saptanmaması durumunda kontroller 5 yıl arayla gerçekleÅŸtirilebilir. Ancak yapılan kontroller sırasında yeni bir adenom tespit edilmesi durumunda takip protokolü sıfırlanarak en baÅŸa dönülür.

Polip oluÅŸumunu engellemek adına yapılması gerekenlerden biri beslenme ÅŸekli ve yaÅŸam tarzında yenilikler uygulanmasıdır. Bu hususta kırmızı et tüketimi azaltılmalı, meyve ve sebze ağırlıklı beslenmelidir. Alkol ve sigara tüketiminden uzak durulmalı, kilo kontrolü saÄŸlanmalı ve düzenli fiziksel egzersiz yapılmalıdır. Diyetin kolon poliplerinde önemi yapılan araÅŸtırmalara göre C vitamini, sebze, meyve, tahıl ağırlıklı beslenerek, kalsiyum desteÄŸi almanın koruyucu olduÄŸu açıklaması ile de vurgulanır. Bu nedenle kızarmış gıdalar, kırmızı et, iÅŸlenmiÅŸ et tüketimi azaltılmalıdır.

Web ve Tıbbi Yayın KuruluGüncellenme Tarihi: 15.02.2023 00:00Yayınlanma Tarihi: 15.02.2023 00:00
Yorum Ekle


KATEGORÄ°LER