Bulaşıcılığı Yüksek Bir Cilt Hastalığı: Uyuz Hastalığı Nedir?

05 / MAR
2023

Uyuz hastalığı; sarcoptes scabiei hominis akarın neden olduğu ve dünya genelinde yaygın görülen bir hastalıktır. Hastalığa neden olan akar gözle görülemez ancak mikroskopla seçilebilir. Bu akarlar insan derisini istila eder ve hastalığın gelişmesine sebebiyet verir. Uyuz böceği olarak da adlandırılan bu akarlar deride tüneller açarak bu tünellerde yaşar.

Uyuz Hastalığı Nedir?

“Uyuz hastalığı nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Sarcoptes scabiei hominis adlı akarın neden olduğu bir cilt hastalığıdır. Kişide döküntü ve kaşıntıya neden olan bu hastalık, özellikle sonbahar ve kış aylarında artış gösterir. Bulaşıcı özelliği de bulunan uyuz hastalığı, geceleri daha yoğun bir kaşıntıya neden olur. Tedavisi geciktiğinde yara oluşumu ve döküntü yaratır ve kişisel hijyenden bağımsız olarak görülür.

Hastalığın Belirtileri Nelerdir?

Uyuz hastalığı belirtileri arasında en önemlisi geceleri şiddetli kaşıntıdır. Bu kaşıntılar kişinin gece yatağa girmesi ile ısısının artmasıyla birlikte artar. Kişinin uykusunu bölecek kadar şiddetli olan kaşıntılar gündüzleri daha hafiftir. Bu kaşıntılar genellikle eldeki parmak araları, bilekler, el bileğinin iç kısmı, dirsekler, kol altı bölgesi, kasıklarda görülür. Hastalığın en gözle görülür belirtisi ise parmakların arasında dalgalı çizgi olarak görülen ve böceğin içinde yaşadığı gri beyaz renkli tünellerdir.

Uyuz Hastalığı Belirtileri Kaç Günde Ortaya Çıkar?

Uyuz belirtileri ilk kez yaşandığı olgularda 2-6 hafta gibi bir sürede başlar. Ancak kişinin daha önce de uyuza yakalandığı durumlarda belirtiler maruz kaldıktan sonra 1-4 gün içinde ortaya çıkar. Kişide belirtilerin başlamadığı dönemlerde bile bulaştırma söz konusudur.

Uyuz Hastalığı Neden Olur?

“Uyuz hastalığı neden olur?” diye merak ediyorsanız tıp literatüründe skabies olarak da adlandırılan bu hastalığın sarcoptes scabiei hominis akarı yani uyuz böceği nedeniyle yaşandığını bilmelisiniz. Bulaşıcı bir deri hastalığı olan uyuz hastalığına neden olan akar 0,3 ile 0,5 mm. Boyutundadır ve gözle görülmesi pek mümkün değildir.

Uyuz Hastalığının Tanısı Nasıl Koyulur?

Uyuz olanların yorumları ve yapılan araştırmalara göre dünya genelinde her yaştan insanın yaşayabileceği bu hastalığını tanısı için hastadan anamnezini alınır ve ardından hastaya fiziki muayene uygulanır. Akarın neden olduğu semptomlar genellikle tanı için yeterlidir. Ancak bazı durumlarda doktor hastadan doku örneği alarak laboratuvar testi de isteyebilir. Ek olarak kişinin tanı almasının ardından doktor belirtiler olmasa bile aile bireylerini de kontrol eder.

Hastalığın Tedavisi Var mı?

“Uyuz hastalığı nasıl geçer? Tedavisi var mı?” sorusu de konu hakkında merak edilenler arasında. Bu hastalık tedavi edilebilir. Bulaşıcı olması nedeniyle de hasta ile birlikte aynı evde yaşayan kişiler de tedavi edilir. Tedavi sürecinde hekim tarafından reçete edilen ilaçlar önerilen doz ve sürede kullanılmalıdır. Tedavi bitse dahi ölen böcek ve ölen böcek artıklarına karşı alerji nedeniyle kaşıntılar 2-4 hafta süreyle devam edebilir.

Uyuz Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

“Uyuz hastalığı bulaşıcı mıdır?” diye merak ediyorsanız yukarıda belirtildiği gibi bulaşıcı bir hastalık olduğunu bilmelisiniz. Bu hastalığa neden olan akarlar enfekte olan kişiden başka bir kişiye kolay bir şekilde geçebilir. Peki uyuz hastalığı nasıl bulaşır? Çoğu insan için bulaşma doğrudan ciltten cilde olur. Daha seyrek bir bulaşma şekli de mobilya, kıyafet ve nevresimler gibi akar istilasına uğramış eşyalardır. Eşyalardaki akarlar insan olmadan yaklaşık 3-4 gün hayatta kalabilir. Bu nedenle hastalığın bulaşıcılığı kalabalık ortamlarda yüksektir.

Hastalıktan Korunmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Hastalıktan korunmada hasta kişi ile birlikte yaşayanların da tedavi alması önemlidir. Bunun yanında hasta tarafından kullanılan tüm tekstil ürünleri en az 60 derecede yıkanarak ütülenmelidir. Yatak takımları günlük havalandırılmalı, yıkanamayacak eşyalar bir poşette ağzı bağlı şekilde 4 gün saklanmalı, mobilya ve zeminler günlük süpürülmelidir. Uyuz hastalığı bitkisel tedavisi için sirke, çay ağacı, ardıç, lavanta ve kekik gibi şifalı bitkilerden yardım alınabilir. Ancak en doğru tedavi için bir dermatoloğa başvurulmalıdır.