Folik Asit Nedir? Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

 

Folik asit vücut için hayati bir öneme sahip olan B grubu vitaminlerinden biridir. Hücrelerin büyümesi ve yenilenmesi sürecinde kritik bir rol oynar. Ayrıca hamilelik döneminde bebeğin sağlıklı gelişimi için de büyük önem taşır. Ancak folik asit eksikliği yaygın bir sorundur ve pek çok kişi bu konuda bilinçsizdir. Folik asit eksikliği anemi gibi ciddi sağlık sorunları yaratabilir.

Folik Asit Nedir?

“Folik asit nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir:

Folik asit B vitamini ailesine ait bir vitamindir ve folat olarak da bilinir. Vücuttaki hücrelerin bölünmesi ve DNA sentezi için gereklidir. Ayrıca beyin fonksiyonları, kırmızı kan hücreleri oluşumu ve kalp sağlığı üzerinde de etkilidir. Folik asitin en önemli görevlerinden biri hamile kadınlar için bebeklerinin doğum kusurlarını önlemektir. Bu nedenle gebelik planlayan kadınların hamilelik öncesi folik asit takviyesi almaları önemlidir.

Folik Asit Faydaları Nelerdir?

“Folik asit ne işe yarar?” sorusu merak edilen diğer bir konudur. Faydaları aşağıdaki gibi sıralanabilir:

• B vitamini ailesinden olan bir vitamindir ve vücut için oldukça önemlidir.
• Hücrelerin büyümesi ve gelişimi için gereklidir.
• DNA yapısının oluşumu, amino asit sentezi ve kırmızı kan hücrelerinin üretimi gibi birçok hayati fonksiyona da katkı sağlar.
• Hamilelik dönemindeki kadınlar için oldukça önemlidir. Yeterli miktarda folik asit alımı doğmamış bebeklerin nöral tüp defektleri riskini azaltır. Bunun yanı sıra folik asit eksikliği depresyon, unutkanlık gibi sorunlara da sebep olabilir.
• Kanserle mücadelede etkilidir. Bazı araştırmalar düzenli olarak folik asit alımının kolon kanseri riskini azaltabileceğini göstermiştir.

Günlük Folat İhtiyacı Ne Kadardır?

Folik asit faydaları eksiliği durumunda geçersizdir ve anemi gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Aneminin belirtileri arasında yorgunluk, halsizlik, soluk cilt tonu ve baş dönmesi yer alır. Folik asit eksikliği ayrıca hamile kadınlar için de risklidir. Doğum kusurları ve düşük doğum ağırlığı gibi komplikasyonlara yol açabilir. Günlük folat ihtiyacı kişiden kişiye farklılık gösterse de genel olarak yetişkinlerde günde 400-600 mikrogramdır. Hamile kadınların ise günlük folat ihtiyaçları daha yüksektir ve yaklaşık 800 mikrogramdır. Folik asidin yeterli miktarda alınması sağlık açısından önemlidir. Ancak bazı durumlarda fazla alınması da zararlı olabilir. Bu nedenle doktorunuza danışmadan takviye kullanmamalısınız. Gerektiğinde beslenmenize eklemek için folik asit açısından zengin gıdalar özellikle yeşil yapraklı sebzeler, fasulye ve fındık gibi yiyecekler tüketebilirsiniz.

Yaşa göre günlük folat ihtiyacı aşağıdaki gibidir:

• 0-6 ay 65 mikrogram
• 7-12 ay 80 mikrogram
• 1-3 yaş 150 mikrogram
• 4-8 yaş 200 mikrogram
• 9-13 yaş 300 mikrogram
• 14-18 yaş 400 mikrogram

Folik Asit Hangi Besinlerde Bulunur?

Folik asit vücut tarafından üretilemeyen bir vitamindir. Bu nedenle besinlerden alınması gerekmektedir. Peki folik asit nelerde var? İşte bu sorunun yanıtı:

• Ispanak, lahana, pazı gibi sebzeler folat açısından zengin kaynaklardır.
• Portakal, muz, karpuz, çilek gibi meyveler de folat içeriği yüksek besinler arasındadır.
• Tam buğday ekmeği, tam buğday makarna, kepekli pirinç gibi gıdalar tüketerek de folik asit ihtiyacınızın bir kısmını karşılayabilirsiniz.
• Hayvansal kaynaklara bakacak olursak, ciğer ve sakatatlar ile yumurta sarısı da folat içeren besinlerdir. Ancak hayvansal kaynaklar daha az miktarda folik asit içerdiği için genellikle bitkisel kaynaklar tercih edilir.
• Avokado,
• Ay çekirdeği,
• Baklagiller,
• Brokoli,
• Brüksel lahanası,
• Buğday,
• Ceviz,
• Ciğer,
• Çilek,
• Domates suyu,
• Fındık,
• Ispanak,
• Kereviz,
• Kuru fasulye,
• Kuşkonmaz,
• Maydanoz, nane, kişniş,
• Muz,
• Pancar,
• Papaya,
• Soya Fasulyesi,
• Tahin,
• Turunçgiller,
• Yumurta.

 

Besinlerdeki Folik Asit Miktarı:

• 1 tabak kuru fasulyede 160 mcg folik asit bulunur.
• 1 tabak ıspanak yemeğinde 100 mcg folik asit bulunur.
• 100 gram cevizde 55 mcg folik asit bulunur.
• 3 dilim tam buğday ekmeğinde 35 mcg folik asit bulunur.
• 1 bardak portakal suyunda 30 mcg folik asit bulunur.
• 1 adet haşlanmış yumurtada 26 mcg folik asit bulunur.

 

Folik asit eksikliği durumunda anemi riski artar ve bebeklerde nöral tüp defektleri görülebilir. Bu nedenle anne adaylarının folik asit takviyesi almaları önerilir. Ayrıca folik asit eksikliği çeşitli sindirim sistemi rahatsızlıkları ve ilaç kullanımı sonucu da oluşabilir. Bu nedenle sağlıklı beslenme ve folik asit içeren gıdaları tüketmek önemlidir.

Hamilelikte Folik Asit Kullanımı

Folik asit hamilelik döneminde alınması tavsiye edilen takviyeler arasındadır. Gebelik döneminde anne adaylarının folik asit ihtiyacı artar. Bu nedenle hamilelik öncesinde ve hamilelik süresince düzenli folik asit takviyesi alınmalıdır. Folik asit eksikliği doğumsal anomalilerin yanı sıra anemi, depresyon ve sinir sistemi bozuklukları gibi birçok sağlık sorununa neden olabilir. Bu nedenle herkesin günlük folat ihtiyacını karşılamak için yeterli miktarda folik asit içeren besinleri tüketmesi gerekir. Hamile kalmayı planlayan kadınlar için önerilen günlük folat miktarı 400-800 mcg arasındadır. Hamilelik süresince ise bu miktar 600-800 mcg'a çıkarılmalıdır. Folik asit ilaç takviyesinin yanı sıra yeşil yapraklı sebzeler, tam tahıllar, portakal suyu ve baklagiller gibi yiyecekler de folat kaynağıdır.

Folik Asit Eksikliği Belirtileri Nelerdir?

Folik asit eksikliği özellikle hamile kadınlarda ve bebeklerde daha sık görülür. Peki folik asit eksikliği belirtileri nelerdir?

• Anemi: Folat eksikliği kan hücrelerinin üretimini etkileyerek anemiye (kansızlık) neden olabilir. Kansızlık belirtileri arasında yorgunluk, soluk cilt, baş dönmesi ve nefes darlığı yer alır.
• Nörolojik problemler: Eksiklik sinir sisteminin sağlıklı çalışmasını engelleyebilir. Bu durumda unutkanlık, depresyon, uyku bozuklukları ve sinirlilik gibi nörolojik problemler ortaya çıkabilir.
• Gebelik komplikasyonları: Hamilelikte folik asit eksikliği doğumsal anomaliler dahil olmak üzere bazı gebelik komplikasyonlarına neden olabilir.
• Sindirim problemleri: Folat eksikliği ayrıca mide bulantısı, ishal ve iştah kaybına da yol açabilir.
• Soluk cilt rengi,
• Nefes darlığı,
• Ağız yaraları,
• Dil şişmesi,
• Büyüme sorunları.

 

Folik asit eksikliğinin belirtileri genellikle hafif olduğundan insanlar bu durumu fark etmeyebilir. Ancak folik asit takviyeleri besinlerdeki folat miktarının yetersiz olduğu durumlarda eksikliği önleyebilir ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilmenize yardımcı olabilir.

Folat Eksikliği Anemisi Nasıl Teşhis Edilir?

Folik asit eksikliği genellikle belirtileri görüldükten sonra teşhis edilir. Teşhis için kan testleri yapılır ve folat düzeyi ölçülür.

Folik Asit Eksikliği Tedavisi

Folik asit eksikliği tedavisi için öncelikle beslenme düzeninde değişiklikler yapılabilir. Folat açısından zengin olan yeşil yapraklı sebzeler, kuru fasulye ve nohut gibi baklagiller, ceviz ve badem gibi kuruyemişler tüketilebilir. Ayrıca doktorların önerdiği folik asit kullanılabilir. Hamile kadınlar da folik asit eksikliğine karşı özellikle dikkat etmelidir. Yetersiz folat alımı doğumsal anomalilere neden olabilir. Bu nedenle hamile kadınların mutlaka doktorlarına danışarak en iyi folik asit takviyesini almaları önemlidir. Folat eksikliği anemisi teşhisi konulduktan sonra tedavi süreci başlatılır. Tedavi yöntemleri arasında folat takviyeleri, B12 vitamini takviyeleri veya demir desteği yer alabilir. Ancak herhangi bir tedavi yönteminden önce doktorunuzla mutlaka görüşmelisiniz.