Karpal Tünel Sendromu Nedir? Karpal Tünel Sendromuna Ne İyi Gelir?

01 / KAS
2023

Karpal tünel sendromu el ve ön kolun belirli bölümlerinde uyuşma, ağrı ve karıncalanmaya yol açan bir durumdur. Bu bilekte median isimli ana sinirin sıkışmasına bağlı olarak meydana gelir. Median sinir kol boyunca uzanır ve bilekteki karpal tünel adındaki bir kanaldan geçerek elde son bulur. Bu sinir başparmakla beraber serçe parmak dışında ki diğer tüm parmakların hareketlerini düzenler. Eğer üzerindeki baskı sebebiyle median sinire tedavi uygulanmazsa karpal tünel sendromu progresif bir hastalığa dönüşebilir. Uzun süreli tedavi görmeyen bu hastalık his kaybından güçsüzlüğe kadar çeşitli kalıcı işlev bozukluklarına neden olabilir. Dolayısıyla eğer karpal tünel sendromuna dair belirtiler görülürse bir uzmana başvurulması büyük önem taşır. “Karpal tünel sendromu nedir? Nasıl tedavi edilir?” gibi soruların yanıtlarını sizler için derledik:

Karpal Tünel Sendromu Nedir?

Karpal tünel sendromu median sinir üzerindeki baskıdan kaynaklanır. Karpal tünel insanın avuç içerisinde bulunan, kemikler ve bağ dokusu ile sınırlanan dar bir geçittir. Bu tünelden geçen ve median sinir olarak adlandırılan sinire baskı uygulandığında el, sol sağ kolda uyuşma, karıncalanma ve güçsüzlük hissi oluşur ki bu duruma karpal tünel sendromu denir. Genellikle ellerin aşırı kullanımının sonucunda ortaya çıkan bu rahatsızlık bileğin anatomi yapısı, diğer mevcut sağlık problemleri ve aynı el hareketinin sürekli tekrar edilmesi sonucunda gelişebilir. Doğru medikal tedavi uygulanarak karıncalanma ve uyuşukluk semptomları hafifletilebilir. Böylece el ve bilek normal işlevine geri dönebilir.

Karpal Tünel Sendromu Belirtileri Nelerdir?

Karpal tünel sendromunun ilk belirtisi genellikle parmaklardaki uyuşukluktur. Sabahları genellikle elle omza kadar uzanan bir uyuşma veya karıncalanma görülürken uyku pozisyonuna bağlı olarak da bu semptomlar gözlenebilir. Gündelik aktiviteler sırasında da karpal tünel sendromu semptomlarına rastlanabilir. Örneğin araba kullanma, kitap okuma ya da bir şeyler taşıma gibi bileği bükme gerektiren işler sırasında semptomlar artabilir. Hastalığın erken safhalarında elleri sallamak veya ovalamak rahatlama sağlayabilir ancak zamanla bu eylemler uyuşukluğu gidermekte yetersiz kalabilir. Karpal tünel sendromunun ilerlemesiyle el kasları küçülür ve bu durum tutma yeteneğini etkileyebilir; hastalığın ilerlemesi ayrıca ağrı ve kas kramplarına neden olabilir. Zamanla median siniri çevreleyen tahriş ve basınç sebebiyle kaslar normal şekilde çalışmayı durdurabilir. Bu durum daha az hızlı sinir uyarılarına, parmaklarda his kaybına ve zayıflığa yol açabilir. Karpal tünel sendromu belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Avuç içinde ve parmaklarda yanma, kaşıntı ve karıncalanma
• Ellerde güçsüzlük hissi ve nesneleri tutmakta zorlanma
• Parmaklarda dolaşan bir elektrik çarpması etkisi
• Kollarda doğru ilerleyen uyuşma hissi
• Parmaklarda, elinizde veya kolda ağrı ya da sızı

Karpal Tünel Sendromu Neden Olur?

Peki karpal tünel sendromu neden olur? Karpal tünel sendromu bazen doğuştan gelen bir hastalık olabilirken bilekte tekrar eden hareketler sonucunda da ortaya çıkabilir. Median siniri sıkıştıran ya da tahriş eden herhangi bir durum bu rahatsızlığı tetikleyebilir. Yazı yazma ve bilgisayar kullanma gibi tekrarlı hareketler zamanla bileği etkileyebilir. Özellikle ellerin bilek hizasının altında kaldığı pozisyonlarda yapılan işler karpal tünel sendromu riskini yükseltebilir. Obezite, romatoid artrit ve diyabet gibi hastalıkların yanı sıra bileğin kırılması da bu rahatsızlığa yol açabilir. Örneğin romatoid artrit tarafından meydana getirilen şişme ve iltihaplanma karpal tüneli daraltarak median siniri tahriş edebilir. Ayrıca karpal tünel sendromu hamilelikten sonra da ortaya çıkabilir.

Karpal tünel sendromu genellikle tek bir sebepten değil birçok risk faktörünün bir arada bulunması ile meydana gelir. Bir dizi durumun median siniri tahriş ederek ve hasar vererek riski artırdığı araştırmalarca belirlenmiştir. Örneğin anatomik olarak daha dar bir karpal tünel boşluğuna sahip kişilerde bu sendromun görülme ihtimali daha yüksektir. Bilekteki küçük kemikleri bozan bir kırık ya da çıkık durumu da karpal tünel sendromunu tetikleyebilir. Diğer risk faktörleri arasında aynı rahatsızlığı taşıyan birincil aile üyeleri ve bileğin sürekli hareket ettirilmesini gerektiren işler bulunur. Müzisyenler, berberler, terziler, fırıncılar ve bilgisayarla çalışan bireylerde karpal tünel sendromu oluşma olasılığı artar.

Karpal Tünel Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Tek bir karpal tünel sendromu testi bulunmaz. Doktor durumu gerektirdiği takdirde çeşitli testler uygulayabilir. Hastanın genel sağlık durumu, tıbbi geçmişi ve belirtileri sorgulanarak sağlık öyküsü toplanır ilk etapta. Daha sonra karpal tünel şüphesiyle başvuran hastanın eline ve bileğine fiziksel testler yapılır. Doktor median sinire basınç uygulayarak veya dokunarak herhangi bir uyuşma veya karıncalanma olup olmadığını kontrol eder. Bilek bükülerek ve esnek pozisyonda tutularak uyuşma veya karıncalanma var mı diye bakılır. Parmak uçlarının hassasiyeti hastanın gözleri kapalıyken özel bir alet ile temas ettirilerek sınanır. Bu tür testler sayesinde karpal tünel sendromunun teşhisi mümkün hale gelir. Test sonuçlarına göre yaşanan rahatsızlığın karpal tünel sendromu olup olmadığı belirlenir. Ancak benzer belirtilere sahip olan sinir sıkışması da muhtemel bir durumdur. Dolayısıyla doktorun gerçekleştirdiği testlere ihtiyaç duyulur. Eğer doktor daha ileri seviye testleri uygun görürse bu yönde adım atılabilir. Elektrofizyolojik testler, röntgen, MRI ve ultrason gibi yöntemlerle karpal tünel sendromunun tanısı konulabilir. Bu testler ayrıca karpal tünel sendromunun şiddetini belirlemek için de kullanılabilir. Sinirin başka bölgelerde baskıya maruz kalıp kalmadığı ve diğer sinirlerin etkilenip etkilenmediği bu testler ile görülebilir. İleri düzey testler sinirleri etkileyen ve karpal tünel sendromuna neden olan başka bir tıbbi durum olup olmadığını da ortaya çıkarır.

Karpal tünel Sendromu Tedavisi Nasıldır?

Karpal tünel sendromu tedavisi hastalığın evresine ve hastada meydana gelen semptomların yoğunluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Sendrom erken dönemde teşhis edildiğinde destekleyici tedavi ve çeşitli öneriler ile kontrol altına alınabilecek bir rahatsızlıktır. Önerilen tedaviler arasında hastayı el bileği hareketleri hakkında eğitmek ve bu bölgeyi zorlamadan kaçınmak bulunur. El bilek ateli olarak bilinen tıbbi cihazlar hastaların el bileklerinin normal konumda kalmasına yardımcı olur. Atel özellikle geceleyin kişinin istem dışı hareketlerle el bileğine uyguladığı baskının artışını engeller. Doktorların gerektiğini düşündüğü durumlarda bilekteki ödem ve ağrısının kontrolünü sağlamak için çeşitli ağrı kesici ve iltihap önleyici ilaçlar yazılabilir. Bazı kişilerde karpal tünel bölgesindeki iltihabın azaltılması amacıyla steroid enjeksiyonu yapılabilir. İleri vakalarda karpal tünel sendromunu tedavi etmek için cerrahi müdahale gerekebilir. Bu operasyon sırasında median sinire basınç uygulayan yapılar belirlenir ve bu yapılara müdahale edilerek sinirin rahatlatılması sağlanır. Doktorların yönlendirmesiyle uygulanan çeşitli teknikler karpal tünel tedavisine ek olarak hastalıkla ilişkili semptomları olumlu bir şekilde etkileyebilir. Bu teknikler ise şöyledir:

• Karpal tünel sendromu egzersizleri: “Karpal tünel sendromuna ne iyi gelir?” diye merak ediyorsanız elin yumruk yapılarak, parmakların düz hale getirilmesi ve bu hareketin 5-10 kez tekrarlanması el bileği baskısını kısa süreliğine azaltabilecek bir egzersiz olduğunu bilmelisiniz. Ayrıca her iki saatte bir ellerin vücudun önünde sallanması da karpal tünel rahatsızlığına yardımcı olabilir.
• Bileklik kullanımı: Sol ve sağ el uyuşması durumunda el bileğini sabit bir pozisyonda tutarak median sinire uygulanan basınçtaki rahatlamayı sağlayan bileklikler hem gündüz şikayetleri arttırabilecek hareketlerden kaçınmada hem de gece uyurken bilinçsiz zorlayıcı el bileği hareketlerini engellemede yardımcı olabilir.

KAYNAK: https://www.ninds.nih.gov/health-information/disorders/carpal-tunnel-syndrome

SIK SORULAN SORULAR