Çocuklarda En Sık Görülen Boğaz Problemi: Tonsilit ve Tedavisi
Tonsilit çocuklarda sıkça karşılaşılan bir problemdir ve zaman zaman hayatlarını olumsuz etkileyebilir. “Çocuklarda tonsilit nedir? Nasıl tedavi edilir?” gibi soruların yanıtlarını sizler için derledik.
Tonsilit Nedir?
Boğaz ağrısı genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarından kaynaklanır ve çocuklar arasında yaygın bir rahatsızlıktır. Üst solunum yolunu burun, adenoidler veya geniz eti, tonsiller veya bademcikler, farenks ya da boğazın arka duvarı ve vokal kordlar veya ses telleri oluşturur. Bademcikler dilin hemen yanında bulunan ve sağ ve sol tarafta birer adet bulunan ağız içindeki bağışıklık savunma organlarıdır. Hem nefes alıp verme hem de beslenme sırasında ağıza gelen mikroplarla ilk karşılaşan organlardır. Bu mikroplarla karşılaştıklarında antikor denilen bağışıklık sistemi hücreleri üretirler ve bu antikorlar mikroplara bağlanarak onları etkisiz hale getirirler. Bu hayati görevi olan organlar bakteri ve virüslerin yoğun saldırısına uğradığında tonsillit veya bademcik iltihabı ortaya çıkar. Özellikle çocuklarda sık görülür ve bu yaş grubunda boğaz ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir.
Bademcik İltihabına Ne Sebep Olur?
Peki tonsilit neden olur? Tonsillit genellikle adenovirüs, influenza, epstein-barr virüsü (mono) gibi virüsler tarafından yaşanır. Bakteriler de bu duruma sebep olabilir en yaygın olanı A grubu streptokok (strep boğaz) bakterisidir. Nadiren enfeksiyon dışında başka faktörler de bademcik iltihabına yol açabilir.
Tonsillit Nasıl Teşhis Edilir?
Tanı koymak için öncelikle ağız içi, boğazın arka kısmı ve boyun kontrol edilir. Daha sonra strep testi ve laboratuvar testleri talep edilebilir.
Tonsilit Belirtileri Nelerdir?
Çocukların ilk üç yaşında görülen bademcik enfeksiyonlarının çoğunluğu genellikle virüslere bağlıdır. Bakteriyel enfeksiyonlar daha nadir görülür ancak belirtileri farklılık gösterir. Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda genellikle bademciklerde kızarıklık, hafif ateş, boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, burun akıntısı, öksürük ve geniz akıntısı belirtisi görülür. Bakteriyel enfeksiyonlar 38-39 °C üzeri ateş, boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, mide bulantısı, kusma ve bazen karın ve kulak ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Dahası, eklem ağrıları ve boyundaki lenf bezlerinde ağrı da olabilir. Her ne kadar boğaz ağrısı hem viral hem de bakteriyel enfeksiyonların yaygın bir belirtisi olsa da bütün boğaz ağrıları bademcik iltihabını işaret etmez. Özellikle yaz mevsiminde soğuk gıdalar ve içecekler tüketmek boğazda ve bademciklerde hassasiyete bağlı ağrılara sebep olabilir. Ancak bu türden ağrılar genellikle geçicidir.
Tonsilit Bulaşıcı mı? Çocukları Korumak İçin Neler Yapılabilir?
Peki tonsilit bulaşıcı mı? Evet tonsillit bulaşıcıdır. Hapşırma ve öksürme yoluyla, hastalığına sebep olan mikroorganizma bir kişiden diğerine geçebilir. Enfeksiyonlar genellikle damlacıkla, direkt temas veya mikroplu gıdalarla bulaşır. Yaz mevsiminde klimalı ortamlarda uzun süre kalmaktan kaçınılmalı, klimaların filtreleri düzenli olarak antibakteriyel ürünlerle temizlenmeli, hijyenik koşullarda hazırlanmış gıdalar tercih edilmelidir. Ayrıca çocukların toplu halde bulunduğu yerlerin havalandırma sistemleri hijyenik olmalı ve ortak kullanım alanlarında tek kullanımlık havlu, mendil gibi ürünlerle temizlik yapılmalıdır.
Tonsilit Nasıl Tedavi Edilir?
Viral bademcik iltihabında antibiyotik etkisizdir ve bu yüzden verilmez. Yalnızca ağrı kesici veya ateş düşürücü ilaçlar gibi semptomları hafifleten tedaviler uygulanır. Ancak bağışıklık sistemi zayıf olan hastalarda viral enfeksiyon tespit edildiğinde ikincil bir bakteriyel enfeksiyona karşı koruma amacıyla antibiyotik verilebilir. Bakteriyel bademcik iltihabında ise sıklıkla A grubu beta hemolitik streptokok adlı halk arasında beta mikrobu olarak bilinen bakteri sorumludur. Bu bakteri tedavi edilmezse akut romatizmal ateş (ARA) adı verilen ve kalp, eklemler, beyin, ciltte hasara yol açabilen ölümcül bir hastalığa neden olur. Bu rahatsızlık genellikle 5-15 yaş arası çocuklarda görülür. Bu yüzden çocukların şiddetli ve yüksek ateşli boğaz enfeksiyonları durumunda acilen doktora başvurması gereklidir.
Çocuklarda Geniz Eti ve Geniz Eti Belirtileri Nelerdir?
Geniz eti çocukluk döneminde en yaygın rastlanan hastalıklardan biridir ve burun arkasındaki rosenmuller fossa denilen boşlukta bulunur. Özellikle 2-10 yaş arası çocuklarda genetik, geçmiş üst solunum yolu enfeksiyonları ve alerjik reaksiyonlar sonucu büyüyebilir ve bulunduğu boşluğu tıkayabilir. Bu büyüme sonrasında çocuklar genellikle burun tıkanıklığı, gece horlama, ağızdan uyuma, sürekli antibiyotik kullanımına rağmen geçmeyen burun akıntısı ve sık rinosinüzit atakları gibi belirtiler gösterir. Sürekli burun tıkanıklığı, gece ağızdan uyuma, horlama, geniz akıntısı, sabahları yorgun uyanma, iştahsızlık ve kuru öksürük geniz eti sorunlarının belirtileri olabilir. İlerleyen aşamalarda geniz eti problemleri kulakta işitme kaybı veya orta kulakta sıvı birikimi gibi semptomlara yol açabilir. Bu nedenle boğaz enfeksiyonu tonsilit ve tüm belirtiler dikkate alınmalıdır.
KAYNAK: https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/Tonsillitis/
SIK SORULAN SORULAR
Bademcik iltihabı her yaş grubunda ve herkeste görülebilir. Ancak strep boğaz genellikle 5-15 yaş arası çocuklar ve gençlerde daha yaygındır.
Geniz eti ameliyatı için net bir alt yaş sınırı bulunmamaktadır. Genel olarak tercih edilen 2 yaş üzeridir ancak tıkayıcı boyuta ulaşan bir geniz eti varsa 2 yaşın altında da ameliyat yapılabilir.
Genel anestezi ile yapılan operasyon yaklaşık olarak 10 dakika sürer. Çocuğa ameliyathaneye girmeden önce sakinleştirici şurup verilir ve bu şekilde ameliyathane içine alınır. Daha sonra yaklaşık 15 dakikalık bir anestezi sürecinin ardından operasyon gerçekleştirilir.
Eğer çocuğunuz bir yıl süresince en az 7 kez, iki yıl boyunca her yıl en az 5 kez ve üç yıl içinde her yıl en az 3 kez bademcik enfeksiyonuna yakalanmışsa bademciklerinin alınması özellikle akut romatizmal ateş gibi hastalıklara karşı koruma sağlamak amacıyla önerilebilir.
Yorum Ekle
