Ä°drar yolu taÅŸları, böbrekte veya idrar yollarının herhangi bir yerinde oluÅŸan, idrarda çözülemeyen ve atılamayan kimyasal maddelerin zamanla kristalleÅŸmesi ve birikmesi ile oluÅŸan sert cisimlerdir diyen Samsun Büyük Anadolu Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Op. Dr. Gürkan Özkan, “TaÅŸ hastalıkları ve korunma yolları” bilgiler verdi. Günlük sıvı alımı 1,52 lt’nin altında olanlarda, taÅŸ hastalığı riski daha fazla olduÄŸunu ifade eden Op. Dr. Gürkan Özkan ÅŸunları söyledi: "Diyet yaparken; kalsiyum, oksalat, sodyum ve karbonhidratların gereÄŸinden fazla alınması, yetersiz miktarda turunçgil tüketimi ve aşırı derecede güneÅŸ ışınlarına maruz kalmak taÅŸ hastalığı için risklidir.
Ailevi taÅŸ hastalığı olanlarda %25 risk vardır. Hareketsiz yaÅŸam tarzı da taÅŸ hastalığında tetikleyici faktörlerdendir. DoÄŸuÅŸtan böbrek ya da idrar kanalında anatomik bozukluÄŸu olanlarda, tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu geçirenlerde ve idrar yollarının herhangi bir bölgesinde darlık geliÅŸen hastalarda daha fazla görülür.
TaÅŸ hastalığında aÄŸrı, genellikle boÅŸluk olarak adlandırılan, kaburgaların altından baÅŸlayıp sırttan öne, kasıklara doÄŸru vuran ÅŸiddetli aÄŸrı ÅŸeklindedir. Genellikle hastayı kıvrandıracak kadar ÅŸiddetlidir. ÇoÄŸunlukla bulantı, bazen de kusma görülmektedir. Bazı hastalarda idrardan kan da gelebilir. Ä°drar yaparken yanma, sızlama, sık idrara çıkma, gece idrara gitmek için uyanma, acil idrara çıkma, tuvalete gidince az idrar yapma ya da hiç idrar yapamama gibi idrar yolu ÅŸikayetleri olabilmektedir.
TaÅŸ hastalığı tekrar edebilen bir hastalıktır. Bir defa taÅŸ oluÅŸtu ise 5 yıl içinde %50 ihtimalle yine oluÅŸacaktır. Bu yüzden idrarla ilgili en ufak bir ÅŸikayetiniz olduÄŸunda, hemen bir üroloji uzmanına baÅŸvurmanız gerekir.
TaÅŸ hastalığı tedavisinde son yıllarda en sık uygulanan yöntem ESWL'dir.(2 cm den küçük böbrek taÅŸlarının tedavisinde en etkili yoldur). Böbrek ile idrar torbası arasında yer alan üreterde ( idrar kanalı) takılıp kalan taÅŸların tedavisinde “üreteroskopi” uygulanmaktadır. TaÅŸ hastalığının tedavisinde uygulanan “Perkütan taÅŸ cerrahisi”de etkili bir yöntemdir. Bu iÅŸlem sırasında; ciltte açılacak küçük bir delikten böbreÄŸe girilerek, böbrek içindeki taÅŸlar gözle görülüp, tamamen temizlenebilmektedir. Taşın çapının çok büyük olup, böbreÄŸin hemen hemen tüm boÅŸluklarını doldurduÄŸu hastalarda, “açık ameliyat” tercih edilmektedir."