Çinko Eksikliği Nedir? Çinko Eksikliği Nasıl Anlaşılır?

 

Çinko, birçok besin türünde bulunan bir mineraldir ve vücutta üretilemez. Bu nedenle besinlerle birlikte yeterli düzeyde alınması önemlidir. Çünkü çinko eksikliÄŸi vücudun hücre geliÅŸimi ve çoÄŸalmasını, bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesini, enfeksiyonlardan korunmayı olumsuz yönde etkiler. Bunun yanında çinko eksikliÄŸi tırnak, cilt, saç saÄŸlını da etkiler. Bu eksikliÄŸi yaÅŸayan kiÅŸilerde kuru cilt, tırnak bozuklukları, saçlarda dökülme, iÅŸtahsızlık, ishal gibi belirtiler gözlemlenir. Günde 15 mg çinko alımı yeterlidir. Özellikle çocuklar, yaÅŸlılar, hamile ve emziren kadınlar için çinko ihtiyacı yüksektir.

Çinko EksikliÄŸi Nedir?

“Çinko eksikliÄŸi nedir?” sorusu merak edenler için ÅŸu ÅŸekilde yanıtlanabilir:

Çinko, vücudun bağışıklık sisteminde ve hücre bölünmesinde önemli görevlere sahip olan bir mineraldir. Hücre fonksiyonlarını destekleyen çinko, vücuttaki kimyasal reaksiyonların yerine getirilmesinde de rol oynar. Bunun yanı sıra; tat ve koku alma duyularının korunması, tırnak ve saç saÄŸlığının korunması, yara iyileÅŸmesi, bağışıklık sisteminin korunması, üreme saÄŸlanması gibi görevlerde de aktiftir. Bebek ve çocukların büyüyüp geliÅŸmesinde de etkilidir. Bu mineral vücutta depolanamadığından sürekli olarak besinlerle alınmalıdır. Bu nedenle vücudun ihtiyacı olan çinko miktarı yüksek olmasa da eksikliÄŸi yaygın bir ÅŸekilde yaÅŸanır.

Çinko EksikliÄŸi Belirtileri Nelerdir?

Çinko eksikliÄŸi belirtileri erken dönemde kiÅŸiyi rahatsız etmeyecek ÅŸekilde olabilir. Ancak eksikliÄŸin uzun süre devam etmesi durumunda çeÅŸitli belirtiler gözlemlenir. Bu belirtiler ÅŸöyledir:

• Bağışıklık sisteminde zayıflama,
• Bebeklerde çinko eksikliÄŸi belirtileri büyüme ve geliÅŸmede gerilik,
• Cinsel olgunlaÅŸmanın gecikmesi,
• Halsizlik ve uyku hali,
• Ä°shal,
• Ä°ÅŸtahsızlık,
• Ani kilo kaybı,
• Saç dökülmesi,
• Tat ve koku alma duyularında azalma,
• Ciltte çinko eksikliÄŸi yara iyileÅŸmesinin gecikmesi.

Çinko EksikliÄŸi Nedenleri Nelerdir?

“Çinko eksikliÄŸi neden olur?” diye merak ediyorsanız dengesiz ve saÄŸlıksız beslenme sonucunda bu eksikliÄŸin yaÅŸandığını bilmelisiniz. Beslenmeye dışında çinko eksikliÄŸi nedenleri ise ÅŸöyledir:

• Alkol bağımlılığı,
• Crohn ve ülseratif kolit gibi bağırsak hastalıkları,
• Çölyak hastalığı,
• Diyabet hastalığı,
• Kanser,
• Kronik ishal,
• Kronik karaciÄŸer ve böbrek hastalıkları,
• Orak hücre anemisi,
• Pankreas hastalıkları.

Çinko EksikliÄŸi Nasıl Anlaşılır?

“Çinko eksikliÄŸi nasıl anlaşılır?” diye merak ediyorsanız eksiklik belirtileri ile baÅŸvuran hastaların kan plazmasında çinko seviyesinin ölçüldüÄŸünü bilmelisiniz. Buna ek olarak uygulanan çinko eksikliÄŸi testi idrar, saç analizi gibi yöntemlerle de yapılabilir. Bunun yanında diyetisyen hastanın üç günlük, beÅŸ günlük ya da 1 haftalık besin tüketimini kaydederek diyetle alınan vitamin ve mineral içerikleri araÅŸtırılır. Bu süreçte hastanın durumuna eÅŸlik eden diÄŸer hastalıkları da göz önünde bulundurulmalıdır. Çinko eksikliÄŸinin yaÅŸanmasına neden olabilecek herhangi bir emilim sorunu ya da kronik hastalık olması durumunda buna yönelik tedaviye baÅŸlanmalıdır.

Çinko EksikliÄŸi Nasıl Giderilir?

Konu hakkında merak edilen bir diÄŸer soru da “Çinko eksikliÄŸi nasıl giderilir?”

Bu mineralin eksikliÄŸinin giderilmesinde çinko zengini besinlerin takviye edilmesi tüm hastalarda kullanılan tedavi yöntemlerinden biridir. Bunun yanı sıra bu eksikliÄŸin yaÅŸanmasına neden olabilecek durumlar araÅŸtırılarak bu süreçte de bir tedavi uygulanır. Bu mineralin eksikliÄŸinin yaÅŸanmasının en yaygın nedeni beslenmedir. Bunun yanında bazı hastalıklarda emilim bozuklukları, sindirim sistemiyle ilgili hastalıklar, hamilelik ve emzirme gibi nedenlerden de çinko eksikliÄŸi geliÅŸebilir. Tüm bu faktörler deÄŸerlendirilerek tıbbi beslenme tedavisi, medikal tedavi ve eÅŸlik eden hastalıklara yönelik ek tedaviler uygulanır. Çinko eksikliÄŸi bazı durumlarda demir gibi diÄŸer minerallerde de eksiklikler ve demir ve çinko eksikliÄŸi belirtileri görülebilir. Bu duruma uygun takviyeler tedaviye dahil edilir.

Çinko En Çok Hangi Besinlerde Bulunur?

“Çinko eksikliÄŸi için ne yemeli?” diye merak ediyorsanız bu mineralin eksikliÄŸini yaÅŸamamak için aÅŸağıdaki besinleri tüketebilirsiniz:

• BuÄŸday
• Deniz ürünleri,
• Ispanak,
• Ä°stiridye,
• Ä°ÅŸlenmemiÅŸ pirinç,
• Kabuklu yemiÅŸler,
• KaraciÄŸer,
• Kırmızı ve beyaz et,
• Kuru fasulye,
• Nohut,
• Süt,
• Tam tahıllar,
• YoÄŸurt,
• Yulaf ezmesi,
• Yumurta,
• ZenginleÅŸtirilmiÅŸ tahıllar.

“Veganlar ve vejetaryenler için çinko eksikliÄŸi ne iyi gelir?” diye merak ediyorsanız badem, kuru fasulye, kaju fıstığı gibi kaynakların önemli olduÄŸunu bilmelisiniz.

Çinko EksikliÄŸi Hangi Hastalıklara Yol Açar?

“Çinko eksikliÄŸi nelere yol açar?” sorusu da sıklıkla merak edilir. KronikleÅŸmiÅŸ ağır belirtilere neden olan çinko eksikliÄŸi tedavi edilmediÄŸinde aÅŸağıdaki problemlere neden olabilir:

Tırnaklarda çinko eksikliÄŸi

• Sık enfeksiyon geçirme,
• Hipogonadizm,
• Kilo kaybı,
• Duygusal bozukluklar,
• Dermatit,
• Ciltte çinko eksikliÄŸi belirtileri,
• Alopesi (saç dökülmesi),
• Tat duyusunda bozulma,
• Gece körlüÄŸü,
• Ä°ÅŸtah kaybı,
• Yara iyileÅŸmesinde gecikme,
• Saçta çinko eksikliÄŸi belirtileri,
• Kan amonyum deÄŸerlerinde yükseklik.

Çinko eksikliÄŸi hamilelik dönemi için de önemli bir mineraldir. “Hamilelikte Kullanılan Vitaminler Nelerdir? Nasıl Seçilmelidir?” baÅŸlıklı yazımıza göz atarak bu dönemde önemli olan diÄŸer vitamin ve mineraller hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.