Parainfluenza Virüsü Nedir? Belirtileri Nelerdir?

20 / EKM
2023

Parainfluenza solunum yolu enfeksiyonlarının başlıca nedeni olan bir virüs grubudur. Bu virüsler insanlarda ve bir dizi hayvanda en sık rastlanan türdendir ve genellikle nezle ya da alt solunum yolları enfeksiyonlarına yol açar. Parainfluenza virüslerinin yarattığı belirtiler özellikle çocuklar ve yaşlılar için daha şiddetli olabilir.

Parainfluenza Virüs Türleri Nelerdir?

Parainfluenza virüsleri dört ayrı serotip veya tipe bölünür. Bunlar Parainfluenza 1 (PIV-1), Parainfluenza 2 (PIV-2), Parainfluenza 3 (PIV-3) ve Parainfluenza 4 (PIV-4) olarak isimlendirilir. Her tip, farklı belirtilere ve enfeksiyon şekillerine sebep olabilir.

• Parainfluenza 1 (PIV-1): Genelde nezle benzeri belirtiler gösterir ancak daha ciddi solunum yolu enfeksiyonlarına da yol açabilir. Croup adı verilen durumu tetikleyebilir ve bebekler ile küçük çocuklarda daha ağır belirtilere neden olabilir.
• Parainfluenza 2 (PIV-2): PIV-2 de nezle gibi belirtiler gösterebilir. Aynı zamanda croup belirtileri de gösterebilir.
• Parainfluenza 3 (PIV-3): Özellikle bebekler ve genç çocuklarda croup belirtilerine neden olabilir. Ek olarak, bronşiolit veya pnömoni gibi alt solunum yolu enfeksiyonlarına da yol açabilir. PIV-3, kış aylarında genellikle salgınlar yaratır.
• Parainfluenza 4 (PIV-4): PIV-4, daha hafif belirtilere neden olabilir ve genellikle nezle benzeri belirtileri tetikler. Dört tip içinde en hafif belirtilere neden olanıdır.

Parainfluenza Virüs Belirtileri Nelerdir?

Parainfluenza virüs enfeksiyonları çoğunlukla hafiften orta dereceye kadar solunum yolu rahatsızlıklarına yol açarak üst solunum sistemini etkiler. Belirtiler virüsün çeşidine, bireyin yaşına ve bağışıklık sisteminin durumuna göre farklılık gösterebilir. Parainfluenza belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Boğazda ağrı ve tahriş
• Burunda akma veya tıkanıklık
• Hapşırtı
• Öksürük (genellikle kuru veya biraz balgam içerir)
• Solunum güçlüğü ve hırıltı (Croup): Özellikle çocuklarda croup adı verilen durum oluşabilir. Croup, üst solunum yollarının şişmesi sonucu hırıltılı nefes, boğuk öksürük ve nefes almakta zorlanmayla tanınır. Croup genellikle çocuklarda meydana gelir ve geceleyin belirtiler daha çok farkedilir.
• Ateş: Enfeksiyon süresince hafif ila orta düzeyde ateş oluşabilir. Ancak, ateşin hiç olmaması veya çok hafif seyretmesi de mümkündür.
• Bitkinlik ve yorgunluk: Vücut enerjisi ve aktivitesinde düşüş hissedilebilir.
• Baş ağrısı: Baş ağrısı, enfeksiyonun bir diğer sık görülen belirtisidir.
• Genel huzursuzluk: Enfekte olan kişi genellikle kendini rahatsız hisseder, bitkinlik, iştahsızlık gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Parainfluenza virüs enfeksiyonları genellikle hafif seyredip evde istirahat ederek ve semptomlara yönelik tedavi ile kontrol altına alınabilir. Ancak özellikle bebekler, yaşlılar veya bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde daha ağır belirtiler veya komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle bu gruplardaki kişilerin belirtileri daha dikkatli izlenmeli ve gerektiğinde bir sağlık profesyoneliyle temasa geçilmelidir.

Parainfluenza Virüs Neden Olur?

“Parainfluenza nedir? Neden olur?” sorusu merak edenler için aşağıdaki gibi yanıtlanabilir: Parainfluenza virüsleri insanlarda üst solunum yolu enfeksiyonlarına yol açan RNA virüs türleridir. Bu virüslerin etkilediği insanlar solunum yolu salgınlarına ve mevsimsel hastalıklara maruz kalabilir. Parainfluenza virüsleri genellikle solunum yolu salgınlarının bir parçası olarak belirir. Bu virüsler damlacık yoluyla yayılır. Dolayısıyla öksürme, hapşırma veya enfekte bir kişiyle temas etme durumunda virüs taşıyan solunum damlacıkları havada olabilir ve başka insanlara bulaşabilir. Ayrıca temas yoluyla da bulaşabilir özellikle hastalığın yayılma riskinin daha fazla olduğu yerlerde, kalabalık alanlarda veya kişisel hijyenin zayıf olduğu koşullarda. Parainfluenza virüsleri insanların enfeksiyonlarına yanıt olarak bir savunma mekanizması oluşturmasına neden olur. Bu enfeksiyonlar sonucu bağışıklık sistemi virüse karşı savaşır ve antikorlar üretebilir. Ancak parainfluenza virüslerinin çeşitli alt türleri bulunmakta ve hızlı bir şekilde değişebilmektedir. Bu yüzden herhangi bir alt tür için koruma sağlayabilecek bir aşı geliştirmek zor olabilir.

Parainfluenza Virüs Tanısı Nasıl Konulur?

Parainfluenza virüs tanısı genellikle klinik semptomlara dayanmaktadır fakat kesin teşhis laboratuvar testleri ile onaylanabilir. Parainfluenza virüs tanısında kullanılan bazı popüler yöntemler aşağıdaki gibidir:

• Klinik değerlendirme: Bir sağlık uzmanı hasta kişinin belirtileri ve tıbbi geçmişi üzerinden bir değerlendirme yaparak parainfluenza virüs enfeksiyonunu diğer solunum yolu enfeksiyonlarından ayırabilir. Özellikle belirgin semptomlar örneğin croup gibi durumlar varsa, parainfluenza virüs enfeksiyonu düşünülür.
• Polimeraz zincir reaksiyonu (PCR): Bu moleküler yöntem hasta kişinin solunum yolu örneklerindeki parainfluenza virüs genetik materyalini saptamak için kullanılır. PCR, virüsün tipini ve varlığını doğrulama konusunda oldukça etkilidir.
• Virüs izolasyonu: Solunum yolu örnekleri (örneğin boğazdan alınan bir örnek) laboratuvarda kültür olarak büyütülür ve virüsün yaşayabilirliği incelenir. Ancak bu yöntemin uygulanması daha uzun sürebilir ve bazen zor olabilir.
• Antijen testleri: Bu hızlı tanı testleri hastanın solunum yolu örneklerinde bulunan virüs antijenlerini saptamak için kullanılır.
• Kan Testleri: Nadiren virüsün antikorlarını veya antijenlerini kan örneklerinde belirlemek için kan testleri de yapılabilmektedir.
• Görüntüleme Yöntemleri: Croup gibi semptomlar ortaya çıktığında doktorlar solunum sistemini incelemek adına röntgen veya diğer görüntüleme yöntemlerine başvurabilirler.

Parainfluenza Tedavisi Nasıldır?

Parainfluenza virüs enfeksiyonlarına genellikle semptomları hafifletici ve destekleyici tedaviler uygulanır. Bu tür enfeksiyonlar genelde kendi kendine iyileşir ve çoğunlukla özel antiviral ilaçlar kullanılmaz. Parainfluenza tedavisi yöntemleri aşağıdaki gibidir:

• Enfekte olan kişinin vücudunun hastalıkla mücadele edebilmesi için yeterince dinlenmesi ve uyuması gereklidir.
• Bol miktarda sıvı tüketmek, vücudun su ihtiyacını karşılar ve genel sağlığı destekler. Sıcak çorba, bitki çayları ve su içmek yararlıdır.
• Ateş, baş ağrısı veya boğaz ağrısını hafifletmek için ağrı kesici ve ateş düşürücüler kullanılabilir. Ancak aspirin çocuklara verilmemelidir.
• Nemlendirici cihazlar veya buhar inhalasyonları, özellikle croup gibi solunum sorunları yaşayan çocukların rahatlamasına yardımcı olur.
• Burun tıkanıklığını gidermek ve solunumu kolaylaştırmak için saline çözeltileri veya burun spreyleri kullanılır.
• Özellikle bebekler, yaşlılar veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde belirtiler daha şiddetli olabilir. Bu durumda bir doktora başvurmak önemlidir.
• Ağır nefes alma problemleri, aşırı halsizlik, yüksek vücut ısısı ve diğer karmaşık durumlar için hastanede tedavi gerekebilir.

Tedavi yöntemi kişinin yaşına, genel sağlık koşullarına ve belirtilerin şiddetine bağlı olarak farklılık gösterebilir. Özellikle croup gibi solunum rahatsızlıkları bulunan çocukların medikal denetim ve tedavisi büyük önem taşır. Kendi başına ilaç kullanımında hekim veya sağlık uzmanının tavsiyelerine uyulması gerekmektedir.

Parainfluenza Virüsü Nasıl Önlenir?

Parainfluenza virüsünün ve diğer solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını engellemek için ellerinizin sabunlu suyla en az 20 saniye süresince temizlenmesi, virüslerin ve bakterilerin yayılımını engellemeye yardımcı olur. Özellikle dışarıdan eve döndüğünüzde, tuvaletten çıktığınızda ve yemek yapmadan önce el yıkama önemlidir. Öksürürken veya hapşırırken ağız ve burnu tek kullanımlık peçete veya dirsekle kapatmak, çevreye damlacıkların yayılımını azaltabilir. Hasta ya da enfekte bireylerle iletişiminiz varsa, bu iletişimi mümkün olduğunca azaltmanız faydalıdır. Enfeksiyonların yayılım riskinin yüksek olduğu durumlarda, kalabalık mekanlardan ve toplu taşımalardan kaçınmak iyi bir strateji olabilir. El dezenfektanları, su ve sabuna erişiminizin olmadığı durumlarda ellerinizi temizlemek için idealdir. Etkili aşılar, parainfluenza virüsü dahil olmak üzere diğer solunum yolu enfeksiyonlarına karşı korunmanın en güvenilir yöntemlerinden biridir. Çocuklar için tavsiye edilen aşı programına uyulması gereklidir. Dengeli beslenme, düzenli fiziksel aktivite, yeterince uyku ve stresi azaltma bağışıklık sistemini destekler. Bu da vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasını güçlendirir. Kendinizi hasta hissettiğinizde, başkalarıyla teması en aza indirerek evde dinlenmekte fayda vardır. Bu, hastalığın yayılmasını engeller. Hijyen önlemlerini ve aşıları ihmal etmeyin çünkü bu uygulamalar solunum yolu enfeksiyonlarının yayılmasını önlemeye yardımcı olur. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve zayıf bağışıklık sistemine sahip olanlar gibi hassas grupların ekstra dikkat göstermesi gerekmektedir.

Parainfluenza Virüsü Olan Kişiler Nelere Dikkat Etmelidir?

Parainfluenza virüsü taşıyan bireyler hem kendi sağlıkları hem de çevrelerindeki kişilerin sağlığı adına belirli tedbirleri almalıdır. Enfekte olduğunuzda, mümkün olduğunca evde kalın ve başkalarıyla iletişimi kısıtlayın. Croup gibi belirtileriniz varsa, enfeksiyonun yayılmasını engellemek adına dikkatli olun. Öksürme ya da hapşırma esnasında ağız ve burnu tek kullanımlık mendil ya da dirsek ile kapatmak, enfeksiyonun yayılmasını önler. Ellerinizi sıkça yıkamak veya alkol bazlı el dezenfektanları kullanmak, virüsün elle temas edilen yüzeylere bulaşmasını engeller. Havlu, bardak, çatal-bıçak gibi kişisel eşyaları diğer aile üyeleriyle paylaşmaktan kaçının. Enfekte olabilecek alanları düzenli olarak temizleme ve dezenfekte etme, virüsün bulaşma riskini azaltır. Belirtilerinizin şiddeti artarsa veya endişe verici bir durum ortaya çıkarsa, bir sağlık uzmanına başvurmak önemlidir. Hastalığınız süresince evde dinlenmeye ve iyileşmeye özen gösterin. Ateşi veya diğer belirtileri kontrol altına almak için doktorunuzun tavsiye ettiği ilaçları kullanın.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/24522-parainfluenza