Viral gastroenterit yani genelde mide gribi olarak tanınan mide üÅŸütmesi sulu ishal, mide krampı, bulantı ya da kusma ve bazen ateÅŸ gibi belirtilerle kendini gösteren bir mide-bağırsak enfeksiyonudur. Peki mide üÅŸütmesine ne iyi gelir? Merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Mide üÅŸütmesi mide ve bağırsakların iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Salmonella ya da E.coli gibi bakteriler, parazitler ve rotavirüs gibi virüsler mide üÅŸütmesinin en yaygın nedenleridir. Ancak kötü hijyen ya da tehlikeli bakterilere maruz kalan gıdaların tüketiminin de bu duruma yol açabileceÄŸi unutulmamalıdır. Mide aÄŸrısı, ishal, kusma, bulantı ve ateÅŸ gibi belirtiler mide üÅŸütmesinin varlığını gösterir. Bu hastalık genellikle mide gribi olarak adlandırılır ancak gerçek gripten (influenza) farklıdır ve iki durum birbirine karıştırılmamalıdır.
Peki mide üÅŸütmesi neden olur? Yanlış beslenme, aşırı yaÄŸlı, baharatlı, asitli gıda tüketimi, fazla yemek yeme, mideyi tahriÅŸ edebilecek maddelerin (alkol, kafein vb.) kullanımı, stres ve endiÅŸe, obezite, hamilelik ve mide asidi reflüsü gibi etkenler mide üÅŸütmesine neden olabilir. Mide üÅŸütmesinin en yaygın sebeplerinden biri de virüslerdir. Norovirus ve rotavirus gibi virüsler çoÄŸunlukla temas veya tehlikeli bakterilere maruz kalan yiyecek ve içecekler aracılığıyla bulaşır. Mide üÅŸütmesinin nedenleri aÅŸağıdaki gibi özetlenebilir:
Her yaÅŸ, cinsiyet veya ırktan kiÅŸi mide üÅŸütmesi yaÅŸayabilir ancak viral gastroenterite karşı daha hassas olan gruplar aÅŸağıdaki gibidir:
Mide üÅŸütmesi belirtileri kiÅŸiye baÄŸlı olarak deÄŸiÅŸebilir ve genellikle mide yanması, mide aÄŸrısı, sindirim sorunları, ÅŸiÅŸkinlik, bulantı, kusma ve ağızda acılık hissi ÅŸeklinde görülür. Bu semptomların ÅŸiddeti de kiÅŸiden kiÅŸiye farklılık gösterebilir. Mide üÅŸütmesi belirtileri genellikle ani bir ÅŸekilde ortaya çıkar ve aÅŸağıdaki gibidir:
Peki ishal ve mide üÅŸütmesine ne iyi gelir? EÄŸer mide üÅŸütmesi hafifse evde tedavi edilebilir. Ancak eÄŸer belirtiler ağır ya da uzun süreliyse bir saÄŸlık uzmanına baÅŸvurmak gereklidir. Uzun süreli bulantı, kusma ve ishal nedeniyle meydana gelen sıvı kaybı saÄŸlığınız için risk oluÅŸturabilir, bu durumda destek almak önemlidir. Mide üÅŸütmesi durumlarında aÅŸağıdaki önlemler alınabilir:
Ellerini düzenli olarak yıkamak, kirli gıdalardan sakınmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek mide üÅŸütmesini engeller. Mide üÅŸütmesini engellemek adına ellerinizi sık sık ve özellikle yemek yapmadan önce ve tuvaletten sonra sabunlu suyla temizlemeniz çok önemlidir. Yiyeceklerinizi tam olarak piÅŸirdiÄŸinizden emin olun, çiÄŸ gıdaları farklı tabaklar ve kesme tahtalarında hazırlayın ve onları buzdolabında düzgün bir ÅŸekilde saklayın. İçtiÄŸiniz suyun temiz ve güvenilir olduÄŸundan emin olun, özellikle seyahat ederken içtiÄŸiniz sulara dikkat edin. ÇiÄŸ sebzeler, salatalar ve soÄŸuk içecekler tüketmeye dikkat edin. Salata için kullanılan sebzelerin iyi temizlendiÄŸinden emin olun. Ayrıca az piÅŸmiÅŸ etleri tüketmekten kaçının. Rotavirüs tarafından tetiklenen sorunları engellemek için aşı yaptırabilirsiniz. Ancak ÅŸiddetli veya uzun süreli belirtiler varsa bir saÄŸlık kuruluÅŸuna baÅŸvurmalısınız.
“Çocuklarda mide üÅŸütmesine ne iyi gelir?” sorusunun yanıtı da merak edilen konulardan biri. Çocuklarda mide rahatsızlıkları genellikle hijyen kurallarına uyulmaması ve alınan besinlere baÄŸlı olarak ortaya çıkar. Bu durumun belirtilerini azaltmak ve çocuÄŸunuzun rahatlamasını saÄŸlamak için sıcak içecekler, hafif gıdalar, dinlenme ve karın bölgesini sıcak tutma gibi yöntemler iÅŸe yarayabilir. Ancak ağır veya uzun süreli belirtilerle karşılaşırsanız bir saÄŸlık profesyoneliyle iletiÅŸime geçmek önemlidir. Çocuklar yetiÅŸkinlere kıyasla daha duyarlı olduÄŸundan bu belirtileri daha hızlı hissedebilir.
KAYNAK:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/viral-gastroenteritis/symptoms-causes/syc-20378847
ÜÅŸütme sonucu ortaya çıkan mide bulantısını hafifletmek için bazı yöntemler vardır. İlk olarak bol su tüketmeye özen göstermelisiniz. Su midedeki asit seviyesini dengeleyerek bulantıyı azaltabilir. Ayrıca taze zencefil veya zencefil çayı da mide bulantısına iyi gelebilir. Zencefilin doÄŸal antiemetik (kusturmayı önleyici) özellikleri vardır. EÄŸer bu yöntemler iÅŸe yaramazsa bir saÄŸlık profesyoneline baÅŸvurmanız önemlidir.
Bebeklerde ve çocuklarda mide sorunları genellikle yetiÅŸkinlerinkine benzer belirtiler gösterir. Bu durumu genellikle çocuklar arasında yaygın olan rotavirüs enfeksiyonu tetikleyebilir. Çocukların okul ya da anaokulu gibi kalabalık yerlerde bulunmaları hastalığın yayılmasına neden olabilir. Genel olarak bebeklerde ve çocuklarda mide sorunları mide bulantısı, kusma, karın aÄŸrısı, iÅŸtah kaybı, ateÅŸtir. Bebeklerde mide sorunu durumunda ciddi su kaybı meydana gelebilir ve bu durum ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Birkaç günden daha fazla sürecek ishal, kan içeren dışkı, baÅŸ dönmesi ve baygın hissetme, kuvvetli mide bulantısı, 8 saatten uzun bir süre idrara çıkmama, idrarın koyu renkte olması, göz altlarının çökük görünmesi gibi semptomların herhangi biri ortaya çıktığında acil tıbbi yardım almak gereklidir.
Hamilelik esnasında bu durumun hafifletilmesi için sık aralıklarla küçük öÄŸünler yemek, yemeÄŸi yavaÅŸ tüketmek ve asidik yiyeceklerden kaçınmak etkili olabilir. Lif bakımından zengin besinler ve hafif içecekler mideyi rahatlatabilir. Hamilelik boyunca bitki çayları tüketiminin etkileri tam olarak bilinmediÄŸi için genellikle tavsiye edilmez. Dolayısıyla bir saÄŸlık profesyoneliyle görüÅŸülmesi gerekmektedir. Hamilelik döneminde dengeli bir beslenme planı ve doktorun talimatlarına uymak mide saÄŸlığını korumada önemlidir.
Mide üÅŸütmesi genellikle hafif bir durum olup evde uygulanacak bazı yöntemlerle hafifletilebilir. Öncelikle su tüketmek, mide üÅŸütmesinin belirtilerini azaltabilir ve vücudun sıvı ihtiyacını karşılayabilir. Fakat aşırı soÄŸuk veya gazlı içeceklerden uzak durmalısınız. Ek olarak taze zencefil çayı veya nane çayı gibi bitki çayları tüketmek sindirim sisteminizi rahatlatabilir. Küçük porsiyonlar halinde ve sık sık hafif yiyecekler yemek sindirim iÅŸlemini kolaylaÅŸtırarak midenizin ağırlaÅŸmasını önleyebilir. Aktivitelerden kaçınmak ve dinlenmeye dikkat etmek de önemlidir.
Mide üÅŸütmesinin süresi kiÅŸiye göre deÄŸiÅŸkenlik gösterebilir. Genelde hafif bir mide üÅŸütmesi durumu birkaç gün içinde geçer ancak ÅŸiddetli vakalarda belirtiler daha uzun sürebilir. EÄŸer mide üÅŸütmesi belirtileri 1 haftadan fazla sürüyorsa veya ağır ÅŸekilde devam ediyorsa mutlaka doktora baÅŸvurulmalıdır.
Genelde tehlike arz etmeyen mide üÅŸütmesi rahatsızlık yaratabilir. Virüsler, bakteriler, kötü beslenme ve stres en sık görülen sebeplerindendir. Bazı hallerde mide zarına zarar verebilir fakat bu oldukça nadirdir. EÄŸer belirtiler ağırsa uzun süreliyse veya baÅŸka saÄŸlık sorunlarına sebep oluyorsa mutlaka doktora gidilmelidir. Uygun tedavi ile mide üÅŸütmesi genellikle kontrol altına alınabilir.
Mide üÅŸütmesi bilinen adıyla viral gastroenterit ana belirtisi olan ishal ve kusma sonucunda vücuttan büyük oranda sıvı kaybedilir ve bu da dehidrasyon yani vücudun ciddi derecede su ve mineral kaybetmesine yol açar.
Mide üÅŸütmesi genellikle gaz yapmaz ancak her bireyin vücut tepkisi farklı olabileceÄŸi için bazı durumlarda gaz sorunu yaÅŸanabilir. Böyle bir durumda asitli içeceklerden kaçınmak ve probiyotik gıdalar tüketmek yardımcı olabilir.