Kalsitonin Hormonu Nedir? Kalsitonin Hormonunun Görevi Nedir?

03 / NÄ°S
2024

Kalsitonin hormonu kalsiyum ve fosforun vücuttaki dengesini ayarlayan bir yaÅŸam kaynağıdır. Bu hormon, kemik saÄŸlığını koruyarak osteoporoz riskini azaltma ve kalsiyumun kemik hücrelerine daha etkin bir ÅŸekilde entegre olmasına yardımcı olma gibi iÅŸlevlere sahiptir. Ek olarak kan kalsiyum seviyelerini düÅŸürerek böbreklerin saÄŸlığına katkıda bulunur. Kalsitonin hormonunun diÄŸer görevleri arasında kemik yoÄŸunluÄŸunu artırma ve kemik erimesini önleme yer alır. SaÄŸlıklı bir yaÅŸam için ve kemik yoÄŸunluÄŸunu yükseltmek adına kalsitonin hormonu hakkında bilgiye sahip olmak önemlidir.

Kalsitonin Hormonu Nedir?

Peki kalsitonin hormonu nedir? Alternatif tabiriyle tirokalsitonin olarak da bilinen kalsitonin hormonu tiroid bezinin C hücrelerinden üretildiÄŸi ve kan ile kemikteki miktarının büyük öneme sahip olduÄŸu bir hormondur. Bu hormon yapısında 32 farklı aminoasit içeren tek bir polipeptit bulundurur. BilindiÄŸi gibi, kemikler vücudun kalsiyum deposudur ve bu rijit yapılarının korunmasında rol oynar.

KemiÄŸi parçalanmaktan koruyarak kalsiyum seviyesinin dengede kalmasına yardımcı olan bir iÅŸlevi olan kalsitonin hormonu, kanın kalsiyum düzeyini azaltarak kemiklere mineral taşıma sürecinde önemli bir rol oynar. Paratiroid hormonunun aksine çalışır ve bu çift yönlü mekanizma sayesinde kan ve kemikteki kalsiyum ve potasyum seviyelerinin dengelemesine yardımcı olur. Ayrıca, kemik erimesini engelleyen bu polipeptid yapılı salgının osteoporoz hastalığını önleme konusunda büyük bir etkisi vardır. Bu bilgiler ışığında, ilgili hormonun gerektiÄŸinden fazla veya az üretimi vücutta ciddi sorunlara yol açabilir.

Kalsitonin Hormonu Ne Ä°ÅŸe Yarar?

Peki kalsitonin hormonu ne iÅŸe yarar? Kalsitonin hormonun özellikleri, vücudun biyokimyasal reaksiyonlarına iliÅŸkin bilgi saÄŸlar. Bu baÄŸlamda kalsitonin hormonun görevleri aÅŸağıdaki gibidir:

• Kemik dokusunu sert tutar ve sertlik derecesinin korunmasına katkıda bulunur.
• Kemik erimesi önleme konusunda etkilidir. Özellikle, menopoz sonrası kadınlar arasında sıkça görülen osteoporozun tetiklenmesini engellemede kritik bir rol oynar.
• Kan içerisindeki fosfor, kalsiyum ve tuz seviyelerinin normal düzeylerde kalmasına yardım eder.
• Tiroid bezinin bozuk olduÄŸu guatr hastalığına baÄŸlı olan T3 ve T4 gibi salgıların saÄŸlıklı iÅŸleyiÅŸini destekler.
• Paratiroid (PTH) hormonun kan serumundaki etkilerine karşı çözüm geliÅŸtirme konusunda aktif bir görev üstlenir.
• Bağırsak lümenlerinden kalsiyum emilimini azaltmayı ve böbreklerden kalsiyum mineralinin belirli bir seviyede geri alınmasını engellemeye katkıda bulunur.
• Osteoklast aktivitesinin, yani kemiklerin yıkılmasının bastırılmasıyla iskelet sisteminin çalışmasına olumlu bir ÅŸekilde destek verir.
• SentezlediÄŸi salgı sayesinde genellikle kemikteki kalsiyum çözülmesini engellemekte ve bu durum birçok kas-kemik sorununun önlenmesine yardımcı olmaktadır.

Kalsitonin Neden Yükselir?

Kalsitonin hormonu hastalıklar ve çeÅŸitli metabolik deÄŸiÅŸiklikler nedeniyle yüksek olabilir. Genel itibariyle kalsiyum mineralinin hücresel düzeyde kullanımını bozan reaksiyonlar bu durumu belirleyebilir. Bu baÄŸlamda hormon seviyesinin yüksek olmasına yol açan nedenler ise ÅŸöyledir:

• AkciÄŸer, pankreas, prostat, meme kanseri, lösemi, pankreas adacık hücre tümörleri
• Hamilelik durumunda meydana gelen kalsiyum seviye deÄŸiÅŸiklikleri
• Mastositoz ve farklı nöroendokrin tümörler
• Paratiroid bezlerinin aşırı çalışması ve kronik böbrek yetmezliÄŸi
• Zollinger-Ellison sendromu
• Pankreas iltihabı
• Kemik iliÄŸi hücrelerinin kontrolsüz çoÄŸalması
• Otoimmun tiroid hastalığı
• B12 eksikliÄŸine baÄŸlı pernisyöz anemi
• Alkol kaynaklı siroz hastalığı
• Yanıltıcı düÅŸük paratiroidizm durumu
• Bağırsak içi, mide zarı ve akciÄŸer bronÅŸlarındaki kanserleÅŸme
• Benign akciÄŸer hastalıkları
• APUD hücreli tümörler

Yukarıdaki durumlar Kalsitonin hormonu özellikleri ve seviyesinin yükselmesine neden olabilir ve bu vücut testlerinde tespit edilebilir. Yeni doÄŸan bebeklerde ve hamile bayanlarda kan deÄŸerleri genellikle yüksek olabilir.

Kalsitonin Hormonu DüÅŸüklüÄŸü Nedenleri Nelerdir?

Kalsitonin hormonunun vücuttaki kalsiyum, fosfor ve potasyum düzeylerinin dengelenmesi birçok reaksiyon sürecini destekler. Bu nedenle eÄŸer bu hormonun üretimi yetersiz ise kandaki kalsiyumun kemiklere geçiÅŸi engellenir. Sonuç olarak kemiklerdeki kalsiyum yapısı azaldığı için kemik yumuÅŸaması ve erimesi yaÅŸanabilir. Bu durum genel anlamda kemik kaybını ifade eder ve tüm iskelet sistemine zarar verme potansiyeli bulunur. Özellikle bireyin omurga üzerinde etkisi olan bir rahatsızlığı varsa hastalığın ilerlemesi daha da ağırlaÅŸabilir. Ayrıca çocukluk ve ergenlik dönemlerinde bu hormonun eksikliÄŸi, kemik büyümesini ve boy uzamasını olumsuz yönde etkileyebilir ve geri dönüÅŸsüz iskelet sistemi hastalıklarına yol açabilir.

Genel itibariyle tiroid bezi tarafından salgılanan bu karmaşık hormon erkeklerde kadınlardan daha fazla bulunur. Kadınlarda menopoz sonrası östrojen seviyelerinin düÅŸmesi ve testosteron seviyelerinin artması, ilgili hormonun azalmasına neden olabilir. Kalsitonin hormonu düÅŸüklüÄŸü tespit edildiÄŸinde, vücudun normal iÅŸleyiÅŸini sürdürmek için sentetik östrojen verilir. Ancak bu tedavi yöntemi her zaman baÅŸarılı olmayabilir ve kalsitonin seviyesini düzeltmek için alternatif bir çözüm olmayabilir. Bazı mineral eksiklikleri de uzun vadede endokrin sistemini bozabilir. D3 vitamini, fosfor, iyot, selenyum gibi mineral ve vitamin eksiklikleri de durumu olumsuz etkileyebilir. EÄŸer D3 vitamini eksikliÄŸi ve hormon yetersizliÄŸi aynı anda baÅŸlamışsa yetiÅŸkinlerde osteomalazi ve çocuklarda raÅŸitizm hastalığı ÅŸiddetlenebilir.

Kalsitonin Hormon DüÅŸüklüÄŸünde Nasıl Bir Tedavi Uygulanır?

Bireyde kalsitonin hormonu eksikliÄŸi tespit edildiÄŸinde kiÅŸinin fiziksel ve biyokimyasal durumu deÄŸerlendirilerek belirli ilaçlar reçete edebilir. Bu tür ilaçlar biocalcın, miacalcic, calsynar, Nylex, ve Tonocalcın gibi isimlerle bilinir ve sentetik madde içerir. ÇeÅŸitli formlarda kullanılabilir. Bu formlar ise aÅŸağıdaki gibidir:

• Ä°ÄŸne ve enjeksiyonlar: Ampül ÅŸeklindeki bu ilaçlar kemik kırıklarının tedavisinde etkili olabilirler. Osteoporoz tedavisinde sıklıkla tercih edilirler. Ä°ntravenöz infüzyon veya intramusküler enjeksiyon olarak da uygulanabilirler.
• Transdermal yama: Deriye yapıştırılan bu yama tipi ilaçlar, kemik erimesi tedavisinde ilk seçenek olarak düÅŸünülebilir. Dermal uygulama ile kemiklerin güçlenmesi amaçlanır.
• Burun spreyi: Burun mukozasından alınan bu ilaç formu hızlı emilim saÄŸlar.

KAYNAK: https://my.clevelandclinic.org/health/articles/22330-calcitonin

SIK SORULAN SORULAR