Neler Yapılabilir: Deprem Sonrası Salgın Hastalık Riski

28 / ÅžUB
2023

Büyük kitleleri etkileyen deprem felaketlerinin ardından afet bölgelerinde çeÅŸitli bulaşıcı hastalıklar ortaya çıkabilir ve kitlesel salgına neden olabilir. ÇeÅŸitli faktörlerle ortaya çıkan hastalıklar, felaket bölgesindeki ÅŸartların olumsuzluÄŸu neticesinde hızlı yayılabilir. Bu nedenle yaÅŸamsal risk yaratan bulaşıcı hastalıklar karşısında çeÅŸitli önlemler alınmalıdır. Deprem sonrasındaki enfeksiyonlar genellikle 2. haftadan itibaren görülür. Ortaya çıkma riski yüksek olan enfeksiyonlar aÅŸağıdaki gibidir:

Yaralanmalar

Doku kayıplarının olduÄŸu açık kirli yaralanmalar yeni yara enfeksiyonlarının oluÅŸumuna neden olabilir. Gazlı kangren gibi ciddi olan ve uzuv kaybına sebebiyet verebilen tablo bunlardan biridir. Bu türden yaralanmalar, tetenoz bağışıklığı yıllar içinde düÅŸmüÅŸ kiÅŸiler için de önemli bir risktir. Özellikle son 10 yıl içinde aşısı olmayan kiÅŸiler bu nedenle zaman kaybetmeden aşılarını yaptırmalıdır.

COVID 19 ve Grip

Depremin ardından kurulan çadırkentlerdeki kalabalık yaÅŸam RSV virüsü, COVID19 ve influenza gibi salgınlara sebebiyet verebilir. Yetersiz beslenme nedeniyle vücut direncinin de zayıflaması ile bu hastalıkların bulaÅŸma riski de artar. Bu nedenle kalabalık çadır ortamlarının sık havalandırılması, depremzedelere maske temin edilmesi, depremzedelerin hijyen koÅŸullarının saÄŸlanması önemlidir.

Akut Solunum Yolu Enfeksiyonları

Kalabalık alanlarda bulunma, yetersiz beslenme ve hava koÅŸulları nedeniyle akut solunum yolu enfeksiyonu riski yaÅŸanabilir. Bunun yanında çok sık yaÅŸanmamakla birlikte bulaşıcı menenjit salgınları ve kızamık ta görülebilir. Bu nedenle deprem sonrasında çocukluk aşıları ihmal edilmemelidir.

Hayvanlardan BulaÅŸan Bakteriyel Enfeksiyonlar

Evcil ya da sokak hayvanlarının idrarlarının su ya da yiyeceklere bulaÅŸması ile leptospira isimli bakteri kaynaklı enfeksiyon görülebilir. Bu enfeksiyon ateÅŸ, kusma, titreme, baÅŸ aÄŸrısı, ishal ve kas aÄŸrısı ile belirti verebilir. Hastalık kısa bir süre iyileÅŸme gösterip belirtilerin yeniden baÅŸlamasıyla devam edebilir. Ä°leri evrede menenjit, karaciÄŸer ve böbrek fonksiyon bozuklukları oluÅŸabilir. Bu durumu önlemede kapalı ÅŸiÅŸe suyu kullanılmalı, evcil ve sokak hayvanları için su temini ayrı noktalarda olacak ÅŸekilde ayarlanmalıdır.

Neler Yapılabilir?

• Deprem etkilerini ölçmek ve toplumun ihtiyacı olan saÄŸlık ÅŸartlarını belirlemek adına halk saÄŸlığı ekipleri afetin ilk haftasında hızlı risk deÄŸerlendirmeleri yapmalı ve gerekli aksiyonları almalıdır.
• Bu süreçte depremzedelerin barınmalarını saÄŸlayacak konaklama alanları iyi planlanmalı ve hijyen araç gereçleri saÄŸlanmalıdır.
• Mevcut uluslararası yönergeler kapsamında kiÅŸi başına 3,5 m2 barınak alanı saÄŸlanmalıdır.
• Her 20 kiÅŸi için 1 adet olacak ÅŸekilde tuvalet kurulumu saÄŸlanmalı ve tuvaletler hem barınma hem de su kaynaklarında uzak mesafeye yerleÅŸtirilmelidir.
• Deprem nedeniyle hasarlanan kanalizasyon sistemleri için gerekli önlemler alınmalıdır. Bu önlemlerin gecikmesi durumunda içme suyuna dışkı karışması ile tifo, kolera, dizanteri gibi hastalıklar görülebilir.
• Su tüketimi kapalı ÅŸiÅŸelerden olmalı ve klorlanmış su kullanılmalıdır.
• Depremin ardından bölge nüfusuna yönelik gerekli aşılama önlemleri alınmalı ve aşılama programları uygulanmalıdır. Aşılamada ilk olarak hedef yaÅŸ grupları belirlenmelidir. Enkazdan saÄŸ çıkanlara tetanoz aşısı mutlaka yapılmalıdır. Çocuklar için de kızamık aşısı uygulanması önemlidir.