Böbrek Ağrısı Nedir? Böbrek Ağrısına Ne İyi Gelir?

12 / EYL
2023

Böbrekler sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için hayati öneme sahip olan temel organlardır. Ancak bazen bu önemli organlarda acı verici bir ağrı hissedilebilir. Böbrek ağrısı çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir ve tedavi edilmezse ciddi sonuçlara yol açabilir. İşte böbrek ağrısı hakkında bilinmesi gerekenler:

Böbrek Ağrısı Nedir?

Böbrek ağrısı kişinin böbreklerinin bulunduğu yerde yaşanan rahatsızlık olarak tanımlanır ve genellikle bir sağlık sorunun işareti olabilir. Çoğunlukla yan kısımlarda, sırtta ya da karın bölgesinde beliren hafif bir ağrı şeklinde hissedilir. Ancak bu bölgelerdeki ağrının her zaman bir böbrek probleminden kaynaklandığı anlamına gelmez. Peki böbrek ağrısı nasıl olur? Böbrek ağrısı sıradan bir sırt ağrısıyla kolaylıkla karıştırılabilir ancak ikisi arasında konum ve hissettirme şekli açısından bazı farklılıklar vardır. Böbrek ağrısının çeşitli nedenleri olabilir ve bazıları ciddi sağlık sorunlarını gösteriyor olabilir. Eğer böbreklerden kaynaklanan bir ağrınız varsa doktora görünmeniz önemlidir.

Böbrek Ağrısı Neden Olur?

Böbrek ağrısının pek çok sebebi olabilir. “Böbrek ağrısı neden olur?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir:

• Dehidrasyon: “Az su içmek böbrek ağrısı yapar mı?” diye merak ediyorsanız dehidrasyonun böbrek ağrısının potansiyel bir sebebi olduğunu bilmelisiniz. Yeterli miktarda su tüketmemek böbrek ağrısına yol açabilir. Susuz kalan kişilerin böbreklerinde normalde suyla atılması gereken atıklar birikerek tıkanıklığa sebep olabilir. Aşırı derecede dehidratasyonun belirti ve semptomları arasında vücutta aşırı ısı artışı, dikkat eksikliği, kafa karışıklığı, ruh hali değişimleri ve kabızlık bulunur. Dehidrasyon durumunda genellikle daha fazla sıvı alımı önerilir. Çok ciddi dehidrasyon durumlarında ise kişiye damardan sıvı verilerek rehidrasyon sağlanmalıdır.
• Böbrek Enfeksiyonu: Bakterilerin böbreklere ulaşması durumunda böbrek enfeksiyonuna neden olabilir. Genellikle bakteriler idrar yolu aracılığıyla ve özellikle tedavi edilmeyen bir idrar yolu enfeksiyonu sonucu böbreklere ulaşır. Böbrek enfeksiyonunun en yaygın belirtileri arasında bulantı, donuk ağrı, idrara çıkma sırasında yanma veya ağrı, idrarda kan veya irin, keskin ağrı, kötü kokulu veya bulanık idrar, kusma, sırt veya kasık bölgesi ağrısı, titreme ve ateş görülür. Bu semptomlara sahip bireylerin acil tıbbi yardıma başvurması tavsiye edilir.
• Böbrek Taşı: Böbrek taşları böbreklere toplanan tuz ve minerallerden oluşan küçük tortuların zaman içinde büyümesiyle meydana gelir. Küçük böbrek taşları genellikle herhangi bir belirti göstermeden böbreklerden geçip idrarla atılır. Ancak büyük boyutlu böbrek taşları rahatsızlık verebilir ve böbrekte veya idrar yolunda takılabilir. Böbrek taşının belirti ve semptomları arasında idrarda kan, idrar yaparken ağrı, kusma, mide bulantısı ve sırt ya da karın bölgesinde yoğun ağrı yer alır. Genellikle küçük böbrek taşlarının tedavisi bol sıvı tüketimi ve reçetesiz ağrı kesicilerin kullanımını içerir. Ancak taşın atılması sürecinde ağrı belirgin şekilde artabilir.
• Böbrek Kisti: Kanserli olmayan genellikle iyi huylu olan kistler sıvıyla dolu torbalar olarak tanımlanır. Böbrek kistleri bir veya her iki böbrekte meydana gelebilir ve çoğunlukla belirti göstermez. Aşırı büyüme, patlama ya da enfeksiyon durumunda kist ateşe, hassasiyet yaratma veya keskin ağrılara yol açabilir. Bu ağrılar üst karın, yan veya sırt bölgesinde hissedilebilir. Küçük kistlere genellikle tedavi uygulanmazken tedavi gerektiren durumlarda doktorunuz sizin için özel bir tedavi planı hazırlayacaktır.
• Polikistik Böbrek Hastalığı: Genetik bir rahatsızlık olan Polikistik böbrek hastalığı (PKD) tek veya çift böbrekte birden çok kistin oluşmasına neden olur. Bu hastalık kişinin böbreklerinin şeklini değiştirebilir ve diğer problemlere örneğin böbrek yetmezliği gibi durumlara sebep olabilir. Polikistik böbrek hastalığının semptomları arasında böbrek taşları, tek veya çift böbrekte ağrılar, idrar yolu enfeksiyonları, idrardaki kan ve yüksek tansiyon bulunur. Polikistik böbrek hastalığının belirtileri genellikle kistler büyüyene kadar fark edilmez. Hastalığın tedavisi genellikle yüksek tansiyonun böbreklere verdiği zararı yavaşlatmak için ilaç kullanımını içerir. Sigarayı bırakmak veya azaltmak, günlük en az 30 dakika egzersiz yapmak, her gece 7-8 saat uyumak, sağlıklı ve dengeli beslenmek, aşırı kiloluysanız kilo vermeye çalışmak veya sağlıklı bir kiloyu korumak gibi yaşam tarzı değişiklikleri tedaviye yardımcı olabilir.
• Glomerülonefrit: Glomerülonefrit böbreklerdeki kanı süzen glomerülleri etkileyen ve böbrek iltihabına yol açabilen bir dizi hastalığı tanımlar. Bu hasar sonucu böbreğin işlevi azalabilir ve böbrek yetmezliği riski doğabilir. Glomerülonefrit genellikle akut veya kronik şeklinde görülür. Akut glomerülonefrit hızlı ve ani bir şekilde ortaya çıkarken boğaz ağrısı, idrar miktarında azalma, idrarda kan bulunması ve sabahları şişlik gibi belirtiler gösterebilir. Kronik glomerülonefrit ise daha yavaş ilerler ve bağışıklık sisteminde meydana gelen değişiklikler veya bilinmeyen faktörler sonucunda oluşabilir. Kronik formun belirtileri arasında ayaklarda veya yüzde ödem, idrarda kan, gece sık idrara çıkma, idrarda köpük veya kabarcık ve yüksek tansiyon bulunabilir.
• Hidronefroz: Hidronefroz ise idrarın böbreklerde birikmesine neden olan bir durumu ifade eder ve genellikle böbrek şişmesi ile sonuçlanır. Genelde idrar yolunda oluşan bir engel nedeniyle idrarın böbreklerden tamamen atılmasının engellenmesi durumunda meydana gelir. Hidronefroz çoğunlukla bir enfeksiyon veya tıkanıklığı sonucunda gelişir; örneğin böbrek taşı bu duruma sebep olabilir. Hidronefroz her zaman belirgin belirti veya semptom göstermez ancak en yaygın belirtisi sırt ya da kasık ağrısıdır. Diğer belirtiler arasında ateş, mesanenin tamamen boşaltılamaması, inkontinans (idrar kaçırma), mide bulantısı ve sık idrara çıkma isteği yer alabilir.
• Aterosklerotik Renal Arter Stenozu: Aterosklerotik renal arter stenozu genellikle RAS olarak adlandırılır ve bu durumda yağlı birikimler böbreklere kan akışını engeller veya kısıtlar. Bu durum tedavi edilmezse böbreklerde, beyinde ve kalpte zarar meydana gelebilir çünkü kan doğru şekilde temizlenemez. RAS tedavisi genellikle yaşam tarzında değişikliklere ve ilaç kullanımına dayanır ve bunlar birlikte genel kardiyovasküler sağlığı iyileştirmeye yardımcı olur. Duruma bağlı olarak cerrahi müdahale gerekebilir.
• Böbrek Kanseri: Böbrekteki tümörler ilk evrelerde belirti vermez. Ancak kanser ilerledikçe yanlarda, sırtta veya karında sürekli ya da yoğunlaşmayan ağrılar olabilir. Bu durumlarda böbrek kanseri tedavisine ihtiyaç duyulur.
• Böbrek Hasarı: Futbol, boks, at biniciliği veya basketbol gibi temas gerektiren aktivitelerden kaynaklanan yaralanmalar böbrek hasarına yol açabilir. Böyle bir olayda rahatsızlık genellikle karın bölgesinin her iki tarafında veya belin alt bölgesinde hissedilir. Yaralanmanın ciddiyetine bağlı olarak ağrı hafif ya da şiddetli olabilir.

Böbrek Ağrısı Belirtileri ve Türleri Nelerdir?

Böbrek ağrısı çeşitli böbrek hastalıklarında farklı şekillerde görülebilir. Böbrek ağrısı belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Sabit ve donuk bir ağrı,
• Göğüs kafesinin altında veya karın bölgesinde hissedilen rahatsızlık,
• Tek taraflı yan ağrısı, bazen her iki tarafta da hissedilebilir,
• Dalga dalga gelen keskin veya şiddetli rahatsızlık,
• Kasığa veya karın bölgesine yayılan ağrılar,
• Böbrek ağrısı ile birlikte ortaya çıkabilecek diğer semptomlar.

Böbrek ağrısının belirtisi olabilecek semptomlar böbrek ile ilgili potansiyel sorunlara dikkat çekebilir. Bu yüzden ciddiye alınmalıdır. Böbrek ağrısıyla beraber görülen belirti örnekleri şunlar olabilir:

• Yüksek ateş,
• Mide bulantısı ve kusma,
• İdrar yaparken acı hissetme,
• İdrarın bulanık görünmesi,
• İdrarda kan tespit edilmesi.

Böbrek ağrısı türleri arasında dalgalar halinde gelen keskin ve şiddetli ağrı, genellikle tek taraflı ancak nadiren çift taraflı yan ağrı, sürekli hafif ağrı, göğüs kafesinin altında veya karın bölgesinde ağrı ve kasık bölgesine yayılan ağrı yer alır.

Böbrek Ağrısı Nasıl Teşhis Edilir?

Peki böbrek ağrısı nasıl anlaşılır? Bir kişinin böbrek ağrısı yaşaması durumunda tedavi sürecine başlamadan önce doktorun öncelikli görevi ağrının sebebini ortaya çıkar. Doktor bu amaçla hastayı fiziksel muayeneye tabi tutar ve hastanın tıbbi geçmişi hakkında bilgi alır. Daha sonra bir veya birden fazla test talep edebilir. Bu testler arasında idrar testi, laboratuvar koşullarında kan, protein, yüksek sayıda beyaz kan hücresi ve diğer bazı böbrek sorunlarının belirtilerini tespit etmek için kullanılır. Buna ek olarak ultrason veya BT testleri ile böbrekler ve idrar yolları böbrek taşı ya da diğer fiziksel problemler açısından incelenir.

Tedavi Yöntemleri

“Böbrek ağrısı nasıl geçer?” sorusu da merak edilen bir konudur. Böbrek ağrısını bağımsız bir şekilde tedavi etmeye çalışmak önerilmez. Çünkü böbrek ağrısı genellikle temelde yatan bir problemi işaret eder ve bu problem giderilmeden ağrının da son bulması mümkün değildir. Acil rahatlama sağlamak amacıyla ağrı kesici ilaçlara yönelme isteği oluşabilir ancak doktorunuza danışmadan ilaç kullanmak sağlıklı bir yaklaşım olmayabilir. Böbrek ağrısının tedavisi için asıl yapılması gereken altta yatan hastalığın teşhis edilip özgül bir tedavi uygulanması ve hasta takibinin yapılmasıdır. Ancak böbrek sağlığını koruyarak böbrek ağrısının önüne geçmek de olasıdır. Böbrek sağlığınızı korumak için dikkat etmeniz gerekenler şunlardır:

• Bol su içmek böbrekleriniz için çok faydalıdır.
• Yüksek şekerli içecekler tüketmek böbreklere zarar veren diyabete sebep olabilir.
• Aşırı tuz veya kafein tüketimi dehidrasyona (yani vücuttaki su kaybına) neden olur ve uzun vadede böbrek hasarına yol açabilir.
• Ek olarak böbrek enfeksiyonlarını önlemek, böbrekte ağrı oluşmasını engelleyecektir.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/symptoms/17688-kidney-pain