Tırnak Mantarı Nedir? Tırnak Mantarı Tedavisi Nasıldır?

 

Tırnak mantarı tıbbi adıyla onikomikozis tırnaklardaki enfeksiyona verilen isimdir. Bu rahatsızlık genellikle tırnakların altına yerleşen ve zamanla yayılan mikroskobik mantarlar tarafından oluşturulur. Tırnak mantarı sadece estetik bir sorun değildir aynı zamanda çeşitli rahatsızlıklara da yol açabilir. Özellikle ayak tırnaklarını etkileyen bu enfeksiyon kaşıntı, kızarıklık ve tırnak yapısında bozulmaya neden olabilir. Tırnak mantarı hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.

Tırnak Mantarı Nedir?

Tırnak mantarı genellikle tırnağın ucunda beyaz veya sarı bir nokta şeklinde beliren yaygın bir rahatsızlıktır. Hafif vakalarda bu durum kişinin yaşamını etkilemez ve tedavi gereksinimi hissettirmez. Ancak bazen tırnak mantarı ağrılı, kalınlaşmış tırnaklara sebep olabilir. Bu duruma alternatif olarak onikomikoz veya tinea unguium da adı verilir.

Tırnak Mantarının Belirtileri Nelerdir?

Tırnak mantarı genellikle kalınlaşmış, beyaz-sarı veya kahverengi renkteki değişimler, yapısında ufalama veya düzensizlikler, şekil bozuklukları ve hafif bir koku ile kendini belli eder. Ayak tırnaklarında görülen tırnak mantarı el tırnağındaki mantardan çok daha yaygındır.

Tırnak Mantarı Neden Olur?

Mantar türü enfeksiyonlarına fungus adı verilen çeşitli mikroorganizmalar yol açar. Bunun yanı sıra maya ve küflerde tırnağın enfekte olmasına neden olabilir. Tüm yaş gruplarında tırnak mantarı görülmesine rağmen yaşlılarda daha sık rastlanılır. Yaşlandıkça tırnaklar daha kuru ve kırılgan bir yapıya sahip olur. Bu durum tırnak çatlamalarına ve mantarların daha kolay yerleşmesine sebebiyet verir. Ayrıca yaşlılıkta tırnak mantarının daha sık görülmesinin başka bir nedeni de ayaklardaki kan dolaşımının yavaşlaması ve bağışıklık sisteminin zayıflamasıdır. Ayak tırnağındaki mantar enfeksiyonu bazen ayağın diğer bölgelerinden başlayarak tırnağa yayılır. Başkasından enfeksiyon kapılması ise çok nadir görülen bir durumdur.

Peki el tırnak mantarı neden olur? Ellerdeki tırnak mantarı genellikle birçok farklı çeşidi bulunan dermatofit adı verilen bir tür mantarın sebep olduğu bir enfeksiyondur. Bu tür mantarlar sıcak ve nemli ortamlarda özellikle de kamusal alanlarda yaygındır. Havuzlar, spor salonları ve duşlar bu tür mantarların kolayca bulaştığı yerlerdir. Tırnak mantarı genellikle ayaklarda görülse de ellerde de meydana gelebilir. Mantar enfeksiyonu başlangıçta genellikle tırnağın ucu veya kenarında belirginleşir ve zamanla tırnağın tamamına yayılır. Tırnak renginde değişiklik, kalınlaşma ve kırılganlık gibi belirtiler gösterebilir. Kişisel hijyen eksikliği, sürekli nemli el ve ayaklar, aynı zamanda zayıflamış bağışıklık sistemi de tırnak mantarının oluşmasına katkıda bulunabilir. Özellikle diyabet veya HIV gibi durumları olan kişilerde tırnak mantarı daha yaygındır. Önlem almak için el ve ayaklarınızı düzenli olarak temiz ve kuru tutmanız önemlidir. Ayrıca kamusal alanlarda terlik giymek ve kişisel bakım ürünlerini paylaşmamak da riski azaltabilir.

Tırnak Mantarı Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorlar genellikle muayene esnasında tırnak mantarını kolayca belirleyebilir. Ancak bazen doktorlar hangi mantar türünün enfeksiyona yol açtığını belirlemek ister. Bu nedenle laboratuvar testleri için tırnaktan örnek alınabilir. Psoriasis gibi bazı hastalıklar tırnak mantarı ile benzer semptomları gösterebilir. Ayrıca bakteriler de tırnaklara bulaşabilir. Enfeksiyonun kaynağını bilmek en etkili tırnak mantarı tedavisi yöntemini belirlemekte önem teşkil eder.

Tırnak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Tırnak mantarının tedavisi karmaşık olabilir. Eğer bireysel bakım önlemleri ve reçetesiz alınan en iyi tırnak mantarı ilacı işe yaramazsa bir doktora başvurmak gereklidir. Tedavi yöntemi durumun şiddetine ve mantarın türüne göre değişebilir. Tırnak mantarı iyileşse dahi tekrar nüksetme ihtimali vardır ve tedavinin etkisini görmek aylar sürebilir. Saç dökülmesi gibi tırnak mantarının tedavisi de zorlu olabilir. Birçok hasta saç ekimi sonrası daha rahat bir süreç geçirmek için saç ekim kliniklerine yönelebilir.

Tırnak Mantarı Tedavisi İlaçları

Bu tip enfeksiyonlarda doktorlar genellikle ağız yoluyla alınan veya doğrudan tırnağa uygulanan antifungal tırnak mantarı ilacı önerir. Bazı durumlarda oral ve topikal antifungal tedaviler birlikte kullanılabilir.

Oral antifungal ilaçlar: Bu ilaçlar çoğunlukla tırnak mantarı tedavisinde ilk seçenektir çünkü topikal ilaçlara göre enfeksiyonu daha hızlı temizlerler. Terbinafin ve itrakonazol gibi maddeler içeren bu ilaçlar genellikle reçetelenir. Bu ilaçlar yeni tırnağın enfeksiyondan temizlenmesine yardımcı olur ve aynı zamanda enfekte olan kısım yavaşça yenilenir. Oral antifungal ilaçların kullanım süresi genellikle 6 ile 12 haftadır ancak tırnak tamamen yenileneceği için tedavinin etkisi hemen gözlemlenemeyebilir. Enfeksiyonun tamamen ortadan kalkması dört ay veya daha fazla sürebilir. Oral antifungal ilaçlar ciddi yan etkilere neden olabileceği için bu tip ilaçları kullanırken düzenli kan testleri gerekebilir.

Antifungal oje: Siklopiroks adlı bir antifungal oje de bir diğer tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Bu oje enfekte olan tırnaklara ve çevredeki dokuya her gün uygulanmalıdır. Yedi gün sonunda uygulanan katmanlar alkol ile temizlenir ve oje tekrar sürülür. Bu tür ojelerin etkili olabilmesi için yaklaşık bir yıl boyunca her gün kullanılması gerekir.

Antifungal tırnak kremi: Doktorunuz tırnaklarınıza uygulanacak bir mantar karşıtı krem önerisi yapabilir. Bu kremler genellikle tırnak inceltildikten sonra daha etkili olur. Tırnakları inceltmek adına doktorunuz üre içeren bir losyon tavsiye edebilir veya bunu kendisi bir törpü ya da benzeri bir araçla gerçekleştirebilir.

CERRAHİ İŞLEM

Bazı belirli durumlarda doktorunuz enfeksiyonlu bölgeye direkt antifungal ilaç uygulayabilmek amacıyla tırnağın geçici olarak çıkarılmasını önermiş olabilir. Bazı ciddi tırnak mantarı vakalarında ilaç tedavisi işe yaramayabilir. Enfeksiyonun şiddeti çok yüksekse veya aşırı ağrınız varsa tırnağın kalıcı olarak çıkarılması gerekebilir.

Tırnak Mantarına Ne İyi Gelir? Tırnak Mantarı Nasıl Geçer?

Peki tırnak mantarı nasıl geçer? Özellikle ayak başparmak tırnak mantarı tedavisi için bazı yöntemler bulunur. Reçetesiz alabileceğiniz mantar karşıtı tırnak kremleri ve merhemlerini deneyebilirsiniz. Eğer tırnaklarınızda beyaz lekeler görüyorsanız onları törpüleyin, suya batırın, kurulayın ve ardından mantar karşıtı krem veya losyon uygulayın. Tırnaklarınızı kesip inceltin. Bu işlem tırnak üzerindeki baskıyı azaltarak ağrınızı hafifletebilir. Bu işlemleri bir mantar karşıtı tedavi öncesi yaparsanız ilaç tırnağın daha derin tabakalarına ulaşabilir. Düzenli ayak bakımını ihmal etmeyin. Eğer ayaklarınıza kan akışını zayıflatan bir durumunuz varsa ve tırnaklarınızı kendiniz kesemiyorsanız düzenli olarak bir ayak sağlığı merkeziyle iletişime geçin.

Tırnak Mantarı Önlenebilir mi?

Aşağıdaki alışkanlıklar tırnak mantarının önlenmesi,tekrarlayan mantar enfeksiyonlarından korunma ya da ayak tırnak mantarı engellenmesi konusunda yardımcı olabilir:

• Bir enfekte tırnağa dokunduktan sonra ellerinizi mutlaka yıkayın. Yıkadıktan sonra ise tırnaklarınıza nemlendirici sürün.
• Tırnaklarınızı kestikten sonra kenarlarını bir törpü ile düzgünleştirin ve kalınlaşmış bölgeleri inceltin. Her kullanım sonrasında tırnak makası ve törpünüzü dezenfekte edin.
• Teri emen çoraplar giymeyi tercih edin ya da ekstra bir çift çorap bulundurarak düzenli olarak değiştirin. Ayakkabı seçiminizi ise nefes alabilen materyallerden üretilmiş olanlardan yana yapın.
• Havuz başında ve soyunma odalarında mutlaka terlik kullanın. Manikür işlemleriniz için her müşteriye özel sterilize aletler kullanan güzellik salonlarını tercih edin.
• Tırnak cilası, oje ve takma tırnak kullanmaktan kaçınmalısınız.

Tırnak Mantarı Nedeniyle Ne Zaman Doktora Görünmeli?

Peki tırnak mantarı neden olur? Eğer uyguladığınız ev bakım yöntemleri tırnak mantarınıza çözüm olmuyor ve tırnağınızda renk değişimi, kalınlaşma ya da deformasyon görülüyorsa doktora gitmelisiniz. Diyabet hastalığınız varsa ve tırnak mantarı olduğunu düşünüyorsanız hemen bir uzmana danışmalısınız.

 

KAYNAK:  https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nail-fungus/symptoms-causes/syc-20353294

SIK SORULAN SORULAR