Parkinsonun 5 İlerleme Safhası

02 / MAY
2023

Parkinson hastalığı yavaşça ilerleyen ve beyin hücrelerinde hasara neden olan bir nörodejeneratif bozukluktur. Hastalık hareket kontrolünde zorluklar, titreme, kas sertliği gibi belirtilerle kendini gösterir. Parkinsonun 5 ilerleme safhası vardır, her safhası farklı semptomlarla karakterize edilir.

Parkinson Hastalığı Nedir?

Parkinson hastalığı sinir sistemi bozukluğu olarak tanımlanır ve genellikle ilerler. Hastalığın belirtileri vücut hareketlerinde yavaşlama, titreme, sertlik, denge sorunlarına neden olur. Parkinsonun ilerleme safhaları beş ayrı evrede incelenir.

• İlk safha hafif semptomlarla başlar. Genellikle tek taraflı titreme veya kas sertliği gibi belirtiler görülür. Bu dönemde günlük aktivitelere devam etmek mümkündür.
• İkinci safhada semptomlar artar her iki tarafta da hissedilir hale gelir. Hareketler daha yavaş ve zor hale gelir. Günlük aktivitelerde zorluk yaşanmaya başlanır.
• Üçüncü safhada semptomlar daha belirgin hale gelerek günlük aktiviteleri yapmak daha da zorlaşır. Yürüme sorunları artar, denge kaybı yaşanabilir.
• Dördüncü safhada hastalık ciddiyetini arttırarak gündelik yaşamı çok zor hale getirebilir. Yardım almadan günlük aktiviteleri yerine getirmek neredeyse imkânsız hale gelebilir.
• Son safha ise en ciddi evredir. Hasta genellikle yatağa bağımlıdır herhangi bir hareket kabiliyeti kalmamıştır. Bakım ihtiyacı artar ve hastalık ilerlemeye devam eder.

Parkinsonun evreleri hastanın yaşına, sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına göre değişebilir. Hastalığın erken teşhisle tedavi önemlidir.

Parkinson Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Hastalık tanınabilir semptomların sonucunda ortaya çıkar. Semptomlar kişi özelinde farklılık gösterse de başlıca dört önemli motor becerisinde kendini belli eder. Bunlar:

• Eller, kollar, bacaklar veya çenenin titremesi,
• Kol, bacak veya gövdede kasların katılığı,
• Hareketlerin yavaşlaması yani yüz mimiklerinin kaybı,
• Refleks kaybı veya dengeyle kondisyonun bozulması.

Hastalarda başka semptomlar da ortaya çıkar. Bunlar:

• Demans ya da kafa karışıklığı,
• Kabızlık ya da idrar problemleri,
• Korku, kaygı ya da depresyon,
• Kronik ağrı,
• Şiddetli yorgunluk hissi,
• Uyku bozuklukları.

Parkinson ölüm belirtileri, parkinson ölümcül bir hastalık olmadığından yaşanmaz. Hastalar parkinson hastalığı tanısı aldıktan sonra 15-25 yıl kadar yaşayabilir.

İlk Safha: Hafif Belirtiler

“Parkinsonun 5 ilerleme safhası nedir?” sorusunu yanıtlamaya ilk safha ile başlayalım. İlk safha olan hafif belirtiler dönemi genellikle hastalığın başlangıcında ortaya çıkar. Hastalar genellikle tek taraflı titreme veya hafif hareket yavaşlaması yaşar. Bunun yanı sıra diğer belirtiler arasında küçük yazma değişiklikleri, hafif denge sorunları, düzensiz uyku yer alabilir. Tedavi ilk safhada önemlidir. Kullanılan ilaçlar ile egzersizler gibi tedavilerin kullanılması hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir. Diyet de son derece önemlidir. Lif açısından zengin gıdalar tüketmek kabızlık gibi sindirim problemleri ile mücadeleye yardımcı olabilir.

İkinci Safha: Günlük Hayatı Etkileme

İkinci safha hastaların günlük hayatını olumsuz yönde etkileyebilir. Yürüme sorunu, denge kaybı, yavaşlama veya sertleşme gibi semptomlar ortaya çıkabilir. Bu durum hastanın işini veya ev işlerini yapmasını zorlaştırabilir ve sosyal aktivitelerden uzaklaşmasına neden olabilir. Parkinson hastalığının tedavisi mümkündür ancak her hasta için farklı tedavi yöntemleri gerekebilir. İkinci safhada ilaç tedavileri genellikle semptomları kontrol altında tutmak için kullanılır. Fizyoterapi de hastaların günlük aktivitelerini kolaylaştırmak için yardımcı olabilir.

Ayrıca destek gruplarına katılmak da hastaların sosyal açıdan izole hissetmelerini önleyebilir ve onlara moral desteği sağlayabilir. Hastalığının tamamen iyileştirilememesi gerçeğiyle birlikte hastaların kendilerini rahat hissetmeleri, hayatlarını mümkün olan en iyi şekilde yaşamaları için çeşitli kaynaklar bulunur. Unutmayın hastalık sadece fiziksel semptomlara neden olmaz. Ruhsal sağlık da önemlidir hastaların psikolojik destek almaları gerekebilir. Hastalığın ilerleyen safhalarında hasta bakımı ve tedavisi daha karmaşık hale gelebilir, ailelerin de desteği önemlidir.

Üçüncü Safha: Bağımsızlık Kaybı

Üçüncü safhada hastaların bağımsızlık seviyelerinde önemli bir düşüş yaşanır. Günlük aktiviteleri gerçekleştirmekte zorlanabilirler ve yardım almadan yapamaz. Örneğin giyinmek veya banyo yapmak gibi basit işleri bile yapmakta güçlük çekebilir. Bu safhada hastalara evdeki bazı işleri yapmalarına yardımcı olacak araçlar veya kişisel bakım hizmetleri sağlanabilir. Fizik tedavi de bu aşamada çok faydalıdır. Egzersizler kasların güçlenmesine, hareket kabiliyetinin artmasına yardımcı olur.

Parkinson hastalığının üçüncü safhasında depresyon, anksiyete gibi duygusal sorunlar da sık görülür. Bu nedenle psikolojik destek de önemlidir. Ayrıca diğer sağlık sorunlarına karşı daha savunmasız hale geldikleri için düzenli tıbbi kontrol de gereklidir. Hastaların yakınları da bu süreçte destek olmalıdır. Onlara yardımcı olmak için evdeki engelleri kaldırmak veya günlük işlerinde yardım etmek gibi basit ama önemli görevleri üstlenebilir. Hastalığın üçüncü safhasında hastaların hayat kalitesini artırmak için multidisipliner bir yaklaşım gereklidir. Fizik tedavi, psikolojik destek, düzenli tıbbi kontrol gibi çeşitli yöntemler kullanılmalıdır. Ayrıca hasta yakınlarının desteği de çok önemlidir.

Dördüncü ve Beşinci Safhalar: Ciddi Fiziksel Kısıtlamalar

Dördüncü safhada hastanın yürümekte zorlandığı, yardım almadan ayakta duramadığı görülür. Ayrıca günlük aktivitelerini yerine getirmek için başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. Beşinci safhada ise hastalar genellikle tekerlekli sandalyeye bağımlı hale gelir, bazen konuşma yeteneklerini bile kaybedebilir. Parkinsonun son evreleri hasta ile bakıcıları için daha da zorlaşabilir. Ancak modern tıp teknolojileri sayesinde bu süreçte de hastaların yaşam kalitesini arttırmak mümkündür. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlar, ameliyatlar, rehabilitasyon programları bulunur. Hastaların yakın takibi, düzenli doktor kontrolleri hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak veya parkinson son evre belirtileri kontrol altına almak için önemlidir. Bu nedenle hastalarla ailelerinin birbirlerine destek olmaları ve sağlık uzmanlarıyla iş birliği içinde olmaları önemlidir. Peki parkinsonu önlemek mümkün mü? Bu sorunun yanıtını Parkinson Önlenebilir mi? başlıklı yazımızsa bulabilirsiniz.