Göz Kapağı Şişmesi Neden Olur?

03 / NİS
2024

Göz kapağı şişmesi; kirpikler, gözyaşı bezleri, ter ve yağ bezlerinden oluşan dokular üzerindeki iltihabi reaksiyonlar sonucunda ortaya çıkar. Göz kapağındaki bu tür bir şişlik durumunda soğuk kompres uygulama veya çay poşeti kullanma gibi yöntemlerle şişliği hafifletmek mümkündür. Şayet şişlik sürekli hale gelir ve azalmazsa, doğru tedavi için bir uzmana başvurmak önemlidir.

Göz Kapağı Şişmesi Nedir?

Göz kapağı şişliği günlük yaşamda sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Ağlamadan arpacığa, göz enfeksiyonlarından alerjilere kadar birçok etken göz kapağı şişmesine neden olabilir. Çoğu zaman bu tür şişlikler birkaç gün içinde kendiliğinden geçer fakat bazı durumlardaysa tedavi gerekebilir. Şişlik hem alt hem de üst göz kapağı şişmesi yaşanabilir ve tek bir gözde olduğu gibi her iki gözde de görülebilir.

Göz Kapağı Şişliği Neden Olur?

Göz kapağının şişmesi durumunda pek çok faktör mevcuttur. Şişliğin süresi, şiddeti ve etkilediği alan, altta yatan duruma bağlıdır. Göz kapağı şişmesine sık rastlanan nedenler aşağıdaki gibidir:

• Arpacık: Göz kapağındaki bezin enfeksiyonu sonucunda oluşur. Arpacık ilk başta göz kapağında ağrılı, kaşıntılı ve küçük bir tümsek şeklinde görülür. Zamanla bu tümsek sivilceye benzer bir görünüm alır. Genellikle tek bir bezin etkilendiği arpacıklar çoğunlukla tedavi gerektirmeden iyileşir. Ancak arpacığın sıkılmaması veya patlatılmaması çok önemlidir, zira bu eylemler enfeksiyonun yayılmasına sebep olabilir. Ayrıca makyaj malzemelerinin ve göz kremlerinin ortak kullanımından kaçınılmalıdır. Eğer birden fazla arpacık oluşursa, aşırı acı hissedilirse ya da ateşe neden olursa, belirtiler kötüleşirse veya görme problemleri yaşanmaya başlanırsa antibiyotik tedavisine başvurulabilir.
• Şalazyon: Arpacığa benzer bir görünümü olan ve göz kapağı kistleri olarak da bilinen şalazyon, yağ bezinin tıkanmasından kaynaklanan bir durumdur, enfeksiyon değil. Şalazyon problemi yaşayan kişilerde bu durum tekrar edebilir. Göz kapağında önemli bir şişlik yaratan şalazyon kisti genellikle birkaç gün içinde kendiliğinden iyileşir. Ancak, büyük şalazyonlar görme bozukluğu ve ağrı gibi belirtilere sebep olabilir.
• Alerjiler: Eğer göz kapağındaki şişkinliğe gözdeki şişlik, kaşıntı, kızarıklık ve akıntı eşlik ediyorsa, bunun nedeni alerji olabilir. Toz veya polen gibi alerjenler gözü tahriş ederek alerjik reaksiyonları tetikleyebilir. Alerjiye bağlı sorunların çözülmesinin en etkili yolu alerjene maruz kalmanın azaltılmasıdır. Örneğin, polen alerjisi olan bir kişi bahar aylarında dışarıda geçirdiği zamanı sınırladığında veya dışarıdan döndükten sonra hemen duş aldığında alerjik reaksiyonlar azalabilir. Alerjik göz şişmesini tedavi etmek için antihistaminikler kullanılabilir.
• Yorgunluk: Yorgunluk ve bitkinlik göz kapağı şişmesine neden olabilir. Gece yeterince uyuyamayan bir kişi sabahleyin göz kapaklarının şişmiş olduğunu fark edebilir. Ayrıca, yeterli miktarda sıvı tüketilmemesi de şişliğe sebep olabilir.
• Ağlamak: Özellikle uzun süreli ve yoğun ağlama, göz ve göz kapağındaki ince kan damarlarının çatlamasına yol açabilir. Bu da göz kapağındaki şişmeye neden olabilir. Uzun süre ağladıktan sonra yeterince su içmeyen kişilerde de bu şişme artabilir.
• Kozmetik: Cilt bakım ürünleri veya makyaj malzemeleri göze girdiğinde oradaki dokuları tahriş eder. Sonuç olarak, gözde ve çevresindeki dokularda şişlik, kızarıklık, ağrı gibi belirtiler görülebilir. Kişi, kullanılan kişisel bakım ürünlerine karşı alerjikse, bu sorunlar yaşanabilir. Kozmetik ürünlerden kaynaklanan yanma ve göz kapaklarındaki şişlik problemleri için yapay gözyaşı damlaları kullanılabilir.
• Orbital Selülit: Bu, göz kapağındaki derin doku enfeksiyonuna verilen isimdir. Enfeksiyon hızla çevredeki dokulara yayılabilir ve yoğun ağrıya neden olabilir. Orbital selüliti tetiklemek için minik bir çizik bile yeterli olabilir. Göz kapağında şişme, kızarma ve ciddi acı hissi gibi belirtiler varsa, hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir. Ciddi bir durum olan orbital selülit, antibiyotik tedavisi gerektirir ve bazen hastaların intravenöz (IV) antibiyotik alması gerekmektedir.
• Graves Hastalığı (Zehirli Guatr): Bu, tiroid bezinin aşırı aktif hale gelmesine yol açan endokrin bir bozukluktur. Hastalık, vücudun sanki gözde enfeksiyon varmış gibi yanıt vermesine sebep olur. Hastalığın neden olduğu antikorların salgılanması göz kapağında şişlik ve iltihaplanma ile sonuçlanır. Graves hastalığının kontrol altına alınması, göz kapaklarındaki problemlerin giderilmesini sağlar.
• Oküler Herpes: Bu, Herpes Simpleks Virüsü'nün (HSV) göz kapağını enfekte ettiği bir durumdur. Oküler herpes herkese bulaşabilir ancak çocuklarda daha yaygın görülür. Bu durumda, gözlerde kızarıklık ve göz kapaklarında şişme gibi belirtiler meydana gelebilir. Herpes enfeksiyonunu tamamen yok edecek bir tedavi bulunmamaktadır. Dudak uçuklarına benzer şekilde, oküler herpes de zaman zaman tekrarlayabilir. Antiviral ilaçlarla hastaların semptomları hafifletilebilir.
• Blefarit: Diğer adıyla göz kapağı iltihabı, kronik bir rahatsızlıktır. Blefaritte, göz kapağının iltihaplandığı görülür ve bu iltihaplanma dönemsel olarak artış veya azalış gösterebilir. İltihap nedeniyle göz kapağında şişme ve ağrı hissedilebilir.
• Gözyaşı Kanalının Tıkanması: Eğer gözyaşı kanalı tıkanmışsa, üretilen gözyaşları akamaz ve sonuç olarak göz kapağı şişip kızarır. Bu sorunu yaşayan kişiler, sabahları yoğun çapaklanma sebebiyle gözlerini açmakta zorluk yaşayabilirler. Özellikle yeni doğan bebeklerde sıkça rastlanan bir durum olan gözyaşı kanalı tıkanıklığı, çoğu zaman tedaviye gerek kalmadan kendiliğinden düzelebilir. Ancak bazı durumlarda bu tıkalı kanal enfekte olabilir ve oldukça ağrılı bir göz kapağı enfeksiyonuna neden olabilir. Bu tür bir durumla karşılaştığınızda, vakit kaybetmeden doktora başvurmanız önemlidir.
• Göz Enfeksiyonları: Konjonktivit, yani göz küresi ve göz kapaklarının iç tarafını örten konjonktiva adlı saydam tabakanın iltihaplanmasıdır. Bu hastalık, gözde kızarıklık, ağrı, kaşıntı ve göz kapağı şişliği gibi belirtilere yol açar. Konjonktivitin en yaygın sebebi viral enfeksiyondur ve genellikle 7-10 gün içinde iyileşme görülür. Ancak bakteriler, alerjenler ve irritan maddeler de konjonktivite neden olabilir. Konjonktivit genellikle kendiliğinden düzelir ancak şiddetli belirtileri olan hastalar için antibiyotikli göz damlaları gibi tedaviler uygulanabilir.

Göz Kapaklarının Şişmesi Hangi Hastalığın Belirtisidir?

Göz kapaklarının şişmesi genellikle bir alerjik reaksiyon, enfeksiyon veya travma sonucunda oluşur. Ancak bazen daha ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. Örneğin; böbrek hastalığı, tiroid problemleri ve konjunktivit gibi durumlar göz kapaklarındaki şişmeye neden olabilir. Bunun yanı sıra, göz kapağındaki bir arpacık ya da chalazion da şişliğe sebep olabilir. Göz kapaklarınızdaki sürekli veya şiddetli şişlik durumunda, bir sağlık profesyoneli ile görüşmeniz önemlidir.

Göz Kapağı Şişmesi Nasıl Geçer?

Peki göz kapağı şişmesi nasıl geçer? Altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekmektedir. Örneğin Graves hastalığı olan bir kişide, tiroit hormonları normal seviyeye gelmeden göz kapağı şişliği düzelemez. Ancak bazı uygulamalar göz kapaklarının daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Bunlar:

• Kompres Uygulaması: Göz kapağına günde 2 kez 15'er dakika süreyle temiz ve ıslak bir havlu koyabilirsiniz. Bu uygulama, çapaklanmanın yumuşamasını ve fazla yağın uzaklaştırılmasını sağlayabilir. Ilık poşet çay veya çayla nemlendirilmiş pamuklar da kullanılabilir. Çaydaki kafein, gözdeki kan damarlarının daralmasına yardımcı olur ve böylece şişkinliği azaltır.
• Göz temizliği: Kompres uygulandıktan sonra nazikçe göz yıkamak da önemlidir. Bunun için yakıcı olmayan bebek şampuanları tercih edilebilir. Temizlik sürecinde, ilk olarak bir bez, bebek şampuanı ve su kullanılarak göz kapağı silinir, ardından göz bol suyla yıkanır.
• Gözün Rahatlatılması: Göz ve göz kapağının belirtileri iyileşene dek makyaj yapmaktan kaçınılmalı ve kontakt lens kullanımından uzak durulmalıdır.

Göz kapağında oluşan şişliklerin sebepleri çeşitli olabilir. Göz kapağındaki şişkinlik genellikle zararsızdır ve kendiliğinden geçer. Fakat bazen bu şişkinlik, tedavi gerektiren bir durumdan kaynaklanabilir. Dolayısıyla, birkaç gün içinde düzelmemiş olan göz kapağı şişliği için doktora görünmek faydalıdır.

KAYNAK: https://www.webmd.com/skin-problems-and-treatments/remedies-to-relieve-swollen-eyelid