Çocuklar Neden Kabız Olur?

 

Çocuklarda kabızlık oluşmasının en yaygın sebeplerinden biri beslenme şekli ve beslenme düzeni alışkanlıklarının yanlış olması. Çocuklarda kabızlığın nedenlerinden bir diğeri de beslenme alışkanlığının dışında hipotiroidi yani tiroit bezlerinin yavaş çalışmasıdır ve bu durum kan tahlili ile belli olmaktadır. Bazı çocuklarda bağırsakların daha yavaş çalışması tembel bağırsak durumunda kabızlığa sebep olur. Ambalajlı ürünler, hazır gıdalar, sert posalı yiyecekler ve hamur işinin çok fazla tüketilmesi sindirimi bozacağı gibi uzun vadede bu tür beslenme kabızlığa neden olur. Kabızlık durumunu engellemek için öncelikle abur cubur beslenmeden çocukları uzak tutmak ve posalı yiyecekler özellikle meyve, sebze, günlük olarak da su, yoğurt tüketimini arttırmak önemlidir. Peki, çocuklarda kabızlık nasıl giderilir? Evde neler yapılabilir? İşte bu sorunun yanıtı:

Çocuklarda Kabızlık Nedir?

Tıp literatüründe konstipasyon olarak da adlandırılan kabızlık hem bebeklerde hem de çocuklarda sık görülür. Kabızlık; katı gaitanın zorlukla ve seyrek dışkılanması durumunu ifade eder. Seyrek dışkılama her çocuk özelinde farklı olmakla birlikte çocuklarda 2 günde 1 ve 1 günde 2 dışkılama normal sayılır. Anne sütüyle beslenen bebeklerdeki dışkılama sıklığı ise daha fazladır. Bebek ve çocuklarda görülen kabızlığın altında yatan nedenlerin belirlenmesi, yaşam ve beslenme tarzında değişikliklerin yapılması tedavide atılması gereken ilk adımdır. Bu süreçte çocuğun tuvalet alışkanlığını düzenlemek ve yalnızca doktor tarafından yazılan ilaçları kullanmak sorunun giderilmesinde yardımcıdır.

Çocuklarda Kabızlık Neden Olur?

“Çocuklarda kabızlık neden olur?” sorusu ebeveynlerin sıklıkla merak ettiği konular arasında. Yaygın görülen çocuklarda kabızlık nedenleri arasında beslenme düzenindeki değişimler bulunur. Sık karşılaşılan basit kabızlık durumu anne sütü ile beslenen çocuklarda sütü kesilip yerine yeni besinlere geçilmesi ve bu besinlere uyum sağlama sürecinde yaşanır. Yine aynı dönemde başlayan tuvalet eğitimi de çocuklarda kabızlığın nedenleri arasındadır. Bunun yanında nadir olarak da anne sütüne ek olarak bebeğe yeni besinler verilmeye başlanması da duruma neden olabilir. Bu nedenle çocuğun beslenme düzeni için seçilen besinin niteliği önemlidir. Bununla birlikte kabızlığın görülmesinde çocuğun bünyesi de belirleyicidir. Ek olarak kullanılan ilaçlar da kabızlığa sebebiyet verebilir. Kabızlık bazı hastalıklara da işaret ediyor olabilir. Bu hastalıklardan bazıları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Bebeklerde

• Anne sütünden inek sütüne geçiş döneminde aşırı inek sütü tüketimi,
• Bebeğin beslendiği mama konsantrasyonunun değiştirilmesi,
• Bebeğin emdiği dönemde annenin kabız olma durumu,
• Bebek döneminde demir ilacı kullanımı,
• Diş çıkarma döneminde bebeğin yanlış beslenmesi,
• Katı gıdaya geçiş dönemi.

Çocuklarda

• Anüsün daha aşağıda yerleşmesi nedeniyle oluşum gösteren anal fissür,
• Aşırı derecede abur cubur tüketimi,
• Bağırsak yavaşlığı ve genişliği gibi doğuştan gelen sorunlar,
• Çocuğun dışkılama sırasında yaşadığı ağrı nedeniyle tuvalete gitmeme durumunu alışkanlık edinmesi,
• Çocuğun hayatın kardeş, okul değişimi, ebeveyn ayrılığı gibi durumlar yaşaması,
• Çocuğun sürekli lifsiz ve karbonhidratlı gıdalar tüketmesi,
• Fast-food beslenme,
• Kalın bağırsaktaki sinir sisteminin iyi gelişmemesi,
• Kullanılan ilaçlar,
• Makatta darlık,
• Oyun ya da belirli nedenlerle çocuğun tuvalet ihtiyacını ertelemesi,
• Sulu ve posalı yemekler yerine katı gıdalarla beslenme şekli,
• Tiroid hormonunun az salgılanması,
• Yeterli su tüketilmemesi.

Çocuklarda Kabızlığın Belirtileri Nelerdir?

Bebeklerde sık görülen kabızlık belirtileri:

Bazı bebeklerde dışkılama günde birkaç kez olacak şekilde yapılırken dışkılama sıklığı bazı bebekler için 2-3 günde 1 olacak şekildedir. Bu durumda ailelerin panik yapmaması önemlidir. Ancak çocuğun dışkısı sert ve çocuğun dışkılama sırasında zorlanmasına neden oluyorsa, çocuk ağrı hissediyorsa gerçek bir kabızlık durumu söz konusudur. Kabızlık yaşayan bebekler ağlama nöbeti, uykusuzluk ve genel olarak huysuzluk yaşayarak belirti verir. Ayrıca bebeğin makat bölgesinde çatlaklar, karın ağrısı da belirtiler arasındadır. Bu durumda doktor bebeğin ekstra sıvı almasını ya da bir miktar meyve püresi tüketmesini önerebilir. Kabızlığın sürmesi, bebekte bulantı ya da kusma olması durumunda mutlaka doktora başvurulmalıdır.

Çocuklarda sık görülen kabızlık belirtileri:

Çocuğun birkaç gün tuvalete çıkamaması, tuvaletini yaparken zorlanması, katı dışkılama, karın ağrısı, karında şişlik, makattan kan gelmesi, iştahsızlık, yaşanan sızıntı nedeniyle iç çamaşırının kirlenmesi, makatta taşlaşmış dışkının yapılmaması sebebiyle yeni gelen ve daha yumuşak olan dışkının kaçırılması (Enkomprezis), huysuz davranışlar, sık yaşanan idrar yolu enfeksiyonları, dışkının mesaneye baskı uygulaması nedeniyle çocuğun idrar kaçırması da çocuklarda görülen kabızlık belirtileri arasındadır.

Kabızlığın Geçmediği Durumlarda Neler Yapılmalıdır?

“3 yaşında oğlum sürekli kabız” ebeveynlerin sıklıkla dile getirdiği şikayetler arasında. Çocuktaki kabızlığın ilerlemesi ya da doktor tarafından reçete edilen ilaçlara yanıt verilmemesi durumunda kapsamlı bir araştırma için çocuğun çocuk gastroenterolojisi uzmanına götürülmesi önemlidir. Bu aşamada kabızlık nedenleri ve bu nedenlere ait tetkikler ve ileri inceleme uygulanır.

Çocuklardaki kabızlık makatta kanamalara neden oluyorsa, çocuk dışkı yapamıyorsa, ishal atakları yaşıyorsa bu belirtiler nedeniyle çocuğa rektoskopi, rektal manometri, kolonoskopi incelemeleri yapılabilir. Kapsamlı tedavi için de çocuk cerrahisi uzmanına başvurulmalıdır.

Çocuklarda Kabızlık Tanı Yöntemleri Nelerdir?

Çocuklarda kabızlık ve tedavisi için doğru tanı önemlidir. Ebeveynlerin tanı koyabilmesini sağlayan ilk belirti bebek ya da çocuğun dışkısını yaparken zorlanması ve acı çekmesidir. Bunun yanında dışkılama aralıklarının giderek uzaması da belirtiler arasındadır. Ancak kendi başına dışkılama yapabilen çocukların dışkılama seyrekliği ebeveynlerin gözünden kaçabilir. En doğru tanı için çocuk doktoru tarafından fiziki muayene uygulanır ve bu muayenede çocuğun tuvalet ve beslenme alışkanlıkları değerlendirilir. Bu değerlendirme neticesinde de tanı konulur.

Çocuklarda Kabızlık Tedavisi Nasıldır?

Uzun süre devam eden ya da eksik yöntemle tedavi edilen kabızlık, çocuğun anüs kenarında çatlağa neden olur. Sonraki süreçte anüs kenarlarında mor damar genişlemesi oluşur. Kabızlığın tam tedavi edilmemesi durumunda çocuğun ileri yaşlarında hemorid (basur) yaşama riski oluşur. Kabızlığın uzun sürmesi dışkılama mekanizmasının bozulmasına neden olabilir. Hatta bu süreci dışkı kaçırma ve dışkıyı tutamama gibi güç durumlar izleyebilir. Bu nedenle uygulanan tedavinin ilk aşamasında elde edilen doğru sonuçlar nedeniyle tedavi hemen kesilmemeli, durumun tekrar etmemesi adına tedavi dikkatle sürdürülmeli. Tedavide kabızlığın derecesi değerlendirilerek çocuğa dışkı yumuşatan etkide ilaçlar doktor tarafından reçete edilir. Ayrıca çocuğun makat bölgesinde çatlak varsa tedavisi gerçekleştirilir ve tüm tedavi süreci çocuğun acı duymadan dışkılaması sağlanana kadar sürdürülür.

“Çocuklarda kabızlık nasıl geçer?” diye merak ediyorsanız işte yapabilecekleriniz: Çocuklarda kabızlık tedavisi çocuğun beslenmesiyle de desteklenmeli. Bu hususta muz, havuç, elma, aşırı inek sütü tüketimi, çay, kola gibi besinler kabızlık bitene kadar çocuğa verilmemeli. Ek gıda sürecinde de muz, havuç, elma çocuğa aşırı verilmemeli. Bu süreçte çocuğun sağlıklı tuvalet alışkanlığı kazanması da desteklenmeli.

Kabızlığın Neden Olduğu Sorunların Tedavisi Nasıl Yapılır?

Kabızlık çocukta anal fissür, makat sarkması ve dışkı kaçırma sorunlarının yaşanmasına neden olabilir. Anal Fissür durumunda kabızlık tedavisinin yanında ılık oturma banyoları ve bölgeye uygulanan ağrı kesici kremler kullanılabilir. Makat sarkması durumunda manuel tedavi doktor tarafından rektumun yerine geri itilmesiyle uygulanabilir. Yine doktorun reçete etmesiyle bağırsak hareketlerine yardım eden ilaçlar ya da gliserin fitili kullanılabilir. Dışkı Kaçırma durumunda ise dışkı yumuşatan ilaçlar, çocuğa ceza verilmemesi, lifli gıdalar, çocuğun bol su, bol sebze meyve tüketmesinin sağlanması, sağlıklı tuvalet alışkanlığı kazandırılması uygulanabilir. Çocuklarda kabızlık bitkisel çözüm arayışındaysanız kayısı, erik, yulaf, incir, rezene çayı, armut, beyaz lahana, zeytinyağı, pırasa ve limonlu yoğurt bu süreçte çocuğunuza verebileceğiniz besinler arasında.