22 / MAR
2023

Dejeneratif skolyoz; çocuklukta görülen idiopatik erişkin skolyozu veya omurganın yaşlanması sebebiyle oluşan dejeneratif skolyoz olarak iki ana grupta sınıflanabilir. Çocukluk çağında görülen skolyozun aksine tedavi yaşanan şikayetlerin şiddetine göre uygulanır. Peki skolyoz tam olarak neyi ifade eder? Sağlıklı bir omurganın arkadan görünümü tüm omurların diziliminin aynı doğrultuda olmasıdır. Ancak bu dizilimde sağa ya da sola doğru eğrilik olması durumu omurga eğriliği bir diğer adıyla skolyoz olarak adlandırılır.

Omurgada yaşanan eğrilik çok farklı yaş gruplarını etkileyen önemli sağlık sorunlarındandır. Erken evrede tedavi edilmesi gereken bu durum kişinin günlük hayatını ve yaşam kalitesini olumsuz etkiler. Omurgadaki eğrilik erken yaşta görülebilir ve tanı erişkin yaşta konulabilir. Bunun yanında kişide daha önce hiçbir eğrilik olmaz ancak farklı nedenlere bağlı olarak erişkin yaşta omurgada eğrilik meydana gelebilir.

Dejeneratif Skolyoz Nedir?

“Erişkin skolyoz nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Genellikle 50 yaş sonrasında ortaya çıkan ve omurganın zamanla deforme olmasıyla belirti gösteren skolyoz tipidir. Bu skolyoz tipinde diğer tiplerde de olduğu gibi eğriliğin 10 derece üstünde olması gerekir. Bu durum genellikle zamanla kişinin yaş almasıyla doğal seyirde oluşan deformelerle karakterize olsa da kişinin gençliğinde tedavisi gerçekleştirilmemiş idiopatik skolyozun zamanla büyümesi ya da kemik erimesi (osteoporoz) nedeniyle de gelişebilir.

Dejeneratif Skolyoz Neden Olur?

Yaşlanma yaşamın bir parçasıdır. Bu süreçte bazı kas ve kemiklerde güçsüzleşme görülebilir. Diğer yapısal skolyoz türlerinden farklı olan dejeneratif skolyoz; yaşın ilerlemesi, kemik erimesi ve çocukluk döneminde ortaya çıkan idiopatik skolyozun ilerlemesi gibi nedenlerle görülür.

Zamanla omurlar arasında bulunan diskler dejenere olur ve bu durumun sonucunda faset eklemlerinde de yıpranma görülerek omurga yatay düzlemde kayar. Bu durumda eğrilik oluşumundan daha çok disklerin deforme olmasıyla sinirlere uygulanabilecek baskılar dikkate alınır. Erişkin skolyozunda ağrının kaynağı eğrilik değil eğriliğin yarattığı baskıdır.

Dejeneratif Skolyoz Belirtileri Nelerdir?

Dejeneratif skolyoz belirtileri tipik skolyoz belirtileri ile benzerdir. Ancak bu skolyoz tipinde hastanın disk erimeleri ile yaşanabilecek sinirlere bağlı komplikasyonlar önemlidir. Sinirlere bağlı yaşanacak komplikasyonlar nedeniyle kısmı felç, ağrı ve uzuvlarda uyuşukluk görülebilir. Erişkin skolyozunda hastaların genel olarak yaşadığı şikâyet ağrıdır. Ağrılar ilk evrede hastada herhangi bir rahatsızlık yaratmaz ancak yavaş artma eğilimi göstererek genellikle bel ve sırt bölgesinde donuk ağrı olarak kendini gösterir. Dejeneratif skolyoz belirtileri en genel anlamda aşağıdaki gibi özetlenebilir:

• Ağrı,
• Duruş bozuklukları,
• Kalça ayak baldır uyluk bölgelerinde karıncalanma,
• Kifoz (kamburluk),
• Lomber spinal kanal daralması nedeniyle yürüme anında oluşabilecek kas ağrısı.

Erişkinlerde Skolyoz Türleri Nelerdir?

Erişkin idiyopatik skolyoz: Kişinin çocukluk döneminde başlayan ancak belirtilerini ileri yaşlarda gösteren skolyoz türüdür. Bu skolyoz türünde faset eklemlerde oluşan dejenerasyon nedeniyle şiddetli ağrı olabilir. Bunun yanında hastanın göğüs kafesinde oluşabilecek deformasyon sebebiyle de hastada çabuk yorulma ve solunum sıkıntıları görülebilir.

Erişkin dejeneratif skolyoz: Kişinin yaşlanmasıyla birlikte omurgada meydana gelen yıpranmanın sonucunda oluşan skolyoz türüdür. Bu durum genellikle 50 yaş ve üzeri kişilerde görülür. Durumun ilerlemesi halinde kişinin omurga sağlığını ve dengesini bozabilir. Zamanla hastanın hareketlerinde kısıtlılık ve yoğun ağrı yaşanabilir.

Dejeneratif Skolyoz Hangi Bölgelerde Görülür?

Yıpranma sonucunda oluşan bu skolyoz omurganın boyun, bel ve sırt bölgelerinde görülebilir. Ancak en sık görüldüğü bölge bel bölgesidir.

Erişkin Skolyozunda Tanı Nasıl Konulur?

Erişkin skolyozu tanı sürecinde hastadan detaylı öykü alınır ve ardından doktor tarafından aşağıdaki tetkikler istenebilir:

• Bilgisayarlı tomografi (BT) – MyeloBT: Doktor kemikle ilgili detaylı görüntülemeyi gerekli gördüğünde ister. Kişinin yaşadığı skolyozun eğrilik derecesi yüksekse daha iyi görüntüleme için MyeloBT de istenebilir.
• Direkt radyografi: Bu tetkikle bel grafileri ile ayakta skolyoz grafileri alınır.
• Elektrotanısal testler: Genellikle bacak ağrısı yaşayan kişilerde sinir basısının seviyesini anlamak adına istenir. Bunun yanında diyabet hastalarındaki sinir hasarının neden kaynaklandığını belirlemek adına da kullanılır.
• MR: kişinin bacaklarına vuran ağrı nedeniyle idrar ve dışkılama fonksiyonlarında değişiklik ya da kuvvet kaybı varsa istenebilir.

Dejeneratif Skolyoz Nasıl Tedavi Edilir?

“Erişkin skolyoz düzelir mi?” diye merak ediyorsanız hastanın yaşam kalitesini artırmak ve ağrılarını azaltmak adına farklı tedavi yöntemleri kullanıldığını bilmelisiniz. Bu yöntemler şöyledir:

• Fizik tedavi
• Egzersiz tedavisi
• Ağrı kesiciler
• Korse tedavisi
• Dejeneratif skolyoz ameliyatı

Dejeneratif skolyoz ameliyatı: Erişkin skolyozda cerrahi yönteme nadir olarak başvurulur ancak bazı durumlarda 50 derece olan eğriliklerde ameliyat gerekebilir. Bu ameliyatlarla sinirlere gelebilecek zararların önüne geçmek ve hastanın yaşadığı ağrıları gidermek amaçlanır. Bu amaçla da hastanın durumuna göre füzyon ya da dekompresyon ameliyat yöntemleri kullanılır.

Ameliyat Ne Zaman Gereklidir?

Erişkin skolyozunda cerrahi olmayan tüm yöntemlere yanıt vermeyen, 6 hafta ile 6 ay gibi bir sürede ağrı şikayetleri artan, yeti kaybı yaşanan hastalar için ameliyat vakit kaybetmeden uygulanmalıdır. Erişkin skolyozunda uygulanan ameliyat çocuk ve genç yaştaki hastalara uygulanan ameliyatlardan daha zordur. Bu ameliyatlarda uygulanan cerrahi müdahalenin süresi ve uygulanacak cerrahi işlemin sayısı çok olabilir.

Erişkinlerde Skolyoz Ameliyatı Sonrası Süreç Nasıldır?

Erişkin skolyozunda uygulanan ameliyat sonrası ilk gece hasta yoğun bakım altında gözlemlenir. Ameliyatın ardından hasta ilk günden itibaren yatağın kenarına oturtularak bacak egzersizler yaptırılır. Hasta aynı gün ya da ameliyatın ertesi günü yürümeye başlayabilir. Hastanede kalış süresi de kişinin yaşadığı şikayetler ve uygulanan cerrahi işlemin büyüklüğüne göre 4-4 gün ile 1 hasta arasındadır. Taburcu olan hasta egzersiz programına alınarak yaşam kalitesinin artması sağlanır.

Adölesan İdiopatik Skolyoz ile Erişkin Dejeneratif Skolyoz Arasındaki Farklar Nelerdir?

Bel Kayması ile Erişkin Skolyozu Birlikte Görülür mü?

Yetişkin dejeneratif skolyoz durumuna ek olarak bazı durumlarda omurganın ciddi deformasyonu ve yük altında olması sonucunda omurga ön, arka veya yana kayabilir. Bu durum genellikle bel veya omurga kayması olarak bilinir.

Bilgi talep formunu doldurarak Büyük Anadolu Hastaneleri tarafından uygulanan dejeneratif skolyoz tedavisi ile ilgili merak ettiklerinizi öğrenebilirsiniz.