Ramsay Hunt sendromu zona hastalığının karmaşık bir yan etkisi olarak görülür. Bu nadir rastlanan hastalık sinirde iltihap ve hasara sebep olurken yüz felci belirtileri gösterir. Suçiçeği ve zonaya yol açan Varicella-zoster virüsü, sinirlere yerleşip uzun süre hareketsiz kalır ve yıllar sonra aktif hale gelerek Ramsay Hunt sendromunu tetikler. Bu durum ağrılı zona döküntülerine yol açar ve etkilenen kulakta işitme kaybına neden olabilir. Hastalığın erken evrede tedavisi iyileşme sürecinin hızlanmasında kritik öneme sahiptir. Hem fizyolojik hem de psikolojik sorunlara yol açabilen Ramsay Hunt sendromu genellikle ileri yaşlarda görülür.
“Ramsay Hunt sendromu nedir?” sorusu daha detaylı olarak şu şekilde de yanıtlanabilir: Daha önce vücuda giren ve sinirlerde pasif durumda olan Varicella zoster virüsünün yeniden aktifleşmesi sonucunda meydana gelir. Varicella zoster virüsü suçiçeği ve zona hastalıklarını tetikleyen bir virüstür. Suçiçeği enfeksiyonundan sonra bu virüs sinir hücrelerine yerleşir ve uzun süre hareketsiz kalır. Yıllar sonra bu virüs tekrar aktif hale gelerek Zona veya RHS gibi hastalıklara yol açabilir.
1907 yılında Amerikalı nörolog J. Ramsay Hunt tarafından ilk kez tanımlanan bu sendrom, fasiyal sinir olarak da bilinen ve yüz kaslarını kontrol eden siniri etkiler. Ramsay Hunt sendromu, travma sonucu olmayan kısmi yüz felcinin başlıca sebeplerindendir. Araştırmalar Hunt sendromunun her 100.000 kişiden yaklaşık 5'inde görülen nadir bir rahatsızlık olduğunu göstermektedir. Ancak erken evrede tedavi edilmeyen sendrom özellikle ileri yaşlardaki bireylerde veya bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde işitme kaybı ve denge sorunları gibi daha ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Peki Ramsay Hunt sendromu neden olur? Ramsay Hunt sendromuna yol açan faktör, suçiçeği ve zona hastalıklarını tetikleyen Varicella zoster virüsüdür. Kişilerin çocukluk dönemlerinde suçiçeği geçirmeleri durumunda virüs uzun bir süre boyunca uykuda kalabilir. Zamanla tekrar aktif hale gelen bu virüs sinir liflerinden cilde doğru yayılarak zona hastalığına sebep olur. Virüsün yeniden canlanması fasiyal siniri -yüz kaslarının kontrolündeki ana sinir- de etkileyebilir. Yüz siniri etkilendiğinde ise Ramsay Hunt sendromu meydana gelir. Hunt sendromu her yaş ve cinsiyetten insanı etkileyebilme potansiyeline sahiptir. Özellikle 60 yaş üzeri bireyler ve bağışıklık sistemi çeşitli nedenlerle zayıflamış olanlar bu sendroma daha sık rastlanabilir. Ramsay sendromu genellikle bulaşıcı değildir. Ancak daha önceden suçiçeği geçirmeyen veya aşı olmayan kişilere bulaşabilir ve suçiçeği enfeksiyonuna ya da sendroma yol açabilir. Bu yüzden Ramsay tanısı konulan kişilerin risk grubundaki kişilerle yakın temasından kaçınmaları önemlidir. Başlıca Ramsay Hunt sendromu nedenleri aşağıdaki gibidir:
Özellikle 60 yaş üzeri kişiler arasında Hunt sendromuna daha sık rastlanır. Ancak bazı durumlarda bebeklerde ve çocuklarda da görülebilir.
Ramsay Hunt sendromu belirtileri genellikle şiddetli kulak ağrısı, kulak içinde ve etrafında deri döküntüsü ve kısmi yüz felci gibi belirtilerle kendini gösterir. Ramsay Hunt sendromu yüz felci dışında belirtileri ise aşağıdaki gibidir:
Ayrıca, iç kulağın etkilendiği sendrom vakalarında vertigo da görülebilir. Bu durum mide bulantısı, kusma, çevredeki cisimlerin döndüğünü hissetme gibi belirtilerle kendini gösterir. Ramsay sendromu ilk olarak ağrı, ateş ve halsizlik şeklinde semptomlarla ortaya çıkabilir. Daha sonraki evrelerde iltihap sinirler yoluyla cilde, yüze ve kulağa yayılır ve bu durum kulağın içinde veya çevresinde ya da dilin bir bölümünde döküntülere neden olur. Döküntünün ardından 1-2 hafta içinde kısmi yüz felci meydana gelebilir. Bazı bilimsel araştırmalar acil kısmi yüz felci vakalarının yaklaşık %7'sinin Ramsay sendromu kaynaklı olduğunu belirtmiştir.
Ramsay Hunt sendromu tedavisi için gerekli olan doğru tanı genellikle uzman hekimin fiziksel muayenesi, hastanın geçmişi ve klinik belirtiler üzerine kurulu bir süreci kapsar. Şiddetli kulak ağrısının yanı sıra kulakta veya ağız mukozasında küçük veziküllerin ve yüz siniri felcinin görülmesi teşhisi olası kılar. Ancak belirtiler her zaman eşzamanlı olarak ortaya çıkmayabilir. Bu durumda doktor kesin teşhis için kabarcık, tükürük, kan veya sıvı örneği alarak laboratuvar testlerini talep edebilir. Varicella-zoster virüsünün testte tespit edilmesi tanının doğrulanmasını sağlar. Bir hastalığın belirtilerine altta yatan başka bir durumun neden olup olmadığını doğrulamak her zaman MR gerektirmeyebilir ancak bazı durumlarda bu gereklilik ortaya çıkabilir.
Ramsay Hunt sendromu tedavi sürecinde antiviral ilaçlar ve kortikosteroidler ana tedavi yöntemleridir. Buna ek olarak B vitamini kompleksleri, ağrı kesici ilaçlar, ağrı algısını ve beraberinde gelişebilecek durumları hafifleten ilaçlar, trisiklik antidepresanlar, karbamazepin ve kapsaisin gibi preparatlar ağrının kontrolünde kullanılabilir. Antiviral ilaçların görevi enfeksiyonu tedavi etmek ve semptomları hafifletmek, kortikosteroidlerin görevi ise sinir inflamasyonunu azaltmak, ağrı kesicilerin görevi ağrıyı hafifletmek ve karbamazepin gibi ilaçlar inatçı ağrıları kontrol altına almak içindir.
Peki Ramsay Hunt sendromu iyileşir mi? Ramsay Hunt sendromu erken teşhis ve tedavi ile düzelebilen bir rahatsızlıktır. Ramsay Hunt sendromu tedavisi genellikle belirtilerin yönetilmesine odaklanır. Ramsey Hunt hastalarında belirtiler her zaman aynı anda ortaya çıkmayabilir. Bu durum tanı koyma sürecini zorlaştırabilir. Kulak ağrısı, yüz kaslarında güçsüzlük gibi belirtilerle sağlık kuruluşlarına başvuran hastalar öncelikle bir uzmana yönlendirilerek kapsamlı bir muayeneden geçerler.
Yüz ve kulak çevresindeki kızarıklık, yüz kaslarında güçsüzlük gibi bulgular görülmesi durumunda, teşhisi doğrulamak için çeşitli laboratuvar testleri yapılır. Laboratuvar testlerinde Varicella zoster virüsünün bulunması teşhisi kesinleştirmekte yardımcı olur. Teşhis konulduktan sonra, doktorlar hastanın ihtiyaçlarına uygun bir tedavi planı hazırlarlar. Erken teşhis ve tedaviye başlama, Hunt sendromu nedeniyle oluşabilecek komplikasyonların iyileşme süreci için hayati önem taşır. Günümüzde Ramsay Hunt sendromu tedavisinde doktorlar genellikle Varicella zoster virüsünün yayılmasını engelleyen antiviral ilaçları ve anti-inflamatuar özelliklere sahip ilaçları bir arada kullanmaktadır.
Bazı ilaçlar sinir iltihabını önleyebilir ve bu nedenle tedavi sürecine dahil edilebilir. Ayrıca, şiddetli kulak ve yüz ağrısı, yüksek ateş gibi belirtileri hafifletebilmek için analjezikler ve antipiretikler kullanılabilir. Ramsay Hunt Sendromu (RHS) durumunda bazen yüz felci oldukça ciddi olabilir. Bu tür durumlarda, uzmanlar sinir üzerindeki basıncı almak için cerrahi müdahaleyi tavsiye edebilir.
Ramsay Hunt Sendromu'na sahip hastalar belirtilerin kontrolüne yardımcı olabilecek bazı uygulamaları doktor gözetiminde evde gerçekleştirebilir. Örneğin:
Sendromun iyileşme dönemi belirtilerin şiddeti ile doğru orantılıdır. Sinir hasarı çok ciddi değilse, belirtiler birkaç haftadan birkaç aya kadar iyileşebilir. Ancak tam iyileşme bir yılı bulabilir. Erken teşhis ve tedavi sayesinde, RHS hastalarının yaklaşık %70'i yüz fonksiyonlarını tamamen geri kazanabilir. Bu nedenle, diğer birçok sağlık sorununda olduğu gibi, Ramsay Hunt Sendromu tedavisinde erken teşhis çok önemlidir.
KAYNAK: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/ramsay-hunt-syndrome/symptoms-causes/syc-20351783
Ramsay Hunt sendromu bulaşıcı değildir. Ancak varicella-zoster virüsünün tekrar aktive olması, daha önce suçiçeği geçirmemiş veya aşılanmamış kişilerde suçiçeği hastalığına yol açabilir. Bu enfeksiyon, bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler için ciddi sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle Ramsay Hunt sendromlu kişilerin, yaraları kabuk bağlayana kadar suçiçeği geçirmemiş veya aşı olmamış, bağışıklık sistemi sorunları olanlarla, hamilelerle ve yeni doğan bebeklerle fiziksel teması kesmesi önemlidir.
Ramsay Hunt Sendromunda tamamen yüz siniri fonksiyonunu kaybeden hastaların sadece %10'u tamamen iyileşirken, kısmi kayba uğrayanların yaklaşık olarak %66'sı iyileşir.
Evet, Ramsay Hunt sendromu yüz felcine neden olabilir. Aslında bu durum, yüz felcinin ikinci en yaygın sebebidir ve yüz felci vakalarının %12'sini oluşturur.
Ramsay Hunt sendromu genellikle yüz siniri ve işitme-denge sinirini etkiler.
Ramsay Hunt sendromunun yol açabileceği muhtemel komplikasyonlar sürekli işitme kaybı ve yüz felci, göz hasarı, postherpetik nevralji, yüz deformasyonu, sosyal anksiyetedir.
Ramsay Hunt sendromunu tamamen önlemek mümkün olmamaktadır. Ancak suçiçeği aşısının çocuklara ve zona aşısının 50 yaş üzeri bireylere yapılmış olması, hastalığın riskini azaltma konusunda tavsiye edilmektedir.
Suçiçeği veya zona geçmişi olan kişiler Ramsay Hunt sendromuna yakalanabilirler. Hastalığın genellikle 60 yaş ve üzeri kişilerde görülmesine rağmen, çocukları nadiren etkilemektedir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde ise bu hastalığa yakalanma ihtimali daha yüksektir ve semptomlar daha şiddetli olabilir. Bunun yanında, bu bireylerin tamamen iyileşme ihtimalleri de diğerlerinden daha düşüktür.
Ramsay Hunt sendromunun belirtilerini hafifletmek adına kızarıklık ve döküntülerin olduğu bölgeler temiz tutulmalıdır. Soğuk, nemli bir kompres kullanarak kızarıklığı ve ağrıyı azaltmak mümkündür. Reçetesiz satın alınabilen ağrı kesici veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.