Boğaz iltihaplanması genellikle virüsler veya bakteriler sebebiyle oluşan ve sıklıkla yutkunma zorluğu, ağrı ve halsizlik gibi belirtilerle kendini gösteren bir sağlık sorunudur. Bu rahatsızlığın tedavisi genellikle hastalığın altında yatan nedenlere yöneliktir. Ancak evde uygulanabilecek bazı basit önlemler ve doğru yaşam tarzı değişiklikleri ile boğaz iltihaplanmasının etkileri hafifletilebilir ve iyileşme süreci hızlandırılabilir. İşte boğazda iltihaplanma ile ilgili bilinmesi gerekenler:
Tonsilit ya da bademcik iltihabıyla birlikte farenjit de içeren boğaz iltihaplanması virüsler veya bakteriler nedeniyle bu bölgelerde meydana gelen enfeksiyondur. Genellikle virüslerin sebep olduğu boğaz iltihaplanması vakalarının yaklaşık %20'sini beta hemolitik streptokoklar oluşturur. Bu bakteri grubu tarafından tetiklenen boğaz iltihaplanması bazı durumlarda komplikasyonlara neden olabilir. İltihaplanmaya neden olan enfeksiyon, kişiden kişiye temas yoluyla veya tükürük ve salgılar aracılığıyla bulaşır. Akut tonsillofarenjit olarak da adlandırılan bu durum, genellikle çocuklarda görülse de yetişkinlerde de sık rastlanır.
Boğaz iltihabını tedavi etmek için ilk adım enfeksiyonun altında yatan nedenin veya hastalığın doğru bir şekilde teşhis edilmesidir. Bunun sebebi virüs veya bakteri kaynaklı boğaz iltihabının farklı tedavi yaklaşımlarına ihtiyaç duymasıdır. Virüslerden kaynaklanan boğaz iltihapları bazen kendi kendine iyileşebilir. Evde dinlenme, su tüketimini artırma, bitkisel çay içme gibi yöntemler ile iyileşme süreci hızlandırılabilir. Doktor gözetiminde antiviral ilaçlar ve ağrı kesiciler özellikle boğaz ağrısı eşlik eden viral boğaz enfeksiyonları için kullanılır. Antibiyotiklerin virüsler üzerinde bir etkisi bulunmamakla beraber bağışıklık sistemini zayıflatarak tedavi süresini uzatabilir. Bunun yerine bakteriyel boğaz enfeksiyonları genellikle antibiyotik veya penisilin ile tedavi edilir.
Pek boğaz iltihaplanması neden olur? Çoğu zaman boğaz enfeksiyonlarının sebebi virüs ve bakterilerdir. Tonsilit olarak da adlandırılan bademcik iltihaplanmasının en sık rastlanan nedeni genellikle beta hemolitik streptokoklardır. Beyaz kan hücreleri üreten bademciklerin vücutta bulunan bakteri ve virüslere karşı savunma görevi vardır. Ancak bağışıklık sisteminin zayıflaması durumunda bademciklerde çeşitli bakteri ve virüs türleri çoğalabilir.
Farenjit denilen yutak iltihabı büyük oranda virüs kaynaklıdır ve bakterilerden kaynaklanan farenjit nadirdir. Akut ve kronik olarak iki kategoriye ayrılan yutak iltihabı farklı belirtilere yol açabilir. Ancak boğaz ağrısı her iki durumda da sıkça görülür. Akut farenjit yutkunma ve konuşma güçlüğü, boğazda şişme, ses kısıklığı ve bademciklerin kızarması gibi belirtilerle seyrederken, kronik farenjitte baş ağrısı, öksürük ve ateş gibi ek belirtiler meydana gelebilir. Kronik farenjit; tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonları, alkol ve sigara kullanımı, düşük nemli ortamlarda sürekli bulunma ve devamlı olarak yüksek sesle konuşma gibi faktörlerle ilişkilidir. Bağışıklık sistemini zayıflatan immünolojik hastalıklar ve romatizmal hastalıklar da boğaz iltihabının nedenleri arasında sayılabilir.
“Boğazın iltihaplanması nasıl anlaşılır?” konu hakkında merak edilen bir diğer sorudur. Boğaz iltihaplanması belirtileri enfeksiyonun kaynağına bağlı olarak kişiden kişiye değişebilir. Ancak genel boğaz iltihaplanması belirtileri aşağıdaki gibidir:
Eğer bu belirtilerden birkaçını yaşıyorsanız bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir. Kendi kendinize tanı koymak yerine gerekli testleri yapabilecek ve size en uygun tedaviyi önerebilecek bir uzmana başvurmalısınız. Unutmayın erken teşhis her zaman daha iyi sonuçlar almanızı sağlar.
Boğaz iltihaplanması yaşayan kişiler tıbbi tedaviye ek olarak doğal yöntemlerle de bu durumla başa çıkabilir. Virüs kaynaklı enfeksiyonlarda genellikle antibiyotik kullanımına gerek olmadığından evde uygulanabilecek çeşitli yöntemler iyileşme sürecini hızlandırabilir. Virüsten kaynaklanan boğaz iltihaplarında rahatsızlık hissinin azaltılmasına yardımcı olabilecek ve tedaviyi destekleyebilecek yöntemler aşağıdaki gibidir:
5-15 yaş arası çocuklarda boğaz iltihabının görülmesi oldukça yaygındır. Peki çocuklarda boğaz iltihaplanması nasıl geçer? Çocuklarda boğaz iltihaplanması belirtileri yaklaşık %70'i virüslerden kaynaklanır. İlköğretim çağındaki çocuklarda viral boğaz enfeksiyonu birkaç kez tekrarlayabilir. 12-15 yaş aralığında ise bu enfeksiyonların tekrarlama ihtimali artar. Bunun en önemli sebeplerinden biri okul gibi kalabalık ortamlarda virüslerin temas yoluyla yayılmasıdır. Tonsillofarenjit nedeniyle çocuklarda en sık görülen belirti boğaz ağrısıdır. Çocuklardaki boğaz enfeksiyonlarının çoğunluğu virüslere bağlı olduğundan genelde tıbbi tedavi gerekmeyebilir. Bu durumlarda çocukların bağışıklık sistemlerinin virüsle mücadele etmesine izin verilir. Boğaz ağrısı gibi semptomları hafifletmek için parasetamol içeren ağrı kesiciler kullanılabilir. Ancak enfeksiyonun sebebinin beta grubu bakteriler olduğu durumlar için genellikle 10 günlük antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Bademciklerin cerrahi olarak çıkarılması nefes darlığına yol açan ve üst solunum yollarını etkileyen durumlarda düşünülebilir. 2-3 yaşından küçük çocuklarda boğaz enfeksiyonu nadiren görülür fakat meydana geldiğinde bebeklerin huzursuz ve rahatsız olmasına sebep olur. Boğaz ağrısı, tıkalı burun ve burun akışı gibi belirtilerle ortaya çıkan bu enfeksiyon genellikle virüslerden kaynaklanır. Viral enfeksiyonlar buhar banyosu veya sık anne sütü ile beslenme gibi yöntemlerle tedavi edilebilir. Ancak bakteriyel kaynaklı iltihaplanmaların antibiyotik tedavisi gerektirdiği unutulmamalıdır.
Yanma, şişme ve ağrı gibi belirtilerle kendini belli eden boğaz iltihaplanması hastaların rahatsızlık duymasına neden olur. Viral boğaz iltihabının iyileşmesi genellikle 7-10 gün sürer. Bu sürenin kısalması hastanın dinlenmesine, bol miktarda su içmesine, boğaz iltihaplanması doğal tedavisi ve evde uygulanabilecek diğer yöntemlere bağlıdır. Bakteriyel boğaz enfeksiyonu tedavisi için antibiyotik kullanımı gereklidir bu da iyileşme süresini etkiler. Boğaz iltihabı ilaç tedavisinin süresi doktor kontrolünde belirlenir ve aynı zamanda semptomların yoğunluğuna bağlı olarak değişir. Kronikleşen boğaz enfeksiyonlarında ise yalnızca ilaç tedavisi yeterli olmayabilir. Bu durumda cerrahi müdahale gerekebilir ve bu da tedavi süresinin uzamasına neden olur.
KAYNAK:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/318631