Dış Gebelik Nedir? Dış Gebelik Belirtileri Nelerdir?

Eğer medikal tedavi uygulandıysa en az 3 ay beklemek gerekmektedir ancak daha kısa bir sürede hamile kalındığında bu mutlaka bebekte bir problem olacağı anlamına gelmez. Laparoskopik cerrahi yöntemi kullanıldıysa iki menstrüasyon döngüsünden sonra hamile kalmak mümkündür. Eğer açık ameliyatla bir operasyon gerçekleştirildiyse yaranın iyileşmesi için yaklaşık olarak 4-6 ay beklemekte fayda var.

Kontrasepsiyon kullanımı genel anlamda ektopik gebelik riskini düşürür. Ancak kadın intrauterin kontraseptif (IUD), kontraseptif implant, yalnızca progestojen içeren hap veya sterilizasyon gibi doğum kontrol yöntemlerini kullanırken hamile kalırsa gebeliğin dış gebelik olma ihtimali artar. Eğer kadın IUD kullanırken hamilelik meydana gelirse gebeliğin yerini ve zamanını belirlemek için bir ultrason yapılmalıdır. Tüm doğum kontrol yöntemleri geçmişte ektopik gebelik yaşamış olan kadınlar tarafından da kullanılabilir.

Laparoskopi genellikle genel anestezi altında gerçekleştirilir. Bu işlemde cerrah karında genellikle üç küçük kesik açar. Cerrahın işlemleri görebilmesi için göbek deliği üzerindeki deliğe küçük bir teleskop yerleştirilir. Eğer dış gebelik teyit edilirse genellikle ilgili tüp çıkarılır.

Dış gebeliğin tam anlamıyla engellenmesi mümkün olmayabilir. Ancak anneler adayı Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) riskini azaltarak fallop tüplerine gelebilecek zararları ve dolayısıyla dış gebelik riskini düşürebilir. Cinsel yolla bulaşan hastalıklar pelvik inflamatuar hastalığın en yaygın sebebidir. Cinsel partnerinin kondom kullanması cinsel yolla bulaşan hastalıklara yakalanma riskini azaltabilir. Sigaranın ektopik gebelik riskini arttırdığı bilindiği için sigarayı bırakmak ve sağlıklı bir kilo ve diyet sürdürmek de dış gebelik riskini azaltmaya yardımcı olabilir.

Çoğu ektopik gebelik döllenmiş yumurtanın (ovum) bir fallop tüpünün iç kısmına yapışması sonucunda oluşur. Ancak nadiren yumurtalık, rahim boynu (serviks) veya karın içinde de ektopik gebelik meydana gelebilir. Ek olarak aynı anda hem rahim içinde normal bir hamilelik (heterotopik gebelik) hem de rahim dışında bir ektopik hamilelik gelişebilir.

Dış gebelik fallop tüpünüzün yırtılmasına yol açabilir. Bu durum tedavi edilmediğinde yırtılan fallop tüpü yaşamı tehdit eden kanama olaylarına sebep olabilir.

Ayda 2 defa menstrüasyon geçirmek dış gebelik belirtisi olarak kabul edilmez. Gerçekte adet düzensizliği yaşayan kadın genellikle hamile değildir. Ancak bazı dış gebelik durumlarında vajinal kanamanın adet sanılması mümkün olabilir. Bu tür kanamalar genellikle normal bir menstrüasyon sürecinden daha az yoğundur ve karın ağrısı veya kramp ile beraber görülür. Eğer ay içinde 2 kez adet görüyorsanız ya da anormal vajinal kanama yaşıyorsanız belirtilerinizi değerlendirmek için sağlık profesyoneliyle görüşmeli ve gerekli testleri yaptırmalısınız. Hormonal dengesizlikler veya belirli sağlık sorunları gibi diğer etkenler de menstrüasyon süreçlerinde değişime neden olabilir.

4 haftalık gebelikte dış gebelik belirtileri henüz var olmayabilir. Ancak dış gebelik yaşayan kadınlarda hafiften şiddetliye değişebilen ve aralıklı ya da sürekli olan karın veya pelvik ağrı, pembe, kahverengi ya da kırmızı renkte vajinal lekelenme veya hafif kanama ve mide bulantısı ya da kusma gibi belirtiler yaşayabilir.

Dış gebelik genellikle 5 ile 10. haftalar arasında ortaya çıkar ve kendini gösterir. 5 haftalık dış gebelik semptomları arasında karın ağrısı, vajinal kanama ve omuz ağrısı bulunur. Bu belirtilerin fark edilmesi durumunda acil tıbbi yardım almak önem taşır.

Karın veya pelvik bölgesinde hafiften şiddetliye kadar değişebilen ve zaman zaman ortaya çıkan ya da sürekli hissedilen keskin bir ağrı görülür. Bu ağrının yanında parlak kırmızı veya kahverengi tonlarda olabilecek hafif ya da şiddetli vajinal kanama yaşanır. Omuzda hissedilen ağrının sebebi genellikle diyaframın yırtılması sonucu dış gebelik kaynaklı iç kanamadır. Mide bulantısı ve kusma da yaşanabilir. İç kanama sebebiyle zayıflık, baş dönmesi ve bayılma gibi belirtiler gözlemlenebilir. Ancak bu belirtilerin düşük ya da pelvik inflamatuar hastalık gibi başka sağlık problemlerinin habercisi de olabileceği unutulmamalıdır.

7 haftalık dış gebelik belirtileri arasında en yaygını karın ağrısıdır. Keskin, kramp benzeri bir acı şeklinde kendini gösteren ağrı alt karın ya da pelvik bölgede hissedilir. Vajinal kanama da sıklıkla rastlanan bir belirtidir. Bu kanama hafif leke şeklinde olabileceği gibi yoğun bir şekilde de gerçekleşebilir ve rengi kahverengiden kırmızıya kadar değişebilir. Nadiren dış gebelik sonucu tahriş olan diyafram omuz ağrısına sebep olabilir. Mide bulantısı ve kusma da hamilelik belirtisiyle karıştırılabilen bir başka semptomdur. Baş dönmesi, halsizlik veya baygınlık hissi de dış gebelik belirtileri arasındadır. İdrar yaparken ya da bağırsak hareketlerinde ağrı veya rahatsızlık da yaşanabilir.

Dış gebelik tanısı genellikle son adet tarihinden 4-5 hafta sonra konulabilir fakat her zaman bu sürede tespit edilemeyebilir. Tanı koymak için genellikle hasta anamnezi, fiziki muayene ve ultrason gibi görüntüleme yöntemlerinin kombinasyonu kullanılır. Teşhisin doğrulanması amacıyla insan koryonik gonadotropin (hCG) hormonu seviyelerini ölçme için kan testleri de yapılabilmektedir. Dış gebelik belirtileri gösteriyorsanız en kısa sürede tıbbi yardım almanız çok önemlidir. Çünkü dış gebelik acil müdahale gerektiren bir durumdur ve fallop tüpünün yırtılması ve hayati risk oluşturan kanamalar gibi komplikasyonları önlemek için hızlıca tedavi edilmelidir.

Dış gebelik genellikle normal bir gebelik süresince ilerlemeyip normal bir hamilelik haline de gelmez. Çoğunlukla fallop tüplerinin yırtılması ve hayati tehlike oluşturan kanama gibi komplikasyonları engelleme amacıyla ektopik bir gebe durumunu acilen tedavi etmek gerekmektedir. Tedavi yoluna karar verilirken dikkate alınan faktörler arasında dış gebeliğin büyüklüğü ve yerleşimi, kadının sağlık durumu ve gelecekteki üreme yeteneğini koruma isteği bulunur. Eğer tedavi edilmezse dış gebelik fallop tüpünün yırtılmasına kadar büyümeye devam eder ki bu yaşamı tehdit eden bir durumdur. Ancak müdahale öncesi dış gebeliğin süresi belirsiz olup bazı hallerde kendi kendine düzeltme ihtimali vardır. Dış gebeliğin süresi kesin bir hafta sayısı değildir ve çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir.

Dış gebelik fallop tüplerinin yırtılması ve yaşamı riske atan kanama gibi riskleri önlemek adına hızlıca sonlandırılması gereken bir durumdur. Dış gebeliği sonlandırma metodunun seçimi gebeliğin boyutu ve konumu ile kadının sağlık durumu ve gelecekteki doğurganlık yeteneğini koruma isteği gibi faktörlere bağlıdır. Genellikle dış gebelikler ilaç tedavisi veya cerrahi yoluyla tedavi edilir. Metotreksat, erken aşama dış gebeliklerin tedavisinde sıklıkla kullanılan bir ilaçtır. Bu ilaç hamileliği büyümeyi durdurup zamanla vücut tarafından absorbe olmasını sağlar. Metotreksat genellikle enjeksiyon şeklinde uygulanır ve sağlık profesyoneli tarafından yakından izlenmesi gerekmektedir. Dış gebeliğin ilaçla sonlandırılması genellikle 1 ay ile 45 gün arasında sürebilir. Bazı hallerde ise dış gebeliği tedavi etmek amacıyla cerrahi müdahale gerekli olabilir. Bu operasyonlar etkilenen fallop tüpünün alınmasını (salpenjektomi) veya tüpün korunarak gebeliğin çıkarılmasını (salpingostomi) içerebilir. Eğer dış gebelik büyükse kadının durumu stabil değilse veya tüpün yırtılma riski varsa cerrahi müdahale önerilir.

Dış gebelik rahim dışında bir yerde gelişen ve hayati tehlike oluşturan bir durumdur. Bu da genellikle tüplerde meydana gelir. Yani evet dış gebelik tehlikelidir.

Dış gebelik vücuttan genellikle cerrahi müdahale veya ilaç tedavisi ile atılır. Kendiliğinden atılması nadiren görülür ve bu genellikle önemli sağlık riskleri oluşturabilir.

Her kadın dış gebelik riski altındadır fakat özellikle tüp bebek tedavisi görenler daha önce dış gebelik yaşamış olanlar ya da pelvik inflamatuar hastalığı olanlar daha yüksek risk altındadır.

Dış gebelikte karın şişmesi gibi belirtiler görülebilir ancak her durumda olmayabilir. 

Dış gebelik kendi kendine geçmez ve tıbbi müdahale gerektirir.

Dış gebelik testinde hCG hormonu pozitif çıkar çünkü bu durumda da vücut hamile olduğunu düşünür.

Adetten kaç gün sonra dış gebeliğin belli olduğu değişkenlik gösterir. Genellikle 4-12 hafta arasında belirti vermeye başlar.

Ultrason muayenesi, dış gebeliği teşhis etmek için en yaygın kullanılan yöntemdir.

Dış gebeliğin ne kadar süreceği tamamen kişinin sağlık durumuna ve tedaviye yanıtına bağlıdır. Ancak genellikle 6-16 hafta arasında sonlanır.

Dış gebelik, özellikle tüp bebek tedavisi görenlerde ve daha önce dış gebelik yaşamış olanlarda daha sık görülür.

Dış gebeliğin maksimum süresi genellikle 16 haftadır ancak bu durum kişiden kişiye değişebilir.

Dış gebelik, bir kadının ileride hamile kalmasını engellemez fakat tekrarlayan dış gebelikler ya da komplikasyonlar doğurganlığı etkileyebilir. Bu nedenle, dış gebelik geçiren bir kadın doktorunun tavsiyelerini dikkatlice takip etmelidir.