Viral gastroenterit yani genelde mide gribi olarak tanınan mide üşütmesi sulu ishal, mide krampı, bulantı ya da kusma ve bazen ateş gibi belirtilerle kendini gösteren bir mide-bağırsak enfeksiyonudur. Peki mide üşütmesine ne iyi gelir? Merak edilenleri ve bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
Mide üşütmesi mide ve bağırsakların iltihaplanması sonucunda ortaya çıkan bir durumdur. Salmonella ya da E.coli gibi bakteriler, parazitler ve rotavirüs gibi virüsler mide üşütmesinin en yaygın nedenleridir. Ancak kötü hijyen ya da tehlikeli bakterilere maruz kalan gıdaların tüketiminin de bu duruma yol açabileceği unutulmamalıdır. Mide ağrısı, ishal, kusma, bulantı ve ateş gibi belirtiler mide üşütmesinin varlığını gösterir. Bu hastalık genellikle mide gribi olarak adlandırılır ancak gerçek gripten (influenza) farklıdır ve iki durum birbirine karıştırılmamalıdır.
Peki mide üşütmesi neden olur? Yanlış beslenme, aşırı yağlı, baharatlı, asitli gıda tüketimi, fazla yemek yeme, mideyi tahriş edebilecek maddelerin (alkol, kafein vb.) kullanımı, stres ve endişe, obezite, hamilelik ve mide asidi reflüsü gibi etkenler mide üşütmesine neden olabilir. Mide üşütmesinin en yaygın sebeplerinden biri de virüslerdir. Norovirus ve rotavirus gibi virüsler çoğunlukla temas veya tehlikeli bakterilere maruz kalan yiyecek ve içecekler aracılığıyla bulaşır. Mide üşütmesinin nedenleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:
Her yaş, cinsiyet veya ırktan kişi mide üşütmesi yaşayabilir ancak viral gastroenterite karşı daha hassas olan gruplar aşağıdaki gibidir:
Mide üşütmesi belirtileri kişiye bağlı olarak değişebilir ve genellikle mide yanması, mide ağrısı, sindirim sorunları, şişkinlik, bulantı, kusma ve ağızda acılık hissi şeklinde görülür. Bu semptomların şiddeti de kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Mide üşütmesi belirtileri genellikle ani bir şekilde ortaya çıkar ve aşağıdaki gibidir:
Peki ishal ve mide üşütmesine ne iyi gelir? Eğer mide üşütmesi hafifse evde tedavi edilebilir. Ancak eğer belirtiler ağır ya da uzun süreliyse bir sağlık uzmanına başvurmak gereklidir. Uzun süreli bulantı, kusma ve ishal nedeniyle meydana gelen sıvı kaybı sağlığınız için risk oluşturabilir, bu durumda destek almak önemlidir. Mide üşütmesi durumlarında aşağıdaki önlemler alınabilir:
Ellerini düzenli olarak yıkamak, kirli gıdalardan sakınmak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek mide üşütmesini engeller. Mide üşütmesini engellemek adına ellerinizi sık sık ve özellikle yemek yapmadan önce ve tuvaletten sonra sabunlu suyla temizlemeniz çok önemlidir. Yiyeceklerinizi tam olarak pişirdiğinizden emin olun, çiğ gıdaları farklı tabaklar ve kesme tahtalarında hazırlayın ve onları buzdolabında düzgün bir şekilde saklayın. İçtiğiniz suyun temiz ve güvenilir olduğundan emin olun, özellikle seyahat ederken içtiğiniz sulara dikkat edin. Çiğ sebzeler, salatalar ve soğuk içecekler tüketmeye dikkat edin. Salata için kullanılan sebzelerin iyi temizlendiğinden emin olun. Ayrıca az pişmiş etleri tüketmekten kaçının. Rotavirüs tarafından tetiklenen sorunları engellemek için aşı yaptırabilirsiniz. Ancak şiddetli veya uzun süreli belirtiler varsa bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
“Çocuklarda mide üşütmesine ne iyi gelir?” sorusunun yanıtı da merak edilen konulardan biri. Çocuklarda mide rahatsızlıkları genellikle hijyen kurallarına uyulmaması ve alınan besinlere bağlı olarak ortaya çıkar. Bu durumun belirtilerini azaltmak ve çocuğunuzun rahatlamasını sağlamak için sıcak içecekler, hafif gıdalar, dinlenme ve karın bölgesini sıcak tutma gibi yöntemler işe yarayabilir. Ancak ağır veya uzun süreli belirtilerle karşılaşırsanız bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçmek önemlidir. Çocuklar yetişkinlere kıyasla daha duyarlı olduğundan bu belirtileri daha hızlı hissedebilir.
KAYNAK:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/viral-gastroenteritis/symptoms-causes/syc-20378847
Üşütme sonucu ortaya çıkan mide bulantısını hafifletmek için bazı yöntemler vardır. İlk olarak bol su tüketmeye özen göstermelisiniz. Su midedeki asit seviyesini dengeleyerek bulantıyı azaltabilir. Ayrıca taze zencefil veya zencefil çayı da mide bulantısına iyi gelebilir. Zencefilin doğal antiemetik (kusturmayı önleyici) özellikleri vardır. Eğer bu yöntemler işe yaramazsa bir sağlık profesyoneline başvurmanız önemlidir.
Bebeklerde ve çocuklarda mide sorunları genellikle yetişkinlerinkine benzer belirtiler gösterir. Bu durumu genellikle çocuklar arasında yaygın olan rotavirüs enfeksiyonu tetikleyebilir. Çocukların okul ya da anaokulu gibi kalabalık yerlerde bulunmaları hastalığın yayılmasına neden olabilir. Genel olarak bebeklerde ve çocuklarda mide sorunları mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, iştah kaybı, ateştir. Bebeklerde mide sorunu durumunda ciddi su kaybı meydana gelebilir ve bu durum ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Birkaç günden daha fazla sürecek ishal, kan içeren dışkı, baş dönmesi ve baygın hissetme, kuvvetli mide bulantısı, 8 saatten uzun bir süre idrara çıkmama, idrarın koyu renkte olması, göz altlarının çökük görünmesi gibi semptomların herhangi biri ortaya çıktığında acil tıbbi yardım almak gereklidir.
Hamilelik esnasında bu durumun hafifletilmesi için sık aralıklarla küçük öğünler yemek, yemeği yavaş tüketmek ve asidik yiyeceklerden kaçınmak etkili olabilir. Lif bakımından zengin besinler ve hafif içecekler mideyi rahatlatabilir. Hamilelik boyunca bitki çayları tüketiminin etkileri tam olarak bilinmediği için genellikle tavsiye edilmez. Dolayısıyla bir sağlık profesyoneliyle görüşülmesi gerekmektedir. Hamilelik döneminde dengeli bir beslenme planı ve doktorun talimatlarına uymak mide sağlığını korumada önemlidir.
Mide üşütmesi genellikle hafif bir durum olup evde uygulanacak bazı yöntemlerle hafifletilebilir. Öncelikle su tüketmek, mide üşütmesinin belirtilerini azaltabilir ve vücudun sıvı ihtiyacını karşılayabilir. Fakat aşırı soğuk veya gazlı içeceklerden uzak durmalısınız. Ek olarak taze zencefil çayı veya nane çayı gibi bitki çayları tüketmek sindirim sisteminizi rahatlatabilir. Küçük porsiyonlar halinde ve sık sık hafif yiyecekler yemek sindirim işlemini kolaylaştırarak midenizin ağırlaşmasını önleyebilir. Aktivitelerden kaçınmak ve dinlenmeye dikkat etmek de önemlidir.
Mide üşütmesinin süresi kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Genelde hafif bir mide üşütmesi durumu birkaç gün içinde geçer ancak şiddetli vakalarda belirtiler daha uzun sürebilir. Eğer mide üşütmesi belirtileri 1 haftadan fazla sürüyorsa veya ağır şekilde devam ediyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır.
Genelde tehlike arz etmeyen mide üşütmesi rahatsızlık yaratabilir. Virüsler, bakteriler, kötü beslenme ve stres en sık görülen sebeplerindendir. Bazı hallerde mide zarına zarar verebilir fakat bu oldukça nadirdir. Eğer belirtiler ağırsa uzun süreliyse veya başka sağlık sorunlarına sebep oluyorsa mutlaka doktora gidilmelidir. Uygun tedavi ile mide üşütmesi genellikle kontrol altına alınabilir.
Mide üşütmesi bilinen adıyla viral gastroenterit ana belirtisi olan ishal ve kusma sonucunda vücuttan büyük oranda sıvı kaybedilir ve bu da dehidrasyon yani vücudun ciddi derecede su ve mineral kaybetmesine yol açar.
Mide üşütmesi genellikle gaz yapmaz ancak her bireyin vücut tepkisi farklı olabileceği için bazı durumlarda gaz sorunu yaşanabilir. Böyle bir durumda asitli içeceklerden kaçınmak ve probiyotik gıdalar tüketmek yardımcı olabilir.