Sonbahar Alerjisinin Nedenleri Nelerdir?
Sonbahar yaprakların döküldüğü, hava sıcaklıklarının düştüğü ve doğanın renk değiştirdiği mevsimlerden biridir. Ancak bazı insanlar için sonbahar aynı zamanda alerji mevsimi olarak da bilinir. Sonbahar alerjisi birçok kişi için burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı gibi rahatsız edici semptomlara neden olabilir. Peki sonbahar alerjisi nedenleri nelerdir? Sonbahar alerjisinin arkasındaki potansiyel tetikleyicileri ve bu durumla başa çıkmanın yollarını sizler için derledik.
Sonbahar Alerjisi Nedir? Nedenleri Nelerdir?
Alerjik reaksiyonlar bağışıklık sisteminin genellikle zararsız maddeleri tehdit olarak algılayıp buna karşı savaş başlatması sonucunda oluşur. Sonbahar mevsiminde alerjiye yol açan çeşitli etkenler bulunur. Hem iç ortamda hem de dış ortamda bulunan alerjenler, alerji belirtilerinin yoğunlaşmasına sebep olabilir. Polenler, küf sporları ve toz akarları sonbahar aylarında yaygın olarak görülen alerjenlere örnektir. Bazı alerjenlere olan maruziyet sonbaharda artar ve bu durum belirtilerin daha da kötüleşmesine neden olabilir. Bahar aylarında saman nezlesi ve ağaçların sebep olduğu alerjilerin arttığı gibi mevsimsel alerjiler de genellikle sonbaharın ilk aylarında yoğunlaşır. Soğuk sonbahar havası polen kadar rahatsızlık verici olan tahriş edici maddeleri bünyesinde barındırır. Küf sporlarına ve toz akarlara karşı maruz kalma oranı sonbaharda yükselir ve bu durum alerjinizin şiddetlenmesine yol açabilir. Özellikle ev tozu akarı popülasyonu mevsim geçişlerinde artış göstererek alerjik astım, göz alerjileri ve alerjik nezle belirtilerini tetikler.
Sonbaharda Neler Olur?
Polen alerjiniz yoğunlaşabilir. Küf sporları belirtilere yol açabilir. Toz akarlarına maruz kalma oranınız artabilir. Grip benzeri enfeksiyonlar alerjik hastalıkları etkileyebilir. Temizlik ürünlerinin kokuları belirtilerinizi şiddetlendirebilir.
Sonbahar Alerjisi Belirtileri Nelerdir?
Sonbahar alerjisi belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Burun akması
- Burun tıkanıklığı
- Göz sulanması
- Hapşırmak
- Öksürmek
- Nefes alırken hırıltı oluşması
- Göz ve burunda kaşıntı hissi
- Göz altlarında morluklar
Sonbahar Alerjisi Tanısı Nasıl Konulur?
Sonbahar alerjisi kaşıntı, alerjik rinit ve astım belirtileri olan burun akması, tıkanıklık, hapşırmak, göz sulanması, öksürük ve nefes darlığı gibi şikayetler genellikle sonbaharda baş gösterir. Alerjik rinit ciddi bir sağlık sorunu olup insanların hem sağlık durumunu hem de sosyal yaşamını olumsuz yönde etkiler ve yaşam kalitesini düşürür. Alerjik rinitin semptomları arasında burun akması, burun kaşıntısı, tıkanıklık ve hapşırma bulunur. Maalesef ilerleyen süreçte başka sağlık sorunları da ortaya çıkarabilir. Alerjik rinit belirtileri gösteren yetişkinlerde doğru bir teşhis için kapsamlı bir hasta geçmişi alınmalı ve alerji testleri uygulanmalıdır. Sonbahar mevsiminde alerjik rinit teşhisi konulabilmesi için öncelikle ayrıntılı bir geçmiş bilgisi toplanmalıdır. Yetişkin vakalarında sonbahar alerjilerinin seyri genellikle alerjik rinit ile başlar ve alerjik astım ile son bulur. Burun akması, tıkanıklık, kaşıntı ve sık hapşırmadan sonra genellikle burun tıkanıklığı daha belirgin hale gelir ve kişi ağızdan nefes almaya başlar. Çocuklarda ise bu durum geniz eti büyümesine neden olur. Ağızdan nefes alma başladığında hem yetişkinlerde hem de çocuklarda sinüzit, farenjit, kulak enfeksiyonu ve kulakta dolgunluk hissi gibi semptomlar eklenir. Sürekli devam eden postnazal damla ile birlikte öksürük başlar. Eğer alerjik rinit tedavi edilmezse ileride nefes darlığı, hırıltılı solunum ve öksürük belirtileriyle birlikte astım oluşabilir. Alerjik rinitin erken evrede teşhis edilmesi çok önemlidir. Genellikle sonbahar aylarında başlayan belirtiler yıl boyunca sürebilir. Sonbaharda baş gösteren semptomların tanısını koymak için alerji uzmanları tarafından alerji testlerinin uygulanması gerekir.
Sonbahar Alerjisi Tanısında Hangi Testler Uygulanır?
Sonbaharda görülen alerjik rinitin teşhisi için çeşitli testler uygulanır. Bu testlerden en önemlisi alerji deri testidir. Alerji testleri her yaşta yapılabilirken genellikle 2-3 yaşından sonra alerjik rinit teşhisi konulabilir. En yaygın olarak kullanılan alerji testi deri prick testidir. Bazen deri testi uygulanamayan hastalarda kan testleri de kullanılabilir. Ancak deriden yapılan testler daha kesin sonuçlar verir. Alerjik astım durumunda ise solunum fonksiyon testi istenebilir.
Sonbahar Alerjisi Nasıl Tedavi Edilir?
Sonbahar alerjilerinin tedavisi tüm alerjenlere karşı uygulanan yöntemlerle benzerdir. Alerjenlerden korunma ve önlem alma, ilaçlı tedavi, alerji aşısı ve destekleyici olarak sonbahar alerjisi bitkisel tedavisi şeklindedir. Sonbaharda özellikle ev tozları ve küflerin artışına bağlı olarak ev tozlarından ve küf mantarlarından korunmak büyük önem taşır. Ev tozu ve küf için alınabilecek önlemler şunlardır:
- Havalandırma iç mekandaki küf oluşumunu engellemeye yardımcıdır. Ancak dışarıdan içeri girebilecek polen ve küf için rüzgârlı zamanlarda havalandırma yapılmamalıdır. Evde hava filtresi kullanarak küf ve toz partiküllerini tutabilirsiniz.
- Sonbahar mevsiminde kiler, yaprak yığını veya ormanlık alanlar gibi küf bulunan yerlerden kaçınmak önemlidir. Küflü ortamlardan kaçınmanın mümkün olmadığı durumlarda yüz maskesi faydalı olacaktır.
- Giysilerin iç mekanlarda kurutulmamasına dikkat etmek önemlidir.
- Dolaplardaki kıyafetler arasında biraz boşluk bırakmak ve kapıları hafifçe açık bırakarak havalandırma sağlamak gereklidir.
- Banyolar, duşlar ve yemek pişirme buharının diğer alanlara dağılmaması için iç kapıların kapatılması tercih edilmelidir.
- Depolanan yiyeceklerin çürümemesine özen göstermelisiniz.
- Eğer evde bitkiler bulunuyorsa küf oluşumunu engellemek adına toprağın değiştirilmesi faydalıdır.
- Evinizde hava nemlendirici cihaz bulundurmamalısınız. Ancak gerekli olduğunda nem seviyesinin mümkün olduğunca düşük tutulması evin nem ve ısı ölçümünün yapılması önemlidir.
Ayrıca mevsimsel grip alerjik belirtilerin kötüleşmesine yol açabilir. Bu nedenle önlem almak ve aşı zamanı geldiğinde grip aşısını yaptırmak önemlidir. Özellikle alerjik astım belirtileri olan hastaların grip aşısı olmaları daha da kritiktir. Antihistaminikler, burun steroidleri veya inhaler steroidler gibi ilaçların düzenli kullanımı alerjik reaksiyonları kontrol altında tutmada önemlidir. Bu ilaçlar astım ve alerjik rinit belirtilerinin oluşumunu önlemeye yardımcı olur. Alerjik hastalıkların tedavi sürecinde alerji aşıları (immünoterapi) da kritik bir rol oynar ve alerjik belirtilerin gelişmesini engeller. Uygun şekilde uygulandığında alerji uzmanları tarafından verilen bu aşılar alerjik hastaların tedavisini sağlayabilir.
KAYNAK: https://www.webmd.com/allergies/fall-allergy-relief
