Chia tohumu son yıllarda sağlıklı beslenme trendlerinin bir parçası haline gelmiş olan bir süper gıdadır. Bu küçük tohumlar besin değeri açısından oldukça zengindir ve vücuda birçok fayda sağlar. Omega-3 yağ asitleri, protein, lif ve antioksidanlar bakımından zengin olan chia tohumları enerji verici özelliğiyle de dikkat çeker. Ayrıca sindirim sistemini düzenlemeye yardımcı olur, tokluk hissi sağlar ve kilo kontrolüne destek olabilir. İşte bilmeniz gerekenler:
“Chia tohumu nedir?” sorusu merak edenler için şu şekilde yanıtlanabilir: Chia, Salvia Hispanica bitkisi türlerinden biridir ve aslında Güney Amerika kökenlidir. Bu küçük tohumlar çok miktarda lif ve Omega-3 yağ asidi barındırır. Diğer pek çok bitki bazlı besin maddesinin aksine chia tohumları dokuz aminoasit türünün tamamını içererek güçlü bir tam protein kaynağı oluşturur. Yüksek lif içeriği sindirime yardımcı olur ve tohumların şişme özelliği doygunluk hissi verir. Chia tohumları ayrıca kaliteli yağ asitleri de içerir. Özellikle alfa-linolenik asit adı verilen çoklu doymamış bir yağ asidi türüdür. Bu bileşen sayesinde vücut EPA ve DHA gibi belirli miktarlarda uzun zincirli Omega-3 yağ asitleri üretebilir. Bu yağ asitlerinin anti-inflamatuar özellikleri olduğuna inanılır.
100 Gram Chia tohumunun içeriği şu şekildedir:
Peki chia tohumu ne işe yarar? Chia tohumları bitki bazlı Omega-3 yağ asidi kaynağıdır. Araştırmalar Omega-3 yağ asitlerinin kolesterol seviyesini düşürdüğünü, kalp ritmini düzenlediğini ve genel kalp sağlığına fayda sağladığını ortaya koymaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda chia tohumlarının trigliserid ve kan basıncı seviyelerini etkin şekilde azalttığı görülür. Kalsiyum, magnezyum ve fosfor gibi mineraller bakımından zengindir. Bu da onları kemik sağlığı için önemli bir element haline getirir. Vegan ve vejetaryenler için ideal bir Omega-3 kaynağıdır. Chia tohumlarının yüksek lif ve Omega-3 yağ asidi içeriği diyabet hastalarına da uzun vadeli avantajlar sunar. İçerdikleri kompleks karbonhidratlar kan şekerini dengeleyebilir ve insülin direncine karşı koruma sağlar. Chia tohumları T hücreleri ile B hücreleri dahil olmak üzere bağışıklık sistemine destek olur. Omega-3'ün doğal bağışıklık hücrelerinin işlevselliğini artırabilir ve bağışıklık sistemi hücrelerinin aktivitesini güçlendirerek vücudun hasarlı hücreleri ve patojenleri yok etmesine yardımcı olabilir.
Omega-3 yağ asitleri nötrofiller olarak bilinen beyaz kan hücrelerinin hücre duvarlarına yerleşerek gereken bölgelere daha çabuk ve esnek bir şekilde hareket etmelerini kolaylaştırır. Chia tohumu ise yüksek lif içeriği sayesinde kabızlık problemlerini engeller. Sindirim sistemi sağlığı açısından önemli olan lif dışkının yumuşamasını ve bağırsaklardan daha rahat geçmesini sağlar.
Chia tohumu faydaları arasında bağırsak hareketlerini desteklemesi de bulunur. Yüksek lif oranı ile sindirim sistemini düzenleyip kabızlığı engelleyen chia tohumunun günlük alınması gereken miktarı 20-30 gramdır. 2 yemek kaşığı chia tohumu yaklaşık 11 gram lif sağlar. Dışkının yumuşamasını ve hacim kazanarak bağırsaklardan daha rahat geçmesini kolaylaştırır. Yine de bol su tüketimi şarttır.
Hamile kadınların chia tohumu kullanmaları tavsiye edilmez. Bu tohum yüksek tansiyon ve diyabet ilaçlarının yan etkilerini arttırabilir. Ayrıca alerjisi olan kişilerin veya yutma zorluğu çekenlerin dikkatli olmaları gereklidir. Kuru halde tüketilmemeli, kan inceltici etkisinden dolayı kan pıhtılaşma problemi olan veya kan inceltici ilaç kullanan kişilerin doktorlarına danışmaları önerilir. Chia tohumunun aynı zamanda tansiyon düşürücüdür.
Günlük vitamin ve mineral ihtiyaçlarınızı karşılamak için 1 ile 2 yemek kaşığı Chia tohumu tüketmek genellikle yeterlidir. Ancak bu besin değeri yüksek gıdanın aşırıya kaçmadan tüketilmesi önemlidir.
Chia tohumu zararları bulunmaz ancak chia tohumu tansiyon ve diyabet ilaçlarının yan etkilerini artırabiliyor olabilir. Alerjik reaksiyonlara neden olabileceği için alerjisi olan kişilerin dikkatlice tüketmesi gerekir. Yutma zorluğu yaşayan bireylerin bu tohumları özellikle kuru halde tüketmemeleri önemlidir. Chia tohumunun kan inceltici etkisi olabilir. Bu sebeple kan pıhtılaşma sorunu yaşayan ya da kan inceltici ilaç kullanan kişilerin chia tohumu kullanmadan önce doktorlarına danışmaları tavsiye edilir. Ayrıca chia tohumunun tansiyon düşürücü etkisi olabilir. Bu yüzden düşük tansiyon problemi olan bireylerin de chia tohumunu dikkatli bir şek.
Peki chia tohumu nasıl tüketilir? Chia tohumları bir sıvı ile temas ettiğinde hacmini on katına çıkarma yeteneğine sahiptir. Chia tohumlarını ıslatırken su miktarının tohumun altı katı olması gerektiğini unutmayın. Bu tohumların jöle gibi bir kıvam kazanabilmesi için en az 1 saat süreyle suda bırakılması tavsiye edilir. Chia tohumlarının besin değerlerini korumak için bu tanelerin pişirilmeden kullanılması önerilir. Kahvaltılarda ve salatalarda farklı biçimlerde tüketilebilen chia tohumları nötr tadının yanı sıra çeşitli şekillerde hazırlanabilme özelliği ile de dikkat çeker.