Uzamış Sarılık Nedenleri Nelerdir? Uzayan Sarılık İçin Ne Yapılmalı?

08 / ŞUB
2024

Yenidoğanlarda çeşitli nedenlerle kan bilirubin düzeyinin artması sarılık oluşumuna sebep olur. Bu durum uygun tedavi ile 1-2 haftada düzelirken doğru bir şekilde tedavi edilmez veya fark edilmezse bu süre 12 haftaya kadar uzayabilir. Uzamış sarılık olarak adlandırılan bu durum ebeveynleri endişeye sürükler. Uzamış sarılıkla ilgili merak edilenler yazımızda:

Sarılık Nedir?

Erişkin bireylerde kan sarılık düzeyi 2 mg/dl’yi aştığında, yenidoğanlarda ise 6 mg/dl’yi aştığında dikkat çekici biçimde belirgin hale gelir. Yeni doğan bebeklerin bir kısmında sarılık görülme riski vardır.

Uzamış Sarılık Nedir?

Peki uzamış sarılık nedir? Tam zamanında doğan bebeklerde 15. Günde, prematüre (37. gebelik haftası ve öncesinde doğmuş) bebeklerde ise 21. günde serum toplam bilirubin değeri 10 mg/dl üzerinde olan hiperbilirubinemi durumu uzamış sarılık olarak kabul edilir.

Yenidoğanda Uzamış Sarılık

Bilirubin yüksekliği direkt veya indirekt olabilir. Anne sütü ile beslenen bebeklerde sarılık oranı %15-40 arasında uzar. Uzamış sarılığın en belirgin nedeni anne sütüdür. Uzamış sarılık değerleri tespiti için diğer muhtemel faktörlerin incelenmesi gerekmektedir. Direkt bilirubin seviyesinin yüksekliğini ölçen testler uzamış sarılık tanısı ve tedavisi için çok önemlidir. Bebeklerde uzayan direkt bilirubin yüksekliği karaciğer kaynaklı hastalıklar örneğin hepatit ve biliyer atrezi gibi nedenlerle beyaz renkte ve macun kıvamındaki dışkılama, çay renginde idrar, dalak ve karaciğer büyümesi, karın içindeki sıvı birikimi, ödem, varis kanaması ve son olarak beyin etkilenmesi gibi belirtilerle ortaya çıkar. Erken aşamada ilaçlarla destek sağlanırken ileri safhada tek çözüm karaciğer naklidir. Bebeklerde en yaygın karaciğer nakli sebebi ise safra yollarının gelişmemesi sonucu oluşan sarılıktır. İlk evrelerde bebekler genellikle sarılıkları ve beyaz renkte, macun kıvamındaki dışkıları dışında sağlıklı görünür.

Uzamış Sarılık Nedenleri Nelerdir?

Uzamış sarılık nedenleri aşağıdaki gibidir:

• Anne sütünden kaynaklanan sarılık
• Hemolitik rahatsızlıklar
• Hipotiroidizm
• Crigler Najjar sendromu
• Pilor stenozu
• Damar dışı kanama
• Safra birikimine bağlı hastalıklar
• Bilinmeyen nedenli hepatit ve benzer semptomlara sahip durumlar
• Viral hepatit ve enfeksiyonla ilişkili çeşitli nedenler
• Metabolik hastalıklar
• Toksik ve ilaç etkileri

Anne Sütü Sarılığı Nedir?

Uzun süreli sarılığın en yaygın sebebi anne sütüdür. Doğumdan sonraki ilk haftada başlayan geç gelen anne sütü sarılığı ikinci haftasında doruk noktasına ulaşır. Uzamış anne sütü sarılığı durumunun ne zaman geçeceği ise sarılığın yoğunluğuna bağlı olarak 2-3 haftada veya 12-13 haftada gerçekleşebilir.

Bebeklerde Uzamış Sarılık Belirtileri Nelerdir?

Uzamış sarılık belirtileri; bebekte önce yüzde ardından ayaklara doğru yayılan ve tüm vücudu kaplayan sararma, dokunulan cilt bölgelerinin sararması, halsizlik, aşırı uyku hali ve bebeğin gözlerini açamaması gibi durumlardır. Bu semptomlarla doktora başvurulduğunda hekim bebeğin sarılık nedenini, hangi evrede olduğunu ve ilerleyiş biçimini belirleyecektir.

Uzamış Sarılık Nasıl Geçer?

Uzamış sarılık tedavisi başlamadan önce, sorunun kaynağı belirlenmelidir. Ancak çoğu zaman bu mümkün olmaz. İlk adım hastalığın direkt mi yoksa indirekt mi olduğunu bulmaktır. Muayene esnasında herhangi bir sebep işaret etmeyen belirti varsa bazı testler yapılması önerebilir. Uzamış sarılık tetkikleri 1.aşama serum toplam ve direkt biluribin, serum, kan grubu, tam kan sayımı, tam idrar tahlili ve idrar kültürü, tiroid fonksiyon testleri, idrarda redükten madde tespitidir. 2.aşama testler karaciğer fonksiyon testleri, ter testi, idrar ve kan amino asit düzeyleridir.

KAYNAK: https://www.swbh.nhs.uk/wp-content/uploads/2012/06/Prolonged-jaundice-ML4210.pdf

SIK SORULAN SORULAR