Bağırsak Sarkması Nedir? Bağırsak Sarkması Belirtileri Nelerdir?

10 / TEM
2023

Bağırsak sağlığınızın genel sağlık durumunuz üzerinde büyük bir etkisi olduğunu biliyor muydunuz? Peki ya bu karmaşık sistemin karşılaşabileceği sorunlardan biri olan bağırsak sarkması hakkında ne kadar bilgiye sahipsiniz? Bağırsak sarkması nedir? Hangi belirtilerle kendini gösterir ve en önemlisi nasıl tedavi edilir? İşte bilmeniz gerekenler:

Bağırsak Sarkması Nedir?

Tıp literatüründe rektal prolapsus olarak da adlandırılan bağırsak sarkması kalın bağırsağın makata en yakın olan son bölümünden dışarı sarkması veya o bölümde fıtıklaşması durumudur. Makat bölgesinde bulunan dışkı tutulmasını sağlayan kaslar zayıflayarak eski gücünü kaybedip mukus sıvısını veya dışkı gelebilir. Zamanla bu durum tüm rektumun dışarı çıkması ile de sonuçlanabilir.

Bağırsak sarkması genellikle kadınlarda daha sık görülür. Bağırsak sarkması her iki cinsiyette görülebilir ancak hastaların %80’ini kadınlar oluşturur. Hastanın günlük konforunu oldukça olumsuz etkilerken bazı durumlarda dışarı çıkan kısmı elleri ile itmek zorunda kalabilir. Bu nedenle tedaviye erken başlanması sağlık açısından olduğu gibi sosyal hayat açısından da oldukça önemlidir.

Bağırsak Sarkması Belirtileri Nelerdir?

Bağırsak sarkması genellikle yaşlılarda görülen ancak her yaşta görülebilecek bir rahatsızlıktır. Bağırsak sarkması belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Kabızlık: Sarkma nedeniyle bağırsağın normal hareketliliği bozulabilir. Bu durum genellikle kabızlığa yol açar.
• Abdominal ağrı ve rahatsızlık: Bağırsak sarkması olan kişiler karın bölgesinde ağrı veya rahatsızlık hissedebilirler.
• Dışkılama zorluğu: Bağırsağın normal pozisyonunu kaybetmesi dışkılama sürecini zorlaştırabilir.
• İshal: Bazı durumlarda bağırsak sarkması ishale neden olabilir.
• Gaz ve şişkinlik: Bağırsağın normal fonksiyonunun bozulması gaz ve şişkinliğe yol açabilir.
• Tam olarak dışkılamama hissi: Hasta tuvaletten çıktıktan sonra bile hala dışkılamanın tamamlanmadığını hissedebilir.

Bağırsak Sarkması Neden Oluşur?

Bağırsak sarkmasının görülme nedenleri tam olarak bilinmese de şiddetli ıkınmalar başlıca nedenlerden biri olarak kabul edilir. Kadınlarda daha sık görülme nedenlerinden birisi de doğum esnasında zorlu ıkınmalar gerçekleşmesidir. Bağırsak sarkmasının nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Uzun süreli ıkınma alışkanlığı,
• Kronik kabızlık,
• Çok sayıda doğum yapmak,
• Sık ishal olmak,
• Parazitler ve dizanteri enfeksiyonları,
• Yaş ilerledikçe oluşan dışkı tutma kaslarının zayıflaması,
• Çatı kemiği tabanın bozukluğu ve idrar kaçırma,
• Aşırı öksürmeye bağlı hastalıklar,
• Dışkı gevşetici ilaçların kullanımı,
• Rektum bölgesinde oluşan polipler.

Bağırsak Sarkması Türleri Nelerdir?

Bağırsak sarkması sınıflandırılması 1971 yılında Altemeier tarafından tanımlanmış ve günümüzde de 3 gruba ayrılmıştır:

• Tip 1: Bu tip genellikle basur ile birlikte görülür ve yalancı prolapsus da denir.
• Tip 2: Bu türde ise sıklıkla gaz ve dışkı kaçırma görülür. Rektum makat kanalının içinde ve 7-8 cm yukarıda iç içe girer ancak bu türde dışarı çıkmaz
• Tip 3: En sık görülen ve rektumun tamamen dışarıda olduğu türdür.

Bağırsak Sarkması ve Hemoroidin Farkı Nedir?

Bağırsak sarkması ve hemoroidin belirtileri benzerlik gösterdiği için karıştırabilir. Özellikle makattan sarkma ve makatta kanama gibi belirtiler bağırsak sarkması ve hemoroidde de görülür. Farkı ise bağırsak sarkmasında kalın bağırsağın son bölümü dışa sarkarken hemoroidde bağırsağın makata yakın olan alttaki bir bölümü sarkar veya dışarı doğru fıtıklaşır. Bağırsak sarkması ve hemoroid, her ikisi de sindirim sistemi rahatsızlıkları olsa da farklı durumlar ve belirtilerle karakterize edilirler.

Bağırsak sarkması, tıbbi adıyla rektal prolapsus, bağırsağın son kısmının (rektum) vücut dışına doğru çıkmasını ifade eder. Bu durum genellikle kronik kabızlık veya uzun süreli ıkınma sonucu meydana gelir. Belirtileri arasında dışkılama sırasında ağrı, rektal kanama ve anal bölgede bir kütle hissi yer alır. Hemoroid ise anüs veya alt rektumda bulunan damarların şişmesi ile karakterize bir durumdur. Hemoroidler genellikle dışkılama sırasında aşırı ıkınma, hamilelik ve yaşlanma gibi faktörlerden kaynaklanır. Hemoroidin belirtileri arasında anal bölgede kaşıntı, ağrı, kanama ve düzensiz dışkılama bulunabilir. Her iki durum da tedavi gerektiren sağlık sorunlarıdır. Ancak tanı ve tedavi yöntemleri birbirinden farklıdır. Bu nedenle bu tür belirtilerle karşılaştığınızda bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir.

Bağırsak Sarkması Tanısı Nasıl Konulur?

Bağırsak sarkması tedavisi için gerekli olan tanı, uzman bir doktor tarafından fiziksel muayene ile kolaylıkla konulabilir. Özellikle dışta görünmesiyle nedeniyle tip 3 bağırsak sarkmasının tanısını çok kolay konulabilir. Ancak Tip 1 ve Tip 2 bağırsak sarkmalarında rektum sarkmasına rağmen içeride olduğu için tanısı için bazı testlerden yararlanır.

• Defekografi: Bu yöntem bağırsak hareketleri sırasında rektumun görüntülenmesi. Bu yöntemde video defekografi, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans görüntüleme (MRG defekografi) ile gizli makat sarkmaları görüntülenebilir.
• Anorektal Manometri: Bu tarama yönteminde dışkı ve gaz tutmayı sağlayan kasların, kasılması ve istirahat halindeki basınçları ölçülür. Bu şekilde makat etrafında bulunan kasların gücü ve fonksiyonları değerlendirilmiş olur.
• Pelvik MRG: Bu tarama testinde ise pelvik taban ve makat bölgesinde bulunan kasların durumu görüntülenir.
• Kolonoskopi: Kalın bağırsakta görülen diğer polip ve kolon kanseri gibi hastalıklarının olup olmadığını teşhis etmek amacıyla kolonoskopi yapılabilir.

Bağırsak Sarkması Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bağırsak sarkması tedavi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

Ameliyatsız Tedavi Yöntemleri: Bağırsak sarkması tedavisinde ameliyatsız ve ameliyatlı olarak uygulanan yöntemler vardır. Bağırsak sarkmasına neden olan etkenler ortadan kaldırıldığında sarkma kendiliğinden yok olabilir. İshal ve parazit gibi sorunlar kaynaklı bağırsak sarkmaları ilaçlar ile tedavi edilebilir. İlaç tedavisinin yanında bol sıvı ve lifli gıdaların tüketimi faydalı olur. Bunlar dışında akupunktur, radyofrekans ablasyon, skleroterapi gibi yöntemler ile ameliyatsız olarak rektumun geri çekilmesi sağlanabilir.

Cerrahi Tedavi Yöntemleri: Bağırsak sarkmalarında en etkili tedavi seçeneği cerrahi yöntemdir. Tedavide 3 farklı yöntem olan; karından açık ameliyat, laparoskopik kapalı yöntem ile ameliyat veya robotik cerrahi tercih edilebilir. Bağırsak sarkması ameliyatı olanlar için bu yöntemlerden hangisinin seçileceği hastanın genel sağlık durumuna, yaşına ve bağırsak sarkmasının büyüklüğüne göre değerlendirilir. Peki Bağırsak sarkması ameliyatı nasıl yapılır? Uygulanacak işlem laparoskopik ve robotik cerrahi yöntemleri özelinde farklılık gösterir. Bu iki yöntemde kapalı olmasından dolayı ameliyat sonrası hastanın iyileşme süresi oldukça kısadır. Enfeksiyon riskinin de az olması nedeniyle açık ameliyatlara göre daha sık tercih edilir. Ancak sağlık durumu açık ameliyata uygun olan vakalarda o yöntemde tercih edilebilir.