Tırnak Batması Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Tırnak batması genellikle ayak baş parmağında görülen ve hayat kalitenizi düşürebilen rahatsız edici bir durumdur. Bu durum tırnağın cilt altına batıp büyümeye devam etmesiyle oluşur ve bu da ağrıya, kızarıklığa, şişmeye hatta enfeksiyona neden olabilir. Bu blog yazısında tırnak batmasının tam olarak ne olduğunu, hangi belirtilerin göz önünde bulundurulması gerektiğini ve hangi tedavi seçeneklerinin mevcut olduğunu detaylıca inceleyeceğiz.
Tırnak Batması Nedir?
Tırnak batması tırnağın yatağına doğru büyüme eğilimi gösterdiği ve acıya neden olan bir sağlık durumudur. Genelde ayak baş parmağında meydana gelir ve tırnağın kenarının veya köşesinin çevreleyen cilde batması sonucunda oluşur. Ayak tırnak batması durumunu deneyimlemek acı verici olabilir ve zamanında müdahale edilmezse enfeksiyon riski vardır. Enfeksiyon belirtisi olarak iltihaplanma görülebilir. Bu durum ağrının daha da artmasına sebep olur ve diğer semptomlarla beraber sıcaklık artışı, şişme ve akıntı gibi belirtiler eklenir.
Tırnak Batmasının Aşamaları Nelerdir?
Tırnak batması üç evrede gerçekleşir. İlk evresinde kızarıklık ve şişlik ile hafif ağrı ve yanma hissi görülür. Tedaviye başlanmazsa ikinci evreye geçiş yapılır. Burada tipik enfeksiyon belirtisi olan dolama görülür. İlk evredeki kızarıklığa ek olarak beyaz alanların oluşumu iltihaplı akıntılar ve etin daha fazla şişmesi söz konusudur. Üçüncü evrede ise granülasyon dokusu adı verilen farklı etli parçalar, kanama, kuruma ve kabuk bağlama gibi semptomlar gözlenir. Tırnak batmasının en kötü hali üçüncü evrede görülür ve tedavisi daha zor ve agresif olabilir. Bu yüzden önemli olan erken evrede tırnak batmasının farkına varıp tedavi sürecini başlatmaktır.
Tırnak Batması Neden Olur?
Peki tırnak batması neden olur? Hem erkeklerde hem de kadınlarda eşit miktarda görülen tırnak batması durumu terli ayaklara sahip bireylerde daha yaygın olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yaşlandıkça ayak tırnaklarının kalınlaşması sebebiyle yaşlı insanlar daha fazla risk taşır. Ayak tırnağını ağırlık altında ezme veya defalarca topa vurma gibi nedenlerle tırnak yaralanması, yanlış bir biçimde -deriye doğru büyüyecek şekilde açılı- kesilme ve ayakların temiz ya da kuru tutulamaması gibi uygun olmayan hijyen alışkanlıkları da tırnak batmasına yol açabilir. Özellikle ayak baş parmak ağrısı yaşatan sıkı çoraplar, dar ya da düşük tabanlı ayakkabılar, bakımsız ve kavisli ayak tırnakları, yanlış yürüme ve duruş biçimi ile genetik faktörler nedeniyle tırnak batması sorunu yaşanabilir. Egzersiz esnasında yoğun bir şekilde kullanılan ayaklar, tırnak batmasına karşı daha duyarlı hale gelebilir. Tekrarlayan tekme hareketleri veya uzun süreli ayaklara yönelik baskı gerektiren aktiviteler, kişinin ayak tırnağının zarar görmesine ve dolayısıyla tırnak batma riskinin artmasına yol açabilir. Bu tür aktivitelere örnek olarak bale, dövüş sporları ve futbol verilebilir.
Tırnak Batması Belirtileri Nelerdir?
Tırnak batması acı verici olabilir ve genellikle zamanla kötüleşir. Tırnak batmasının erken belirti ve semptomları arasında tırnağın kenarındaki derinin hassasiyet kazanması, şişmesi veya sertleşmesi yer alır. Parmağa basınç uygulandığında ağrının artması ve parmak etrafında su toplaması görülmesi de bu belirtiler arasındadır. Eğer bu evreden sonra ayak parmağı enfeksiyon kaparsa kırmızılaşan ve şişen cilt, ağrı, kanama, irin akması ve ayak parmağı çevresinde derinin aşırı büyümesi durumu belirtiler arasında sayılabilir.
Tırnak Batmasına Ne İyi Gelir?
“Tırnak batmasına ne iyi gelir?” sorusu da merak edilen bir konudur. Enfeksiyonu engellemek adına tırnak batması başladığında hemen tedaviye başlamak önemlidir. Hafif durumlarda evde uygulanabilecek ufak tedbirler yeterli olabilir. Ancak daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilmektedir. Tırnak batması için evde denenebilecek bazı yöntemler şunlardır:
- Sabunlu sıcak su banyosu: Etkilenen ayağınızın suya batırılması şişliği azaltmaya ve ağrınızı hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayaklarınızı günde 3 kez her seferinde yaklaşık 20 dakika boyunca ılık ve sabunlu suda bekletmek etkili bir çözüm olabilir. Su içerisine eklenen epsom tuzları da ekstra rahatlama sağlayabilir. Epsom tuzu doğada bulunan iyileştirici özellikteki magnezyum sülfat tuzlarıdır.
- Elma Sirkesi: Bilimsel bulgular yetersiz olsa da elma sirkesinin antiseptik, anti-inflamatuar ve ağrı kesici özelliklere sahip olduğu görüşü yaygındır. Tırnak batmasına karşı bir tedavi yöntemi olarak, bir kaba ılık suya yarım çay bardağı elma sirkesi eklenir ve etkilenen ayak bu suda günde 20 dakika boyunca bekletilir. İşlem sonrasında ayaklar tamamen kurutulmalıdır.
- Rahat Ayakkabı ve Çorap Giymek: Ayağı çok sıkı saran ayakkabı ve çoraplar parmak uçlarına baskı yapabilir. Bu durum tırnak batmasının başlıca sebeplerinden biridir. Batmayı önlemek veya kötüleşmesini engellemek için ayak parmaklarını sıkıştırmayacak şekilde rahat ayakkabılar ve çoraplar tercih edilmelidir. İyileşme döneminde ise terlik ya da sandalet giymek ayak parmaklarındaki baskıyı azaltabilir.
- Batık Tırnak Koruyucu Kullanmak: Batık tırnak koruyucular, etkilenen alanı koruma altına alarak rahatlama sağlar. Bunlar halka şeklinde ya da parmağı tamamen kaplayan kılıf formunda olabilir. Bazı koruyucu ürünler, tırnakları yumuşatmaya yardımcı olan ve iyileşme sürecini hızlandıran medikal jelle birlikte satılır.
Tırnak Batması Nasıl Geçer?
Peki tırnak batması nasıl geçer? Tırnak batmasının daha çabuk iyileşmesi için belirli önlemler alınabilir. Bu kapsamda aşağıdaki uygulamalar etkili sonuçlar sağlayabilir:
- Ayak tırnağının altına pamuk veya diş ipi yerleştirmek tırnak batmasının iyileşmesine katkıda bulunabilir. Ayaklar günde 3-4 kez ortalama 20 dakika boyunca ılık suda bekletildikten sonra batık tırnağın alt kısmına temiz bir pamuk parçası veya mumlu diş ipi eklenir. Bu işlem tırnağın cilt kenarını aşıp büyümesine destek olur.
- Ayakların gün boyunca kuru tutulması gerekmektedir.
- Tırnakların batma problemi düzelene kadar kesilmemeli, uzamasına izin verilmelidir.
- Eğer enfeksiyon varsa antibiyotik içeren kremler kullanılmalı ve kremin üzeri bandajla örtülmelidir.
- Rahat ayakkabıları tercih etmek de önemlidir.
Tırnak Batmasıyla İlgili Tedavi Seçenekleri Nelerdir?
Evdeki çözüm önerileri tırnak batmasını iyileştiremiyorsa parmağınız aşırı derecede şişip ağrıdığında, bölgede yoğun hassasiyet ve ısı artışı hali oluştuysa veya irin gelmeye başladıysa özellikle de diyabet hastasıysanız bir dermatologla görüşmek en akıllıca seçenek olacaktır. Eğer doktor tırnak batmanızın enfeksiyon belirtisi taşıdığını fark ederse oral antibiyotik tedavisi uygulayabilir. Duruma göre tırnağınızın bir kısmının ya da tamamının kesilip çıkartılması da gerekebilir. Eğer ciddi bir tırnak batması durumunuz varsa tırnağınızın bir kısmı ya da tamamı tırnak batması ameliyatı ile çıkartılabilir. Evde denenen tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığında, tekrarlayan tırnak batma hikayeniz olduğunda, diyabet gibi komplikasyon riskini arttıran bir hastalığınız bulunduğunda ameliyat önerilir.
Durumunuza bağlı olarak ayak tırnağınızın bir kısmının veya tamamının çıkarılması gerekebilir. Ameliyat öncesi ayak antiseptik solüsyonlarla temizlenir ve anestezik bir maddeyle tırnak yatağı uyuşturulur. Bu işlem biraz rahatsızlık verebilir. Ameliyattan hemen önce kanamanın kontrol altına alınabilmesi için parmak köküne turnike yerleştirilir. Hazırlık sürecinden sonra doktor tırnağı yatağından ayırmak için makas ve diğer özel aletler kullanılır. Tırnak batmasının olduğu bölgeden başlanarak tırnak köküne doğru dikey bir kesim yapılır. Ardından kesilen tırnak kısmı çekilerek çıkarılır. Bazen tamamını çıkarmak gerekebilir. Sonrasında batıklığa sebep olan kısımda tırnak kökünü yok etmek için elektrikli ısıtma cihazı olan koter veya asidik bir solüsyon kullanılır. Uygulama alanındaki tırnak genellikle uzamaz; eğer uzarsa yeni tırnak dokusu farklı bir yapıya sahip olabilir. İşlem sonunda parmağa vazelin kaplı bir bandaj uygulanır.
Tırnak Batması Nasıl Önlenir?
Tırnak batması tedavisi kadar bu durumun nasıl önlenebileceği de merak edilen bir konudur. Önlem adına atılabilecek adımlar aşağıdaki gibidir:
- Tırnaklarınızı düz bir çizgi halinde kesmeye özen gösterin. Tırnaklarınızı ayak parmağınıza benzer bir şekilde kıvırmamalısınız. Eğer pedikür yaptırıyorsanız tırnaklarınızın düz kesilmesi için talepte bulunun.
- Ayak tırnağının boyutunu ortalama seviyede tutun. Çok kısa bir biçimde tırnak kesimi yaparsanız ayakkabıların parmaklara uyguladığı baskı nedeniyle tırnağın dokuya doğru büyümesi söz konusu olabilir.
- Uygun bedende ayakkabı tercih edin. Parmağa fazla baskı uygulayan veya sıkıştıran tip ayakkabılar tırnağın etrafındaki doku üzerine büyümesini tetikleyebilir. Eğer ayağınızda sinir hasarı mevcutsa ayakkabının ne kadar dar olduğunu hissetmeyebilirsiniz. Özellikle ayak problemleri yaşayan kişilerin uygun bedenli ve rahat ayakkabıları satın alabilecekleri uzman mağazaları tercih etmeleri önerilir.
- Koruma sağlayan ayakkabılara yönelin. Eğer işiniz dolayısıyla ayak parmaklarınız yaralanma riski taşıyorsa çelik burunlu gibi koruyucu ayakkabıları kullanın.
- Ayaklarınıza dikkat edin. Diyabet hastasıysanız her gün ayaklarınızı kontrol etmek ve batık tırnak veya diğer ayağa bağlı sorunları tespit etmek önemlidir.
KAYNAK:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ingrown-toenails/symptoms-causes/syc-20355903
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ingrown-toenails/diagnosis-treatment/drc-20355908
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17664-ingrown-toenails
https://orthoinfo.aaos.org/en/diseases--conditions/ingrown-toenail/
Tırnak batması tedavisinin son çözümü cerrahidir. Üçüncü evreye ulaşılmış, uygulanan tedavi yöntemlerinden fayda görülmemiş ya da durum daha kötüye gitmişse cerrahiye başvurulabilir. Genelde cerrahi işlem esnasında batmış olan kısım alınır bazen de dikiş atılır. Tırnağın tamamen çekilmesi çözüm getirmez. Tel uygulamaları sonrasında bile nüks yaşanabilir. Fenol ile matrisektomi adındaki bir metot ile tırnak batması tedavisinde yüksek başarı oranları elde edilebilir. Bu işlemde sadece tırnağın batmış olan kısmı kökten itibaren alınır ve buradan tekrar tırnak büyüyerek batma oluşturmasını engellemek için kimyasal bir madde ile bu alan öldürülür. Böylece tekrar batma riski minimuma indirgenmiş olur.
Bebeklerde tırnak batmasının en yaygın sebebi, tırnakların fazla derin kesilmesidir. Çünkü bebekler yere basmadığı ve yanlış ayakkabı giymediği için bu durum daha sık meydana gelir. Bebeklerin ayaklarının dolgun ve etli olması da tırnakların büyürken yanlara doğru yönelmesine ve sonuç olarak tırnak batmasına neden olabilir. Tırnak batması durumu bebeklerde nadiren rastlanır ve genellikle antibiyotik içerikli kremler yardımıyla tedavi edilir. Ancak bazen, doğum esnasında el ve ayak tırnaklarına travma yaşanmışsa, tırnak şeklinde bozulmalar veya değişimler olabilir.
Manikür-pedikür uygulamaları da bazen tırnak batmasına sebep olabilme potansiyeli taşır. Bu yüzden manikür-pedikür uygulamalarına bir süre ara vermek faydalı olacaktır. Tırnağın köşeleri oval biçimde değil düz ve etten serbest kalacak şekilde yarım cm kadar uzun kesilmelidir. Batık olan tırnak ile et arasına pamuk gibi bir engel yerleştirebilirsiniz.
Tırnak diplerinde görülen şişlik, birçok hastalığın belirtisi olabilir. En sık karşılaşılan durum bölgenin yerel enfeksiyonuna bağlı dolamadır. Sedef hastalığı da tırnak diplerinde şişmeye yol açabilir. Romatizmal hastalıklarda ise tırnağın çevresindeki kemik dokusundan kaynaklanan şişlikler meydana gelebilir. İlaç reaksiyonları sonucunda özellikle çocuklarda tırnak dibinde şişlikler görülebilir ve ayrıca ateşli hastalıklar veya aşılar sonrasında çocuklarda tırnak kökünde kızarıklık ve şişlikler gözlenebilir.
Evet her ne kadar birbirine benzese de dolama ve tırnak batması arasında fark bulunur. Her dolama durumu tırnak batmasına neden olmayabilirken, tırnak batması genellikle dolamaya sebep olur. Dolama el parmaklarında da görülebilir fakat bu durumun tırnak batmasına neden olduğunu söyleyemeyiz.
Bazı parmaklar arasında mantar oluşumu görülür ve bu mantar, ayağın veya elin iç kısmına sızarak enfeksiyona yol açabilir. Bu durum genellikle travma sonucu ortaya çıkan bir iltihaplanma halidir ve tırnakta da gelişebilir.
Eğer ayak parmağında tırnak batması sonucu iltihap oluşmuşsa, ilk adım olarak tırnak batmasının engellenmesi gerekmektedir. Sorunun ana nedeni ele alınmalıdır. Uzman denetiminde antibiyotikli kremler kullanarak bu sorun giderilebilir.
İnsan bedeninde ve cildinde çok sayıda mikrop ve bakteri bulunur. Bu mikroplar ve bakteriler toprak, toz gibi dış etkenler aracılığıyla da vücuda girebilir. Ayak parmağında bir yeri koparıldığında, yani derinin tırnak bariyeri yok olduğunda, dıştaki mikroplar bu alanlara yerleşerek enfeksiyon oluşturabilir.
Eğer küçük ve lokalize bir enfeksiyon söz konusuysa, antibiyotikli kremler etkili olabilir. Ancak, ağrı, ödem, şişlik gibi semptomlara ve hatta ateşe yol açabilecek daha ciddi bir enfeksiyon varsa, sistemik antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Ayak tırnağı çekildikten sonra 4-5 gün içinde iyileşmeye başlar ve ağrı azalır. Pansuman bakımı düzenli bir şekilde yapılmalıdır. Tırnağın tamamen yeniden çıkması ise yaklaşık 4 ay sürebilir.
Eğer el veya ayakta tırnak batması sorunu varsa, tırnakların nasıl kesildiği büyük önem taşır. Tırnağın köşeleri oval olarak kesilmemeli, 90 derece açı ile ve deriden yarım cm kadar uzun olacak şekilde kesilmelidir.
Tırnak batması durumunda, uzman doktorun önerdiği medikal tedavi uygulanmalıdır. Sirkenin asidik yapısı nedeniyle belki iltihabın dışarıya atılmasına yardımcı olabilir ancak bunun bilimsel bir geçerliliği yoktur.
Tırnağın çekildiği günden itibaren pansumanın 4 gün boyunca yüzeyde kalması gerekmektedir.
Anormal ve iyileşmeyen dokuların çıkarılmasının ardından tırnağın yeniden batması genellikle beklenmez. Ancak, sadece tırnak çekilip iltihaplı ve anormal doku alınmadığında, tırnağın yeniden batma riski mevcuttur.
Tırnak mantarı olan kişilerde genellikle tırnak batması da oluşabilir. Ayrıca parmakların birbirine basınç uygulaması sonucu da tırnak batma durumu yaşanabilir. Tırnaklarını hatalı şekilde kesenler, uygun olmayan ayakkabıları tercih edenler, parmak deformasyonu yaşayanlar, spor ya da bale ile ilgilenenler, ayakta çalışmayı gerektiren meslek grupları arasında tırnak batması görülür.
Tırnak batması acil bir durumdur ve ciddi ağrılara yol açar. Eğer tedavi edilmezse, tırnağın yapısında bozulmalara neden olur. Bu nedenle tırnak batmasının önemsenmemesi veya tedavi edilmemesi yanlıştır. Bununla birlikte, tırnak batmasını tedavi etmek amacıyla pediküre giderek batık yerlerin kesilmesi de hatalı bir tedavi yöntemidir. Çünkü yanlış yapılan pedikür, tırnak batmasına sebep olabilir.
Parmak iltihabını evde tedavi etmek için ılık su ve antibakteriyel sabun kullanarak parmağınızı temizleyin. Bu, bölgedeki bakterileri öldürmeye yardımcı olur. Parmak iltihabını kurutmak için steril bir bez veya bandaj kullanın. Nem, bakterilerin çoğalmasına yardımcı olduğundan, bölgenin kuru kalması önemlidir. Antiseptik bir merhem sürün ve steril bir bandajla kaplayın. Bu, enfeksiyonu kontrol altında tutacak ve iyileşme sürecini hızlandıracaktır. İltihaplı parmağınızı yüksek tutun. Bu, şişliği azaltmaya yardımcı olacaktır. Ağrının şiddetine bağlı olarak, reçetesiz satılan ağrı kesicileri kullanabilirsiniz. Durum iyileşmezse veya kötüleşirse, derhal bir sağlık profesyoneli ile görüşün.
Not: Yukarıdaki bilgiler genel önerilerdir ve profesyonel tıbbi tavsiye yerine geçmemelidir. Her zaman bir sağlık uzmanı görüşü alınmalıdır.
Yorum Ekle
