CRP Yüksekliği Nedir?

11 / MAR
2023

Kan testlerinde sık görülen CRP, C-reaktif protein olarak adlandırılan protein türünün kısa adıdır. Bu proteinin kandaki düzeyi vücudun herhangi bir bölgesinde meydana gelen inflamasyona yani iltihaplanmaya yanıt olarak karaciğerde üretilir. Bu durum enfeksiyon hastalıkları başta olmak üzere diğer sağlık sorunlarından kaynaklı olabilir. Hafif CRP yüksekliği bazı durumlarda basit sebeplerden oluşabilir ve bu normal kabul edilir. Ancak şiddetli bir yükseklik ya da sürekli bir yükseklik söz konusuysa bu proteinin düzeyi mutlaka altta yatan nedene yönelik olarak araştırılmalıdır.

CRP Yüksekliği Nedir?

“CRP yüksekliği nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Vücuttaki iltihaplanmaya bir yanıt olarak karaciğerin ürettiği C-reaktif protein hem vücuttaki iltihabın araştırılmasında hem de bu iltihabın derecesinin belirlenmesinde kullanılan bir kan parametresidir. Bu parametrenin yüksek olmasının nedeni kanserden enfeksiyona, inflamatuar hastalıklardan birçok hastalığa kadar uzanabilir.

Kandaki CRP düzeyi sağlıklı bir bireyle 0-0,5 mg/dl aralığında olmalıdır. Ancak son derece hassas olan bu değer en küçük bir inflamasyon durumunda artabilir. Bu sebeple bu yüksekliğin önemli olarak kabul edilmesi genellikle 0,5 mg/dl’den sonra düşünülür. Bu değerler bireyin yaşı, cinsiyeti, kilosu, sağlık durumu, aldığı ilaçlar ve kronik hastalıkları göz önünde bulundurularak bir hekim tarafından değerlendirilmelidir.

 CRP Yüksekliği Neyi Gösterir?

C-reaktif proteinin yüksek olması hipertansiyon, obezite, kalp ve damar hastalıkları, felç, kalp krizi gibi önemli hastalıkların nedenleri arasındadır. Bu nedenle bu değerdeki yükseklik durumunda mutlaka altta yatan nedene yönelik bir süreç takip edilir. Bu protein karaciğerde üretildiğinden karaciğer rahatsızlığı bulunan bireylerde C-reaktif proteininin üretiminde aksaklık yaşanabilir. Bununla birlikte hamilelikte CRP yüksekliği bir miktar olması normal kabul edilebilir. Ancak bu değerlendirme mutlaka bir doktor tarafından yapılmalı ve yorumlanmalıdır. Çünkü CRP yüksekliğinin şiddetli olması nedeniyle düşük veya erken doğum riski oluşabilir. CRP yüksekliğinin bir diğer nedeni de LDL yüksekliği yani kötü kolesteroldür. Bu durumu yaşayan bireylerde hem CRP yüksekliği hem de damarlarda oluşan yapısal sorunlar sebebiyle felç, kalp krizi ve kardiyovasküler hastalıklar görülme riski yükselir.

CRP Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?

Kandaki CRP değerinin yükselmesi tek başı bir belirti yaratmaz. Ancak bireyle bu değerin yükselmesine neden olan kanser, enfeksiyon hastalığı, kardiyovasküler hastalıklar, inflamatuar hastalık gibi sağlık sorunlarına bağlı çeşitli belirtiler gelişebilir. Bu belirtiler herhangi bir hastalık durumu söz konusu olduğunda CRP seviyelerinin yükselmesi ile şiddetlenebilir.  Otoimmün hastalıklar, enfeksiyonlar, kronik iltihaplanmalar gibi nedenlere bağlı yükseklik durumunda CRP yüksekliği belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Ağrı,
• Ateş yüksekliği,
• Çabuk yorulma ve halsizlik,
• Hazımsızlık, ishal veya bağırsak sorunları,
• İştahsızlık,
• Mide bulantısı ve kusma,
• Öksürük,
• Uyku bozuklukları,
• Üşüme, titreme.

CRP Yüksekliği Nedenleri Nelerdir?

CRP (C-Reaktif Protein) Testi sonucunda çıkan CRP yüksekliği nedenleri şunlardır:

• Ailesel Akdeniz ateşi (FMF),
• Akut pankreatit,
• Doku ve organ hasarları,
• Enfeksiyon hastalıkları,
• İnflamatuar bağırsak hastalıkları (Crohn's hastalığı, ülseratif kolit vb.),
• Kalp krizi ve kardiyovasküler hastalıklar,
• Kanserler,
• Kawasaki hastalığı,
• Kemik ve eklem iltihapları,
• KOAH (kronik obstrüktif akciğer hastalığı),
• Menenjit,
• Romatoid artrit ve diğer romatizmal hastalıklar,
• Travma, yanık ve yaralanmalar,
• Tüberküloz,
• Zatürre (Pnömoni).

CRP Yüksekliği Tedavisi

CRP yüksekliği tedavisi aslında yüksek CRP değerine yönelik uygulanan bir tedavi değildir. Bu proteinin kanda bulunma seviyesinin artmasına sebebiyet veren sağlık sorununa yönelik bir süreç planlamasıdır. Bu nedenle ilk olarak bu yükselmeyi yaratan neden tespit edilir. Durumun teşhis edilmesinde manyetik rezonans, bilgisayarlı tomografi, ultrason, ek kan ve idrar testi gibi yöntemlere, biyopsi ve endoskopiye başvurulabilir. Vücutta herhangi bir yerinde meydana gelen iltihaplanma nedeniyle yükselen CRP, iltihaplanmaya neden olan etkeninin yok edilmesi ile 18-20 saat içerisinde normal seviyesine döner.

Peki CRP yüksekliğine ne iyi gelir? İşte bu sorunun yanıtı:

• Sağlıklı beslenmek,
• Gereksiz yere ilaç kullanımından kaçınmak,
• Fazla kilolardan uzman eşliğinde kurtulmak,
• Düzenli egzersiz yapmaya ve aktif kalmaya dikkat etmek,
• Probiyotik ve yüksek lif içeren besinleri tüketmek,
• Yüksek kolesterol söz konusuysa yağ oranı az olan ve kolesterol içeriği düşük besinleri tercih etmek,
• Alkol ve sigara kullanımını bırakmak.