Trigliserid Nedir?

21 / AGU
2023

Kanda bulunan bir tür yap olan trigliserid aynı zamanda lipid olarak da adlandırılır. Vücut alınan ve kullanılması gerekmeyen kalorileri trigliseride dönüÅŸtürür ve yaÄŸ hücreleri depolama görevini yerine getirir. Depolanan bu yaÄŸlar uzun süreli açlık, hormon üretimi ve aşırı enerji harcanması durumlarında kullanılır. Bunun yanında kolesterol, tansiyon seviyeleri ile kalp saÄŸlığı için de önemli bir yere sahiptir. Peki trigliserid nedir? Trigliserid yüksekliÄŸi nedir? Ä°ÅŸte bilmeniz gerekenler:

Trigliseridin Faydaları Nelerdir?

Trigliseridler vücudumuzun enerji kaynağı olarak kullandığı bir tür yaÄŸdır. Birçok biyolojik süreçte önemlidirler ve saÄŸlıklı bir yaÅŸam için gerekli olan bazı temel faydalara sahiptir. Bu faydalar aÅŸağıdaki gibidir:

• Enerji SaÄŸlar: Trigliserid vücutta depolanan ve gerektiÄŸinde enerjiye dönüÅŸtürülen ana yaÄŸ formudur. Fiziksel aktivite veya açlık durumunda vücut trigliseridleri kullanarak enerji elde eder.
• Vitamin Absorpsiyonu: Trigliserid yaÄŸda çözünen vitaminlerin emilimini saÄŸlar. A, D, E ve K vitaminleri gibi hayati öneme sahip vitaminlerin vücut tarafından kullanılabilmesi için yaÄŸa ihtiyaç duyarız.
• Isı Yalıtımı: YaÄŸ dokusu cilt altında bir tabaka oluÅŸturarak vücut ısısını düzenlemeye yardımcı olur. Bu özellikle soÄŸuk hava koÅŸullarında önemlidir.
• Organ Koruma: Trigliserid organları fiziksel travmalardan koruyan bir yastık görevi görür. Bu özellikle hassas organlar ve dokular için önemlidir.

Trigliseridlerin doÄŸru seviyelerde tutulması önemlidir. Aşırı trigliserid seviyeleri kalp hastalıkları, obezite ve tip 2 diyabet gibi saÄŸlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle dengeli bir diyet ve düzenli egzersiz ile trigliserid seviyelerini kontrol altında tutmak önemlidir.

Trigliserid Kaç Olmalı?

Peki trigliserid kaç olmalı? SaÄŸlıklı bir yetiÅŸkinde bulunması gereken trigliserid düzeyi 150 mg/dL’nin altı olmalıdır. Sınır deÄŸerler ise 150 mg/dL ile 199 mg/dL arasıdır. 200 mg/dL ve üstü deÄŸerler de trigliserid yüksekliÄŸidir. Yüksek deÄŸer durumunda kiÅŸide kalp hastalığı yaÅŸanma riski artar. Kanda bulunan trigliserid seviyesi yemekten sonra yüksek olur. Bu nedenle doÄŸru sonuç elde etmek adına kan örneÄŸi 12 saatlik açlık sonrasında alınır.  

Trigliserid Neden Yükselir?

Kanda bulunan trigliserid deÄŸerinin yüksek olması hipertrigliseridemi olarak adlandırılır. Bu durumun nedenleri kiÅŸi özelinde farklılık gösterir. “Trigliserid neden yükselir?” sorusunun yanıtı aÅŸağıdaki gibidir:

• Diyabet, yüksek tansiyon, akut hepatit, kalp rahatsızlıkları, tiroid, böbrek hastalıkları, akromegali, Cushing sendormu gibi hastalıklar da bu duruma neden olur.
• Tip 3 ve tip 5 hiperlipoproteinemi, kalıtsal hipertrigliseridemi, lipoprotein lipaz eksikliÄŸi, kalıtsal disbetalipoproteinemi gibi genetik nedenler.
• Alkol kullanımı, gebelik dönemi alınan aşırı kilolar, hareketsiz yaÅŸam, sigara tüketimi, aşırı yemek yeme, saÄŸlıksız beslenme, iÅŸlenmiÅŸ gıda tüketme, kullanılan bazı ilaçlar gibi yaÅŸam koÅŸulları.

Trigliserid YüksekliÄŸi Belirtileri Nelerdir?

Trigliserid yüksekliÄŸi genellikle belirtisiz bir durum olmasına raÄŸmen bazı durumlarda vücutta belirli semptomlar ortaya çıkabilir. Bu belirtiler genellikle trigliserid seviyeleri son derece yüksek olduÄŸunda gözlenir. Trigliserid yüksekliÄŸi belirtileri aÅŸağıdaki gibidir:

• Panikreatit: Trigliserid seviyelerinin aşırı derecede yüksek olması pankreas iltihabına neden olan panikreatite yol açabilir. Bu durum ciddi karın aÄŸrısı, ateÅŸ, titreme ve mide bulantısı gibi belirtilere sebep olur.
• Xanthomas: Çok yüksek trigliserid seviyeleri deride sarımsı ya da kahverengimsi lekeler veya nodüller ÅŸeklinde görünen xanthomasa neden olabilir. Bunlar genellikle dirseklerde, dizlerde, kalçada veya ellerin arkasında görülür.
• Lipemia Retinalis: Trigliserid seviyesinin çok yüksek olması kanın rengini kırmızıdan kremsi beyaza deÄŸiÅŸtirebilir ve bu durum gözün retina tabakası üzerinde de gözlenebilir.
• Hepatosplenomegali: Yüksek trigliserid seviyeleri bazen karaciÄŸerin ve dalağın büyüklüÄŸünde artışa neden olabilir.

Unutmayın ki bu belirtiler genellikle sadece son derece yüksek trigliserid seviyelerinde meydana gelir ve tüm hastalarda görülmez. Trigliserid seviyesini kontrol altında tutmanın tek yolu 6 ayda bir kan testi yaptırmaktır. Böylelikle trigliserid seviyesinin çok yüksek seyretmesi durumunda rutin alışkanlıklar deÄŸiÅŸtirilebilir ve seviyeler yeniden kontrol altına alınabilir. Ancak trigliserid düÅŸüklüÄŸü için bu takibin yeterli olmadığı durumlarda mutlaka tıbbi destek alınmalıdır.

Trigliserid Nasıl DüÅŸürülür?

“Trigliserid nasıl düÅŸürülür?” diye merak ediyorsanız bazı yaÅŸam tarzı uygulamalarına dikkat etmelisiniz. Ä°lk olarak saÄŸlıklı bir diyet uygulamak önemlidir. Åžeker ve rafine karbonhidratları sınırlayın ve bunun yerine lif açısından zengin tam tahıllara, meyve ve sebzeye yönelmelisiniz. SaÄŸlıklı yaÄŸlar, özellikle omega-3 yaÄŸ asitleri bakımından zengin olanlar ve trigliserid diyeti ile trigliserid seviyelerini düÅŸürebilir. Fiziksel aktivite de son derece önemlidir. Düzenli egzersiz vücudunuzun trigliseridleri enerjiye dönüÅŸtürmesine yardımcı olur. Haftada en az beÅŸ gün 30 dakika veya daha fazla süreyle orta yoÄŸunluklu egzersiz yapmayı hedefleyin. Ayrıca alkol tüketimini sınırlamanız tavsiye edilir. Alkol yüksek trigliserid seviyelerine katkıda bulunan bir faktördür. Sigarayı bırakmak da trigliserid seviyelerini düÅŸürebilir ve genel kalp saÄŸlığınızı iyileÅŸtirebilir. Son olarak kilo vermek trigliserid seviyelerini düÅŸürebilir. Hatta küçük miktarda kilo kaybının bile etkili olduÄŸu gösterilmiÅŸtir. Unutmayın ki bu adımlar genellikle trigliserid seviyelerini düÅŸürmenin yanında genel saÄŸlık durumunuza da fayda saÄŸlar. Her zaman doktorunuzla konuÅŸarak kiÅŸiye özel bir plan oluÅŸturmanız en iyisidir.

Trigliserid yüksekliÄŸi hakkında daha detaylı bilgi için “Trigliserid YüksekliÄŸi Nedir? Belirtileri Nelerdir?” baÅŸlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/11117-triglyceride