PLT Yüksekliği Neden Olur? PLT Yüksekliği Hangi Hastalığın Belirtisi?
PLT yüksekliği kanındaki trombosit (kan pulcuğu) miktarının normal seviyelerin üzerinde olduğunu belirtir. Trombositler kanın pıhtılaşma sürecinde kritik bir role sahiptir ve bu yüzden fazlaca trombosit seviyesi kanın daha çabuk pıhtılaşmasına yol açabilir. Çeşitli sebeplerle ilişkili olan PLT yüksekliği bazen ciddi etkilere yol açabilir. Altta yatan sebebin belirlenip yönetilmesine göre tedavi uygulanır.
PLT Yüksekliği Nedir?
“PLT yüksekliği nedir?” sorusu; kan hücrelerinin bir çeşidi olan trombositler kanın pıhtılaşma sürecinde önemli bir rol oynar. Platelet (PLT) olarak da adlandırılan trombositler kemik iliğinde üretilir ve dolaşım sistemi içerisinde yoğun şekilde bulunur. Normalden fazla miktarda trombosit (platelet) bulunması durumu ise PLT yüksekliği ya da trombositoz olarak adlandırılır. Trombositler kanın pıhtılaşmasını sağlamak ve kanamaları durdurmak gibi işlevlere sahiptir şeklinde yanıtlanabilir.
Trombositoz Türleri Nelerdir?
Trombositoza iki ana türde rastlanabilir. Her iki trombositoz türü de kan pıhtısı oluşum riskini yükseltir ve bu sebeple düzenli doktor kontrolü gereklidir. Trombositozun çeşitleri aşağıdaki gibidir:
- Birincil Trombositoz: Kemik iliği hücrelerinin aşırı miktarda trombosit üretmesi sonucu birincil trombositoz meydana gelir. Bu durum genellikle genetik etmenler ya da belirsiz sebeplerle tetiklenir.
- İkincil Trombositoz: İkincil trombositoz enfeksiyonlar, iltihabi hastalıklar, kanser ve bazı ilaçların neden olduğu başka bir sağlık sorununun sonucudur. Genellikle altta yatan sebebin tedavi edilmesi ile trombositoz düzelir.
PLT Yüksekliği Neden Olur?
“PLT yüksekliği neden olur?” sorusunun yanıtı da merak edilen konulardandır. Trombositozun ortaya çıkmasına neden olan faktörler farklılık gösterir ve genellikle bu faktörler altta yatan sağlık problemine işaret eder. PLT yüksekliğine yol açan sebepler aşağıdaki gibidir:
- Enfeksiyonlar vücut enfeksiyonlarıyla savaşırken trombosit üretim miktarını artırabilir.
- Bakteri, virüs veya parazitlerden kaynaklanan enfeksiyonlar trombositozun nedenleri arasında yer alabilir.
- Kronik iltihabi hastalıklar (örneğin romatoid artrit ve inflamatuvar bağırsak hastalıkları) vücutta iltihaplanmayı artırarak trombosit seviyesini etkileyebilir.
- Demir eksikliği anemisi demirin vücutta yetersiz olmasından kaynaklanır ve bu durum trombosit üretimini tetikleyebilir.
- Polisitemia vera kemik iliğinin aşırı miktarda kırmızı kan hücresi ve trombosit ürettiği bir miyeloproliferatif rahatsızlıktır.
- Lösemi, lenfoma ve böbrek kanseri gibi bazı kanser türleri trombosit seviyelerinde artışa sebep olabilir.
- Cerrahi operasyonların ardından trombosit seviyeleri geçici bir süreliğine yükselebilir.
- Bazı ilaçlar trombosit seviyesini yükseltebilir. Bu ilaçların içinde kortikosteroidler, epinefrin ve adrenalin bulunur.
Trombositozun Belirtileri Nelerdir?
PLT yüksekliği (trombositoz), kan dolaşımındaki trombosit miktarının normalden fazla olduğu durumu tanımlar. Çoğunlukla belirtisiz olan trombositoz genellikle rutin kan testleri sırasında fark edilir. Ancak çok yüksek trombosit seviyeleri bazı belirtilere ve işaretlere neden olabilir. PLT yüksekliği belirtileri aşağıdaki gibidir:
- Dolaşım Problemleri: Artan trombosit seviyeleri kan pıhtılarının oluşmasını tetikler bu da ellerde ya da ayaklarda soğukluk, uyuşma veya morarma gibi dolaşım problemlerine yol açabilir.
- Baş Ağrısı ve Baş Dönmesi: Trombositlerin aşırı aktive olması baş ağrısına veya baş dönmesine sebep olabilir.
- Ciltte Değişimler: Trombositozdan kaynaklanan pıhtılar ciltte kızarıklık veya ağrılı şişliklere neden olabilir.
- Mide Rahatsızlıkları: Yüksek trombosit seviyesi mide-bağırsak sorunlarına yol açabilir ki bu da bulantı ve kusmayla sonuçlanabilir.
- Halsizlik ve Yorgunluk: Trombositoz vücudu yorarak halsizlik ve yorgunluk hissiyle kendini gösterebilir.
- Görme Sorunları: Yüksek PLT seviyeleri retinanın (gözün iç tabakası) damarlarında tıkanıklığa sebep olabilir, bu durum ise görüşte değişikliklere yol açabilir.
- Kanama: Bazı durumlarda trombositoz kanamalara sebep olabilir. Bu durum genellikle pıhtıların normal kan damarlarını tıkamasından kaynaklanır.
Trombositoz Nasıl Teşhis Edilir?
Normal trombosit düzeyleri kanın pıhtılaşmasını kontrol eder ve kanamaları engeller. Ancak kanda PLT yüksekliği çeşitli faktörlerden dolayı ortaya çıkabilir ve bunun belirlenmesi gereklidir. Yüksek PLT seviyelerinin teşhisinde kullanılan yöntemler aşağıdaki gibidir:
Trombosit Testi : En sık kullanılan teşhis yöntemi bir kan testi olan trombosit sayımıdır.
Trombosit sayısının milimetre küp başına 150.000 ile 450.000 arasını aştığı durumlarda kan testinde PLT yüksekliği belirlenir.
Altta Yatan Sebeplerin Araştırılması: Yüksek trombosit seviyeleri birçok farklı faktörle ilişkilendirilebilir. Bu faktörler arasında enfeksiyonlar, inflamatuar hastalıklar, kanser, anemi (kansızlık), ilaçlar ve daha pek çok sebep bulunabilir.
Görüntüleme Testleri: “Yüksek PLT hangi hastalığın belirtisi?” Sorusunu yanıtlamak için çeşitli testler yapılır. Altta yatan nedenleri belirlemek için bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme gibi görüntüleme testleri gerekebilir. Bu testler fiziksel sebepleri örneğin kanseri, tespit edebilir.
PLT Yüksekliği Nasıl Tedavi Edilir?
Peki PLT nedir yüksekliği nasıl tedavi edilir? Yüksek PLT seviyesi altta yatan bir sağlık sorunu sonucunda ortaya çıkabilir. Tedavi süreci genellikle bu temel nedenin tespiti ile başlar. Eğer Trombosit PLT yüksekliği ciddiyse veya tedavi sadece altta yatan nedeni gidermeye yetmiyorsa doktorlar ilaç tedavisini düşünür. Tedaviye verilen yanıt düzenli kan testleriyle takip edilir ve ilaç dozları buna göre ayarlanır. Bazı durumlarda ilaç tedavisi yeterli olmayabilir veya trombositlerin hızla azaltılması gerekebilir. Flebotomi fazla miktarda trombosit içeren kanın alındığı ve yüksek trombosit seviyelerini hızlı bir şekilde düşürmeye yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Trombositoz hastalarının düzenli olarak izlenmesi trombosit seviyelerinin takip edilmesi ve gerektiğinde ilaç tedavilerinin veya diğer tedavi yöntemlerinin ayarlanması önemlidir. Çok nadiren ve aşırı ciddi primer trombositoz vakalarında kemik iliği nakli düşünülebilir ki bu sağlıklı hücrelerle anormal kemik iliği hücrelerinin değiştirilmesini içerir.
KAYNAK:
https://www.verywellhealth.com/when-to-worry-about-high-platelet-count-5186732
SIK SORULAN SORULAR
PLT yüksekliği bir kanser türü değildir. Ancak bazen belirli kanser türlerinin sonucu olarak PLT seviyeleri artabilir.
Platelet (PLT) normal değeri laboratuvarlara ve ölçüm birimlerine göre farklılık gösterebilir. Ancak genel kabul gören normal platelet seviyesi 150.000 ile 450.000 platelet/mm³ arasındadır. Plateletler kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynarlar ve bu seviyeler kanın normal pıhtılaşma yeteneğini sürdürmek için önemlidir. Platelet sayısı tam kan sayımı (CBC) testi ile ölçülür ve bu test bir kişinin kan kompozisyonunu değerlendirmek için kullanılır.
Bebeklerde doğumdan sonraki ilk günlerde yüksek trombosit seviyeleri oldukça yaygındır ve genellikle normal kabul edilir. Ancak bebeklerin trombosit seviyeleri genellikle birkaç gün içinde normale döner. Bununla birlikte bebeklerde anormal derecede yüksek PLT seviyeleri tıbbi değerlendirme gerektirebilir.
PLT yüksekliği hemogram (kan sayımı) testi ile belirlenebilir. Hemogram testi trombosit sayısını ölçer ve normalden daha yüksek olan seviyeler PLT'nin yüksek olduğunu gösterir. Yüksek PLT seviyelerinin altında yatan sebeplerin belirlenmesi için ek tıbbi incelemelere ihtiyaç duyulabilir.
Polisitemi vera: Bu durumda, kemik iliğinde kırmızı kan hücresi, beyaz kan hücresi ve trombosit üretimi aşırı derecede artar. Demir eksikliği anemisi: Demir eksikliği, vücudun sağlıklı kırmızı kan hücreleri üretme yeteneğini sınırlayabilir. İnflamatuar koşullar: Kronik inflamatuar hastalıklar, kanserler veya enfeksiyonlar gibi durumlar vücutta iltihaplanmaya neden olur ve bu da trombosit seviyelerinin yükselmesine yol açabilir. Kan bozuklukları: Bazı kan rahatsızlıkları trombosit üretimini veya işlevini etkileyebilir ve bunun sonucunda trombosit seviyelerini artırabilir.
Trombosit yüksekliği genellikle herhangi bir belirti göstermez ve çoğunlukla başka bir durumun teşhisi sırasında keşfedilir. Ancak trombosit sayısı çok yüksek olduğunda ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olan hücrelerdir ve sayıları çok fazla olduğunda kan pıhtısı oluşumu riski artar. Bu durum kalp krizi veya inme gibi yaşamı tehdit eden koşullara neden olabilir. Ayrıca yüksek trombosit seviyelerine sahip kişilerde genellikle dolaşım sistemi hastalıkları, enfeksiyonlar, kanser ve kemoterapi gibi çeşitli tıbbi durumlar görülür. Bu nedenle trombosit seviyesinin normalden yüksek olduğu saptandığında altta yatan sebeplerin belirlenmesi için daha kapsamlı bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyaç duyulabilir. Her ne kadar yüksek trombosit seviyeleri genellikle tehlikeli olmasa da anormal derecede yüksek seviyelere ulaştığında ciddi sağlık riskleri oluşturabilir. Bu nedenle düzenli sağlık kontrolleri ve gerektiğinde uygun tedavi önemlidir. Unutmayın herhangi bir sağlık endişeniz varsa bir sağlık profesyoneli ile görüşmek her zaman en iyi seçenektir.
Yorum Ekle
