Haşimato Nedir? Belirtileri Nelerdir?

 

Haşimato tiroid bezi ile ilgili bir otoimmün hastalıktır. Yani vücut bağışıklık sistemi yanlışlıkla kendi dokularını hedef alarak tiroid bezini hasara uğratır. Bu durum da tiroid hormon üretiminde azalmaya veya artışa neden olabilir. Endokrinolojik hastalıklar arasında oldukça sık rastlanan bu durum özellikle kadınlar için büyük bir risk taşır. Eğer siz de yorgunluk, kilo alma, depresyon gibi şikayetler varsa, bu durumları bir türlü atlatamıyorsanız haşimatonun belirtileri ile karşı karşıya olabilirsiniz. Peki hangi belirtiler haşimatonun habercisi olabilir? İşte tüm detaylarıyla haşimato hakkında merak edilenler:

Haşimato Hastalığı Nedir?

“Haşimato nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Haşimato tiroid bezinin otoimmün bir hastalığıdır. Hastalıkta bağışıklık sistemi tiroid bezine saldırarak kronik inflamasyona neden olur. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür ve genellikle 30-50 yaş arası kişilerde ortaya çıkar. Hastalığın kesin sebebi bilinmemekte ancak genetik faktörlerin etkili olduğu düşünülmekte.

Haşimato Hastalığı Belirtileri Nelerdir?

Haşimato belirtileri tiroid bezinin düzgün çalışmamasından kaynaklanan semptomlar nedeniyle ortaya çıkar. Belirtiler aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• Asabiyet,
• Depresyon,
• Dilde büyüm,
• Eklem ağrısı,
• Gözaltları ve yüzde şişme,
• İstemsiz kilo alımı,
• İştahsızlık,
• Kabızlık,
• Kas ağrısı,
• Kas güçsüzlüğü,
• Kırılgan tırnaklar,
• Konsantrasyon bozukluğu,
• Konuşmada yavaşlama,
• Kuru cilt,
• Nabız sayısında düşme,
• Regl düzensizlikleri,
• Saç dökülmesi,
• Soğuğa karşı dayanıksızlık,
• Soluk cilt,
• Unutkanlık,
• Yorgunluk.

Haşimato Nedenleri ve Risk Faktörleri Nelerdir?

Haşimato hastalığı vücudun bağışıklık sisteminin tiroid bezlerine saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. Bu durumda tiroid bezleri yeterince hormon üretemez ve metabolizma yavaşlar. Haşimatonun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörler, çevresel faktörler, hormonal dengesizlikler gibi etkenler rol oynayabilir. Hastalığın risk faktörleri arasında kadın olmak, 60 yaşın üzerinde olmak, ailede otoimmün hastalık öyküsü bulunması, radyasyona maruz kalma gibi faktörler yer alır.

Guatr, Tiroit ve Haşimato Hastalığı Arasındaki Farklar Nelerdir?

“Haşimato hastalığı nedir?” sorusu kadar hastalıklar guatr ve tiroit arasındaki farkların neler olduğu da merak edilir.

Tiroit bezinin sağlıklı bir şekilde çalışması metabolizmanın düzgün işleyişini sağlar. Ancak bazı durumlarda tiroit bezindeki sorunlar hormonal dengesizliklere neden olabilir. Bu problemlerden biri de haşimato hastalığıdır. Otoimmün bir hastalıktır vücuttaki bağışıklık sistemi tiroid bezine saldırarak hasara neden olur. Bu nedenle tiroid hormonları düzgün bir şekilde üretilmez metabolizma yavaşlar. Guatr tiroit bezinin büyümesine neden olan bir rahatsızlık olmakla birlikte haşimato hastalığından farklıdır. Guatrın belirtileri arasında boyunda şişlik, nefes almada zorlanma ve yutkunmada güçlük bulunurken haşimatonun belirtileri daha geniş kapsamlıdır. Hastalığın belirtileri arasında yorgunluk hissi, kilo alma, depresyon, sinirlilik, saç dökülmesi gibi şikayetler bulunur. Ayrıca kadınlarda regl döngüsünde bozulmalar da görülebilir. Hastalık belirtileri kişiden kişiye değişebilir ancak herhangi bir şikâyeti olan bireylerin mutlaka doktor kontrolünden geçmeleri gerekmektedir. Haşimato hastalığına sahip olan kişilerde aynı zamanda diğer otoimmün hastalıkların görülme olasılığı da yüksektir. Hastalığın erken teşhis ve tedavi edilmesi önemlidir. Bu nedenle tiroid fonksiyon testleri düzenli olarak yapılmalıdır.

Haşimato Hangi Hastalıklara Neden Olur?

Haşimato hastalığı sadece tiroit bezinde değil, aynı zamanda diğer organ sistemlerinde de sorunlara yol açabilir. Hastalarda hipotiroidiye ek olarak şu sorunlar da görülebilir:

• Kardiyovasküler hastalıklar: Düşük tiroid hormonu seviyeleri, kalp atış hızını düşürerek kan basıncını azaltabilir, kolesterol seviyelerini artırabilir. Bu faktörler kardiyovasküler hastalıklara yol açabilir.
• Regl düzensizlikleri: Hastalarda regl dönemi ile ilgili sorunlar sıkça meydana gelir. Regl döngüsünde değişiklikler, aşırı kanama veya düzensiz regl dönemleri yaygındır.
• İnfertilite: Tiroit hormonlarının doğru düzeyde çalışmaması infertiliteye neden olabilir.
• Depresyon: Tiroid hormonları depresyon üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Hipotiroidi durumunda depresyon riski arttığı için depresyon belirtileri gösterilebilir.
• Cilt problemleri: Tiroid hormonları cildin sağlıklı kalmasını sağlar. Hipotiroidi durumunda cilt kuruluğu, kaşıntı, döküntüler görülebilir.

Haşimato hastalığına sahip olan kişiler bu sorunların yanı sıra diğer otoimmün hastalıklara da yatkın olabilirler. Bu nedenle özellikle ailesinde otoimmün hastalık öyküsü olan kişilerin düzenli takibi önemlidir.

Haşimato Nasıl Teşhis Edilir?

Haşimato teşhisi koymak için bir dizi test yapılması gerekir. Teşhis genellikle kan testleri ile konulur. Kan testleri tiroid hormonları ve antikor seviyelerini ölçer. TSH (tiroid uyarıcı hormon) testi sonrası seviyesinin yüksek olması tiroit bezinin düzgün çalışmadığının bir işaretidir. Ayrıca TPO antikoru, TG antikoru gibi tiroid bezine saldıran antikorların seviyeleri de ölçülür. Bazı durumlarda ultrason veya biyopsi gibi daha ileri testler gerekebilir. Ultrason tiroit bezindeki nodüllerin boyutunu ve sayısını belirlemek için kullanılırken biyopsi ise tiroit dokusundaki anormal hücreleri inceler. Hastalık teşhis edildikten sonra tedaviye başlamak önemlidir. Düzenli doktor kontrolleri ve uygun ilaç tedavisi ile hastaların yaşam kalitesi artırılabilir.

Haşimato Nasıl Tedavi Edilir?

Hastalığın tedavisi genellikle hormon replasman terapisidir. Tedavi vücudun ihtiyaç duyduğu hormonları yerine koymayı amaçlar. Hormon replasman terapisi sentetik tiroit hormonu (levotiroksin) almaktan oluşur. Doz hastanın yaşına, sağlığına göre değişebilir. Hormon replasman tedavisinin yanı sıra bazı doğal ilaçlar da hastalara yardımcı olabilir. Örneğin bazı bitkisel takviyeler, iyot takviyesi veya gluten içermeyen bir diyet gibi seçenekler önerilebilir. Ancak herhangi bir takviye veya diyet değişikliği yapmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Haşimato Hastalığı ve Gebelik

Hastalık hamilelikte daha sık görülür ve gebeliğin ilk üç ayında belirtiler artabilir. Hamilelik sürecinde hormonal değişiklikler yaşanır bu da semptomları tetikleyebilir. Semptomlar arasında yorgunluk, kilo alımı, kabızlık, saç dökülmesi, depresyon yer alır. Hamile bir kadının haşimato hastalığı varsa bebeğin sağlığı açısından önemli riskler oluşabilir. Tiroid hormonları bebeğin normal büyüme ve gelişimi için gereklidir. Hastalığı olan kadınların doğum öncesi tedavi görmeleri ve tiroid hormon düzeyleri yakından takip edilmelidir. Ayrıca hamilelik sırasında tiroid hormon düzeyleri normalden daha yüksek veya daha düşük olabilir. Bu nedenle haşimato hastası kadınlar için düzenli olarak tiroid fonksiyon testleri yapılmalıdır.

Haşimato En Sık Kimlerde Görülür?

Hastalık genel olarak kadınlarda erkeklere oranla daha fazla görülür. Özellikle menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda sıklıkla rastlanır. Bunun yanı sıra ailesinde tiroid hastalığı bulunan kişilerde ve otoimmün hastalıklara yatkın olanlarda da daha sık görülebilir. Hastalığa yakalanma riski yüksek olan kişiler arasında sigara içenler, radyasyona maruz kalanlar ve bazı virüs enfeksiyonları geçirmiş olanlar bulunur.

Haşimato Hastalığı Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Tedavi edilmeyen hastalarda hipotiroidizm gelişebilir. Bu durumda tiroid hormonlarının yeterli miktarda üretilememesi nedeniyle metabolizma yavaşlar ve kişi kilo alabilir, enerji seviyesi düşebilir ve depresyon gibi psikolojik semptomlar yaşayabilir. Ayrıca kalp fonksiyonları da etkilenebilir düzensiz kalp atışları gibi sorunlara neden olabilir. Tedavi edilmediğinde guatr büyümeye devam edebilir, nefes almada veya yutkunmada zorluklara neden olabilir. Ayrıca kanser riski de artar. Son olarak gebelik sırasında tedavi edilmeyen Hastalarda düşük doğum ağırlığı, erken doğum, preeklampsi ve diğer komplikasyonlar görülebilir. Tedavi edilmeyen hastalarda ciddi sonuçların ortaya çıkması muhtemeldir. Bu nedenle belirtileri fark eden kişilerin zamanında tedavi almaları önemlidir.

Haşimato Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?

Haşimato beslenme alışkanlıkları tedavinin etkinliği üzerinde önemli bir rol oynar. Beslenme düzenleri tiroid hormonu seviyesi ile ilişkilidir ve bu nedenle hastaların sağlıklı bir diyet takip etmeleri önerilir. Beslenmede aşağıdaki noktalara dikkat edilmelidir:

• İyot içeren yiyecekler tüketmek önemlidir. İyot vücut tarafından üretilmeyen mineraldir ve tiroit hormonları için gereklidir. Deniz ürünleri, süt, süt ürünleri gibi iyot bakımından zengin gıdalar tüketilmelidir.
• Antioksidanlar açısından zengin yiyecekler de hastaların diyetlerinde yer almalıdır. Meyve, yeşil yapraklı sebzeler gibi antioksidan zengini besinler tüketmek bağışıklık sistemini güçlendirerek hastalığın semptomlarını azaltabilir.
• Gluten hassasiyeti olan hastaların gluten içeren gıdalardan kaçınmaları önerilir. Gluten, hastalığı olan bazı insanlar için bağışıklık sistemi tepkisine neden olabilir bu da semptomları kötüleştirebilir.

Hashimoto Hastalığına Uyumlu ve Uyumsuz Gıdalar Nelerdir?

Haşimato diyeti uygularken dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de hastalıkla uyumlu olan ve olmayan gıdalardır.

Uyumlu Gıdalar

• Fasulye ve mercimek,
• Glutensiz tahıllar,
• Hayvansal protein,
• Meyve,
• Nişastalı sebzeler,
• Nişastasız sebzeler,
• Sağlıklı yağlar,
• Şekersiz içecekler,
• Tohumlar, fındıklar ve fındık ezmeleri.

Uyumsuz Gıdalar

• Fast food,
• Gluten içeren gıdalar,
• İşlenmiş gıdalar,
• Dondurulmuş gıdalar,
• Kızarmış yiyecekler,
• Rafine edilmiş tahıllar,
• Şeker eklenmiş gıdalar,
• Yüksek oranda işlenmiş etler.