Trigliserid Nedir?
Kanda bulunan bir tür yap olan trigliserid aynı zamanda lipid olarak da adlandırılır. Vücut alınan ve kullanılması gerekmeyen kalorileri trigliseride dönüştürür ve yağ hücreleri depolama görevini yerine getirir. Depolanan bu yağlar uzun süreli açlık, hormon üretimi ve aşırı enerji harcanması durumlarında kullanılır. Bunun yanında kolesterol, tansiyon seviyeleri ile kalp sağlığı için de önemli bir yere sahiptir. Peki trigliserid nedir? Trigliserid yüksekliği nedir? İşte bilmeniz gerekenler:
Trigliseridin Faydaları Nelerdir?
Trigliseridler vücudumuzun enerji kaynağı olarak kullandığı bir tür yağdır. Birçok biyolojik süreçte önemlidirler ve sağlıklı bir yaşam için gerekli olan bazı temel faydalara sahiptir. Bu faydalar aşağıdaki gibidir:
- Enerji Sağlar: Trigliserid vücutta depolanan ve gerektiğinde enerjiye dönüştürülen ana yağ formudur. Fiziksel aktivite veya açlık durumunda vücut trigliseridleri kullanarak enerji elde eder.
- Vitamin Absorpsiyonu: Trigliserid yağda çözünen vitaminlerin emilimini sağlar. A, D, E ve K vitaminleri gibi hayati öneme sahip vitaminlerin vücut tarafından kullanılabilmesi için yağa ihtiyaç duyarız.
- Isı Yalıtımı: Yağ dokusu cilt altında bir tabaka oluşturarak vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olur. Bu özellikle soğuk hava koşullarında önemlidir.
- Organ Koruma: Trigliserid organları fiziksel travmalardan koruyan bir yastık görevi görür. Bu özellikle hassas organlar ve dokular için önemlidir.
Trigliseridlerin doğru seviyelerde tutulması önemlidir. Aşırı trigliserid seviyeleri kalp hastalıkları, obezite ve tip 2 diyabet gibi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz ile trigliserid seviyelerini kontrol altında tutmak önemlidir.
Trigliserid Kaç Olmalı?
Peki trigliserid kaç olmalı? Sağlıklı bir yetişkinde bulunması gereken trigliserid düzeyi 150 mg/dL’nin altı olmalıdır. Sınır değerler ise 150 mg/dL ile 199 mg/dL arasıdır. 200 mg/dL ve üstü değerler de trigliserid yüksekliğidir. Yüksek değer durumunda kişide kalp hastalığı yaşanma riski artar. Kanda bulunan trigliserid seviyesi yemekten sonra yüksek olur. Bu nedenle doğru sonuç elde etmek adına kan örneği 12 saatlik açlık sonrasında alınır.
Trigliserid Neden Yükselir?
Kanda bulunan trigliserid değerinin yüksek olması hipertrigliseridemi olarak adlandırılır. Bu durumun nedenleri kişi özelinde farklılık gösterir. “Trigliserid neden yükselir?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir:
- Diyabet, yüksek tansiyon, akut hepatit, kalp rahatsızlıkları, tiroid, böbrek hastalıkları, akromegali, Cushing sendormu gibi hastalıklar da bu duruma neden olur.
- Tip 3 ve tip 5 hiperlipoproteinemi, kalıtsal hipertrigliseridemi, lipoprotein lipaz eksikliği, kalıtsal disbetalipoproteinemi gibi genetik nedenler.
- Alkol kullanımı, gebelik dönemi alınan aşırı kilolar, hareketsiz yaşam, sigara tüketimi, aşırı yemek yeme, sağlıksız beslenme, işlenmiş gıda tüketme, kullanılan bazı ilaçlar gibi yaşam koşulları.
Trigliserid Yüksekliği Belirtileri Nelerdir?
Trigliserid yüksekliği genellikle belirtisiz bir durum olmasına rağmen bazı durumlarda vücutta belirli semptomlar ortaya çıkabilir. Bu belirtiler genellikle trigliserid seviyeleri son derece yüksek olduğunda gözlenir. Trigliserid yüksekliği belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Panikreatit: Trigliserid seviyelerinin aşırı derecede yüksek olması pankreas iltihabına neden olan panikreatite yol açabilir. Bu durum ciddi karın ağrısı, ateş, titreme ve mide bulantısı gibi belirtilere sebep olur.
- Xanthomas: Çok yüksek trigliserid seviyeleri deride sarımsı ya da kahverengimsi lekeler veya nodüller şeklinde görünen xanthomasa neden olabilir. Bunlar genellikle dirseklerde, dizlerde, kalçada veya ellerin arkasında görülür.
- Lipemia Retinalis: Trigliserid seviyesinin çok yüksek olması kanın rengini kırmızıdan kremsi beyaza değiştirebilir ve bu durum gözün retina tabakası üzerinde de gözlenebilir.
- Hepatosplenomegali: Yüksek trigliserid seviyeleri bazen karaciğerin ve dalağın büyüklüğünde artışa neden olabilir.
Unutmayın ki bu belirtiler genellikle sadece son derece yüksek trigliserid seviyelerinde meydana gelir ve tüm hastalarda görülmez. Trigliserid seviyesini kontrol altında tutmanın tek yolu 6 ayda bir kan testi yaptırmaktır. Böylelikle trigliserid seviyesinin çok yüksek seyretmesi durumunda rutin alışkanlıklar değiştirilebilir ve seviyeler yeniden kontrol altına alınabilir. Ancak trigliserid düşüklüğü için bu takibin yeterli olmadığı durumlarda mutlaka tıbbi destek alınmalıdır.
Trigliserid Nasıl Düşürülür?
“Trigliserid nasıl düşürülür?” diye merak ediyorsanız bazı yaşam tarzı uygulamalarına dikkat etmelisiniz. İlk olarak sağlıklı bir diyet uygulamak önemlidir. Şeker ve rafine karbonhidratları sınırlayın ve bunun yerine lif açısından zengin tam tahıllara, meyve ve sebzeye yönelmelisiniz. Sağlıklı yağlar, özellikle omega-3 yağ asitleri bakımından zengin olanlar ve trigliserid diyeti ile trigliserid seviyelerini düşürebilir. Fiziksel aktivite de son derece önemlidir. Düzenli egzersiz vücudunuzun trigliseridleri enerjiye dönüştürmesine yardımcı olur. Haftada en az beş gün 30 dakika veya daha fazla süreyle orta yoğunluklu egzersiz yapmayı hedefleyin. Ayrıca alkol tüketimini sınırlamanız tavsiye edilir. Alkol yüksek trigliserid seviyelerine katkıda bulunan bir faktördür. Sigarayı bırakmak da trigliserid seviyelerini düşürebilir ve genel kalp sağlığınızı iyileştirebilir. Son olarak kilo vermek trigliserid seviyelerini düşürebilir. Hatta küçük miktarda kilo kaybının bile etkili olduğu gösterilmiştir. Unutmayın ki bu adımlar genellikle trigliserid seviyelerini düşürmenin yanında genel sağlık durumunuza da fayda sağlar. Her zaman doktorunuzla konuşarak kişiye özel bir plan oluşturmanız en iyisidir.
Trigliserid yüksekliği hakkında daha detaylı bilgi için “Trigliserid Yüksekliği Nedir? Belirtileri Nelerdir?” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11117-triglyceride
Yorum Ekle
