Menisküs Yırtığı: Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

 

Dizlerimiz günlük aktivitelerimizi gerçekleştirmemize yardımcı olan karmaşık bir eklemdir. Ancak bazen beklenmedik bir şekilde ortaya çıkan menisküs yırtıkları yaşam kalitemizi olumsuz etkileyebilir. Peki diz hastalıkları arasında en sık karşılaşılan yaralanmalardan biri olan menisküs yırtığı nedenleri nelerdir? Nasıl tedavi edilir? İşte bilmeniz gerekenler:

Menisküs Nedir?

“Menisküs yırtığı nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Menisküs her iki dizde bulunan uyluk ve kaval kemiği arasında yer alan kıkırdaktır. Her iki dizde de iç ve dış olmak üzere iki adet bulunur. Diz bölgesinde yastık görevi görerek en fazla hareket eden eklemleri aşınmaya veya yıpranmaya karşı korur. Menisküs yırtığı bu kıkırdak yapının hasar görmesi ile oluşur. Özellikle sporcularda ve hareketli bir yaşam süren kişilerde menisküs yırtığı daha sık görülür. Menisküs yırtığı bölgeye fazla yük binmesi, ani dönme hareketinin yapılması veya hızlı şekilde eğilme hareketleri ile oluşabilir.

Menisküs Yırtığı Genellikle Kimlerde Görülür?

Menisküs yırtığı herkeste görülebilecek olan bir yaralanmadır. Peki menisküs yırtığı neden olur? Menisküs yırtığı harekete bağlı olabileceğinden sıklıkla sporcularda görülür. Bunun dışında ilerleyen yaşlarda menisküs görülme ihtimali de artar.

Menisküs Yırtığı ile Ortaya Çıkabilecek Komplikasyonlar Nelerdir?

Menisküs yırtığının komplikasyonları arasında ilk olarak kalıcı diz ağrısı görülür. Menisküs yırtığı yaşayan hastalar bir süre sonra önceden yapabildiği hareketleri rahatlıkla yapamaz hale gelir ve eklem hareketliğinde kısıtlılıklar yaşanabilir. Kalıcı diz ağrısı yaşayabilen hastaların yanı sıra menisküs yırtığı osteoartrit gelişimine neden olabilir.

Menisküs Yırtığı Belirtileri ve Tipleri Nelerdir?

Menisküs yırtığı belirtisi arasında en sık ve ana görülen belirti dizde ağrıdır. Dizdeki ağrının kalıcı olmasının yanı sıra yük taşırken, eğilip kalkarken, merdiven inip çıkarken ağrının şiddetini artabilir. Ağrının dışında aşağıdaki semptomlar da menisküs yırtığında sıklıkla görülür:

• Dizin kıkırdak bölgesinden ses gelmesi
• Dizde şişlik veya ödem
• Dizin döndürülmesi sırasında ağrı
• Diz bölgesinde kilitlenme hissi
• Bacak kaslarında güçsüzlük
• Ara ara dizde boşalma hissi

 

Menisküs yırtıkları tiplerine göre ayrılır. Bazı durumlarda travma kaynaklı zedelenme görülürken bazı durumlarda herhangi bir travma olmadan ilerleyen yaşa bağlı menisküs yırtığı görülebilir. Menisküs yırtığı tipleri aşağıdaki şekilde açıklanabilir:

• Horizontal menisküs yırtığı: Bu tip menisküs yırtığı çoğunlukla ilerleyen yaşlarda dejenerasyona bağlı oluşur. Yırtıkların paralel yapıda olmasından dolayı horizontal yırtık denir.
• Longitudinal menisküs yırtığı: Dikey yapıda olan bu yırtıklar travma sonucu meydana gelir. Genellikle 40 yaş altında görülen longitudinal yırtıklar sporcularda ön çapraz bağ yırtıkları ile birlikte görülür.
• Radyal menisküs yırtığı: Bu yırtık türü menisküs de başlayarak menisküs çevresine kadar yayılır. Genellikle darba sonucu ortaya çıkar.
• Kova sapı menisküs yırtığı: Genellikle travmaya bağlı ortaya çıkan kova sapı yırtığı longitudinal yırtık ile benzerlik gösterir.

Menisküs Yırtığı Nasıl Teşhis Edilir?

Menisküs yırtığının teşhisinde fiziki muayene büyük önem taşır. Doktor ağrılı ve hassasiyet hissedilen bölgeyi inceler. Bunun yanında herhangi bir yaralanma olup olmadığı hasta tarafından ayrıntılı olarak dinlenir. Bunun dışında hastadan şikayetlerin hangi durumlarda ve hangi sıklıkla görüldüğü öğrenilir. Tam teşhisin konulabilmesi için röntgen veya menisküs yırtığı MR taramasına ihtiyaç duyulabilir.

Menisküs Yırtığı Nasıl Geçer?

Peki menisküs yırtığı nasıl geçer? Menisküs yırtığının ameliyatsız ve ameliyat olarak tedavileri vardır. Bunlar dışında evde yapılabilecek dinlenme, bandaj, buz uygulaması ve dizin yukarıda tutulması gibi uygulamalar tedavinin ilk adımıdır. Bunlar dışında ağrı kesiciler ve fizik tedavi ile kasların güçlenmesi sağlanabilir.

Menisküs Yırtığı Nasıl Tedavi Edilir?

Menisküs yırtığı tedavisi yırtığın durumuna, hastanın yaşına, yırtığın bulunduğu bölgeye ve hastanın fiziksel aktivite durumuna göre farklılık gösterir. Menisküs yırtığının ameliyatsız tedavisi olduğu gibi cerrahi tedavi seçeneği de vardır.

Ameliyatsız Tedaviler:

• Şiddetli ağrı yaşanan durumlarda dinlenmek,
• Diz bölgesine soğuk kompres uygulamak,
• Bandaj yardımı ile dizi sarmak,
• Uzanıldığında dizin altına yastık koyarak bacağı yukarıda tutmak,
• Fizik tedavi ile bölgeyi güçlendirmek,
• PRP veya kök hücre tedavisinin uygulanması,
• Diz içine hyalüronik asit enjekte edilmesi.

 

Bu yöntemler ileri derece menisküs yırtıklarında yeterli olmayabilir. Tedavilerin başarılı olmadığı durumlarda cerrahi operasyonlara başvurulur.

Cerrahi Tedavi

Menisküs yırtıklarında uygulanan birkaç cerrahi tedavi seçeneği vardır. İlk olarak menisküsün tamamen çıkarıldığı menisküs yırtığı ameliyatı olan total menisektomi ameliyatıdır. Bu cerrahi seçenek kısa vadede olumlu sonuçlar verirken ilerleyen yaşlarda artrit gelişimine yol açabilir. Bir diğer yöntem ise yırtık parçanın alındığı parsiyel menisektomi ameliyatıdır. Bu yöntemde yırtık parçalar dikilerek onarılabilir. Bu iki ameliyat türünün de yeterli olmayacağı durumlarda hastalara menisküs nakli tedavisi de uygulanabilir.

Menisküs Tedavisi Ne Kadar Sürer?

Menisküs cerrahi operasyonlar sonrası ortalama 4 ile 8 hafta arasında iyileşme gösterir.  Cerrahi tedavinin uygulanmadığı ilaç ve fizik tedavi yöntemleri ile menisküs tedavi edildiğinde iyileşme süresi daha uzun zamanın alabilir.

Menisküs Yırtığı Ne İyi Gelir?

Menisküs tedavisinde dikkat edilmemesi gereken en önemli nokta tedavi boyunca sabırlı olunması gerektiğidir. Hastalar cerrahi operasyonlar sonra kısa sürede eski yaşam tarzlarına geri dönemez. Belli bir süre diz tamamen bükülemeyebilir veya hareket ederken dizde ağrı hissedilebilir. Hastalar bir anda eski aktivitelerine dönmeye çalışmamalı. Bununla birlikte doktora danışılarak diz ağrısını arttırmayacak hafif koşu ve yüzme gibi spor faaliyetlerinin sürdürülmesi mümkün olur.

Menisküs Yırtığı Ameliyatından Ne Kadar Süre Sonra İyileşme Sağlanır?

Menisküs ameliyatı sonrası hastalar 4-8 hafta içerisinde iyileşme gösterir. Ancak hastalar günlük aktivitelerin 2-3 hafta içerisinde dönebilir. Bu süre yapılan ameliyatın türüne ve hastanın durumuna göre farklılık gösterebilir. Tam menisküs onarımının yapıldığı durumlarda iyileşme süresi 3 ayı bulurken daha kısa sürede iyileşme gösteren vakalarda vardır. İyileşmenin hızlanması ve kasların güçlenmesi için fizik tedavi yöntemlerine de başvurulabilir.

Menisküs Yırtığı Ameliyatı Sonrası Nelere Dikkat Edilmeli?

Menisküs yırtığı ameliyatı sonrası doktor hangi aktivitelerin yapılabileceği ve dize ne kadar yük verileceği konusunda hastayı bilgilendirir. Operasyon sonrası pıhtı oluşma ihtimaline karşı doktor kan sulandırıcı ilaçlar reçete edebilir. Dikkat edilmesi gereken en önemli kısım yapılacak olan fiziksel aktivitelerin uzmana danışılarak yapılması gerektiğidir. Ağır fiziksel aktiviteler iyileşme süresini uzatabilir.

 

KAYNAK:

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17219-torn-meniscus

https://www.cedars-sinai.org/health-library/diseases-and-conditions/m/medial-and-lateral-meniscus-tears.html