Huzursuz Bacak Sendromu Nedir? Belirti ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

 

Huzursuz bacak sendromu terimi belki de birçok kişi için yabancı ve şaşırtıcı gelebilir ancak bu durum dünya genelinde milyonlarca insanın yaşam kalitesini etkileyen yaygın bir nörolojik bozukluktur. Geceleri uyumaya çalışırken ansızın başlayan bacakların kontrolsüz hareketleri uzun süreli oturmalarda duyulan rahatsızlık ve hatta günlük aktivitelerin aksamasına kadar sebep olan hastalık hem fiziksel hem de zihinsel olarak bireyler üzerinde stres oluşturur. Peki huzursuz bacak sendromu nedir? Belirtileri, tedavi yöntemleri nelerdir?

Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?

“Huzursuz bacak sendromu nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir. Sendrom sinir sistemi ile ilgili bir rahatsızlık olarak tanımlanır. Bu durum özellikle dinlenme anlarında bacaklarda hissedilen rahatsız edici duygularla hareket etme ihtiyacı şeklinde kendini gösterir. Hastalar genellikle özellikle akşam saatleri ile gece uyuma esnasında belirtileri daha şiddetli yaşar.

Huzursuz Bacak Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Huzursuz bacak sendromu belirtileri oldukça çeşitlidir kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

• Rahatsızlığın en yaygın semptomlarından biri bacaklarda istemsiz hareket etme veya sallama ihtiyacıdır. Özellikle akşam saatleri ile yatmadan önce artan bu durum uyku kalitesini düşürebilir.
• Sendromu yaşayanlar genellikle bacaklarında ağrı, karıncalanma, yanma, batma hissi gibi şikayetlerde bulunur. Belirtiler genellikle otururken veya uzanırken daha fazla hissedilir hareket ettikçe azalır. Ayrıca rahatsızlık zaman içinde kötüleşebilir tüm gün boyunca devam eden semptomlara yol açabilir.
• Uyku bozukluğu da huzursuz bacak sendromunun önemli belirtilerinden biridir. Çünkü gece boyunca sürekli olarak uyanmak ve hareket etmek isteyen kişi ertesi gün enerji eksikliği yaşayabilir. Bu durum günlük yaşantısını olumsuz yönde etkileyerek iş performansında düşüklük, dikkat eksikliği, depresyon gibi sorunlara yol açabilir.
• Stres ve anksiyete de huzursuz bacak sendromunun belirtileri arasında sayılabilir. Zira rahatsızlık nedeniyle sürekli olarak huzursuz hisseden uyuyamayan kişilerde zamanla stres düzeyleri yükselir ve anksiyete bozukluğu gelişebilir.

Huzursuz Bacak Sendromu Nedenleri Nelerdir?

Huzursuz bacak sendromunun nedenlerine dair yapılan araştırmalar rahatsızlığın ortaya çıkmasında birkaç faktörün rol oynadığını gösterir. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:

• Genetik yatkınlık,
• Demir eksikliği,
• Sinir sistemi ile ilgili problemler.

 

Genetik yatkınlık sendromu yaşayan kişilerin aile geçmişinde de bu durumun görülme olasılığına işaret eder. Araştırmacılar huzursuz bacak sendromunun genetik bir bileşen taşıdığını düşünmektedir. Eğer ailenizde rahatsızlık yaşayan biri varsa sizin de bu durumla karşılaşma riskiniz daha yüksektir.

Demir eksikliği özellikle kadınlarda yaygın olarak görülen bir sorundur. Demir eksikliği olan kişilerde beynin önemli bir kimyasal habercisi olan dopamin seviyelerinde azalma meydana gelir. Dopamin düzeylerinin düşmesi sendrom belirtilerinin ortaya çıkmasıyla ilişkilendirilir. Bu nedenle demir takviyesi alarak, demir açısından zengin besinler tüketerek huzursuz bacak sendromunu kontrol altına almak mümkün olabilir.

Sinir sistemi ile ilgili problemler de huzursuz bacak sendromunun nedenleri arasında yer alır. Sinir sistemi vücudumuzdaki tüm organlarla dokuların uyumlu bir şekilde çalışmasını sağlayan kompleks bir yapıdır. Sinir sistemi ile ilgili herhangi bir sorun sendrom gibi çeşitli rahatsızlıklara yol açabilir. Özellikle periferik sinirlerin hasar görmesi durumunda, bacaklarda istemsiz hareketlerle ağrılar meydana gelebilir.

Huzursuz Bacak Sendromu Tipleri Nelerdir?

Huzursuz bacak sendromu tipleri primerle sekonder olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Bu iki tip arasındaki temel farklar nedenleri ve tedavi yöntemlerinde görülür. Primer huzursuz bacak sendromu genellikle genetik faktörlerle ilişkilendirilir kişinin yaşamının erken dönemlerinde başlaması muhtemeldir. Ailede sendrom öyküsü olan kişilerin bu durumu geliştirme riski daha yüksektir. Bu tip hastaların çoğunda ilerleyici bir seyir izler ve zamanla semptomlar şiddetlenebilir. Primer huzursuz bacak sendromunun kesin nedeni bilinmemekle birlikte beyinde dopamin adı verilen bir nörotransmitterle ilgili sorunlardan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Sekonder huzursuz bacak sendromu ise başka bir sağlık sorunu veya durumun sonucunda ortaya çıkar. Demir eksikliği anemisi, böbrek yetmezliği, hamilelik, diyabet gibi durumlar sekonder huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Bu tip sendrom altta yatan sağlık sorununun teşhisi ve tedavisi ile kontrol altına alınabilir.

Her iki tip sendrom için de tedavi seçenekleri mevcuttur. İlk olarak yaşam tarzı değişiklikleri, evde uygulanabilecek yöntemlerle semptomlar hafifletilebilir. Bu yöntemler arasında düzenli egzersiz, masaj, sıcak veya soğuk kompresler, uyku düzeninin iyileştirilmesi sayılabilir. İlaç tedavisi gerektiren durumlarda ise dopamin agonistleri, alfa-2-delta ligandları, opioidler ve benzodiazepin reseptör agonistleri gibi ilaç grupları kullanılabilir.

Huzursuz Bacak Sendromu Tanı Yöntemleri Nelerdir?

“Huzursuz bacak sendromu nasıl geçer?” sorusuna yanıt aranan aşama tanı aşamasıdır. Sendromun tanı süreci semptomların belirlenmesi diğer olası hastalıkların araştırılmasıyla başlar. Öncelikle doktorunuz sizinle ayrıntılı bir tıbbi öyküyle yaşadığınız semptomları konuşacak ve fiziksel muayene yapacaktır.

Birinci basamak olarak kan testleri uygulanabilir. Bu testler demir eksikliği anemisi veya böbrek yetmezliği gibi huzursuz bacak sendromunu tetikleyebilecek durumların tespitine yardımcı olur. Ayrıca tiroid düzeylerini kontrol etmek için de kan testleri istenebilir.

İkinci olarak sinir iletim çalışmaları adı verilen testler kullanılabilir. Bu çalışmalar elektriksel aktiviteyi ölçerek sinir fonksiyonunun ve kasların sağlığını değerlendirmeye yardımcı olur. Sendromu olan kişilerde genellikle testler normaldir. Ancak çalışmaların amacı benzer semptomlara neden olan periferik nöropati gibi diğer durumları ekarte etmektir.

Üçüncüsü uyku değerlendirmesi yapılabilir. Sendrom ile uyku problemleri sıkça ilişkilidir uyku laboratuvarında gerçekleştirilen polisomnografi adlı bir test sayesinde uyku sırasında oluşan hareketlerle uyku kalitesi değerlendirilebilir.

Özellikle sendrom belirtileri başka bir hastalıkla ilişkili olduğunda görüntüleme yöntemleri kullanılabilir. Örneğin spinal stenoz veya disk herniasyonu gibi bel problemlerini dışlamak için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) uygulanabilir. Tüm tanı yöntemleri doktorunuzun huzursuz bacak sendromunu doğru bir şekilde teşhis etmesine uygun tedavi süreçlerini planlamasına yardımcı olur.

Huzursuz Bacak Sendromu Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Huzursuz bacak sendromu oldukça rahatsız edici bir durumdur ve tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Tedavi yöntemleri semptomların şiddetine, nedenlerine göre değişebilir. Birçok hasta için tedavi basit yaşam tarzı değişikliklerini içerebilir. Örneğin egzersiz yapmak, düzenli uyku almak, kafeinden kaçınmak veya aşırı yorgunluktan kaçınmak gibi değişiklikler semptomları hafifletebilir. Huzursuz bacak sendromu ilaç kullanımı da tedavide uygulanır. Dopamin agonistleri olarak adlandırılan ilaçlar semptomları azaltmada etkilidir. Ayrıca demir takviyeleri de semptomların azaltılmasına yardımcı olabilir. Ciddi vakalarda daha agresif tedavi yöntemleri gerekli olabilir. Bunlar arasında özel ayakkabılar, cihazlar veya cerrahi seçenekler yer alabilir. Ancak bu tür tedaviler genellikle sadece daha ciddi durumlarda uygulanır. Sendrom tanısı konulduktan sonra doktorunuz size en uygun tedavi planını önermelidir. Kendi kendinize herhangi bir ilaç veya tedavi yöntemi denemeden önce mutlaka doktorunuza danışın.

Huzursuz Bacak Sendromu için Hangi Doktora Gidilir?

Rahatsızlık nöroloji uzmanları tarafından teşhis edilip tedavi edilebilir. Eğer belirtiler uyku bozukluklarına neden oluyorsa uyku bozuklukları alanında uzman bir doktor da tedavi sürecine dahil olabilir. Tedavisi başlamadan önce doğru teşhisin konulması oldukça önemlidir. Bu nedenle belirtileri fark ettiğinizde hemen bir nöroloji uzmanına başvurmalısınız. Doktorunuz size gerekli tetkikleri yaparak uygun tedavi yöntemlerini belirler.

Tedavi sürecinde ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri, egzersizlerle diğer terapiler uygulanabilir. İlaç tedavisi genellikle dopamin agonistleri, antikonvülsanlar veya opioidler kullanılarak yapılır. Yaşam tarzı değişiklikleri arasında sigara alkol tüketiminin azaltılması, düzenli egzersiz yapılması, sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi yer alır. Tedavi sonrasındaki takip kontrolleri de oldukça önemlidir. Sendrom yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir rahatsızlık olduğundan belirtileri fark ettiğinizde hemen bir doktora başvurmanızı öneririz. Doğru teşhis ve uygun tedavi ile rahatsızlıktan kurtulmak mümkündür.

Huzursuz Bacak Sendromu Hastaları Nelere Dikkat Etmelidir?

Bu sendrom oldukça rahatsız edici bir durumdur ve uyku kalitesini  etkileyebilir. Hastaların bu durumla başa çıkabilmelerine yardımcı olmak için bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir. İşte “Huzursuz bacak sendromuna ne iyi gelir?” sorusunun yanıtları:

• Düzenli bir uyku programı oluşturulmalıdır. Yatmadan önce gevşeme egzersizleri yapmak, sıcak bir duş almak veya masaj yaptırmak gibi rahatlama teknikleri de faydalı olabilir.
• Sağlıklı bir yaşam tarzına sahip olmak da hastaların iyileşmesine yardımcı olabilir. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek, sigara içmemek gibi faktörlerin yanında aynı zamanda alkol kafein tüketimini de azaltmak önemlidir.
• Hastaların ağrısını hafifletmek için bazı ilaçlar da kullanılabilir. Ancak ilaçların kullanımında doktor kontrolüne ihtiyaç duyulmaktadır.
• Sendromun stresle bağlantılı olduğu göz önüne alındığında stres yönetimi tekniklerinin de uygulanması gerekmektedir. Yoga veya meditasyon gibi uygulamaların yanında hobiler edinmek ve sosyal aktivitelere katılmak da stresi azaltmaya yardımcı olabilir.

 

Hastaların bu önerileri takip ederek yaşam kalitelerini artırabilecekleri unutulmamalıdır. Ancak herhangi bir tedavi yöntemi öncesinde doktorla görüşülmesi önemlidir.

Gebelik ve Huzursuz Bacak Sendromu

“Gebelikte huzursuz bacak sendromu neden olur?” diye merak ediyorsanız gebelik döneminde artan hormon seviyeleri, kan hacmi ve gebelikteki diğer fiziksel değişimler nedeniyle bu durum ortaya çıktığını bilmelisiniz. Ayrıca gebelikte sık rastlanan demir eksikliği anemisi de huzursuz bacak sendromuna yol açabilir. Gebelikte huzursuz bacak sendromu belirtileri özellikle gece saatlerinde artabilir, uykuya dalma zorluğu gibi uyku problemlerine neden olabilir. Bu nedenle hamile kadınların konforlu bir uyku ortamı yaratmaları önemlidir. Rahat bir yatak, düzenli egzersiz ve ayakları kaldıracak bir pozisyon gibi basit önlemler de semptomları azaltabilir.

Hamilelik sırasında ilaç kullanımının bazı riskleri olabileceği için doktorunuza danışmadan herhangi bir tedavi yöntemi uygulamamanız önemlidir. Bazı durumlarda demir takviyesi veya magnezyum eksikliği karşısında magnezyum desteği gibi basit tedaviler semptomları hafifletebilir. Ancak daha ciddi vakalarda doktorunuz ilaç tedavisi önerebilir. Huzursuz bacak sendromu hamilelik dışındaki durumlarda da ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Tedavi yöntemleri arasında ilaç tedavisi, yaşam tarzı değişiklikleri ve alternatif tıp yöntemleri bulunabilir. Ancak herhangi bir tedavi uygulamadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız gerekmektedir.