Papatya çayı sadece hoş aroması ve lezzeti ile değil sağlık üzerindeki etkisiyle de dünya genelinde severek tüketilen bitki çaylarından biri. Bu mistik içecek, antik çağlardan beri hem şifa veren özellikleri hem de ruhu dinlendiren bir etkiye sahip. Peki papatya çayı faydaları neler? Ne gibi etkiler sunar? Tüm bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
“Papatya çayı neye iyi gelir?” sorusunun yanıtı aşağıdaki gibidir:
Papatya çayı uyku kalitesini iyileştirdiği bilinen özgün bir içecek olarak kabul edilir. Papatyanın bu belirgin niteliği antik tıbbi pratiklerden bu yana tanınmıştır. Papatyalar uykusuzluk hissini hafifleten ve uykuyu teşvik eden spesifik reseptörlerle bağlantı kurabilen apigenin adlı bir antioksidan barındırır. Apigenin ayrıca kronik uykusuzluğa karşı da etkili olabilir.
80 yeni annede gerçekleştirilen bir araştırmada kadınlar iki gruba bölünmüş ve bir grup 2 hafta süresince düzenli papatya çayı tüketmiştir. Diğer grup ise hiçbir çay içmemiştir. 2 haftalık dönemin sonunda yapılan değerlendirmelerde papatya çayı içen kadınların uyku kalitelerinin daha iyi olduğunu belirtmişlerdir ve bu grubun üyeleri çay tüketmeyenlerle kıyaslandığında daha az depresyon ve fiziki semptomlar yaşamıştır. Ancak papatya çayının kullanımının durdurulduğu iki hafta sonrasında yapılan ölçümlerde her iki grup arasında bir fark saptanmamıştır. Bu bulgu papatya çayının sadece kullanıldığı süre zarfında etki ettiğini ve uzun vadede bir etkisinin olmadığını düşündürmektedir. Başka bir çalışmada 28 gün boyunca her gün iki kez 270 mg papatya ekstresi alan kişilerin geceleyin yüzde 33 daha az uyanık kaldıkları ve ekstrakt almayanlara göre ortalama 15 dakika daha hızlı uyudukları tespit edilmiştir.
Bağırsaklar vücudumuzun ikinci beyni olarak kabul edilir ve bu nedenle düzenli bir sindirim sistemi genel sağlık durumu için hayati öneme sahiptir. Papatya çayı geleneksel olarak mide bulantısı ve gaz dahil olmak üzere çeşitli sindirim rahatsızlıklarının tedavisinde kullanılmıştır.
Klinik deneylere konu olmamış yalnızca hayvanlar üzerinde gerçekleştirilen araştırmalar papatyaların belirli sindirim sistemi hastalıklarının riskini azaltarak daha sağlıklı bir sindirim sürecine katkıda bulunabileceğini göstermiştir. Örneğin fareler üzerinde yapılan bazı çalışmalarda papatya ekstresinin ishale karşı koruyucu özellik taşıdığı görülmüştür. Bu faydanın papatyanın iltihap önleyici özelliklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Sıçanlarla yapılan başka bir çalışmada ise papatyanın mide ülserlerini engelleme konusunda etkin olduğu belirlenmiştir. Papatya mide asiditesini düşürerek ülser oluşumuna neden olan bakteri büyümesini önleyebilir. Ancak bu sonuçlara rağmen papatyanın sindirim sistemine olan etkisinin netleştirilmesi için daha kapsamlı klinik çalışmalara ihtiyaç bulunmaktadır.
Papatya daha önce de vurgulandığı gibi apigenin adlı bir antioksidan içermektedir. Hücre kültürleri üzerinde gerçekleştirilen laboratuvar testlerinde apigeninin özellikle sindirim sistemi, göğüs, deri, prostat ve rahim kanseri hücreleriyle mücadele ettiği belirlenmiştir. Ayrıca 537 kişinin katılımıyla yürütülen bir araştırmada haftada 2 ile 6 kez papatya çayı tüketen bireylerin çayı içmeyenlere kıyasla tiroid kanseri geliştirme riskinin önemli ölçüde daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Ancak pozitif bulgulara rağmen papatya çayının kanser önleme konusundaki rolünün kesinleştirilmesi için daha geniş çaplı klinik deneyler gereklidir.
Papatya çayı tüketmek kan şekerini düşürmede yardımcı olabilir. Bunun yanında papatya çayındaki iltihap karşıtı özellikler kan şeker seviyesi sürekli yüksek olan durumlarda pankreas hücre hasarına karşı koruma sağlayabilir. Pankreasın insülin adlı ve kan şekeri seviyesini düşürmeye yönelik hormonu ürettiği için diyabet hastalarında sağlıklı kalması hayati öneme sahiptir. Yapılan bir araştırmaya göre 64 diyabet hastasının 8 hafta süresince her gün su ya da papatya çayı tükettiğini göstermiştir. Çalışmanın sonunda papatya çayı içenlerin kan şekeri seviyelerinin su içenlere kıyasla daha düşük olduğu görülmüştür.
Kalp rahatsızlıklarında önemli belirleyiciler olan kan basıncı (tansiyon) ve kolesterol üzerindeki etkisi incelenen papatya çayındaki flavonoidlerin varlığına dikkat çekilmiştir. 64 diyabet hastası üzerinde yapılan bir başka çalışmada yemekle birlikte papatya çayı tüketenlerin total kolesterol, trigliserit ve LDL kolesterol olarak bilinen kötü kolesterol seviyelerinde su içenlere oranla anlamlı iyileşmeler görüldüğünü ortaya koymuştur. Papatya çayının kalp sağlığını iyileştirme rolünü teyit etmek için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir ancak bu faydalar kanıtlanana kadar günlük diyetinize eklemenizde yarar vardır.
Papatya çayının aşağıda sıralanan faydaları genelde geleneksel yöntemlere dayanmakta olup bilimsel araştırmalarla desteklenmemiştir:
Peki papatya çayı nasıl yapılır? Sağlık yararlarından dolayı düzenli olarak tüketilen papatya çayını hazırlamak için bir bardak suya bir tatlı kaşığı taze papatya çiçeği ekleyip 5-10 dakika boyunca kaynatın. Demlendikten sonra çayınızı günde birkaç kez içebilirsiniz.
Papatya çayı içme zamanınız kişisel tercihlerinize ve ihtiyaçlarınıza bağlı olarak değişebilir. Bazı öneriler:
Papatya çayının etkileri bireyden bireye değişkenlik gösterebilir. Bu nedenle en uygun zamanlamayı ve etkiyi belirlemek için deneme yapmanız önemlidir. Eğer özel bir sağlık durumunuz varsa veya düzenli ilaç kullanımınız söz konusuysa, bunu doktorunuzla paylaşmanız fayda sağlayabilir.
Papatya çayı ile diğer bitki çayları arasındaki farklılıklar aşağıdaki gibidir:
Papatya çayı içenlerin yorumları ve uzman görüşlerine göre diğer bitki çayları ile beraber tüketildiğinde etkileşime girebilir. İlaç kullanırken de papatya çayı dahil olmak üzere herhangi bir bitki çayını içmek konusunda dikkatli olunmalıdır. Bunun yanında bazı bireylerin bu çayı tüketme konusunda ekstra tedbirli olması gerekmektedir. Yakup otu veya kasımpatı gibi papatyagiller ailesine ait bitkilere alerjisi olan kişilerin papatya içeren gıda ve kozmetik ürünlerden kaçınmaları gereklidir. Karaciğer ya da böbrek fonksiyon bozukluğu olan kişilerin de papatya çayına karşı dikkatli olmaları önerilmektedir. Kan sulandırıcı ilaçlar (örneğin coumadin ve varfarin) kullanan kalp hastalarının bu çayı tüketmemesi tavsiye edilir. Emziren anneler ve bebekler için de bu çayın tüketimi önerilmez.
Papatya çayı zararları aşırı tüketilmesi durumunda olasıdır. Bazı insanlar papatyaya karşı alerjik olabilir. Bu ciltte kaşıntı, kızarıklık veya şişme gibi reaksiyonlara neden olabilir. Papatyanın fazla tüketilmesi mide rahatsızlıklarına yol açabilir. Bulantı, kusma ve ishal bunlardan bazılarıdır. Papatya kanın pıhtılaşmasını engelleyebilir ve bu da kanama riskini artırabilir. Özellikle ameliyat öncesi veya sonrası dönemde bu etkiye dikkat edilmelidir. Hamile veya emziren kadınların papatya tüketimi konusunda dikkatli olmaları gerekir. Çünkü papatya rahim kaslarını uyarmasıyla bilinir ve bu da düşük riskini artırabilir. Papatya bazı ilaçlarla etkileşime girebilir ve bu ilaçların etkisini değiştirebilir. Özellikle sedatifler, antikoagülanlar ve antiplatelet ilaçlarıyla birlikte kullanımı konusunda dikkatli olunmalıdır. Peki papatya çayı uyku getirir mi? Papatyanın bir başka yan etkisi de uyuşukluktur. Bu bitki genellikle uykusuzluğu tedavi etmek için kullanılır ve bu yüzden gün içinde kullanılması sonucunda uyuşukluğa neden olabilir.
KAYNAK:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Papatya
https://www.webmd.com/diet/supplement-guide-chamomile
Papatya çayının rahatlatıcı ve anti-enflamatuar özellikleri sayesinde gargara yapılabilir. Bu ağız ve boğaz ağrısını hafifletebilir veya iltihaplanmayı azaltabilir. Papatya çayının gargarası kötü nefesi yok edebilir ve hafif ağız içi yaraların iyileşmesini sağlayabilir. Gargara kanser tedavisinin yan etkisi olarak ortaya çıkan ağız yaralarını da azaltabilir.
Papatya çayı bazı ilaçlar veya besin destekleri ile etkileşimde bulunabilir. Papatya çayının kan incelticiler, sedatifler ve bazı ağrı kesici, ateş düşürücü, anti-enflamatuar ilaçlarla birlikte tüketilmesi tavsiye edilmez. Aynı şekilde sarımsak, ginkgo biloba ve kedi otu özlü besin takviyeleri ile beraber alınması da etkileşime yol açabilir. Herhangi bir ilaç veya takviye düzenli olarak kullanılıyorsa papatya çayını içmeden önce doktorunuza danışılmalıdır.
Soğutulmuş papatya çayını bir pamuk yardımıyla cildinize uygulayarak farklı faydalarından yararlanabilirsiniz. Papatya çayı cildin temizlenmesinde, gözeneklerin sıkıştırılmasında ve hafif tahrişlerin azaltılmasında yardımcı olabilir. Ek olarak göz yorgunluğunda da papatya çayı ile tampon hareketleri yapabilirsiniz.
Papatya çayının adet kanamasını başlatıcı bir etkisi olduğuna dair genel bir kanı mevcuttur fakat bu konuda kapsamlı bir araştırma bulunmamaktadır. Bununla birlikte papatya çayı hormonları dengede tutabilme özelliği sayesinde düzensiz adet döngülerinin normale dönmesine yardımcı olabilir. Papatya çayının ana faydalarından biri de adet sancılarını ve aşırı kanamaları hafifletmesidir. Düzenli tüketildiğinde abnormal adet kanamalarını kontrol altına alabilir. Adet döneminden günler önce tüketilmeye başlanan papatya çayının ruh halini dengeleme ve karın ağrısını azaltma gibi ek faydaları da bulunmaktadır.
Papatya çayının en bilinen özelliklerinden biri sakinleştirici etkisidir. İçerdiği bileşenler sayesinde uyku kalitesini artırıcı niteliği bulunur. Uykuya geçiş zorluğu veya uyanık kalma problemleri, uykusuzluk olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır ve papatya bitkisi bu problem için alternatif bir tedavi yöntemi olarak kabul edilir. Papatyanın içindeki aktif bileşenlerden apigenin beyinde uykuyu destekleyen belirli bölgelere bağlanır.
Papatya çayının doğrudan kilo kaybına sebep olan bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak anti-inflamatuar özellikleri, kan şekeri kontrolünü sağlama yeteneği ve stres azaltıcı etkisi sayesinde dolaylı olarak vücut ağırlığının kontrolünde yardımcı olabilir.
Papatya çayının erkekler üzerinde negatif bir etkisi olduğuna dair bilimsel bir kanıt yoktur.
Emziren anneler günde iki fincan limitini aşmamak şartıyla papatya çayını içebilirler.
Yemek sonrasında veya gün sonunda tüketilen papatya çayı bağırsak hareketlerini hızlandırabilir. Stresin, kabızlığı tetikleyen önemli faktörlerden biri olduğu bilindiği için papatya çayının stres azaltıcı etkisi bu durumu hafifletebilir.
Son zamanlarda yapılan bilimsel çalışmalardan elde edilen sonuçlar papatya çayının osteoporoz adı verilen kemik erimesi hastalığına karşı koruyucu etkileri olduğunu göstermiştir. Papatya çayının içerisinde bulunan bileşenlerin kemik yoğunluğunu arttırma potansiyeli nedeniyle bu durum söz konusu olabilir. Ancak belirtilen faydaların tam kapsamı henüz kesin olarak belirlenememiştir ve daha fazla araştırma gerekmektedir.
Aslında papatya çayının tansiyon düşürücü bir etkisi vardır. Bu özellikle de kalp hastalıkları ve inme gibi sağlık sorunlarına karşı potansiyel bir koruma sağlar. Papatya içerisinde bulunan quercetin ve apigenin gibi bileşenler kan basıncını düşüren maddelerdir. Bir araştırma düzenli olarak papatya çayı tüketen kalp hastalarında kan basınç seviyelerinin daha dengeli olduğunu belirtmektedir.
Papatya çayı genellikle güvenli bir içecek olarak kabul edilir ve çocuklarda bazı sağlık sorunlarına karşı yararlı olabilir. Ancak bebeklere papatya çayı verilmesi konusunda herhangi bir araştırma bulunmamaktadır. Bu nedenle bebeğinize papatya çayı vermeden önce pediatristinizle görüşmeniz önemlidir.