EGFR Nedir? EGFR Düşüklüğü ve Yüksekliği Nedir?

 

 “eGFR nedir?” sorusu test sonuçlarında görülen ve sıklıkla merak edilen konulardan biri. Elektronik Görsel Fosforilasyon Reaksiyonu (eGFR) hücrelerin büyümesi, bölünmesi ve çoğalması gibi önemli işlevleri düzenleyen bir protein reseptörüdür. Hücre yüzeyinde bulunan bu reseptör, dışarıdan gelen sinyalleri alarak hücre içinde belirli tepkimelerin gerçekleşmesini sağlar.

eGFR Nedir?

eGFR "Estimate Glomerular Filtration Rate" teriminin kısaltmasıdır ve kan testi ile böbrek performansını kontrol eder. Böbrekler bel bölgesine yakın olan omurganın her iki yanında bulunan iki organdır. Böbreklerde yer alan küçük filtreler -glomerüller- kanda bulunan atıkları ve fazla suyu ayırarak idrar yoluyla vücuttan atmaktadır. eGFR testi vücut ağırlığına bağlı olarak bu filtrelerin bir dakika içinde ne kadar kan temizlediğini ölçer.

eGFR Testi Neden Yapılır?

eGFR böbrek işlevinin genel durumuna dair kritik bilgiler sağlar. Bunu ölçmek adına uygulanan testin uygulandığı yaygın durumlar aşağıdaki gibidir:

• Böbrek Sağlığı Takibi: eGFR testi bireylerin böbrek işlevlerini sürekli olarak kontrol etmek için gerçekleştirilir. Kronik böbrek hastalıkları ve diğer rahatsızlıkların erken belirlenmesi ve yönetimi açısından önemlidir.
• Kronik Böbrek Hastalığı İzlemi: Kronik böbrek hastalığı riski altındaki veya bu hastalığa sahip olan kişilerde eGFR testi düzenli olarak yapılır.
• Diyabetik Nefropati Takibi: Diyabet böbreklere zarar verebilecek bir durumdur ve eGFR testi diyabetik nefropati adı verilen bu hasarın izlenmesinde kullanılır.
• Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon) Takibi: Yüksek tansiyonun böbreklere verdiği olası zararları tespit etmek için eGFR testi kullanılır. eGFR testi tansiyonun böbrek işlevlerini nasıl etkilediğini belirlemek amacıyla kullanılır.
• İdrar Yolu Enfeksiyonları veya Böbrek Taşlarının Ardından Yapılan Değerlendirmeler: eGFR testi böbrek enfeksiyonu veya taşı olan kişilerde böbrek fonksiyonlarını analiz etmek için uygulanabilir.
• Nefrotoksik İlaç Kullanımının Takibi: Bazı ilaçların böbreklere zarar verebileceği bilinir. Nefrotoksik özellikteki ilaçların kullanım sürecinde eGFR testi ile böbrek işlevleri kontrol edilir.

eGFR Yüksek Çıkması Nedir?

Peki eGFR yüksek çıkması nedir? Yüksek eGFR böbreklerin hızlı bir şekilde filtre olduğunu gösteren bir ölçüttür. Genel olarak yüksek eGFR değerlerinin zararlı olmayacağı düşünülse de bazı durumlarda çeşitli riskler ortaya çıkabilir. Bu riskler aşağıdaki gibidir:

• Aşırı Filtreleme ve Elektrolit Denge Bozukluğu: Yüksek eGFR böbreklerin fazla miktarda sıvı ve elektroliti filtreleyeceğine işaret edebilir ve bu da elektrolit dengesizliği riskini yükseltebilir.
• İlaç Metabolizması ve Dozaj Problemleri: Bazı ilaçlar normalden daha hızlı metabolize olabilir, dolayısıyla ilaç dozajının yeniden ayarlanması gerekebilir.
• İdrar Yolu Enfeksiyonu Riski: Hızlı filtreleme idrar yolu enfeksiyonlarına yol açabilecek olan sık idrara çıkma ve düşük idrar yoğunluğuna yol açabilir.
• Dehidrasyon Riski: Aşırı filtreleme, vücuttaki sıvı seviyesini düşürebilir ve dehidrasyon riskini artırabilir, bu da genel sağlığı olumsuz etkileyebilir.
• Uzun Vadede Böbrek Hasarı: Yüksek eGFR değerleri hızlı filtrasyon nedeniyle zamanla böbreklerde hasar oluşmasına neden olabilir.

eGFR Düşüklüğü Nedir?

eGFR düşüklüğü böbreklerin glomerüler filtrasyon hızının düştüğünü belirtir. Düşük eGFR değerleri böbrek işlevlerinde bir bozulma veya hasarın göstergesi olabilir. Düşük eGFR'nin potansiyel sebepleri aşağıdaki gibidir:

• Kronik Böbrek Hastalığı (KBH): KBH böbrek dokusunda kalıcı hasar oluşturarak eGFR seviyelerinin düşmesine neden olan en sık rastlanan durumlardan biridir.
• Diyabet: Diyabetli hastaların vücutlarındaki kan şekeri düzeylerini düzenleyememesi, böbreklere zarar verebilir ve bu da eGFR seviyelerinin uzun vadede azalmasına yol açabilir.
• Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon): Yüksek tansiyon, böbrek damarlarına ve dokularına hasar vererek eGFR seviyelerinde düşüşe neden olabilir.
• İnflamatuar Hastalıklar: Bazı genel inflamasyon durumları, böbrek işlevini bozabilir ve bu da eGFR seviyesinin düşmesine sebep olabilir.
• Genetik Faktörler: Genetik etmenlerin böbrek sağlığı üzerindeki etkisi, eGFR seviyesinde düşüş riskini artırabilir.

“eGFR düşüklüğü nasıl tedavi edilir?” sorusu da merak edilen konulardan biri. eGFR (Epidermal Büyüme Faktörü Reseptörü) düşüklüğünün tedavisi genellikle altta yatan nedenin belirlenmesi ve bu nedenin etkin bir şekilde yönetilmesini içerir. Öncelikle tam bir tıbbi değerlendirme gereklidir. Bu genellikle ayrıntılı bir sağlık geçmişi anketi, fiziksel muayene ve kan veya idrar testleri gibi laboratuvar testlerini içerir. Sonuçlar eGFR düşüklüğünün potansiyel nedenlerini belirlemeye yardımcı olabilir. Altta yatan durum böbrek hastalığı ise tedavi genellikle diyet değişikliklerini, yaşam tarzı değişikliklerini ve ilaçları içerir. Bu tedaviler genellikle eGFR seviyelerini artırabilir. Bazı durumlarda doktorunuz eGFR inhibisyonunu hedefleyen ilaçlar önerebilir. Bunlar genellikle kanser tedavisinde kullanılır çünkü bazı kanser türleri eGFR'yi aşırı üretir. Her durumda, eGFR düşüklüğünün tedavisine başlamadan önce dikkatlice bir tıbbi değerlendirmeye ihtiyaç vardır. Tedavi planınız, semptomlarınızın şiddetine, genel sağlığınıza ve altta yatan duruma bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, herhangi bir tedaviye başlamadan önce doktorunuzla detaylı bir görüşme yapmanız önemlidir.

Kan Tahlili eGFR Değeri Nedir?

Kan testinde ölçülen eGFR değeri böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için kullanılan kritik bir göstergedir. eGFR değeri belirli bir sürede böbrekler tarafından filtre edilen kan miktarını belirler ve genellikle mililitre başına dakika cinsinden ifade edilir. eGFR değeri yaşa, cinsiyete ve genel sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterebilir. Sağlıklı böbrek fonksiyonlarını genellikle 90 ml/dakika veya daha yüksek olan bir eGFR değeri temsil eder. Ancak düşük bir eGFR değeri, böbreklerde bir problem olabileceğini işaret edebilir.

eGFR Değeri Kategorileri Nelerdir?

“eGFR kaç olmalı?” sorusu da merak edilen konulardan biridir. eGFR değerleri aşağıdaki şekilde sınıflandırılabilir:

• 90 ml/dakika ve üzeri: Normal böbrek işlevi
• 60-89 ml/dakika: Hafif böbrek hasarı
• 30-59 ml/dakika: Orta seviye böbrek hasarı
• 15-29 ml/dakika: Ciddi böbrek hasarı
• 15 ml/dakika ve altı: Böbrek yetmezliği

 

• 60-89 ml/dk: Hafif böbrek yetmezliği
• 30-59 ml/dk: Orta düzeyde böbrek yetmezliği
• 15-29 ml/dk: Ağır derecede böbrek yetmezliği
• 15 ml/dk'nın altı: Son evre böbrek hastalığı

 

• 20-29 yaş: 116 ml/dk
• 30-39 yaş: 107 ml/dk
• 40-49 yaş: 99 ml/dk
• 50-59 yaş: 93 ml/dk
• 60-69 yaş: 85 ml/dk

 

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/diagnostics/21593-estimated-glomerular-filtration-rate-egfr

SIK SORULAN SORULAR