Anal Ağrı (Makat Ağrısı) Nedir? Makat Ağrısı Nasıl Geçer?

02 / AGU
2023

Makat ağrısı, çoğu zaman rahatsız edici bir durum olabilir ve genellikle makatta veya çevresinde hissedilir. Bu tür bir ağrı farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir ve hayat kalitesini etkileyebilir. Makatta yanma, kaşıntı, keskin veya baskı tarzında ağrı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. İşte anal ağrı hakkında bilinmesi gerekenler:

Makat Ağrısı Neden Olur?

Makat ağrısı nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Anal kriptit
• Anismus
• Cinsel temas ile bulaşan makat hastalıkları
• Çatı (leğen, pelvis) kemiği içinde yer alan tümörler (rahim kanseri, rahim ağzı kanseri, vajina kanseri, prostat kanseri, mesane kanseri, penis kanseri)
• Hemoroid (basur)
• Herpes virüs enfeksiyonu
• Kuyruk sokumu kemiği ağrısı
• Levator ani sendromu
• Lösemi hastalığı (ilk belirtisi olabilir)
• Makat apsesi
• Makat bölgesi yaralanması
• Makat bölgesinde kanama
• Makat çatlağı
• Makat fistülü
• Makat kanseri
• Makat siğili
• Makatta kaşınma
• Makat ağrısı
• Proktit
• Rektum kanseri
• Soliter rektal ülser sendromu
• Şiddetli ishal
• Taşlaşmış dışkı

Makat Ağrısı Tipleri Nelerdir?

Dışkılamanın ardından gelişen ve bazı durumlarda dakikalarca ya da saatlerce süren şiddetli ağrı. Bu durumda makat siğili, makatta çatlak veya hemoroid düşünülmelidir. Bir diğer makat ağrısı türü de uykudan uyandıracak şiddette yaşanan ağrıdır ve bu durumda makat apsesi akla gelmelidir. Makatın sürekli ağrıması durumunda da omurilik basısı ve sırt ağrısı gibi sorunlar söz konusu olabilir.

Makat Ağrısı Nasıl Geçer?

Peki makat ağrısı nasıl geçer? Makat ağrısı pek çok farklı nedenden kaynaklanabilir. Bu sebeple anal ağrıya sebebiyet veren neden öğrenilmeli ve gereken tedavi uygulanmalıdır. Bu aşamada “Makat ağrısı nasıl geçer evde neler yapılabilir?” sorusu şu şekilde yanıtlanabilir:

• Sıcak oturma banyoları: Bu makat ağrısını hafifletebilecek en etkili ev tedavilerinden biridir. Bir leğene sıcak su doldurun ve 15-20 dakika boyunca oturun. Günde iki veya üç kez bu işlemi yapmayı deneyin.
• Ağrı kesiciler: Reçetesiz satılan ibuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesiciler kullanılabilir. Fakat bu ilaçları almadan önce doktorunuza danışın.
• Yeterli Lif Alımı: Diyetinize bol miktarda lif eklemek bağırsak hareketlerini düzenleyerek makat ağrısını hafifletebilir.
• Soğuk kompres: Makata soğuk kompres uygulayarak ağrının azaltılması mümkündür.
• Hidrasyon: Su içmek dışkınızın yumuşamasına yardımcı olur ve bu da tuvalet sırasında daha az acı hissetmenizi sağlar.

Makatta Ağrı Durumunda Uygulanan Tetkikler Nelerdir?

Hasta makatta ağrı şikâyeti ile başvurduğunda gerekli görülmesi durumunda aşağıdaki tetkikler uygulanır:

• Endoskopi: Anoskopi, sadece makat kanalının görüntülenmesini sağlar; rektoskopi, kalın bağırsağın makattan 25 cm ilerisine kadar olan kısmını, yani rektumu gösterir; sigmoidoskopi, kalın bağırsağın sol tarafını ve kolonoskopi ise tüm kalın bağırsağı inceler. Bu işlemler sayesinde, örnek alınıp herhangi bir sorun teşhis edilebilir. Bu durumda, makat ağrısına sebep olabilecek anal kanser, rektal kanser, proktit ve inflamatuar bağırsak hastalığı gibi çeşitli nedenler belirlenebilir.
• Defekografi: Video-defekografi adlı radyolojik görüntüleme tekniği ile makat kanalındaki rektosel ya da anal prolapsus gibi durumlar netleştirilir ve başka bir sorun olup olmadığı doğrulanır.
• Anorektal Manometri: Makat çevresindeki kasların gücünü ve işlevini inceleme de oldukça faydalı bir test yöntemidir. Bu ölçüm sürecinde, anal kontrol kaslarının dinlenme ve kasılma durumlarındaki basınç değerleri alınarak değerlendirilir ve böylece anismus hastalıkları dışlanabilir.
• EAUS veya ERUS

Makat Ağrısı İçin Uygulanan Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Makat ağrısında uygulanan tedavi yöntemlerinden ilki basit önlemler almaktır. Makat ağrısını önlemek adına kadınlarda vajinanın gerisine, erkeklerde ise penisin tabanına doğru bir küvet kenarı veya mermer gibi sert bir yüzey üzerinde ya da bir tenis topu üzerine oturulması faydalıdır. Bunun yanında topuklara dokunacak şekilde yapılan gevşeme hareketleri de oldukça etkilidir. Ayrıca makat çevresine her iki taraftan parmaklarla günde yaklaşık 50 kez nazikçe masaj yapmak da bu bölgedeki puborektal kas olarak bilinen kasın kasılmasını engelleyerek rahatlama sağlar. Yasemin, melisa ve papatya çayları ağrıyı hafifletmekte yardımcı olur.

Uygulanan bir diğer yöntem de buz ve oturma banyosu uygulamasıdır. Ilık suyla yapılan oturma banyoları ve buz paketlemesi genellikle faydalıdır. Günde 5-6 defa her seferinde 15-20 dakika boyunca ılık suda oturarak bu tür bir banyo yapmanız önerilir. Yaz mevsiminde denize ya da havuza girmenin de yararı büyüktür. Makat ağrısı için ağrı kesici ilaçlar da kullanılır. Ancak bu ilaçlar yalnızca doktor tarafından önerilmiş olmalıdır. Bazı hastalarda botoks enjeksiyonu da kullanılır. Son tedavi yöntemi de makat bölgesine giden ağrı sinirinin kimyasal maddelerle dondurulmasıdır.

Makatta Ağrı Durumunda Neler Yapılmalıdır?

Makatta ağrı aşırı şiddetli ve sürekliyse mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır. Peki makat ağrısı için hangi bölüme gidilir? Makat ağrısı yaşayan kişilerin kendi başlarına tedavi yöntemleri araştırmak yerine kesinlikle bir genel cerraha danışmaları önerilir. Bu alanın uzmanlarına Proktolog veya kolorektal cerrah denir ve bu konuda derin bilgiye sahip olan bir cerrah grubudur. Genel cerrahinin bu bölümüne ise kolorektal cerrahi, koloproktoloji veya proktoloji denilir. Makat bölgenizde ağrının yanı sıra kanama da varsa uzmana başvurmadan önce konu hakkında bilgi almak için "Makattan Kan Gelmesi Nedir? Makattan Kan Gelmesi Tedavisi Nedir?" başlıklı yazımıza göz atmanızı öneririz. Sağlıklı günler dileriz.

KAYNAK:

https://www.nhs.uk/conditions/anal-pain/

https://fascrs.org/patients/diseases-and-conditions/a-z/anal-pain