Hemoroid ya da halk arasındaki adıyla basur ya da mayasıl, anüs çevresinde yer alan damarların geniÅŸlemesi ve dışarı sarkması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu rahatsızlık oldukça aÄŸrılı olabilir ve kiÅŸinin yaÅŸam kalitesini düÅŸürebilir. Hemoroidin neden kaynaklandığına dair genellikle net bir sebep bulunamaz ancak birçok farklı neden hemoroide yol açabilir. Dışkılama alışkanlıklarında deÄŸiÅŸim, anüsten kan gelmesi ve aÄŸrı gibi belirtiler hemoroidin iÅŸaretleri olabilir ve bu tür belirtiler gözlendiÄŸinde hemen doktora baÅŸvurulmalıdır. Peki basur evreleri nelerdir? Basur ne iyi gelir? Ä°ÅŸte bilmeniz gerekenler:
“Hemoroid nedir?” diye merak ediyorsanız anüs veya makat bölgesindeki damarlardaki problemlerden dolayı ortaya çıkan bir hastalık olduÄŸunu bilmelisiniz. Bacaklardaki varislerle benzerlik gösteren bu hastalık anüs veya makattaki damarların büyümesi veya ÅŸiÅŸmesi ile tetiklenir. Hastalığın seyrinde bazen damar yumakları anüsten dışa doÄŸru sarkabilirken bazen de bu yumaklar sıkışarak kanama yapabilir.
Hemoroid tedavi edilebilir bir hastalık olsa da tedavisi yapılmadığında zamanla damarların oluÅŸturduÄŸu yumaklar makatın dışına çıkabilir ve basur memesi olarak bilinen yapıyı oluÅŸturabilir. Hemoroid türleri ise genellikle iç (internal) ve dış (eksternal) olarak ikiye ayrılır. Ä°ç hemoroid genellikle aÄŸrısızken dış hemoroid genellikle aÄŸrılıdır ve geniÅŸleyen damarlarda pıhtılaÅŸma sonucu ÅŸiddetli aÄŸrı, ÅŸiÅŸlik ve kızarıklık gibi belirtiler görülür.
Hemoroid tedavisinin süreci hastalığın hangi aÅŸamada olduÄŸuna baÄŸlıdır. Bu yüzden hemoroidin evrelerini anlamak çok önemlidir. Hemoroid toplamda dört aÅŸamadan oluÅŸur. Bu aÅŸamalar aÅŸağıdaki gibidir:
Hemoroid genellikle basur olarak bilinen, anüs ve alt rektumda meydana gelen ÅŸiÅŸmiÅŸ damarlardır. Hemoroidlerin üç farklı türü bulunur. Bunlar aÅŸağıdaki gibidir:
“Basur belirtileri nelerdir?” sorusu da merak edilen konular arasında. Hemoroid ya da diÄŸer adıyla basur anüs veya alt rektumda bulunan damarların ÅŸiÅŸmesi ve iltihaplanması durumudur. Hemoroidin belirtileri çoÄŸunlukla belirgin olup hastalar için oldukça rahatsız edici olabilir. Belirtiler aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir.
Bu belirtilerden herhangi birini yaşıyorsanız bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸmeniz önemlidir. KendiliÄŸinden geçebilen bir durum olsa da zaman zaman tıbbi müdahale gerektirebilir ve ciddiye alınmalıdır.
Peki basur neden olur? Anüs ve rektumda yer alan damarlar üzerine uygulanan basınç, özellikle ıkınma gibi zorlamalar sonucunda hemoroide yol açar. Karın ve alt ekstremitelere baskı yapan durumlar damarların ÅŸiÅŸip iltihaplanmasına sebep olabilir.
Hemoroidin oluÅŸumuna katkıda bulunan faktörler arasında hamilelik dönemindeki kilo artışı ile ilgili pelvik basınç, kabızlık nedeniyle dışkılama sırasında aşırı zorlama, sürekli ishal, ağır yük taşıma, genetik eÄŸilimler, yaÅŸlılık, acılı ve baharatlı yiyecekler tüketme, obezite veya fazla kilo problemi, lif oranı az olan bir diyet ve gün boyunca uzun süre ayakta ya da oturma durumu sayılabilir. Hemoroidin ilerlemesine neden olan diÄŸer durumlar arasında hapşırmak ve öksürmek de bulunur.
Hemoroid tanısı genellikle doktorunuzun anal bölgeyi dikkatlice incelemesi ve hastalığın belirtilerini deÄŸerlendirmesiyle konulur. Bu bir rektal muayene veya anoskopi adı verilen özel bir prosedür olabilir. Fiziki muayenenin yanı sıra doktor ayrıca belirtileri, saÄŸlık geçmiÅŸini ve yaÅŸam tarzını da göz önünde bulundurur. Bazı durumlardan emin olmak için ek testler gerekebilir.
Bunlar arasında sigmoidoskopi ve kolonoskopi gibi daha detaylı görüntüleme testleri bulunur. Bu testler sayesinde doktorunuz hemoroidlerin yanı sıra baÅŸka herhangi bir gastrointestinal sorunu da tespit edebilir.
Dış hemoroidler eÄŸer kiÅŸiye rahatsızlık vermiyorsa veya yaÅŸam kalitesini etkilemiyorsa basur tedavisi gerekmeyebilir. Ä°ç hemoroidler genellikle ilaçla tedavi edilir. Hemoroidin evresi tedavi yönteminin deÄŸiÅŸmesine yol açar. 1. ve 2. evre hemoroidler genellikle ilaç tedavisine yanıt verir. Doktorlar krem, pomat veya tablet formunda ilaçları reçete edebilir. Bu ilaçlar anüs bölgesindeki yanma, aÄŸrı ve ÅŸiÅŸliÄŸi hafifletir, anüs kaslarını gevÅŸetir ve hemoroidin rahatlamasına yardımcı olur.
Basur cerrahisi gerektirmeyen bir baÅŸka tedavi seçeneÄŸi oturma banyosudur. Bu yöntemde kiÅŸi sıcak su dolu bir küvet içerisinde oturarak hemoroidin rahatlama sürecini destekler. Skleroterapi adlı bir baÅŸka tedavide ise enjeksiyon yoluyla oluÅŸan düÅŸmeler giderilir. Bunun yanında 2. ve 3. evre hemoroidlerde çeÅŸitli ayaktan yapılan iÅŸlemler uygulanabilir. Hangi iÅŸlem uygulanacağına muayene ve deÄŸerlendirme sonucunda karar verilir.
3. ve 4. evre hemoroidler içinse tedavi genellikle basur ameliyatı gerektirir. Genel veya lokal anestezi altında gerçekleÅŸtirilen operasyonlar hemoroid tedavisinin en etkin yöntemlerindendir. Hemoroid ameliyatının ardından basurun tekrarlama riski çok düÅŸüktür. EÄŸer sizde veya bir yakınınızda hemoroid varsa tanı ve tedavi seçenekleri hakkında daha fazla bilgi almak için en yakın saÄŸlık merkezine baÅŸvurmanız önerilir.
Hemoroidin ilerlemesi durumunda basur ameliyatı uygulanır. Uygulanacak ameliyat yöntemi hastanın durumuna göre seçilir. Ancak ameliyat öncesinde hastanın kan sulandırıcı özellikte ilaç kullanımına ara vermesi önemlidir. Ameliyattan 12 saat önce de beslenme ve su içme kesilmelidir. BaÅŸlıca ameliyat yöntemleri aÅŸağıdaki gibidir:
Hemoroidler genellikle yaÅŸam tarzı deÄŸiÅŸiklikleri ve ağızdan alınan basur ilacı ile kontrol altına alınabilir. Kabızlığı önlemek için diyetinize daha fazla lif eklemek, bol miktarda su içmek ve düzenli egzersiz yapmak gibi basit adımlar genellikle rahatlama saÄŸlar. Ayrıca reçetesiz satılan merhemler, fitiller veya tabletler de semptomları hafifletebilir. Ancak unutmayın ki bu tedaviler genellikle geçici çözümler sunar ve uzun vadede hemoroidi tamamen ortadan kaldırmaz. Bu nedenle durumunuz düzelmiyorsa veya kötüleÅŸiyorsa, bir saÄŸlık profesyoneli ile görüÅŸmekte tereddüt etmeyin.
Hemoroide iyi gelen besinler bol lifli gıdalardır. Bunun yanında beslenmede sebze ve meyve de yeterli miktarda yer almalıdır. Günde 2-3 litre su tüketmek de faydalıdır. Ekmekte de tam tahıllı olanlar tercih edilmelidir. Ayrıca haftada 2 kez yulaf kahvaltı ya da ara öÄŸün olarak mutlaka tüketilmelidir. Bu beslenme alışkanlıklarının yanı sıra düzenli egzersiz yapılmalıdır. Oturarak çalışma durumunda saat başı kısa aralıklarla ayaÄŸa kalkılmalıdır. Sentetik kumaÅŸlarda ve dar kıyafetlerden kaçınılmalıdır.
“Basur nasıl anlaşılır?” sorusu kadar basur hastalarının nelere dikkat etmesi gerektiÄŸi de merak edilen konular arasında. Sindirimi zor olan etin hemoroid ÅŸikayetlerini de artırabileceÄŸi unutulmamalıdır. Bunun yanında krema, süt ve süt ürünleri de hemoroid ÅŸikayetleri artırabilir. Ä°ÅŸlenmiÅŸ ve paketli gıdalardan da mümkün olduÄŸunca kaçınılmalıdır. Bunun yanında hemoroid bölgesi mutlaka temiz tutulmalıdır. KiÅŸinin ideal kilosunu koruması da önemlidir.
Basura iyi gelen uygulamalar hakkında daha detaylı bilgi için "Basura Ne Ä°yi Gelir? Hemoroide Ä°yi Gelen 5 Etkili Öneri" baÅŸlıklı yazımıza da göz atabilirsiniz.
Bilgi talep formunu doldurarak hemoroid tedavisi ile ilgili bize ulaÅŸabilirsiniz.
KAYNAK:
https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them
Hemoroid kaşıntısını hafifletmek için günde 2 kez 10-15 dakika boyunca sıcak su banyosu yapabilirsiniz. Kabızlığı önlemek ve dışkılama sırasında daha az zorlanmayı saÄŸlamak için lifli besinler tüketmekte fayda vardır. Hemoroid kaşıntısı ve rahatsızlığını hafifletmek için basur kremleri de kullanılabilir. AÄŸrı ve ÅŸiÅŸlik için soÄŸuk kompres uygulamak da etkili bir çözüm olabilir.
KiÅŸide ileri derecede kanama atakları yaÅŸanıyorsa, bölgede ele gelen ÅŸiÅŸlik varsa cerrahi iÅŸlem düÅŸünülebilir.
Hemoroid ameliyatı genellikle güvenli ve etkilidir. Ancak herhangi bir cerrahi iÅŸlem gibi belirli riskleri vardır. Bunlar arasında enfeksiyon, kanama ve anesteziye baÄŸlı komplikasyonlar sayılabilir. Nadiren de olsa hemoroid ameliyatı sonrası bazı hastalar idrar tutma sorunları yaÅŸayabilir. Bu nedenle tedavi seçeneklerinizi deÄŸerlendirirken bu potansiyel riskleri doktorunuzla tartışmalısınız.
Ä°ÅŸlem süresi hasta özelinde farklılık gösterse de ortalama 10 ile 60 dakika kadar sürer.
Hemoroid ameliyatı sonrasında genel olarak tam bir iyileÅŸme süreci kiÅŸiden kiÅŸiye deÄŸiÅŸmekle beraber ortalama olarak 2 ile 4 hafta arasında sürer. Bu süre zarfında hastaların çoÄŸu normal aktivitelerine devam edebilir ancak ağır kaldırmaktan veya uzun süreli oturmalardan kaçınmaları önerilir. Ä°yileÅŸme süresi ameliyatın ne kadar kapsamlı olduÄŸuna ve hastanın genel saÄŸlık durumuna baÄŸlıdır. Ameliyat sonrasında oluÅŸabilecek rahatsızlık hissi uygun analjezikler ile kontrol altına alınabilir. Ancak herhangi bir komplikasyon belirtisi görülürse derhal saÄŸlık profesyoneline baÅŸvurulmalıdır.
Hemoroid ameliyatı sonrasında birkaç gün dinlenmek önemlidir. Bu süre zarfında yatak istirahati önerilir. Ameliyat sonrası aÄŸrınız olabilir. Doktorunuzun size verdiÄŸi aÄŸrı kesicileri düzenli olarak kullanmanız önemlidir. Lif bakımından zengin bir diyet uygulamak dışkılama sırasında daha az zorlanmayı saÄŸlar. Bol su içmeye de özen gösteriniz. Yaranın temiz ve kuru tutulması enfeksiyon riskini azaltır. Doktorunuz muhtemelen özel bir oturma banyosu önerecektir. Ä°lk birkaç hafta boyunca ağır kaldırmaktan kaçının ve doktorunuzun tavsiyesine göre fiziksel aktiviteleri sınırlayın. Ameliyat sonrası kontrol randevularına düzenli olarak katılmanız, iyileÅŸme sürecinizi takip etmeniz açısından önemlidir.